Қысқа мерзімді активтердің есебі мен аудиті

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 27 Мая 2014 в 08:31, диссертация

Краткое описание

Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Бұл жұмыста теориялық және практикалық мәселелерді зерттеудің негізінде ХҚЕС-на сәйкес қысқа мерзімді активтер есебі мен аудитін жүргізудің мәселелерін дамытудың саналы жолдарын негіздеу мақсаты алға қойылып отыр. Осы мақсатты орындау үшін төмендегідей міндеттер жатады:
-Қысқа мерзімді активтерді ХҚЕС-на сәйкес ашып көрсету;
-олардың ХҚЕС бойынша бағалануын, келіп түсуін және шығу есебін анықтау;
-ұйымдастыру процесін білу;
-ХҚЕС-на сәйкес қысқа мерзімді активтер есебінің, аудитінің ерекшеліктерімен жете танысу;
-Қысқа мерзімді активтерді жетілдіру жолдары.

Содержание

КІРІСПЕ 3
1.ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ АКТИВТЕР СИПАТТАМАСЫ ЖӘНЕ «ДЕ-ЛА» ЖШС-НІҢ ҰЙЫМДАСТЫРУ ҚҰРЫЛЫМЫ 6
1.1 Қысқа мерзімді активтердің анықталуы мен түрлері 6
1.2 «ДЕ-ЛА» ЖШС-нің ұйымдастыру құрылымы және негізгі экономикалық көрсеткіштері 12
2. ХҚЕС СӘЙКЕС ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ АКТИВТЕР ЕСЕБІН ҰЙЫМДАСТЫРУ
2.2 Ақша қаражатының есебі 17
2.3 Қысқа мерзімді дебиторлық берешек есебі 36
2.4 Босалқылар есебі 57
3. ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ АКТИВТЕР АУДИТІ 67
3.1 Қысқа мерзімді активтер аудитін ұйымдастыру 67
3.2 Қысқа мерзімді активтердің аудитін жетілдіру жолдары 85
ҚОРЫТЫНДЫ 94
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 96
ҚОСЫМШАЛАР 98

Прикрепленные файлы: 1 файл

ДИССЕРТАЦИЯ.doc

— 922.00 Кб (Скачать документ)

   Банктік ағымдағы есепшотын  ашу үшін салымшы клиент банктің  қызмет көрсететін мекемесіне  мынандай құжаттары тапсырылады:

  • мемлекеттік және орыс тілінде жасалған қол қою үлгілері  және мөр таңбасы бар құжат;
  • клиенттің салық есебіне қойылу фактісін растайтын салық қызметі органы берген құжаттың көшірмесі;
  • статистикалық карточкасының көшірмесі;
  • мемлекеттік тіркеуден өткендігін растайтын уәкілетті орган берген белгіленген нысандағы құжаттың көшірмесі;
  • филиалдар мен өкілдіктер үшін Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғасы филиалдың немесе өкілдіктің басшысына берген сенімхаттың көшірмесі;
  • жарғының не клиенттің қызметін үлгі жарғы негізінде растайтын құжаттың нотариат күәландырған көшірмесі.

   Банктік есепшотын жабу  клиентінің өтініші бойынша кез келген уақытта жүргізіледі, егер заңнама немесе келісім-шартпен басқаша ештеңе қарастырылмаса. Клиенттің құжаттарында есепшоттың жабу негіздемесі көрсетілуі тиіс.

   Банктік есепшоттардағы  ақшалай қаражаттар мекеменің  меншігі болады. Сондықтан бұл есепшоттар бойынша барлық операциялар банк мекеме басшысының келісімімен немесе оның жазбаша бұйрықтары негізінде міндеттемелердің пайда болу күнтізбесі жүйесінде сәйкес ақшалай қаражаттардың бос қалдықтары шегінде жүргізіледі.

   Банктік есепшоттар бойынша операциялар Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк Басқармасы бекіткен құжаттармен рәсімделеді. Төлем құжаттары негізгі түрлері мыналар:

   Чек – бұл чек беруші  мен алушы банктің арасындағы  шартқа негізделген, чек берушінің  алушы банкке жазбаша бұйрығын қамтитын осындай бұйрықта көрсетілген ақша сомасын чек ұстаушыға төлеу туралы төлем құжаты. Мекеме чектердің бланкілерін өзіне қызмет ететін банк мекемесінен өзінің өтініші бойынша тігілген және жүйелі нөмірленген чек кітапшасы түрінде алады.

   Чектер кепілді, кепілдігі жоқ, жабылған және жабылмаған болып бөлінеді:

  • Кепілді чек – бұл чек берушінің банкінің осы банк көрсеткен сомасын төлеу жөніндегі кепілдігін қамтиды, бұл чек берушінің ақша сомасының чек берушінің банкінде жеткілікті болғандығына байланысты емес.
  • Кепілдігі жоқ чек – бұл чек берушінің банкісінің тиісті кепілдігі жоқ чек.
  • Жабылған чек – бұл чек беруші алдын ала банкке салынған депозитпен қамтамасыз етілген чек.
  • Жабылмаған чек – бұл алдын ала депозитпен қамтамасыз етілмеген чек.

   Банктің ағымдағы корреспонденттік шоттардағы ұлттық валюта түріндегі ақшалай қаражаттардың қозғалысы бойынша жасалған операцияларды есепке алу 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты» шотында жүргізіледі. Банк мекемесі үшін ағымдағы, корреспонденттік шот пассивтік шот болады, өйткені ол тартылған қаражаттар сомасын көрсетеді, сондықтан банктің көшірмесінде ақшалай қаражаттардың түсуін шоттың кредитінде, ал есептен шығуын шоттың дебеті бойынша көрсетеді.

   Мекеме үшін ағымдағы, корреспонденттік  шот активтік шот болады, сондықтан мұнда бұл операциялар керісінше көрсетіледі, яғни шоттың дебеті бойынша ағымдағы, корреспонденттік шотқа түскен ақшалардың сомасын, ал бұл сомалар ақшалардың түсу түріне байланысты басқа әр түрлі шоттардың кредиті бойынша, ал бұл шоттың кредиті бойынша ағымдағы,корреспонденттік шоттан есептен шығарылған ақшалай қаражаттар, ал бұл сомалар шығындардың түріне байланысты басқа әр түрлі шоттардың дебеті бойынша көрсетіледі. 1030 « Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты» шотында активтік шот ретінде тек дебеттік қалдық болады да, ол ағымдағы, корреспонденттік шоттағы ақшалай қаражаттардың қалдығын көрсетеді.

   Мекеменің ағымдағы, корреспонденттік  шотына түсетін ақшалардың негізгі  түрі сатып алушыларға қолма  қол есептесу және қолма қол  ақшасыз есеп айырысу арқылы сатылған өнімдер мен тауарлардан түскен түсім болып табылады. Бұл шотқа сондай-ақ: негізгі құралдар, материалдық емес активтерді және басқа да тауарлық-материалды құндылықтарды сатқаннан, орындалғанжұмыстар мен көрсеткен қызметтерден түскен түсімдер, жарғылық қорға құрылтайшылардың салым есебінен төлемдер, еншілес кәсіпорындардан, жеке теңгерімдегі кәсіпорындарының филиалдарынан түскен төлемдер, дебиторлық берешектерді өтеу және тауарлық емес сипаттағы операциялардан түсетін басқа да қаражаттар түседі.

   Ұлттық валютамен ағымдағы, корреспонденциялық шоттағы қаражаттар  негізінде есепшот иесінің өкімі  бойынша немесе келісімен пайдаланады: еңбекақы төлеуге, жабдықтаушыларға  олардан түскен тауарлық материалдық  қорлар үшін, көлік мекемелеріне тауарларды жеткізгені үшін, бөтен мекемелерге көрсеткен қызметтері үшін шоттарын төлеу, бюджетке төленетін төлемдер, оперативтік шаруашылық және іссапар шығындарын төлеу және т.б. Ағымдағы,  корреспонденциялық шотын төлем банк мекемесіне құжаттардың түскен күніне байланысты күнтізбелік жүйеде жүргізеді.

   Ағымдағы, корреспонденттік  шотта қаржы жоқ немесе жетпеген  жағдайда уақыттында төленбеген  құжаттар берешекті өтеу үшін  жеткілікті ақша сомасы түскенше  картотекада сақталады да, олар  ағымдағы шотта қаражаттардың пайда болуына қарай белгіленген кезекте өтеледі. Ағымдағы банктік шотының көшірмелерін өңдеу барысында шоттардың келесі корреспонденциясы беріледі.

   Бухгалтерлік өңделген банктің  көшірмелері мен оған тіркелген  ақшалай құжаттар негізінде, ағымдағы, корреспонденттік шот бойынша жоғарыда қарастырылған операциялар екі есептік тіркелімдерде: №2 журнал-ордер 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты» шотынның кредитінде бойынша операцияларды есепке алып, олардың сомаларын корреспондірілеуші шоттардың дебетіне таратып жазуға, ал  осы журнал-ордердің тізімдемесі 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты» шотынның дебеті бойынша есепке алынған операциялар сомаларын корреспондіруші шоттардың кредитіне таратып жазуға арналған. Есептік тіркелімдердің нысаны төменде келтірілген.

7-кесте

Ағымдағы банктік шоттағы ұлттық валютадағы ақшаларды есепке алу бойынша шоттардың негізгі корреспонденциясы

 

Шаруашылық операцияларының мазмұны

Корреспондірлеуші шот

І

Ақшалай қаражаттардың түсуі 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты» шотының дебеті бойынша төмендегі шоттардың кредитіне көрсетіледі:

1.1

Сатып алушылар мен тапсырысшылардан сатылған өнімдер, тауарлық-материалдық қорлар, орындалған жұмыстармен көрсетілген қызметтер үшін түскен төлемдер:

1210 «Сатып алушылар мен тапсырысшылардың  қысқа мерзімді дебиторлық берешегі»

2110 «Сатып алушылар мен тапсырысшылардың  ұзақ мерзімді берешегі

1.2

Еншілес, тәуелді ұйымдардан, бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардан түскен берешектер:

1220 «Еншілес ұйымдардың қысқа мерзімді  дебиторлық берешегі» 1230 «Қауымдастырылған  және бірлескен ұйымдардың қысқа  мерзімді дебиторлық берешегі»


7-кесте жалғасы

1.3

Берілген қарыздар, вексельдер, негізгі құралдарды жалға беру кесім-шарттар бойынша есептелген  сыйақылардан түскен берешек:

1270 «Алуға арналған қысқа мерзімді  сыйақылар»

1.4

Өткен кезеңдердегі жетіспеушіліктері мен материалдық зиян бойынша берешектерді өтеу сомасы:

1250 «Қызметкерлердің қысқа мерзімді  дебиторлық берешегі» шотының  «Материалдың зиянды өтеу бойынша  есеп айырысу» субшоты

1.5

Әр түрлі дебиторлардан ұсынылған талаптар, сот кескен сомалар, ұрланған немесе бұрмалаушылық фактісі, тоналған сомалар, сондай-ақ қате немесе артық есепке қосқан сомалар:

1280 «Өзге қысқа мерзімді дебиторлық  берешек» шотының тиісті субшоттары: «Талаптар бойынша есеп айырысу»  және т.б

1.6

Инкассаторлар, байланыс бөлімшелері, айдың соңғы күні банктің кешкі кссасына өткізілген ақшалай қаражаттарды есеп шотқа қосу:

1020 «Жолдағы ақша қаражаты»

1.7

Аккредитивтердегі және чек кітапшаларындағы пайдаланбаған қаражаттардың қалдығын есепке қосу:

1060 «Өзге ақша қаражаты» шотының  тиісті қосымша шоттары:

1061 « Аккредитивтердегі ақша қаражаты»

1062 «чек кітапшаларындағы ақша  қаражаты»

1.8

Кассадан өткізілген салт ақшаларды есепшотқа қосу:

1010 «кассадағы ақша қаражаттар»

 

1.9

 

Жарғылық  капиталға құрылтайшылардың салым есебінен түскен:

  • серіктестіктер
  • акционерлік қоғам

 

 

 

5030 «Салымдар мен пайлар»

5110 «Төленбеген капитал»

1.10

Банктен және банктік операциялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардан алынған қысқа мерзімді қарыздар және басқа да тартылған қаражаттардың сомасы:

3010 «Қысқа мерзімді банктік қарыздар»

3020 «Уәкілетті органның және Ұлттық Банктің лицензиясыз банктік операцияларды жүзеге асыратын ұйымдардан алынатын қысқа мерзімді қарыздар»

1.11

Алынған алдағы кезеңдердің табыстардың сомасына:

3520 «Алдағы кезеңдердің кірістері»


 

7-кесте жалғасы

1.12

Сақтандыру келісім шарттарға сәйкес сақтандыру органдарынан түскен сақтандыру өтем сомалары:

3410 «Қысқа мерзімді кепілдік міндеттемелер»

 

1.13

ТМҚ-ды жеткізуге сатып алушылар мен тапсырыс берушілерден түскен аванс:

3510 «Алынған қысқа мерзімді аванс»

 

1.14

Қате немесе артық түскен сомалар:

3390 «Өзге қысқа мерзімді дебиторлық  берешек»

 

1.15

Негізгі қызмет: өнімдер мен тауарларды сатудан және қызмет көрсетуден түскен табыс сомасы:

6010 «Өнімдерді сатудан және қызметтер  көрсетуден алынатын кіріс»

 

1.16

Ғимараттар мен басқа да негізгі құралдарды жалға беруден табыс сомасы:

6130 «Қаржылық жалдаудан алынатын  кірістер»

6260 «Операциялық жалдаудан түсетін  кірістер»

 

1.17

Негізгі емес қызметтен түскен табыстар сомасы:

  • негізгі құралдарды өткізуден
  • Материалдық емес активтерді өткізуден
  • Акциялар бойынша дивиденттер және сатып алынған бағалы қағаздар, берілген қарыздар, сондай-ақ, ұзақ мерзімді жалгерлік келісім-шарт бойынша сыйақылар сомасы

6211 «Негізгі құралдардың шығуынан  алынатын кірістер»

6212 «Материалдық емес активтердің шығуынан алынатын кірістер»

6110 «Сыйақылар бойынша кірістер»

6120 «дивиденттер бойынша кірістер»

 

 

 

6280 «Өзге кірістер»

 

1.18

Табиғат апатынан жойылған құндылықтар үшін сақтандыру келісім-шарты бойынша сақтандыру органдарынан түскен залалдарды өтеу сомалары:

6280 «Өзге де кірістер»

 

П

Ақшалай қаражаттарды аудару және есептен шығаруды 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты» шотының кредитіне келесі шоттардың дебеті бойынша көрсету:

 

2.1

Сатып алынған материалдық емес активтер сомасы:

2710 «Гудвилл»

2730»өзге де материалдық емес  активтер»

 

2.2

Еншілес, тәуелді ұйымдар мен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың акцияларына салынған инвестициялар сомасы:

2210 «Үлестік қатысу әдісімен есепке  алынған инвестициялар»

 

2.3

Сатып алынған негізгі құралдардың нысандарының сомасы

2410 «Негізгі құралдар»

 

2.4

Сатып алынған материалдардың құны төленген:

  • Шикізат пен материалдар

1310 «Шикізат пен материалдар»

 

7-кесте жалғасы

 

 

  • Жартылай фабрикаттар және құрастырушы бұйымдар, конструкциялар мен бөлшектер
  • Жанар май, майлайтын материалдар мен газдар
  • Ыдыс және ыдыстық материалдар
  • Қосалқы бөлшектер
  • Басқа да материалдар
  • Құрылыс материалдары

 

 

 

 

 

 

 

1350 «Өзге қорлар» шотының тиісті  субшоты

2.5

Сату үшін тауар ретінде алынған тмқ үшін аударылған сомалар:

1330 «Тауарлар»

2.6

Есепшоттан қате шығарылған сома үшін банкке ұсынылған талап сомасына:

1280 «өзге қысқа мерзімді дебиторлық  берешек» шотының «Талаптар бойынша  есеп айырысу»

2.7

Есептік кезеңде жасалған, бірақ алдағы есепті кезеңдерге жатқызылатын шығындар төленген:

  • Алынған сақтандыру полистері
  • Келесі кезеңдер үшін жалгерлік төлем
  • Алдағы кезеңдердің басқа да шығындары

2920 «Алдағы кезеңдердің шығыстары»  шотының тиісті субшотытары

2.8

ТМҚ-ды жеткізуге, жұмыстарды орындау мен қызмет көрсетуге берілген аванстар сомасына

1610 «Берілген қысқа мерзімді аванстар

2.9

Қолма қол ақшасыз есеп айырысу бойынша алынған бағалы қағаздар үшін ақшалар есептен шығарылды:

  • Акциялар
  • Облигациялар
  • Басқа да бағалы қағаздар

1130 « өтеуге дейін ұсталынатын  қысқа мерзімді инвестициялар» шотының тиісті қосымша шоттары

2.10

Ақшалай қаражаттарды есепке қосу:

  • Аккредитивтерге
  • Чек кітапшаларға

1060 « өзге ақшалар қаражаты»  шотының тиісті қосымша шоттары:

1061 «Аккредитивтердегі ақша қаражаты»

1062 «Чек  кітапшаларындағы ақша қаражаты»

2.11

Кассаға салт ақшалар берілді:

1010 «Кассадағы ақша қаражаттары»

2.12

Қысқа және ұзақ мерзімді қарыздарды өтеуге аударылған:

  • Банктердің қарыздары
  • Банктерден тыс ұйымдардың қарыздары

3010 «Қысқа мерзімді банктік қарыздар»

4010 «Ұзақ мерзімді банктік қарыздар»

3020 «Уәкілетті органның және  Ұлттық Банктің лицензиясыз банктік  операцияларды жүзеге асыратын  ұйымдардан алынатын қысқа мерзімді  қарыздар»

4020 «Уәкілетті органның және  Ұлттық Банктың лицензиясыз банктік  операцияларды жүзеге асыратын  ұйымдардан алынатын ұзақ мерзімді қарыздар»

Информация о работе Қысқа мерзімді активтердің есебі мен аудиті