Шпаргалка по "Туризму"

Америкада іскерлік ағымдар  АҚШ-қа ұмтылады; Оңтүстік-шығыс Азияда – Сингапурде, Жапонияға, Тайваньға, Гонконгке, Африка мен Таяу Шығыста  іскерлік туризм бірқалыпты дамымауда. Оның көтерілуі мен төмендеуі  аймақтағы саяси жағдайларға  байланысты болып отыр. Африкада іскерлік туризм Конго Республикасында, Зимбабве, Эфиопия, Египет, Марокко және Оңтүстік Африка Республикасында жоғарғы  қарқында дамыған. Таяу Шығыста іскерлік туристердің негізгі ағымы мұнай  өніретін елдерге (Сауд Аравиясы, Израиль, Иордания) бағытталған.

 

 

 

 

 

55. Шығыс Қазақстанның туристік қоры-шығыс  Қазақстан  Қытай,Моңғолия  және ресей  мемлекеттерімен  шекаралас  орналасқан.Шығыс  Қазақстан аумағының  үлкен  бөлігін  Рудный,Оңт Алтьай,Қальа,Сауыр,Тарбағатай  тау  жоталары  алып жатыр.Осынау табиғаты  көрікті  жерде қазақтың  ұлы  ағартушы  ақныы  Абай  Құнанбайұлы  мен  атақты  жазушы  Мұхтар  Әуезов  өмірге  келген.

Телуха  таулары.Саяхатшылар  Алтайдың  сонау  биік  шыңының  адамды  өзіне  тартатын  айрықша  күші мен сиқырлы  қуаты  барын  растайды.

Марқакөл  қорығы.Бұл  қорық  Шығыс  Қазақстананың   анғыз  інжі  маржаны.Оңт  Алтайдың  табиғат  кешенін  табиғи  жағдайда  сақтау  үшін 1976ж жылдан  бері  қорық  аумағын  қоршап,адам  іс  әрекетінен  қорғайды.

Захман  бұлақтары.Осы  жердегі  жерасты  суларының  құрамында  емдік   радон  бар.Ыстық  суларын  буын,омыртқа,жүйке   жүйелері  және  тері  ауруларын  емдеуге  қолданады.

 

 

 

 

 

 

 

 

56. Батыс Қазақстанның  туристік қоры.Батыс  Қазақстан бұл  екі  құрлықтың  тоғысқын  жерінде  орналсқан  төрт  облыс: Ақтөбе,Атырау,Маңғысату және  Батыс  қазақстан.Осында   плпнетаның  ен  төменгі  екінші  нүктесі Қарақия  ойпаты  орналасқан.2000 жыл  бойы  Маңғыстау  жерінің  аумағынана  Ұлы жібек  Жолы  кесіп  өтті.қазір  енді  бұл  туристік  өызыөты бағыт  бағдаоларджың  бірі.Оған  қоса Батыс  Қазақстан  саяхатшылардың  балық  шаруашылығымаен  аң  құсы  мол  саясатшылыққа  қолайлы  жерлерімен,  су  спорты  түрлерінің  дамыған  инфрақұрылымдарымен  қуантады.

Емильян  Пугачевтің  үйі.Он  сегізінші ғасырдығ жетпісінші  жылдарының  бас к езінде кәдімгі қазақ үйінде  III Петр  патшамын деп жжариялаған адам  өмір  сүрді.Емильян Пугачев тап осы жерде тұңғыш  ретт казактарды  өздерәнәі азаттық құқы үшін  күреске шақырды.

Шақпақ.Ата жер  асты  мешіті.Бұл осы аймақатғы ең  ежелгі  сәулет  ескерткііш.Мешіттің  барлық  саулет  құрылысына қарағандаШақпақ атаның    10 ғ бұрын салынған.

Планетарий.Ақтобе  қаласының плпнетарий керемет оқу орталығы.Оның  қызметкерлері үнемі тартымды  дәрістер  оқиды,ал  жергілікті  оқушылар  ір  кез жұлдызды  аспанды әуесқойлықпен бақылар сәтті асыға күтеді.

Ежелгі Сарайшық  қаласы.Ежелгі  змаман  жайлы еске  салатын тағы бір    жарқын  ескерткіш.Тарихшылар  Сарайшықты  Қазақ ордасының бесігі  деп біледі.

Үстірт.Миллиондаған жылдар  бұрын  Үстірт  жазығы  пайда болды.Дүлей теңіз  кейін   шегінді.Алайда күні  бүгін де  ежелгі теңіз  жәндіктер  өмірінен  қалған  іздерді  көруге  болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

57. Солтүстік Қазақстанның  туристік қоры.Ақмола,Қостанай,Солтүстік  Қазақстан  және Павлодар  облыстары  өз алдына  Солтүстік  Қазақстан аймағын құрайды.Ол  Есіл,ТОбыл  және Обаған  өзендері  сондай  ақ  көптеген  көлдері  емдік  минералды  тұздары  және  балшығымен  әйгілі  аумақты  жерде  орналасқан.

Бурабай  шипажайы.Бурабай Қазақстандағы ең  әйгілі  шипажайлардың бірі.Ол  қалың жыныс орман таулар арасындағы  көрікті 80  көлі  талай ақынның өлен  жырына арқау болған  сұлу Көкше жерінде оррналасқан.

Қорғалжын  қорығы.Теңіз Қорғалжын көлдерінің  жүйесі  ЮНЕСКО  ның бүкілдүниежүзілік табиғии мұра  тізіміне тіркелді.

Жұмбақтас  жартасы.Әр  тас бір бір жұмбақ.Жұмбақтас қаншама жылдан  бері  қараған жанның  көңілін   қобалжытады.

Наурызым  қорығы.Бұл  сұлу  ормандар   мен жануаралар  әлеміне бай  еркеше жер.

Мемлекеттік  ұлттық  Баянауыл  бағы.Шөлейт  даланың қақ ортасындағы табиғаттың  сұлу мүйісі.Жаратылысы  бөлек таулар мен жазықтар  жолаушыны   қайран қалдырады және  оның  есінде  мәңгі сақталып  қалады.

 

 

 

58. Орталық Қазақстанның  туристік қоры.Қарағанды  облысы   Орталық  Қазақстан  аймағына  жатады.Әлемдегі  ең   үлкен  көлдерінің  бірі  Балқаш  көлі   мен  керемет  таулы  орманды  Қарқралы  оазисі  де  осында  орналасқан.Ұлытау таулары тау  туризмінің  түрлеріне  әуестенушілердің  ғана  емес,жаратылысы   бұзылмаған   көркемм табиғатты сүйетіндердің  де көңілінен  шығары  сөзсіз.

Аймақ   сондай  ақ  Ұлы Жібекжолындағы  сауда  және  мәдениет   аясына  кіреді.

Кент  қонысы.Кейінгі қола дәуірінде   бұнда қола  бұйымдар  жасаумен  айналысатын тайпалар  өмір  сүрген.Оның  аумағында тұрғындар мысты қалайымен қосқан  ошаөтар сақталған.

Диаптоз  кен  орны.Диаптоз  бұл  изумрудтың  кіші  інісі.Диаптоз  кристалдарын  көбінесе  осынау  атстың  орнына  қолданады.Сирек  кен  орындарының  бірі  Қарағанды  облысында  жатыр.

Балқаш көлі.Бұл  көл  Каспий мен Арал  теніздерінен  кейінгі   ен  ірі  ағынсыз  су  қорларының  бірі.Балқаштың айрықша  қасиеті  оның  жіңішке  мойнақ  арқылы  бірігетін  батыс  және  шығыс  бөліктерінің  әр  түрлі  минералдануында.Суды  Іле  өзенінен  алатын  батыс  бассейні  тұщы,шығыс  бассейні  тұздылау.

 

 

59. Оңтүстік Қазақстанның  туристік қоры.Оңтүтстік   қазақстанға  төрт  облыс: Алматы,Жамбыл,Қызылорда,Оңтүстік  Қазақстан   кіреді.Аймақ  батыста  Арал   тенізімен,шығыста  Жоңғар  қақпасына  дейін,солтүстікте  Балқаш  көлі  мен  Бетпақ  дала

ның  шөлді  жазығының,Қызылқұм  шөл  даласының  солт  бөлігі мен  Тянь Шаннің  батыс  және   солт  сілемдерін  және Жоңғар  Алатауын  қоса  алғанда,республиканың  оңт  шекарасына  дейін  дейінгі  аумақты  алып  жатыр.

Шарын  шатқалы.Оның  пайда болғанына 12 млн жыл.Шатқал  тереңдігі зындығы 300  метрге  жетеді.Оның  ұзындығы  200  км.Осынау  Шарын шатқалы табиғаттың   ғажайып ескерткіші.Сондықтан оны сақтау  үшін  Шарын мемлекеттік ұлттық  табиғи  бағы  ұйымдастырылды.

Көлсай көлдері.Қазақстанның  ең  көрікті үш  көлінен түратын ансамбль.Олар  теніз деңгейінен  1800,2250  ж2не 2700 метрлік биіктікте орналасқан.

Айша  Бибі  кесенесі.XI – XII ғасырларда  Тараз қаласының билеушісі   өзінің  сүйәктә жары  қайтыс  блған жреге ертегідей сұлу кесене тұрғызған.

Ақсу  Жабағылы.Қазақстандпағы   байырғы қорық.Ол  Орталық Азияда  алғашқылардың бірі боп ЮНЕСКО ның биосфералық мәртебесін  алды.

Отырар.Отырар  ортағасырлық  ескерткіш.

60. Туристік шаруашылық. -Туристік шаруашылық (ТШ) - туристердің келуімен ынталандырылатын экономиканың әр секторларының кешені (іс-әрекет бағыттары). Тікелей ТШ тек қана туристерге қызмет көрсетуге бағытталған нысандар және мекемелер (туристік қонақ үйлер, турбазалар, арнайы туристік көлік, туристік орталықтарында тамақтану мекемелер, т.б.).  Жанама ТШ туристік емес (жалпы), бірақ туристермен пайдаланылатын нысандар және мекемелер (жалпы мемлекеттік көліктік магистральдар, коммуникациялар, мейрамхана жүйесі, дүкен, мәдениет мекемелері, тұрмыс жүйесі және т.б

Функционалды белгілер бойынша  бұл кешен төрт базаға бөлінеді: түнеу (орналастыру), тамақтану, коммуникация және қосалқы базалар.

Туристерді орналастыру  құралдары туристерге тұрақты немесе уақытша түрде түнеуге орынды беретін  кез-келген нысандар. Қосымша  шарт ретінде көрсетіледі: 1) түнеу  орындарының жалпы саны кейбір минимумнан асады (Қазақстан мен Ресейде 10 орын), 2) орналастыру нысанының басшылығы  бар, 3) нысанды басқару коммерциялық негізде жүзеге асады. ДТҰ ұсыныстары бойынша орналастыру құралдары  екі категорияға бөлінеді: ұйым және жеке құралдары.

Тамақтану құралдары үш белгі  бойынша классификацияланады: белгілі  бір іс-әрекет түріне жатқызылуы, қатысу формасы, тағам өнімдерін шығарудағы маңызы. Қоғамдық тамақтану жүйесі туристік орталықтың немесе аймақтың туристердің және жергілікті халықтың қажеттіліктерін қанағаттандыратын әр түрлі класстағы бар, кафе, мейрамхана, асхана, жедел тамақтану және өз-өзіне қызмет көрсету орындарымен анықталады. Тамақтану түрлері: таңғы ас, жартылай пансион, толық пансион. Еуропалық стандарт бойынша таңғы ас қонақ үй номер құнына кіргізіледі

"Коммуникациялық база" негізінен  көліктік қызмет көрсетумен байланысты. Көліксіз туристік қызметті ұйымдастыру  өте қиын, жаяу туризмді есепке  алмағанда. Соңғы кездері, туризм  саласында ақпаратық байланыс  жүйесі ерекше рөл алуда, оның  өсу қарқына жаһандық тұрғыда  кеңею үстінде.

"Қосалқы қызмет базасына" туристерге келесі негізгі қызмет  көрсету түрлері кіреді: табиғаттың  қолайлы жақтары (пляждар ұйымдастыру,  шомылу орындары, тамашалау алаңдары  және т.б.); спорттпен шұғылдану;  ойын-сауықтарды ұйымдастыру; туристік  құрал-жабдықтар мен сувенирлерді  өндіріп шығару; ақпараттық қызметтер  және т.б.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

61. Туризм түрлерінің сипаттамасы

Емдік туризм дегеніміз жұмыстан бос  уақытта күнделікті әдетті жер

с жерде белсенді физикалық және психологиялық демалыс арқылы ағ

лпына келтіру мақсатында белгілі  бір уақытқа  өз еркімен саяхат жаса

. Гаворецкий, 1997). Мұнда осыған байланысты  пайда болатын құбылы

н  қатынастар жөніндегі сөздер жетіспейтін сияқты. Мыса

А. Набедрик  өзінің  диссертациясында емдік туризмге мынадай анық

реді: «... бұл саяхат жасау себебі  қаралу, емделу және ағза

абилитациясы болған адамдардың саяхат жасау мен бір жерде болғаны

йда болатын қатынастар мен құбылыстар жиынтығы». 

Туризмнің бұл формасының ең басты  түрткілері мынадай:

- туристің әбден болдырып кетуі;  денсаулық  күйінің  белгілі  бір жерд

лгілі маусымда дәрігер айтуы бойынша  демалыс өткізуді қажет етуі;

- демалыстың  белсенді сипаты, оның  формалары туристің  жеке-

білетіне лайық болуы қажет.

Емдік туризмге  курорттық  туризмді жатқызуға болады. Туризмнің

рінің  басты ерекшелігі  –  курорттық  орындардың   тауларда,  қыратт

ңіз бен көлдер жағалауларында шоғырлануы. Тағы бір ерекшелігі курорттық  туризмге көбінесе жасы келіп  қалған адамдар  қатысады, онын ішінде әйелдер саны басым. Емдік туризмнің тағы бір ерекшелігі – туриз

басқа түрлеріне  қарағанда (мысалы, рекреациялық,  мәдени-таным маусымға онша тәуелді болмауы және жергілікті сипатқа ие болуы. Мұның себебі – мемлекеттің немесе басқа бір қаржы көзінің қаржымен қолдауы.Танымдық  туризм  туризмнің  басты  үш формасының  бірі. Танымды туризм туристердің  тану  қажеттіліктерін  қанағаттандырады. Тану болмаса

ризм  құры жай бір жерден басқа  жерге барып келу болар еді. Туризмнің танымдық формасы көптеген қоғамдық функцияларды орындайды, оларды ішіндегі ең бастысы – тәрбиелік, білім беру, мәдени, саймандық-техникалды функциялар.

Тәрбие функциясы адамның дамуын қалыптастырады Білім беру функциясы айналадағы, туған жерде

лмысты білуге бағытталған. Мәдени функциясы адамды кең  мағына тәрбиелейді, белгілі мәдениетке тән  ұғымдар мен бейнелерді тану мүмкіндік береді. Саймандық-техникалық  функция ел шаруашылы жөніндегі білім береді. 

Туристік саяхатта турист  әртүрлі  мәдени-тарихи орындарды көр

ығады, өз ой-өрісін кеңейтеді, барған жер географиясын, 

рихын, мәдениетін, этнографиясын  біле бастайды, жергілікті тұрғындарм

тынас жасайды. Осының  бәріне сүйеніп, танымдық  туризм туристі

зғалыста жетекші рөл ойнайды  деп айтуға болады.

Жоғарыда айтылған формалар одан әрі  жіктеледі. Осындай жіктелу алу

рлі белгілер мен критерийлерге  сүйенеді.

Туристік ағындардың  ритмі бойынша  туризм жылдық  және мезгілдік 

болып бөлінеді. Жылдық дегеніміз  жыл бойы туристік аудандарға саяхатқа,

демалуға адамдардың барып тұруын айтады. 

Мезгілдері мен ырғағына  қарай  туризм  жыл бойындағы  (үнемі) және

маусымдық  болып бөлінеді. Біріншісі  –  туристік аудандарға немесе елді

мекендерге туристер жыл бойы біркелкі түрде келсе болады, ал белгілі  жыл 

мезгілінде келіп тұрса маусымдық  туризм деп айта аламыз. Маусымдық 

туризмнің өзі жазғы, қысқы және маусымаралық туризм болып бөлінеді. 

Туристік саяхатқа қатысушылардың жасына қарай туризм былай бөлінеді:

а) балалар мен жасөспірімдер  туризмі;  ә) жастар туризмі;  б) ересектер 

туризмі.  Ересектер туризмін орта жастағылар мен  қарт адамдар туризміне 

бөлуге болады.

Әлеуметтік  құрылымы бойынша а) қала тұрғындарының 

туризмі;ә) ауыл тұрғындарының туризмі; б) отбасы туризмі болады. 

Туристердің  сапар желісінде  орналасуы бойынша туризмді төмендегідей

бөлуге болады: а) қонақ үй типтес және ә) қонақ үй типті емес туризм.

Туристік саяхат мақсатына қарай  туризм келесідей: а) рекреациялық, ә)

экскурсиялық және б) мамандандырылған немесе арнайы  туризм болып 

бөлінеді. Рекреациялық  туризмге емделу және сауықтыру мақсатындағы