Тәрбиенің әдістері, құралдары

Филология ғылымының докторы, профессор А.Сейдімбек: «Ұлттық идея»  атты мақаласында: «Қазақстанда саяси-әлеуметтік өмірдегі көптеген жетістіктеріне қарамастан, қоғам үшін ұзақ мерзімді идея болатындай идеология қалыптаспай отыр. Қазақстан  халқы әзірше ситуациялық іскерлік пен ситуациялық сәттілікті көбірек  қолданып отырған жайы бар. Ал, ұлт  тағдыры, мемлекет тағдыры объективті ақиқаттың бетіне тура қарап, стратегиялық тегеурінді идеалды нысан етуді  қажет етеді... Ол идея – қазақ  идеясы... Бұл тұрғыда, қазақ идеясын  қазақстандық идея немесе ұлттық идея деп те атауға болады», - деп көрсетеді.

Саяси ғылымдарының докторы, профессор С.Борбасов: «Идеология - әлемдік жалпы құбылыс. Жер шарында 200-дей тәуелсіз мемлекеттер болса, олардың әрқайсысының мемлекеттік  идеологиясы бар. Мемлекеттік саясат бар жерде идеологияның болмай қоймайтындығы - әлемдік саяси өмірдің заңдылығы. Саясат сияқты идеологияда да жалпылық сипат бар. Саясат - билік пен басқарудың жолдары болса, идеология – саясаттың  мән-мағынасын халыққа жеткізуші  құрал ретінде қызмет атқарады. Идеология  саясат пен идеологияны еш уақытта  бір текті категориялар ретінде қарастыруға болмайды. Саясат – қоғамдық өмір мен қатынастарды ұйымдастыру сферасы болса, идеология – осылар туралы танымдық жүйе», - деп көрсетеді.

Осы орайды көршілес Ресей  елінің қоғамдық өмірі мен қатынастарды ұйымдастыру саясатына үңіліп көрейік. Ресей Федерациясы «2001-2005 жылдардағы азаматтардың патриоттық тәрбиесі»  деп аталатын мемлекеттік бағдарламасын  РФ Үкіметінің №122 16 ақапан 2001 жылы қаулысы  шықса, ал 2003 жылы мамыр айында «Ресей Федерациясы азаматтарының патриоттық тәрбие тұжырымдамасы» қабылданды. Рессейлік  ғалым В.В. Макаров: «Патриотизм кез-келген саяси, әлеуметтік, этникалық топтық ғасырлар бойыға тұтастығын қамтитын құбылыс», - деп көрсеткен болатын. Патриотизм – (гректің patre – Отан) қоғамдық және адамгершілік принципі. Патриотизм жөнінде Қазақстан ғалымдары  «Қазақстандық патриотизм», «Ұлттық  патриотизм» турасында дембіл-дембіл аз ой-пікірлерн білдіруде.

Дегенмен, адамгершілік ілімдерін  шығыс ақындары, ғұлама ғалымдары  мұраларының өзегі болды. Фирдоси, Саади, Омар Хаям, Низами, Новои, Руми, Яссауи, Баласағұн, Абай, Шәкәрім және т.б. Қазақ  халқының ауыз әдебиеті тұнып тұрған адамгершілік мәселесі. ХІХ ғасырыдың  соңында ХХ ғасыр басында өмір сүрген қазақ зиялылары А.Байтұрсынов, М.Жұмабаев, М.Дулатов және т.б. мұралары мен іс-әрекеттері адамгершілік үлгісі бола алады. «Малым – жанымның, жаным  – арымның садақасы» деп қалыптасқан  халқымыз үшін Ар (адамгершілік) ілімі  бәрінен де биік еді. Адамгершілік тәрбиесінің  аясында патриоттық тәрбие де қаралып, қанат жаяды.

Қазақстан Республикасның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясы, «Қазақ өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау  қарсаңында» деген Қазақстан  Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан Халқының 2006 жылғы жолдауы  Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша  қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясын жүзеге асыруда қазақстандықтардың адамгершіліктік келбетін биіктету мәселесі өзекті мәселенің бірі болуы  керек. Осы орайда мемлекет тарапынан  кешенді іс-әрекеттің болуы уақыт  талабынан туған қажеттілігі.

Түрлі сала ғалымдары-дінтану, саяси, философия, педагогика, психология және т.б. ғылымдар пәндік зерттеулері  арқылы қазақстан азаматтарының  адамгершілік мәселесі жан-жақты қарастырады  деп ойлаймын.

Адамгершілік борыштар: отбасы алдындағы, Отан мен Мемлекет алдындағы, бүкіл адамзат алдындағы, Аллаһ  Тағала мен Пайғамбарларымыз алдындағы; ата-бабалар рухы мен ұрпақ алдындағы  парыздары: «Жер, Ел, Тіл» үш байлық, үш бірлігін сақтау, дамыту, кемелдендіру және аманаттау; адамгершілік сапалары: адалдық, әділеттілік, қайырымдылық, тазалық, шыншылдық және т.б. үлгі-өнгее ету; ар-намыс, ұждан, ұят-тарихы категорияларын тек мемлекеттік қызметкерлерден  талап етіп қоймай, барша халықтан талап етіп, оны жаңа сипат, мазмұнға лайықтау қажет. Ар-намыс, ұят, ұждан  әрбір адамзатқа тиесілі. Олар іштен  туа пайда болмайтындығын ескерсек және қоғамдық қатынастарда, адамдардың түрлі қарым-қатынас, қызмет әсерінен қалыптасатынын ескеріп, адамгершілік тәрбиенің мақсаты, міндеті, мазмұны  және оны жүзеге асыру жолдары  жан-жақты қарастырылуы тиіс. Сондықтан, адамгершілік тәрбиесінің методологиялық, теориялық ғылыми негіздері мемлекеттік  бағдарлылықпен, әдістемелері кешенді  қарастыруы қажет ойлаймын. Тек, осындай  ұйымдасқан іс-әрекеттерде ғана адамгершілік мәселесінің жемісті көріністерін көрге болады.

 

 

 

 

Сабақтың тақырыбы: “Invitation”

Сабақтың мақсаты:

«Шақыру» тақырыбына сөйлесу ,ағылшын тілінде шақыру қағаздың

жазулуын үйретуоқушылардың  оқу, сөйлеу, ойлау мәнерін дамыту, өз ойларын ағылшын тілінде жеткізе  білу қабілеттерін арттыру;

есте сақтау қабілетін  дамыту; сөздік қорын молайта отырып сабаққа деген қызығушылығын , ынтасын, ізденушілігін, белсенділік қабілеттерін арттыру, Ойлау қабілетін дамыту

Достыққа жолдастыққа  тәрбиелеу,Патриоттық тәрбие беру, тілін  үйреніп жатқан елдің мәдениетін, дәстүрін сыйлауға үйрене отырып, өз отанын сүюге шақыру, қоршаған ортаны құрметтеуге  тірбиелеу.

 Қолданылған әдістер  практикалық, репродуктивтік, визуалдық,

Көшбасшылық;Жеке, жұптық, топтық жұмыс түрлері;

Әңгімелесу; Сыни ойлау; АКТ-ні қолдану ;Өзін-өзі, жұптық бағалау; Дарынды  оқушымен жұмыс .

Көрнекілік Интерактивті тақта, тапсырмалар жазылған карточкалар, шақыру қағаздары,оқулық, презентация, реферат.

І. Organization moment. Ұйымдастыру кезеңі.

Good morning children!

Good morning teacher!

O’K. Sit down please. Thank you.

Dear children! I am glad to see you! Boys and girls, we have got many guests today. I think that you are glad to have guests.

Let’s begin our lesson. Answer my questions?

- Who is on duty today?

- I am on duty today.

- Who is absent?

- All are present.

- What date is it today?

- Today is the 24 of April .

- What season is it now?

- It is spring now.

- What month is it now?

- What day is it today?

-What is the weather like today? 2 мин

ІІ. Психологиялық дайындық. “I am happy”. Оқушылар ортаға шығып, қол ұстасып: «Мен бақыттымын! Сен бақыттысың! Біз бақыттымыз!» -“I am happy! You are happy! We are happy!”-хормен айтады. Содан кейін бір-біріне ағылшын тілінде тілек айтады.

I wish you success!

 

Сізге табыс тілеймін!

 

I wish you luck!

 

Сізге сәттілік тілеймін!

 

I wish you good health!

 

Сізге денсаулық тілеймін!

 

I wish you happiness!

 

Сізге бақыт тілеймін!

 

Have a nice time!

 

Уақытыңыз көңілді өтсін!

 

All the best!

 

Бәрі жақсы болсын!

 

I wish you joy!

 

Көңілді бол!

 

Keep well. Stay healthy!

 

Денің сау болсын!

 

3 мин

Шеңбер құрып тұрған кезде, оқушыларға «Шақыру билеттері» таратылады, бұл шақыру билеттері арқылы оқушылар екі топқа бөлінеді. Топтар орналасып, топ басшы сайлайды,топтар аты: 1-топ  “Invitation”, 2- топ“Birthday” (аудармасын сұрау) 2мин

Сабақтың тақырыбы айтылады. Екі топ бірі-біріне шақыру постерін шығарады, бірі-біріне ашық хат жазады, жаңа сөздер меңгереді.

Интерактивті тақтада 2 оқушы  тапсырма орындайды.2 мин

 

R is exactly in the middle

P is one letter before R

A is between P and R

Y is at the end.

T is between R and Y

PARTY

J is exactly in the middle

E is one letter before J

N is between E and N

Y is at the end.

O is between J and Y

ENJOY

Екі топқа тапсырма: 1-топ  “Invitation”, 2- топ“Birthday”

Әр әріпке сөз құрастыру.

1 -топ

Invitation

2 топ

Birthday

Оқушылар дайын жұмысын  көрсетіп, сөздерді оқып, аударады. 5 мин

Сұрақтарға жауап:

Do you invite your friend to your birthday? Yes/No I invite my friend to my birthday.

Do you send a postcard to your friend? Yes/No I send a postcard to my friend.

Do you send an invitation to your friend? Yes/No I send an invitation to my friend.

Ex3 Read the invitations. Шақырударды  оқып, екі топ бір-біріне шақыру  постер жасайды.Қорғайды. 10 мин

Сергіту сәті. “Happy birthday to you!” әніне би билеу. 1 мин

Оқушылар бір-біріне ашық хатқа тілектер жазады. Ән айту. 1 шумақ. “Happy birthday to you!”, “May there always be sunshine”

 

Dear ………………….!

I wish you the best of everything! I love you very much!

With the best wishes ……………..

 

Жаңа сөздер Invitation- шақыру, Gift- сыйлық ,Present – сыйлық ,Boring – көңілсіз Disgusting – жағымсыз , Delicious – өте  дәмді

Диалог оқиды. Карточкамен жұмыс Ex:5 are the sentences true (T) or false (F)? Correct false sentences.

Dmitry was at John’s party yesterday.

The party was boring.

The food was delicious.

There were many people.

Carol was at John’s Party too.

The food was disgusting.

Carol enjoyed the Party.

Слайд бойынша тексеру.

 

 

 

Аймақтық компонент.

-Оқушылар, біз республика  көлемінде қай жерлес жазушының  туған күнін атап өтпек біз?

-Children, tell me please, birthday of which local famous writer will be celebrated at the republican level.

- 70 anniversary of Oralkhan Bokei.

Слайд қорғайды Аида, алдын  ала берілген тапсырма.

Бағалау. Топ басшылары  сабақ бойы бағалау парағын толтырды, оқушылардың сабақ бойы жиналған смайликтерін, мадақтау сөздер кеспелерін пайдаланды, оқушының қызығушылығына, сөйлеу мәдениітне, өз ойын жеткізуіне, белсенділіген қарай бағаланды.

Үй тапсырмасы: деңгейлік  тапсырмалар берілді.

О.Бөкей кешінде шақыру қағазын дайындау.

Өзін-өзі қонақта ұстау  туралы ереже жазу.

Оқулықтан тапсырма.

 

Шығу парағы: Ұнады/ ұнамайды.Смайликтер жапсыру.

What I know

 

What I want to know

 

What I have known

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

V

 

-

 

+

 

?

 

білемін

 

Мен үшін түсініксіз

 

Мен үшін жаңа ақпарат

 

Мені таң қалдырады

 

 

 

 

 

 

 

 

Интернетке хабарлау:

 

 

 

THE INTELLECTUAL SHOW «LEADER OF THE XXI^ST CENTURY»

Good afternoon dear guests, teachers, pupils! Welcome to our intellectual show « Leader of the XXI^st century»! We are glad to see you and hope you`ll enjoy our intellectual show. Well, we begin our game and I am glad to introduce the participants of our intellectual show. And this is our jury who will help us to choose the best of the best. Let`s begin with introducing yourselves:

1 round “Baiga”

• You are welcome to enjoy the 1 round “Baiga” I ask questions to participants and each correct answer gives you 10 points.

GOOD LUCK!

1. Where is London situated? (River Thames )
2. How many people live in London? (8 million)
3. How many parts does the UK consist of? (4 parts England, Scotland, Wales, Nothern Ireland)
4. Where is the Republic of Kazakhstan situated? (Central Asia)
5. How much does the City extend? (2.6 square kilometres)
6. When was London Zoo opened? (1827)
7. How many animals area there in London Zoo? (8000)
8. When did Akmola become the capital of the Republic of Kazakhstan? (1997)
9. How many planets are there in the solar system? (7 planets)
10. Where do people of different nationalities live? (countries)

2 round “Polyglot”

The next round you`ll enjoy is “Polyglot”. Answers should be given in 3 languages.

1. Better late than … (never, ешқашан, никогда)
2. East or West … is best (home, үй, дом)
3. Knowledge is … (power, қуат, сила)
4. Жылтырағанның бәрі …. емес (алтын, золото, gold)
5. … зор байлық (денсаулық, здоровья, wealth)
6. … таумен кездеспейді, адам адаммен кездеседі. (тау, гора,mountain)
7. It is never too … to learn (late, кеш, поздно)
8. Actions speak louder than … (words, сөздер, слова)
9. … and learn (live,өмір, жизнь)
10. Жүз … болғанша,

Жүз досын болсын (ақша, money, деньги)

11.… сөз жарым ырыс (жақсы, хорошо, good)

12. … может умереть  лишь один раз.(человек, адам, man)

13. … шума из  ничего (много, көп, many)

3 round “Odd words”

Put the letters in right order and find the odd word in each column.

SGPINR, NSU, EYLWOL,YEE, UTANMU, OONM,GNERE, EANSSO,TADE, TRAS, HTIWE, SENO,RTEWNI,RYEA,IRHA.

SPRING, SUN, YELLOW, EYE, AUTUMN, MOON, GRENE, SEASON, DATE, STAR, WHITE, NOSE, WINTER, YEAR, HAIR. 

 

 

 

4 round “DODA”

Well, let`s start the 4 round “DODA”. Your task is to choose one theme and the cell you want to open and to give the right answer. For the correct answer you get a point according to the number of the cell you opened.

<table width="135" style=" border-col