Астана қаласындағы қуаттылығы 30 мың м3 әрлеу керамикалық бұйымдарды өндіретін зауыт

 

К =0,83 – жұмыс істеу коэффициенті

Бұйымдарды  кептіру мен күйдіру процестерінің  жылдық жұмыс күндері D=365 k=365*0,83=303

Зауыттың  жылдық жұмыс күндерінің жалпы саны 260 тәулік. Бір тәулікте 2 ауысым, ал бұйымдарды күйдіру мен кептіруде 3 ауысым; бәр ауысымдық жұмыс  уақыты 8сағатты құрайды.

Ұнтақтау, уату және араластыру кезіндегі шығын  – 0,5%, кептіру процесі кезінде 1-10%, күйдіру кезіндегі шығын 3-7%, тасымалдау кезінде 0,5%-ды құрайды.

 

D – жылдық  жұмыс күндерінің саны

n – ауысым  саны

N – зауыттың  жылдық өнімділігі, м³.

К =0,83 – жұмыс істеу коэффициенті

Өндірілетін бұйым өлшемі 350х300х40

35·10^-2 *30·10^-2 *0,40·10^-2 =420·10^-2=4,2·10^-3мм

Берілгені бойынша, зауыттың өнімділігі – жылына 30 мың м³ Осыдан 30·10³*4,2·10^-3=126*10^-3=126000 м³.

126000 м³ – зауыттың көлеммен көрсеткендегі жылдық өнімділігі.

 

1. Дайын өнімдердің қоймасы

Дайын өнімдердің қоймасына өнімді жібергенде шығын, яғни П=0,5%. Сондықтан

- жыл  бойы: N (1+0,01 П) = 126000*1,005 = 126630м³

- тәулігіне: N/D = Х₂ = 126630/260 = 487;

- ауысымда: Х₂/n = 487/2 = 243;

- сағатына: Х₃/8 = 243/8 = 30; 

2) Дайын өнімді тасымалдау мен сақтау 

П=0,5%.

- жыл бойы: N (1+0,01 П) = 126630(1+0,1*0,5) = 126630*1,005 = 127263

- тәулігіне: Х₄/D=127263/260 = 489;

- ауысымда: X₅/n=489/2 = 245;

- сағатына: X₆/8=245/8 = 31;

3) Бұйымдарды күйдіру

Оттық шөгу – 2...8% шамасында. Y_оттық=4%.

П=3...7% шамасында. П=4%.

 - жыл бойы: N (1+0,01 (П+ Y_оттық)) = 127263(1+0,1(4+4)) = 127263*1,08 = 137444;

- тәулігіне: Х₇/D=137444/303 = 454;

- ауысымда: X₈/n=454/3 = 151;

- сағатына: X₉/8=151/8 = 19;

4) Бұйымдарды кептіру

 Ауалық шөгу – 2...8% шамасында. Y_ауалық=4%.

П=1...10% шамасында.  П=4%;

- жыл бойы: N (1+0,01 (П+ Y_ауалық)) = 137444(1+0,1(5+4)) = 137444*1,09 = 149814  (мұндағы П – берілген операциядағы шығын мөлшері);

- тәулігіне: Х₇/D=149814/303 = 494;

- ауысымда: X₈/n=494/3 = 165;

- сағатына: X₉/8=165/8 = 21;

5) Бұйымдарды қалыптандыру

П=0,5%;

- жыл бойы: N (1+0,01 П) = 149814(1+0,1*0,5) = 149814*1,005 = 150563 

- тәулігіне: Х₄/D=150563/260 = 579;

- ауысымда: X₅/n=579/2 = 289;

- сағатына: X₆/8=289/8 = 36;

6) Шикізат материалдарын дайындау 

П=0,5%.

- жыл бойы: N (1+0,01 П) = 150563(1+0,1*0,5) = 150563*1,005 = 151316

- тәулігіне: Х₄/D=151316/260 =582;

- ауысымда: X₅/n=582/2 = 291;

- сағатына: X₆/8=291/8 = 36;

7) Шикізаттарды тасымалдау 

П=0,5%.

- жыл бойы: N (1+0,01 П) = 151316(1+0,1*0,5) =151316*1,005 = 152072

- тәулігіне: Х₄/D=152072/260 = 585;

- ауысымда: X₅/n=585/2 = 292;

- сағатына: X₆/8=292/8 = 36;

 

5 Үдерістің материалдық есептемесі

6 кесте  – Шикізат пен жартылай фабрикаттарға  байланысты қажеттілік

 

Технологиялық операциялардың атауы	Шығын, %	Өнімділігі, т (м3)
		Жыл бойы	тәулік	ауысым	сағат
1. Дайын өнімдердің қоймасы	0,5	126630	487	243	30
2. Дайын өнімді тасымалдау мен  сақтау	0,5	127263	489	245	31
3. Бұйымдарды күйдіру	4	137444	454	151	19
4. Бұйымдарды кептіру	5	149814	494	165	21
5. Бұйымдарды қалыптандыру	0,5	150563	579	289	36
6. Шикізат материалдарын дайындау	0,5	151316	582	291	36
7. Шикізаттарды тасымалдау	0,5	152072	585	292	36
8. Шикізаттарды карьерден алу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6 Жобалау жұмысындағы тапсырмаға  арналған аппарат есептемесі

Бұл бөлімде берілген өндірістің технологиясына қабылданған негізгі аппараттың детальді есептемесі жүргізіледі.

     Есептеме келесі тәртіп  бойынша жүргізіледі.

1) Орнатылған  аппраттар санын анықтап алады  және бір аппараттың қуаттылығын  анықтайды мына формуламен анықтайды:

Q_a = ·K_H,

мұндағы Q – дайын өнім немесе материал өңдеу бойынша өндірістің(сағаттық) қуаттылығы;

q – бір аппараттың қуаттылығы ( паспорттық мәліметтерге сәйкес қабылданады );

K_H = 0,942 – құрылғыны қолданудың нормативті еселігі.

Біртипті  аппараттар санын азайту мақсатында үлкен қуатқа ие аппарат таңдаған жөн.

2) Өңделетін материал қасиеттерін және бір аппараттың қуаттылығын біле отырып оның негізгі өлшемдерін анықтайды

Аппараттарды  есептеу тәсілі әдістемелік нұсқаудың  аяқ жағында келтірілген арнайы әдебиеттерден алынады.

3) Есептеулердің  нәтижелері бойынша құрамында  ,типтік аппарат таңдау үшін  қажетті, алынатын өнім (немесе  жартылай фабрикат), аппарат қуаттылығы, оның негізгі өлшемдері мен  жұмысының негізгі параметрлері  бар туралы ақпараттары бар  аппараттың техникалық сипаттамасы  құрылады.

Анықтама  каталогтарында керекті типтік аппараттар табылады. Типтік аппараттардың техниекалық сипаттамалары есептік техникалық сипаттамаларымен салыстырылады. Осы салыстыруларға жақын габариттік өлшемдерге және берілген қуаттылыққа ие типтік аппарат таңдалып алынады.

Таңдалып  алынған типтік аппараттың техникалық сипаттамалар түсініектеме хаттамасында толық көлемде көрсетіледі.

Ары қарай  таңдалып алынған аппарттың фактілі  есептемесі беріледі, қуаттылығы бойынша  аппараттың қолдану еселігі анықталады:

K_n = ·100 %,

мұндағы q и q – қойылатын бірліктегі аппараттың сәйкес фактілі және қажетті  қуаттылығы.

 

 

 

7 Құрылғыларды таңдау  және спецификацияларын құрастыру

Барлық  таңдалған құрылғылар 7 кестеге енгізіледі.

 

7 кесте  – Өндіріске қажет құрылғылар  спецификациясы

(өнім  түрін көрсету қажет)

Аппарат	Бірлік мөлшері	Аппарат сипаттамасы	Каталог бойынша немесе сызба бойынша  нөмірі	Қосымша мәліметтер
1	2	3	4	5
1.
2.
3.
және т.б.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8 Үдерісті бақылау және автоматтандыру

Бірінші бақылау түрі - кіріспе бақылау, яғни бұйымның шикізатын бақылау. Күйдірілмеген материалдар мен бұйымдарды дайындау барысында балшыққа қоспа ретінде диотомит, трепел, опока, құм сияқты тау жыныстарын пайдаланады. Балшықтың керамикалық бұйымдарды дайындауға жарамдылығы, бірінші кезекте, минералды құрамымен, дисперсиялығымен (бөлшектердің өлшемімен), иілгіштігімен және жылуға шыдамдылығымен анықталады. Балшықтың химиялық құрамы негізінен кремнийдің, алюминийдің, темірдің тотықтарынан құрастырылған. Мысалы: SiO₂ – 40-50; Al₂O₃ – 40-50; Fe₂O₃ – 9-15; MgO – 1-4; CaO – 0.5-2.5; Na₂O, K₂O – 1% дейін болады.

Екінші бақылау түрі – ағымды бақылау түрі, яғни бұйымның технологиялық процесін бақылау. Масса дайындау. Саз массасын пластикалық әдіспен  дайындау жұмысы  мынандай процестерді қамтиды: сазды карьерден шығаруды, оны және кұнарсыздандырғыш қоспаларды майдалауды, оларды алдын-ала араластырып ылғалдауды, шихтаны ұлпа етіп майдалауды және саз массасын дайындауды. Осы аталған процестерді тек мұқият орындағанда ғана, жақсы сапалы керамикалық бұйымдар алуға мүмкіндік туады. Қалыптау процесі. Пресс қалпынан масса сығылып шығарда оның сыртқы қабаты қалып қабырғасының үйкеліс күші арқылы ететіндіктен, қалыпталынған бұйымдардың бетінде түрлі ол қылықтардың пайда болып қалуы мүмкін. Сондыктан, саздық массаның ылғалдылығын құнарсыздандырғыш қоспалардың мөлшерін дұрыс тағайындау арқылы оның серпімді-созымталдық қасиетін жақсартады. Күйдіру процесі. Күйдіру - керамикалық бұйымдар жасау технологиясының ең маңызды және соңғы сатысы. Керамикалык бұйымдардың маңызды физикалық-механикалық қасиеттері 900-1100°С аралығындағы температурада күйдірілуі нәтижесінде калыптасады. Нақтылап айтқанда күйдіру нәтижесінде бұйымдар тас тәрізді күйіне көшіп беріктік, суға және аязға төзімділік көрсеткіштерін жетерліктей жоғарылатып, керекті құрылыстық қасиеттеріне ие болады.

Үшінші бақылау – қорытынды  бақылау, яғни дайын бұйымдарды сынау. Қоймаға келген бұйымдардың әр жерінен біреуден алып лабораториялық сынаққа жібереді. Сол жерде материал талапқа сай, сай еместігі анықталады.

Техникалық бақылау бөлімі (ОТК) сапалы және шикізат материалдарының дұрыс қабылдауларына жауап береді.

Өндірісті бақылаудың негізгі жұмысы:

• материалдар мен жартылай фабрикаттардың сапасын бақылау;
• технологиялық шарттардың орындалуын бақылау;
• операциялық бақылау.

9 Қоршаған ортаны қорғау

Қоршаған ортаны ластау көзі болып  технологиялық процестер жүргізілетін өнеркәсіптер мен жеке құрылыстар табылады Жоғары температураға төзімді бетон  шығаратын зауыттар санитарлы –  гигиеналық талаптарды және қауіпсіздік  ережелерін сақтауды талап ететін өндіріс орындарының қатарына жатады. Өйткені бұл еңбек өнімділігін арттырумен қатар әр жұмысшының денсаулығын сақтауды қамтамасыз етеді.Жаңа өнеркәсіптерді жобалағанда атмосфералық тазалықты қамтамасыз ету үшін атмосфераны атмосфераны ластайтын көздердің әрбірінің орнатылған тектік рұқсат етілген шығару және қоршаған ортаға экономикалық шығынның үлкен маңызы бар. Санитарлы – гигиеналық талаптарды қамтамасыз ететін жағдайлар кірпіш  өндірісі зауыттарының проектісі жасалғанда ескеріледі және зауыт қызмет ете бастағаннан бастап қатаң орындалады.

Техникалық жағдайға сай қақпалардың  ашық болу уақыты ұзақ болатын (қырық  минуттан жоғары) цехтарда немесе температура 20^оС – ден төмен аудандарда ауалық аспалар болу керек. Қалған өндірістік немесе көмекші ғимараттарда табиғи немесе жасанды желднту системаларын қарастыру керек.

Зиян қоспалар бөлінетін цехтарда ауаны ластаудан сақтау үшін:

а) құрылғылар, приборлар және өзге де жылу бөлетін құралдар оқшаулану  керек

ә) қолдану кезінде ылғал бөлетін  құрал жабдықтар арнайы жабынмен жабылу немесе оқшаулану керек

б) шаң – тозаң болу арқылы өтетін техникалық процестер адамдардың қатысуынсыз  өтетіндей болып оқшаулану керек, ал техникалық процестерден бөлінетін  тозаң, бу, зиянды газдар атмосфераға бөлінер алдында залалсыздандырылу керек. Вибрациялық  қондырғылар қолданылатын цехтарда вибрация әсерін және шуды төмендететін шаралар жасалу керек.

Қоршаған ортаны қорғау көптеген ғылымдардың  күш жігерін талап ететін жүйелі проблемалардың бірі. Қоршаған ортаның  ластануы экологиялық мәселелер  – қоғамдық еңбек өнімділігін  арттырудан басқа әлеуметтік, экономикалық мәселелер кіреді. Олар жұмыс жағдайын жақсарту, адам өмірі мен оның денсаулығын сақтау. Тиімділік түсінігі ол тек қана технико-экономикалық тиімділік емес, ол осы адамның және бүкіл мемлекет бойынша халық шаруашылық масштабындағы экологиялық салдар.

Жаңа өнеркәсіптерді жобалағанда  атмосфералық тазалықты қамтамасыз ету үшін атмосфераны атмосфераны  ластайтын көздердің әрбірінің орнатылған тектік рұқсат етілген шығару және қоршаған ортаға экономикалық шығынның үлкен маңызы бар.

Қоршаған ортаны ластау көзі болып  технологиялық процестер жүргізілетін өнеркәсіптер мен жеке құрылыстар табылады Жоғары температураға төзімді бетон  шығаратын зауыттар санитарлы –  гигиеналық талаптарды және қауіпсіздік  ережелерін сақтауды талап ететін өндіріс орындарының қатарына жатады. Өйткені бұл еңбек өнімділігін арттырумен қатар әр жұмысшының денсаулығын сақтауды қамтамасыз етеді.