Салық және салық салу

заңды тұлға оның құрылтайшылары, қатысушылары арасында бөлетiн таза табыстың бiр бөлiгi;

заңды тұлғаны таратқан кезде немесе қатысушылар салымдарының мөлшерiн барабар азайту жолымен не қатысушылардың (қатысушының) үлестерiн толық немесе iшiнара өтеу жолымен жарғылық капиталды азайтқан кезде, сондай-ақ құрылтайшы, қатысушы заңды тұлғаға қатысу үлесiн алып қойған кезде мүлiктi бөлуден түсетiн табыс түрiнде алынған дивидендтерге ғана қолданылады;

4) ашық пайлық инвестициялық қорлардың пайлары бойынша, оларды осы қордың басқарушы компаниясы құнын төлеп сатып алған кездегі табыстар;

5) осындай дивидендтер мен сыйақыларды есебіне жазу күніне Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін қор биржасының ресми тізімінде болатын бағалы қағаздар бойынша дивидендтер мен сыйақылар;

6) мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздар, агенттік облигациялар бойынша сыйақылар, мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды және агенттік облигацияларды өткізу кезінде құн өсімінен түсетін табыстар;

7) осы Кодекстің 197-бабында көрсетілгендерді қоспағанда, егер осы тармақтың 8) тармақшасында өзгеше белгiленбесе, осы Кодекстің 192-бабы 1-тармағының 5) тармақшасында көрсетілген акцияларды немесе қатысу үлестерін өткізу кезінде құн өсімінен түсетін табыстар;

8) өткізу күні Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін қор биржасының ресми тізімдерінде болатын бағалы қағаздарды осы қор биржасында немесе шетелдік қор биржасында ашық сауда-саттық әдісімен өткізу кезінде құн өсімінен түсетін табыстар;

9) осы Кодекстің 216-бабында көрсетілген резидент емес заңды тұлғаның шартты банктік салымдары бойынша сыйақылары;

10) біртұтас құбыр жүйесі арқылы Қазақстан Республикасынан тысқары жерлерге тасымалданатын шикі мұнайды өткізу сапасы бойынша құнды түзетуге байланысты төлемдер;

11) резидент сатып алушылар борыштық бағалы қағаздар бойынша оларды сатып алу кезінде төлеген жинақталған (есебіне жазылған) сыйақылар сомасы;

12) халықаралық қаржы лизингі шарттары бойынша негізгі құралдарды қаржы лизингіне беруден түсетін табыстар;

13) осы Кодекстің 192-бабы 1-тармағының 3), 4) тармақшаларында көрсетілген табыстарды қоспағанда, Қазақстан Республикасынан тысқары жерлерде жұмыстарды орындаудан, қызметтер көрсетуден түсетін табыстар;

14) Қазақстан Республикасындағы табысы аз азаматтарды қолдауға (көмек көрсетуге) бағытталған, Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын үкіметаралық келісім шеңберіндегі грант қаражаты есебінен жасалатын төлемдер салық салуға жатпайды

6. Резидент емес заңды тұлғаның өз табыстарын үшінші тұлғалардың және (немесе) басқа мемлекеттердегі өз бөлімшелерінің пайдасына жұмсауына қарамастан, осы резидент еместің табыстарына төлем көзінен салық салынады.  

Қызметін тұрақты мекеме құрмай жүзеге асыратын резидент еместің Қазақстан Республикасындағы көздерден алатын табыстары мынадай ставкалар бойынша төлем көзінен салық салуға жатады:

1) осы баптың 2) - 6) тармақшаларында көрсетілген табыстарды қоспағанда, осы Кодекстің 192-бабында айқындалған табыстар –15 процент;

2) осы Кодекстің 192-бабының 1-тармағының 4) тармақшасында көрсетілген табыстар – 20 процент;

3) тәуекелдерді сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақылары – 15 процент;

4) тәуекелдерді қайта сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақылары – 5 процент;

5) халықаралық тасымалдарда көлік қызметтерін көрсетуден түсетін табыстар – 5 процент;

6) құн өсімінен түсетін табыстар, дивидендтер, сыйақылар, роялти –15 процент.

 

21.

22.Жеке кэсіпкерлерге салык салу

ҚР-н Салык Кодексіне сәйкес ел аумагында кәсіпкерлік  кызметпен айналысатын ҚР-н азаматтары мынадай тәртіптердін бірі негізінде салык міндеттерін орындай алады:

Бір жолгы талон негізінде

патент негізінде 

оңайлатылған декларация негізінде

жалпыға ортак режим негізінде.

Ел аумагында маусымдык сипаттагы кызмет түрімен айналысатын жеке кәсіпкер салык міндеттемесін бір жолгы талон негізінде өтей алады.

Бір жолғы талон негізінде жүиыс жасау үшін жеке кэсіпкерлер мынадай талаптарға сай болу кажет:

- маусымды сипаттайтын түріндегі кызмет түрімен айналысуы ( газет сату. жәрменкелерде сауда

жасау)

- кызмет ету мерзімі 1 - 90 күнге дейін.

Бір жолгы талон сомасынын мөлшерін жергілікті жердегі әкімші.пік орган айналысатын қызметтерінін түрі, мерзімі ж\е базар категориясына байланысты белгілейді.

Патент негізінде жүмыс жасау үшін жеке кәсіпкерлер мынадай талаптарга сай болу қажет: -жалдамалы исұмыс күшін колданбауы тиіс;

жеке к\к негізде жүмыс жасау тиіс:

салык кезендегі табысы 2млн.тг аспауы тиіс.

Патент ку-ны жеке к\р-дің болжама табысынан 2% мөлшерде аныкталады. Патент негізінде Іайдан Іжылга жүмыс жасап салык міндеттерін өтеуге болады. Онайлатылған декларация негізінде жұмыс жасау үшін жеке кәсіпкерлер мынадай талаптарга сай болу кажет:

қарамағында кызметтердің саны өзін коса алганда 25 адамнан аспауы кажет.

салык кезендегі табысы Юмлн.тг-ден аспауы керек.

Оңайлатылган декларация б\ша салык ставкасы прогрессивті шкала негізінде аныкталады.

Жогарыда аталган тэртіптерде. келтірілген талаптарға жеке кэсіпкерлер сай болмаганда н\е канагаттанбаса, онда жеке к\р жалпыга ортак режим негізінде жұмыс жасайды. Ягни салык салынатын табыс з.т. сиякты аныктайды, бірақ ЖТС-н ставка колданылады.

23.Шагын жэне орта бизнес субьектілеріне салык салу Шагын бизнес субьектілері салыктарды есептеу мен төлеудің. сондай ак олар бойынша сатык есептілігін тапсыр\дың мынадай тэртіптердін біреуін ғана дербес таңдауга қүкылы; Жалпыга бірдей белгіленген тіртіп Біржолгы талон негізінде Патент негізіндегі арнаулы салык режимі

Онайлатылган декларация негізіндегі арнаулы садык режимі '

Бүш талап базарларда тауарлар өткізетін адамдарга колданылмайды. Салыктарды есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген тэртібіне ауыскан кезде жатпыға бірдей белгіленген тәртіп екі жыл колданылганнан кейін ғана арнаулы салык режиміне кайта ауысуга болады.

Ел аумагында маусымдык сипаттагы қызмет түрімен айналысатын жеке кәсіпкерлер салык міндеттемелерін бір жолгы талон негізінде етей алады.

Бір жолғы тштон негізінде жұмыс жасау үшін жеке кэсіпкерлер мынадай талаптарга сай болуы кажет;

патент жеке кәсіпкерге бір кунтізбелік жыл шегінде кемінде бір ай мерзімге беріледі

жеке кәсіпкер патент алу үшін кәсіпкерлік кызметті жүзеге асыратын жері бойынша салық органына кызмет түрін көрсете отырып, уэкілетті мемлекеттік оргЗ-^н5елгілеген нысанда өтініш жэне жеке кәсіпкерді мемлекеттік тіркеу туралы куәлікті табыс етеді.

Олык органдары өтініш берілгеннен жэне бюджетке патенттің құны, жинсаігаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналары және мемл«:еттік элеуметгік сактандыру қорына элеуметтік аударымдардың төлегншін растайтын құжаттар көрсетілгеннен кейін бір күн ішінде патент беруді жүргіеді.

жеке кзсіпкерді мемлекеттік тіркеу туралы куэлік көрсетілмейінше, патент жаракыз боалды.

Патенттің күнын есептеуді жеке кәсіпкер мәлімделген кірістің 3 проценті мөліліріндегі ставканы колдану жолымен жүзеге асырады. Пгенттін кұны бюджетке мынадай түрде: жеке табыс салыгы - патент кұнының Уі бөлігі мөлшерінде 2)элеуметтік салык - әлеуметтік аударымдар сомасын алып тастағаннан кейініі патент кұнының Уі бөлігі мөлшерде төленуге тиіс

нсгы табыс патент алған кезде мәлімделген табыстан асып кеткен жағдайда, салықтөлеуші бес жұмыс күні ішінде асып кеткен соманы мәлімдейді жэне осы сомадш салык төлейді. Салык төлеушінің өтініші бойынша бұрын берілген патентгің орнына оған накты табысы көрсетілген жаңа патент беріледі.Нікты табыс патент алған кезде мәлімделген табыстан төмен болган жағдаіда, артык төленген патенттің құны салық телеушінің өтініші бойынша салыкорганы жүргізген хронометраждық зерттеуден кейін кайтарылады

Арнаулы салык режимі шағын бизнес субъектілері ушін, төлем квзінен усіа.чашн саіи.іктарлиі коспағанда, элеуметтік салыкты жэне корпорациялык немесе жеке табыс салыгын есептеу мен тәртібін білдіреді.ҚР Салык кодексіне сәйкес ел аумағында касіпкерлік кызметпен айналысатын адамдар мына тартіптердің бірі негізінде салык міндеттемесін орындайды: бір жолгы талон негізінде; патент негізінде; оңайлатылган декларация негзінде; жалпыта ортак режим нег.

Жаңадан курылған занды түлғалар онайлатылған декларация негізінде арнаулы спл/.ік рсжпмін колзануғ өтініщті занды тұлға мемлекеттік тіркелгеннен кейін он ж^мыс күннен кешіктірмеп салі.ік пріаиыма бсреді Оңайлатылган декларация негізінде заңды TY_Trajiap мын. Талаптарга tan болсап ж;п:і. Жүмыс жасаіі а лады: кызметкерлердің шекті орташа тізімі 50 адам болса, салык кезені ішіндегі шекті табысы 25000,0 мын тенге болса мынадай зааңлы тулгалар арнайы салык режимІн кол да ну ға күкык жоқ: акцизделетін өнім өндірісімен айнал. занды тулгалар; жер койнауын пайдалану моделі негІзінде жұмыс жасайтын занды тұлғ.; кұрылымдык бөлімшесі, филиалы, еншілес к/о бар занды тулгалар; мунай өнеркэсібіндегі заңды тұлғалар; каржылык және бухгалтерлік кызмет көрсету саласындагы тулғалар; кеңес беру кызметімен айналысатын тулг.; су көліҮі мен жолаушы жэне жүк тасымалын жүзеге асыратын тулгалар.

Шагын бизнес субьектілері салыктарды есептеу мен төлеүдің. сондай ак олар бойынша салык есептілігін тапсырудын мынадай тәртіптердін біреуін гана дербес таңдауга құкылы;

Жалпыға бірдей белгіленген тіртіп Біржолгы талон негізінде

Патент негізіндегі арнаулы салык режимі

Онайлатылган декларация негізіндегі арнаулы салык режимі Бұл талап базарларда тауарлар өткізетін адамдарта колданылмайды. Салыктарды есептеу мен төлеудін жалпыга бірдей белгіленген тэртібіне ауысқан кезде жалпыга бірдей белгіленген тэртіп екі жыл колданылганнан кейін гана арнаулы салык режиміне кайта ауысуға болады.Ел аумагында маусымдык, сипаттагы кызмет түрімен айналысатын жеке кэсіпкерлер салык міндеттемелерін бір жолгы талон ңегізінде отей алады.Бір жолгы талон негізінде жұмыс жасау үшін жеке касіпкерлер мынадай талаптарга сай болуы кажет:маусымдык сипаттагы кызмет түрімен айналысу ( газет журнал сату, жэрменкелерде сауда жасау)кызмет ету мерзімі бір күннен токсан күнге дейінбір жолгы талон сомасынын мөлшері жергілікті жердегі экімшілік органдары айналысатын кызметтің түрі мерзімі жэне базар категориясына байланысты белгілейді. Патент негізінде жұмыс жасау үшін жеке кэсіпкерлер мынадай талаптарга сай болу қажет:

жолдамалы жұмыс күшін колданбауы тиіс жеке кэсіпкерлік негізінде жүмыс жасауы тиіс салык кезеңіндегі табысы екі млн тенгеден аспауы тиіс патент күны жеке кэсіпкердің болжама табысынан екі пайыз мөлшерде аныкталады. Патент негізі бір айдан бір жылга дейін жұмыс жасау салык міндеттерін өтеуге болады. Онайлатылган декларация негізінде жүмыс жасау үшін жеке кәсіпкерлер мынадай талаптарга сай болу кажет;

1)қарамағында кызметкерлердің саны өзін коса алганда жиырма бес адамнан аспауы 
кажет

2)салык кезеңіндегі табысы он млн тенгеден аспауы керек 
онайлатылган декларация бойынша салык ставкасы прогресивті шкала негізінде 
аныкталады.

Жогарыда аталган тэртіптерде келтірілген талаптарга жеке кэсіпкерлер сай болмаган жагдайда немесе канагаттанбаса. онда жеке кэсіпкер жалпыга ортак режимі негізінде жұмыс жасай алады, яғни салык салынатын табысты занды тұлга сиякты аныкталады, бірак жеке табыс салык ставкасын колданады.

ҚР н аумагында кэсіпкер занды тулгалар мынадай тэртіп негізінде бюджет алдындагы салык міндеттемесін отей алады:

онайлатылган декларация

жалпыга ортак режимінде

■ онайлатылган декларация негізінде занды тз/лгалар мынадай талаптарга сай болган жагдайда жұмыс жасай алады:

салык кезендегі шекті табысы 25000000 тг аспауы кажет

24. ҚҚС: мэні, алыну механизм!.

ҚР тэжірибесінде тутынуга салынатын салыктарға ҚҚС, акциз жатады.

ҚҚС тауарларды өндіру ж\е олардың айналысы процесінде косылган. оларды өткізу бойынша салиқ салынатын айналым кұнының бір бөлігін бюджетке аударуды, сондай-ак ҚР-нын аумағындагы тауарлар импорты кезіндегі аударымды білдіреді.

Тұтынуға салынатын салыктар жэне оларды колдану мемлекет үшін тиімді болып табылады.

салыктын фискалдык функциясы толыгымен сипатталады

енд.процесіне салык ауыртпалыгы түспейді

салыктан жалтару жолы бүрмаланбайды.

Туты нуга салынатын салыктар бойынша салык ауыртпалыгы соңғы тұтынушыга түседі. ҚҚС ҚР-да колданысқа 1991ж. 25желтоксанында кабылданған «салык жүйесі туралы» заң негізінде бекітіліп, 1992ж. 1 кацтарынан бастап енгізілді.

ҚҚС твлеушілер - ҚҚС бойынша объектісі бар занды жэне жеке тулғалар. Салык объектісі - салык салынатын айналым жэне салык салынатын импорт. Салык салынатын айналымға:

тауарларды өткізу

тауарларга меншік кукыгын беру

комиссия шарттары бойынша тауарларды. жумыстарды, кызметтерді аткару. Салык салынатын импортка:

ҚР Кеден заңнамасына сэйкес ел аумағына импортталган салык салынатын тауарлар, кызметтер жәнеясұмыстар жатады.

Салык ставкасы: - 13%

- 0-дік ставка

13%-қ салык ставкасы салык салынатын айналым мен импортка колданылады. 0-дік ставка салык салынатын экспортка колданылады. Мынадай айналыидар мен импорт ҚКС-н босатылады: ' - почта маркалары

жарғылык капиталынан жарна

акциздік марка

каржы лизинг! негізінде берілген мүлік