Лекции по "Бухгалтерскому учету"

Өнімнің сапасы техникалық база, технология, экономика, өндірісті ұйымдастыру мен мәдениеттің ғана нәтижесі емес, сонымен бірге басқару шешімдерінің кәсібилігі мен мәдениетінің де нәтижесі.

   Басқару процесі мен әдістемесіне  жеткілікті көңіл бөлмеу өндірістік  процестің өзіне бағытталған  орасан зор тырысушылықты төмендетеді, мысалы дұрыс емес басқару шешімдері ең жаңа технологияның өзінің тиімді пайдаланылуын жояды. Дәстүрлі түрде өнімнің сапасын көптеген басшылар оны өндірудің технологиясымен, персоналдардың кәсіби деңгейімен байланыстырады, яғни бірқатар статикалармен. Шын мәнінде өнімнің қажетті сапасына қол жеткізу оны жетілдірудің тұрақты процесімен байланысты, оны сапаны басқару деп атайды. Бұл басқаруды  жүзеге асырудың үш нұсқасы бар (7.1-сурет).

 

9- тақырып.   Басқару шешімдерін мақсаттық бағыттау

Нарықтық экономикаға көшкен жағдайда дербес әрекет етуге балама шешім варианттарын ойластыруға тура келеді. Сонымен қоса мұндай жағдайда сыртқы ортадан қауіп-қатер де күшейе түсуі мүмкін. Сондықтан да тәуекел ету экономикалық өмірдің ажыратылмайтын бөлігі болып саналады.

Оксфорд сөздігі тәуекел «зиянға немесе шығнға ұшырау мүмкіндігі» деген анықтама береді. Шаруашылық тәуекеліне алуан түрлі анықтама беріліп келеді.

 

10- тақырып. Шешім қабылдаудың шектемелері мен критерилерін тұжырымдау

Басқару шешімдерін қабылдау мен өңдеудің бірнеше үлгілері бар. Соның ішінде көп кездесетіні рационалды үлгі болып табылады.

 

11- тақырып. Шешімдерді қабылдау әдістері

   Міндет –біреуге жүктелген  және орындау міндетті болып  табылатын әрекеттер тобы. Қызметтік, қоғамдық және жалпы әскери міндеттер деп бөледі.

   Жауапкершілік- өз әрекеттері  мен істері жайлы біреуге есеп  беру қажеттілігі , міндеті. Жауапкершілік  ресми және жеке болуы мүмкін.

 

 

12- тақырып.   Белгісіздік және тәуекел жағдайларды басқару шешімдерін жасау

Қабылданатын шешімдерге әсер ететін факторлар жүйесінде екі топты бөліп көрсетуге болады. Бірінші топқа шешім қабылдау мәселелерінің құрылымын құратын факторлар кіреді. Бұлар институционалды және жеке мақсаттар, баламалы шешімдер түрлері және олардың салдары, шығындар көлемі, ақпарат таралу қарқыны, оның құны, шешім қабылдауға кететін уақыт, әсер түрі. Бұл жерде ШҚТ(шешім қабылдаушы тұлға) әрекеті құрылымы мен тапсырма құрылымы арасында үлкуен ұқсастық байқалады.

 

 

13- тақырып.   Қабылданған шешімнің орындалуын ұйымдастыру. Шешімдердің орындалуын бақылау

Компаниядағы басқару қызметі оны басқару жүйесінің бір бөлігін құрайды, ұйымдарды басқарудың тәжірибесінің тамыры тереңде болғанымен, оны зерттеу салыстырмалы түрде таяуда басталған

14- тақырып.   Басқару шешімдерінің тиімділігі

 

БШ -нің саяси тиімділігі – қысқа мерзім ішінде аз жұмыскерлер саны  немесе аз қаржылық шығындармен персонал мен ұйымның саяси мақсаттарға қол жеткізуінің дәлелі. Саяси мақсаттар адамның келесідей қажеттіліктерін іске асырады: сенім, патриотизм, өзін көрсету, басқару.

   БШ -нің тиімділігі  оны жасау және қамтылған адамдар  мен компаниялар деңгейіне байланысты  бөлінеді. БШ тиімділігін өндіріс  және компанияны, компаниялар тобын, сала, аймақ, елді басқару деңгейінде  бөледі.

 

 

15- тақырып. Басқару шешімдері сапасының көрсеткіштері

    Компания қызметінің  тиімді жұмыс істеуінің қажетті  шарты болып бизнестің барлық  қатысушыларының : меншік иелері, менеджерлер, персоналдар, клиенттер, контрагенттердің  қызығушылықтарының балансы табылады.

 

8. Негізгі және қосымша әдебиеттердің тізімі

 

8.1 Негізгі әдебиеттер

1.Теория и практика менеджмента: Учебник / Под ред. К.Е.Кубаева. Алматы: Қазақ университеті, 2005.

2.Литвак Б Управленческие решения.– М.: ЭКМОС, 1998

3.Фатхутдинов Р. Разработка управленческого  решения: Уч. пос.–М.: Бизнес-школа, Интел-Синтез, 1997

4.Евланов Л.Г. Теория и практика  принятия решений. М.: Экономика, 1994.

 

8.2 Қосымша әдебиеттер

 

Периодикалық әдебиет:

Журналдар:

1. Вопросы экономики
2. Экономист
3. Мировая экономика и международные отношения
4. Финансы Казахстана
5. Саясат
6. Аль Пари
7. Транзитная экономика
8. National Business

Газеттер:

1. Казахстанская правда
2. Деловая неделя
3. Егеменді Қазақстан

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

 

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

 

 

 

Экономикалық факультеті

 

«Менеджмент» кафедрасы

 

 

«Бекітемін»

Экономикалық факультет деканы

____ э.ғ.д., профессор С.Б Мақыш

«____» _________________ 2013 ж

 

 

ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

«Басқару шешімдерін қабылдау технологиясы»

 

5В050700 – «Менеджмент» мамандықтарының бакалаврларына арналған

 

 

 

 

Барлығы - 3 кредит

Курс  - 4

Семестр – 7

Дәріс - 30 сағат

Семинар - 15 сағат

СОӨЖ - 45 сағат

СӨЖ - 45

Барлығы - 135 сағат

Бақылау түрі  - емтихан

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Астана

2013 ж

 

 

 

 

 

 

Оқу-әдістемелік кешенін дайындаған            э.ғ.д., профессор Исабеков Б.Н.

 

 

Кафедра отырысында талқыланды

Хаттама №___ «____»  _________________ 2013ж

Кафдра меңгерушісі                                        э.ғ.д., профессор Толысбаев Б.С.

 

Әдістемелік комиссиямен мақұлданды

Хаттама №___ «____»  _________________ 2013ж

Төраға                                                               э.ғ.к., доцент Искаков Б.М.

 

Кафедрада келісілді

Хаттама №___ «____»  _________________ 2013ж

Кафдра меңгерушісі                                       э.ғ.д., профессор Толысбаев Б.С.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Студенттерге арналған пәннің оқу бағдарламасы (силлабус) 5В050700 «Менеджмент», мамандығы бойынша жоғарғы оқу орнына арналған «Басқару шешімдерін қабылдау технологиясы » типтік бағдарламасы негізінде құрылған.

 

                                           

                                                                                    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Оқытушы: «Менеджмент» кафедрасының э.ғ.д., профессор Исабеков Б.Н.

  тел.87014121920

 

2. Пәні: «Басқару шешімдерін жасау»  3 курс, 3 кредит

 

30Пәнді оқу орны және уақыты: 5 семестр, Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Астана қ., Мұңайтпасов көшесі 5

 

4. Курс пререквизиттрі: Басқару шешімдерін жасау қажеттілігі, реттеу құралдары саясаттары, ақша-несие жүйесі, өтпелі кезеңдегі экономиканың жалпы сипаттамасы, экономикалық өсу. Негізгі факторлар және оны қамтамасыз ету бойынша мемлекеттік әдістер, болжау мен жоспарлау туралы білу.

 

5. Курс постреквизиттері: Берілген курстың мақсаты теоиялық және практикалық материалдар, заңды және құқықтық құжаттар негізінде студенттерді басқарудың теориялық және практикалық аспектілері аумағында оқыту, басқару ғылымының мақсаты мен әдістері пәнімен таныстыру.

 

 

6. Курстың қысқаша баяндалуы:

Мақсаты: Басқару шешімдерін жасау студенттерді жоғары біліктілікке алып келеді. Пәнді оқудың негізгі мақсаты- студенттерде экономиканы мемлекеттік ұйымдастыру мен оның әдістемесін, теориялық негіздерін, тетіктерін, тәсілдері мен мәнін терең біліп, олардың нақты тарихи және әлеуметтік-экономикалық жағдайларда қолдану туралы  білім жүйесін қалыптастыру.       Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құрылысының мен  оның әкiмшiлiк-территориялық бөлiнуi. Қазақстан Республикасы Конституциясы аймақтардың әлеуметтiк-экономикалық дамуы туралы. Аймақтық (облыс, қала, аудан) даму аясындағы мемлекеттiк саясаттың қалыптасуы және оны жүзеге асыру әдiстерi.

Шағын және орташа депрессивтi қалалардың; әлеуметтiк артта қалған аудандардың, облыстардың экономикалық және әлеуметтiк дамуын қамтамасыз етудегi мемлекеттiк органдардың iс-әрекетi мён ұйымдастыру құрылымы.

Аймақтық дамудың концепциясы мен мемлекеттiк бағдарламасын жасақтаудың рөлi және олардың қажеттілiгін аңықтау. Өндiргiш күштерді тиімді  орналастыруда аймақтық және жалпымемлекеттiк мүдделердi үйлестiру негіздерi. Жергiліктi шаруашылық пен жергiлiктi өзiн-өзi басқару. Жергiлiктi мемлекеттiк баскару жүйесi. Арнайы экономикалық зоналарды ұйымдастыру негізгі,  мағынасы  мен тиiмділiгі.

 

Курстың міндеті болып:

• мемлекеттік реттеудің теориялық негізін;
• дәрістерді дұрыс меңгеруді;
• оқулықтарды, ғылыми әдебиетті, периодикалық басылымдарды пайдалануды;
• мемлекет экономикасына сипаттама беруді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7. ПӘННІҢ ТЕМАТИКАЛЫҚ ЖОСПАРЫ

7.1 Дәріс, семинар және СОӨЖ кестесі

Пәнді оқу барысында келесідей сағаттар көрсетілген: дәрісі -30 сағат, семинарлық сабақ – 15 сағат, СОӨЖ – 45 сағат, СӨЖ -45 сағат

 

№	Тақырып атауы	Сағаттар саны
		Дәріс	СОӨЖ	СӨЖ	Семинар	аптасына
1	2	3	4	5	6	7
1	Басқару процесін ұйымдастырудағы  және әдістемелігіндегі шешімдер	2	3	3	1	1
2	Шешім ұйымдастырушылық акт  ретінде. Шешім бұл басқару процесіндегі  кезең.	2	3	3	1	2
3	Басқару шешімінің формальды және формальды емес аспектілері	2	3	3	1	3
4	Басқару шешімдерінің типологиясы. Классификацияның қағидалары мен белгілері.	2	3	3	1	4
5	Басқару шешімдерін жасау және қабылдау технологиясы	2	3	3	1	5
6	Басқару технологиясының негізгі кезеңдері	2	3	3	1	6
7	Басқару шешімдерін қабылдау механизмі	2	3	3	1	7
8	Басқару шешімдерінің сапасы мен тиімділігін қамтамасыз ету параметрлері мен шарттары. Шешімдерді қабылдау мәселесін қою	2	3	3	1	8
9	Басқару шешімдерін мақсаттық бағыттау	2	3	3	1	9
10	Шешім қабылдаудың шектемелері мен критерилерін тұжырымдау	2	3	3	1	10
11	Шешімдерді қабылдау әдістері	2	3	3	1	11
12	Белгісіздік және тәуекел жағдайларды басқару шешімдерін жасау	2	3	3	1	12
13	Қабылданған шешімнің орындалуын ұйымдастыру. Шешімдердің орындалуын бақылау	2	3	3	1	13
14	Басқару шешімдерінің тиімділігі	2	3	3	1	14
15	Басқару шешімдері сапасының көрсеткіштері	2	3	3	1	14
	Барлығы:	30	45	45	15	14

 

 

 

 

 

7.2  Семинарлық тапсырмалар

 

№	Тақырып атауы	Семинар тапсырма	Сағат саны	СӨЖ	Сағат саны
1	2	3	4	5	6
1	Басқару процесін ұйымдастырудағы  және әдістемелігіндегі шешімдер	Н.Ә. 1,2,16	1	Қ.Ә. 2,4	3
2	Шешім ұйымдастырушылық акт  ретінде. Шешім бұл басқару процесіндегі кезең.	Н.Ә. 1,5,17	1	Қ.Ә. 2,3	3
3	Басқару шешімінің формальды және формальды емес аспектілері	Н.Ә. 1,6,16	1	Қ.Ә. 2,5	3
4	Басқару шешімдерінің типологиясы. Классификацияның қағидалары мен белгілері.	Н.Ә. 1,7,17	1	Қ.Ә. 4,6	3
5	Басқару шешімдерін жасау және қабылдау технологиясы	Н.Ә. 2,2,16	1	Қ.Ә. 5,8	3
6	Басқару технологиясының негізгі кезеңдері	Н.Ә. 2,2,16	1	Қ.Ә. 3,9	3
7	Басқару шешімдерін қабылдау механизмі	Н.Ә. 3,2,16	1	Қ.Ә. 3,5	3
8	Басқару шешімдерінің сапасы мен тиімділігін қамтамасыз ету параметрлері мен шарттары. Шешімдерді қабылдау мәселесін қою	Н.Ә. 8,9,16	1	Қ.Ә. 2,8	3
9	Басқару шешімдерін мақсаттық бағыттау	Н.Ә. 1,5,16	1	Қ.Ә. 7,8	3
10	Шешім қабылдаудың шектемелері мен критерилерін тұжырымдау	Н.Ә. 5,2,16	1	Қ.Ә. 5,7	3
11	Шешімдерді қабылдау әдістері	Н.Ә. 7,9,16	1	Қ.Ә. 4,6	3
12	Белгісіздік және тәуекел жағдайларды басқару шешімдерін жасау	Н.Ә. 1,2,18	1	Қ.Ә. 5,9	3
13	Қабылданған шешімнің орындалуын ұйымдастыру. Шешімдердің орындалуын бақылау	Н.Ә. 4,8,17	1	Қ.Ә. 3,8	3
14	Басқару шешімдерінің тиімділігі	Н.Ә. 1,4,17	1	Қ.Ә. 2,8	3
15	Басқару шешімдері сапасының көрсеткіштері	Н.Ә. 1,4,21	1	Қ.Ә. 2,8	3
	Барлығы:		15		45