Кітапхананың ақпараттық іс-әрекетіндегі маркетинг

2. Ақпараттың дәлме - дәлдігі - өндірістің, рыноктың, сыртқы макроортаның  нақты жағдайын және даму өзгерісін  айнытпай көрсету. Бәсеке күресі  жағдайында ақиқат мәліметтері  арнайы  бұрмалауы мүмкін. Сондықтан ақпаратты анықтау үшін мәліметтерді әртүрлі көздерден алып, оларды салыстыру қажет.

3. Мәліметтердің релеваленттілігі – алға қойылған мақсатқа сәйкес қажетті мәліметтерді іріктеп жинау және іске қатысы жоқ мәліметтерді алып тастау.

4. Толық бейнелеу –  маркетинг ортаның жағдайына  және оның даму өзгерісіне  әсер ететін барлық факторларды  объективті түрде есепке алу.

5. Мәліметтердің мақсаттылығы  – тауарды өндіру, оны сыртқы  және ішкі рынокта өткізу арналары  мақсаттарына сәйкес мәліметтер  жинау.

6. Ақпараттың біртұтастығы  және сәйкестігі - мәліметтер.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

Бүгінде, көпшілік пайдалана алатын кітапханаларды оқырмандарға ақпарат кеңістігінде жұмыс істеуге үйрету, кітапхананың сапасын, деңгейін, имиджін көтеруде маркетингтік қызметтің алар маңызы ерекше.

Маркетинг уақыт ағымымен бірге жүреді, ал маркетингтік қызмет кітапханалардың оқырман қажеттіліктеріне сәйкес жұмыс жүргізуіне ат салысады. Маркетинг – бұл екі жақ та тиімді ұтатын әлеуметтік жағынан қажет құбылыс. Маркетингтің арқасында кітапханалар ұтады, яғни олардың жұмысы нақты жағдайда бағаланады, беделі өседі, материалды-техникалық базасы жақсарады. Екінші, жағынан пайдаланушылар ұтады, яғни кітапханашылар пайдаланушылардың қызығушылықтарын, қажеттіліктерін айқындап, осы қажеттіліктерді қанағаттандыратын қызмет түрлерін ұсынады [12].

Бұл айтылған процестер кітапханалық-библиографиялық, ақпараттық шешім тұрғысынан қарастырып, кітапханалық маркетингтің мәнін құрайды. Сонымен, кітапханалық маркетинг кітапхананың нарықтық жағдайда өз қызметін дұрыс жолға қоя білуіне ат салысады, қаржылық және экономикалық мәселелерді оң шешуге көмектеседі, пайдаланушыларға ақпарат көздерін пайдалануға тиімді түрде бағыт-бағдар беріп, олардың қызығушылықтарын арттыруға, кітапхананың имиджін көтеруге септігін тигізеді.

Кітапхананың ақпараттық іс-әрекетінде маркетингті дұрыс пайдалану үшін біз келесі мақсаттарды (міндеттерді) айқындадық:

1. Кітапхананы тиімді  басқаруды жүзеге асыру үшін  маркетингтің теориялық негіздері  талданды;

2. Кітапханалық қызмет  көрсету деңгейін жоғарылату  мақсатында маркетингті пайдаланудың  маңыздылығы көрсетілді;

3. Нарықтық экономика  жағдайында кітапхананы басқарудың  өзекті мәселелері талқыланды;

4. Пайдаланушыларды ақпаратпен  қамтамасыз етуде ақпараттық  маркетинг қызметінің қажеттілігі  анықталды.

Кітапхааналық қызмет маркетингі теориялық тұрғыдан қанша зерттелгенімен, практика жүзінде әлі де қолданысқа енбей келеді. Алысқа бармай-ақ өзіміздің оңтүстікті алып қарасақ бірен-саран кітапханаларда болмаса, маркетинг бөлімі жұмыс істеп жатқан кітапханалар жоқтың қасы. Неге? Өйткені бізде маркетингтік талапқа сай жұмыс істейтін маркетологтар, менеджерлер жоқ.

Сондықтан да дәстүрлі кітапханалық қызмет көрсетумен айналысып үйреніп қалған кітапханашыға да, пайдаланушыға да маркетинг түсінігі жат нәрсе. Ал егер маркетингті кітапханаларға практика жүзінде енгізсек, ол тек қана қызмет көрсетудің сапасын арттырмайды, кітапханаға деген пайдаланушының қызығушылығын оятады, кітапхана имиджін көтереді. Тағы бір айта кететін жай біздің бұл зерттеу жұмысымыз әлі аяқталған жоқ. Кітапханалық маркетинг саласы жайында бірқатар жұмыстар жүргізілгенімен бұл әлі де болса зерттеуді қажет ететін тың тақырып. Сондықтан біз өз зерттеу жұмысымызды одан әрі қарай жалғастыруды алдымызға мақсат етіп қоямыз.

 

 

 

 

 

 

 

Әдебиеттер тізімі:

1. Арзуханов, А.С., Дера, В.Г. О  маркетинговой ориентации в деятельности  библиотечно- информационных систем // Научн. - техн. информ. Сер. 1. - 1991.-№6.-С. 22-24.

2. Аветисян, Д.О. Проблемы  информационного пойска. М.: Финансы  и статистика, 1981. - 208с.

3. Басовский, Л.Е. Маркетинг: курс лекции. - М.: ИНФРА - М, 2000 - 218с.

4. Борхард, П., Флодель, Ш., Мильц, М и др. Концепция маркетинга для публичных библиотек / НВЦ Библиомаркет, Пер. с нем. Е.М. Ястребовой. - М.: 1993. - 144с

5. Бубекина, Н. Экономические аспекты деятельности библиотек на современном этапе: Метод. пособие. - М.: Либерея, 1992. - 87с.

6. Блюменау, Д.И. Информация и информационньш сервис. - Л.: Изд-во «Наука», 1989. - 190с.

7. Бірәлиева, Н.Б. Ақпараттық менеджмент негіздері: Оқу құралы. - Алматы. Экономика, 2000. - 96

8. Воробьев, Г.Г. Документ: информационный анализ. М.:Наука, 1973. -225с.

9. Галимова, Е.А.Организационная  культура библиотеки: учеб. пособие  по курсу «Организацин=онное развитие  систем управления» / Е. Я. Галимова.- Краснодар: КГУКИ, 2001. – 61 с.

10. Горшков, Ю.А Бюджетное планирование библиотечных услуг в новых условиях хозяйствования: [В условиях рынока] // Советское библиотековедение. - 1990. - ГУТ. - С. 39.

11. Герасимова, Л.Н. Маркетинг  информационных продуктов и услуг: Учеб. Пособие: в 2 ч. М.: 1997 - 115с.

12. Голодлева, В., Киреева, Л. Маркетинг - движущая сила // Библиотека. - 1997. - №8. - С. 27 - 29.

13. Дворкина, М.Я. Зачем нужна  библиотечная реклама? // Сов. Библиотековедение. - 1992. - ІҮ2. - С. 86 - 91.

14. Джафар, Ш. Маркетинг информационных  продуктов и услуг. // Библиотека. - 1999. - №7.

15. Джерелиевская, И.К. Библиотека - субъект рыночных отношений (постановка  проблемы) // Науч. и техн. б-ки СССР. - 1992. ІУЗ. - С. 4-12

16. Казина, Г.Ғ. Облыс кітапханаларының  жұмыс тәжірибесіне маркетинг  енгізу // Кітапхана. - 2005. - ГУТ. - 236.

17. Карпова, Н. Следуя философии  маркетинга: [В условиях рынок] // Библиотека. - 1995. №2. - С. 22.

18. Клюев, В.К. Маркетинговая  орментация библиотечно – информационной  деятельности (маркетинг в системе  управления библиотекой): Учеб. пособие. - М.: Профиздат, 2002. - 144с.

19. Котлер, Ф. Основы маркетинга: Пер. с англ. - М.: Прогресс. 1992. - 736с.

20. Котлер, Ф. Маркетинг негіздері: Оқулық-Алматы. Жазушы, 2000. -552 б.

21. Крылов, И.В. Маркетинг. Социология  маркетинговых коммуникаций. - М.:Центр, 1998.-189с.

22. Қамшыбаев, Р.А. Халықаралық  маркетинг: Оқу құралы. - Алматы: Экономика, 2003.-152 б.

23. Ленский, Б.В. Издательство - книготорг - библиотека: путь книги  к читателю // Науч. и техн. б-ки. - 2001. №3. - С. 57 - 61.

24. Матлина, С.Г. Привлекательная  библиотека, или что может реклама: Практ. пособие. -М.: Либерея, 1997. - 96с.

25. Мешалкина Ю.В. Библиография  и маркетинг//Мир библиографии. - 2005. - №2. -С. 32-36.

26. Минкина, В.А. Информационный  маркетинг // Науч. и техн. б-ки СССР. -1999. - №8.-С. 8-12

27. Маркетинг - современная  концепция управленйя библиотекой: Науч. - реф. сб. / РГБ; Сост. С.Д.Колегаева. - М, 1994. - 148с.

28. Матлина, С.Г. Библиотечный  маркетин: Практ. Пособие для работников  публичных библиотек / РГБ; Пермская  обл. б-ка. - Пермь, 1993 - 66с.

29. Михнова, И.Б., Пурник, А.Б., Антонова, О.И. Библиотека и бизнес - М.: НВЦ «Библиомаркет», 1994- 168с.

30. Михнова, И.Б., Цесарская, Г.Л. Как делать рекламу библиотеки: теория, методика, практика. - М.: НВЦ  «Библиомаркет», 1996 - 220с.

31. Николаева, М.А., Карташова, Л.В. Средства информации о товарах. - М.: Экономика, 1997 - 176с.

32. Нуриев, М. А., Петрова, И.В. Маркетинг (Учебно-метод. пособие). - Алматы. МГП «Демеу», 1991.

33. Нысанбаев, С.Н. Маркетинг  негіздері: Оқулық. - Алматы. Қазақ университеті, 2002.- 2006.

34. Сатыбалдыұлы, С. Маркетинг - нарықтану: ЖОО-ң студенттеріне  арналған оқулық. - Алматы: «Білім», 1999, 288 б.

35. Соломатин, Н.М., Беляев, В.А. ЭВМ и поиск инфоррмации. М.: Машиностроение, 1977 - 127с.

36. Соколов, А.В. Информационно - поисковые системы: Учеб. Пособие  для вузов / Под. ред. А.Б.Рябова. ІУІ.: Радио и связь, 1981 - 152с.

37. Суслова, И. М. Практический  маркетинг в библиотеках: Учебно - методическое пособие. -М.: Издательство  «Моберея», 2004 - 144с.

38. Соколов, А.В. Библиотеки  и рыночная экономика // научные  и технические библиотеки. - 1991. - №10. - С.3

39. Есімжанова, С.Р. Маркетинг: Оқу құралы. - Алматы. Экономика, 2003. -466 6.

40. Уткин, Э. А. Маркетинг. - М.: Ассоциация авторов и издателей  «Тандем», 1998.-320с.

41. Хожаназаров, Қ. Маркетинг  негіздері: Оқулық. - Алматы.Экономика, 1996.-288 6.

42. Цуккан, В.В., Лященко, И.П. Автоматизировання обработка информации  в библиотеках: Учеб. пособие. - М.: 1983. - 88 с.

43. Швальбе, X. Практика маркетинга  для малых и средних предприятий. - М.: Республика, 1995 - 156с.

44. Ястребова, Е.М. Учимся  маркетингу.[Зарубежный опыт] // Библиотекарь. - 1990. №6. с.76.

45. Ястребова, Е.М. Внутренний  маркетинг в библиотеке. // Науч. и  техн. библиотеки. 1993. №10. - С. 40 - 46