Шпаргалка по дисциплине "Экономика предприятия"

      Заңды тұлғалар  Заңның Z952235_ 104-8-бабына сәйкес өз  филиалдары, өкiлдiктерi және өзге  де оқшауланған құрылымдық бөлiмшелерi (бұдан әрi - құрылымдық бөлiмшелер) үшiн олардың орналасқан жерi  бойынша тиiстi бюджеттерге болмаса  Астана, Алматы қалаларының тиiстi бюджеттерiне немесе облыстық  бюджеттерге әлеуметтiк салық  төлеудi жүзеге асырады. 

      Орналасқан орны  бойынша оның функцияларының  бiр бөлiгiн атқаратын тұрақты  жұмыс орны жабдықталған заңды  тұлғадан кез-келген аумақтық  оқшауланған бөлiмше заңды тұлғаның өзгелей оқшауланған құрылымдық бөлiмшелерi болып түсiнiледi. Егер ол бiр айдан артық мерзiмге құрылса, жұмыс орны тұрақты болып есептеледi.

      Заңды тұлғалардың  өз құрылымдық бөлiмшелерi үшiн  төлеуге тиiстi салық сомасы Заңның Z952235_ 104-7-бабына сәйкес әлеуметтiк  салық есептелмейтiн төлемдi алып  жұмысшылардың жалақысын төлеу  қорының есептi кезеңiнде құрылымдық  бөлiмшелерге есептелген сома  ретiнде айқындалатын көрсеткiштiң  үлес салмағын ескере отырып  есептеледi.

      Әлеуметтiк салық  сомасын төлеудi заңды тұлғаның  бас ұйымы тiкелей өз банктiк  шотынан жүргiзедi немесе өз  құрылымдық бөлiмшелерiне жүктеледi. Осы ереже Заңның Z952235_ 104-10-бабына  сәйкес заңды тұлғаның шешiмi  бойынша құрылымдық бөлiмшелерге  таратылмайды, өзiнiң орналасқан  орны және салықты дербес төлеуi  бойынша аумақтық салық органдарында  әлеуметтiк салық жөнiнде декларация  берудi жүзеге асырады.

73.Маркетингтің өндірісті  ұйымдастыруға және кәсіпорынның  негізгі функцияларына ықпалы

Маркетинг – жоғары пайда табу мақсатында тұтынушының сұранысын зерттеу негізінде кәсіпорын, фирма, корпорция тауарын өңдеу, өндіру және сату қызметін ұйымдастыру жүйесі болып табылады.

Маркетинг нарық, сату аясындағы қызмет.

Маркетингтің  негізі болып бірін-бірі толықтыратын келістер – нарықты терең және жан-жақты зерттеу, оған белсенді әсер ету, сондай-ақ қажеттілік пен сатып  алушының талғамын қалыптастыру. Өндіруші мен тұтынушыны байланыстыру, олардың  бірін-бірі табуына көмектесу –  бұл кез-келген маркетингтік қызметтің  негізгі мақсаты. Маркетингтік қызмет жағдайында нарықтың 2 түрін қарастырады:

Сатушы  нарығы – бұл, ережеге сәйкес тапшылық нарығы, мұнда сатушы үлкен билікке ие, сондықтан сатып алушы анағұрлым белсенділік танытуы қажет. Сатып алушы нарығы – бұл ережеге сәйкес, қаныққан нарық, бұл жерде сатып алушы үлкен билікке ие, ал сатушы белсенділік танытуы қажет.

Әрбір сатушы өткізу проблемасымен соқтығысады, яғни тауарды сатып алушыға дейін  жеткізу. Әрбір өндіруші-сатушы мен  тұтынушының негізгі міндеті  – коммерциялық қанағаттанатындай  нәтиже алу. Коммерциялық жетістік нарық  формасын, түрі мен типін терең  және жан-жақты зерттеуіне байланысты. Нарықты зерттеу екі тұрғыда  жүргізіледі:

1. сипаттамалық ерекшелігі, қажеттілігі мен мүмкіншілігі;
2. оның сыйымдылығы, толықтыру дәрежесі, бәсеке жағдайы, ұқсас тауардың пайда болу ықтималдылығы және т.б.

Осы екі тұрғының біреуін таңдау не өнімге бағытталған  маркетингке, не тұтынушыға бағытталған  маркетингке алып келеді.

Өнімге  бағытталған маркетинг кәсіпорын қызметін жаңа тауарды дүниеге әкелуге немесе бұрыннан шығарылатын тауарды жетілдіруге бағыттайды. Мұның негізгі міндеті – тұтынушыны тауардың жаңа немесе жетілдірілген түрін сатып алуға итермелеу.

Тұтынушыға  бағытталған маркетинг кәсіпорын қызметін тікелей нарықтан туындаған қажеттілікті қанағаттандыруға бағыттайды. Мұндағы маркетингтің негізгі міндеті – қабілетті тұтынушыны зерттеу және нарықтан орын іздеу. Бұл типтегі маркетинг – жалпы коммерциялық қызметтің негізгі бөлігі, өйткені тұтынушының сұрасынын зерттемей кәсіпкер ұзаққа бара алмайды.

Маркетинг көмегімен өндіріс мақсатының жетістікке жетуі - тұтынушы талабын  қанағаттандыру мен бағалау арқылы жүзеге асырылады. Маркетинг нарыққа  шығу үшін жағдай жасайды. Маркетингтің негізгі принципі – жалпыға бірдей мақсаттылығы, яғни өндірістің соңғы  нәтижесін тұтынушының нақты  талабы мен жағдайына бағдарлау. Осындай негізгі принциптен бірқатар басқа принциптер туындайды:

1. нарықты білу, яғни сол тауар түріне деген тұтыну сұранысының жағдайы мен серпінін жан-жақты зерттеу, ғылыми-техникалық, өндірістік және шаруашылық шешімді әзірлеу мен қабылдау процесінде алынған ақпаратты пайдалану;
2. Кәсіпорын қызметінің тиімділігін арттыру үшін өндірісті нарық талабына максималды түрде сәйкестендіру; не сатылады, соны өндіру;
3. маркетингтік зерттеу жүргізу нәтижесінде пайда болған техникалық және шаруашылық проблемаларға, оның ішінде өнім мен қызмет сапасын арттыру мен жетілдіру бойынша шешімін тапқан  шығармашылық келістерді қолдау және дамыту;
4. Нарықты салыстырмалы түрде біртектес тұтынушы тобына бөлу (нарықты сегменттеуді жүзеге асыру) және кәсіпорынды анағұрлым әлеуетті мүмкіншілігі бар сегменттерге бағыттау; нарықтың жеке сегментінің ерекшелігін ескере отырып, белгілі бір типтегі тұтынушы мен олардың қажеттілігіне сәйкес өнім шығару;
5. Бәсекелестік күресте өнім сапасы мен техникалық деңгейін арттыру нәтижесінде басымдылыққа ие болу, сатып алушыға үлкен көлемде және жоғары сапада қызмет көрсету;
6. Сауда делдалдарына жәрдемдесу мен көмек көрсету, тұтынушыға дайын өнімді дер кезінде жеткізіп тұру үшін, оларды қоймалармен қамтамсыз ету, ондағы техникалық және персоналды оқыту проблемаларын шешуге көмектесу;
7. Нарықты жаулап алу, әсіресе нарықтың прогрессивті секторында нақты мәселені қоя отырып, сату көлемін арттыру бойынша келешекте маркетингтік стратегияны бағдарлау.

Маркетингтегі ең бастысы – мақсатты бағыт пен  кешендік, яғни кәсіпкерлік, шаруашылық, өндірістік және өткізу қызметінің бірігуі. Маркетинг мақсаты – өндірістік тауардың өндірісі мен өткізудің  жоғарғы рентабельділігін қамтамасыз ету.

 

74-77. Кәсіпорынның өндірістік бағдарламасын әзірлеу

Кәсіпорындағы  өндірістік  бағдарламаны  жоспарлау  туралы қазақша реферат

Өндімді  өндіру  жоспары (өндірістік  бағдарлама ) кәсіпорының  перспективалық  және  ағымдық  жоспардың  негізгі  бөлімі   болып  табылады  және  ол  сату  көлемі  ,  номенклатурасы,   өнім  ассортименті  ,  оның  сапасы ,  пайда  массасы  ,  рентабелдіктің  деңгейі,  кәсіпорынның  нарықтағы  орын  бөлігінің  көлемі  арқылы  анықталады. Өндірістік  бағдарламаның  құрылымы  кәсіпорынның  нарықты  зерттеу  бөлімшесі  « маркетингтік  қызымет  » арқылы  жүзеге  асырылады.Өндірістік  бағдарламаның  құрылуының  фирманың  маркетингтік  шаралар  комплексіне  осылар  кіреді:

Фирма тауарының  тұтынушыларды  зерттеу  мен  олардың  нарықтағы  тәртібі;

Фирманың  нарықтық  мүмкіншіліктерінің  анализі;

Өндірілетін  тауар  мен  көрсетілетін  қызыметінің  бағалануы  және  перспективалар  мен  жетілдірілуі;

Өткізу  кналдары  мен  қолданылатын  формалардың  анализі;

Фирма  қолдалынатын  бағақалыптастыру  шараларының  бағалануы;

Тауардың  нарыққа  жылжу  шараларының  зерттелуі;

Бәсекелестерді  зерттеу;

Нарықтағы  орының қадағалау  (ең  тиімді  жағынан).

 

Маркетингтік  зерттеулер  жүргізілгеннен  кейін  өндірістік  бағдарлама  фирма  ішінде  осылайша  орналасады:

Кәсіпорының  өндірістік  бағдарламасы.

Өнімнің  ассортименті  менноменклатурасы  анықталып  және  жеткізу  көлемі натуралды  көрінсте  қарастырылып  келісімшарттарға  сүйене  отырып  қабылданады.

Өнімнің  жеткізу  жоспары  құрылады,  тұтынушылардың  әрқайсына натуралды  көрсеткіш    ретінде.

Жоспарланған  уақыт  аралықтың  басы  мен  соңына  өткізілмеген  өнім  қалдықтарының  өзгеруі  анықталады.

Жоспарланған  уақыт  аралығының  ішіндегі  күнтізбедегі  натуралды  көрініарқылы  әр  өнімнің  өндірістік  көлемі  анықталады.

Өнім  көлемі  өндірістік  қуатының  баланстық  есептеуге  негізделеді  жүргізугізуші  бөлімшелер аймақтарға,  цехтарға  және  кәсіпорынға  толығымен  негізделеді.

Баға  өлшемдері  есептеледі.( тауарлы  және  өөткізілген  өнім)

Өнімнің  жеткізу  графигі   тапсырыс  берушілермен  бекітілген  елісімшартқа  сай  құрылады.

Бағдарлама  кәсіпорынның  негізгі  цехтары  арқылы  жоспарланады.Өндірістік  бағдарлама 3-5  жылға   жоспарланады ,  бір  жыл  квартал  мен  айға  бөлінеді,  натуралды,  шартты натуралды  еңбекті  және  бағалық  көрсеткіштермен  есептелінеді .  Өндірістің  көлемі  натуралды  көрсеткішке  тән  бірліктерінде  шығарылатын  өнімнің  номенклатурасы  мен  ассортименті  мінезделеді.  Олардың  тұтыну  ерекшелігі  болады .Өнім  наменклатурасы – шығарылуға  даын  өнімнің  аталуы.  Өнімнің  ассортименті  -  осы  бұйымдардың  құрылымы  түрлер,  типтер  ,  сорттары,  көлемі  т.б  номенклатуралы  бөліктерге  бөлінеді.  Өнімнің  көлемін  анықтау  негізінде    өнімнің  өндірістік  жоспарлары  натуралды  көрсеткіші  бағаны  жеткізуді  орындайды.  Өнімді  өндіру  жоспарының  айырмас  бөлігі  натуралды  көрініс  ретінде  өнімн  спапасының   жетілдірілуі  б.т.  Бірынғай  бұйымдардың  көлемін  өлшгенде  әр түрлі  материалдардан  және   басқа  да  көрсеткіштерімен  ажыратылуы  мүмкін  болғанда  шартты натуралды  өлшеуіш  қолданылады.Өндіріс  көлемінің  еңбек  өлшемі  норма-  сағат  ,  адам – күндер,  станко  -сағаттар  көрсетілетін  натуралды  көрсеткіштерге  сәйкес  жұмыстың  саның,  өндіру  нормалары  ,  еңбектің  төлену  көлемін  анықтаудың  мақсаты  өндірістік  бағдарламаның  жоспарлануы  басқа  цехтар  мен  басқа  мақсаттарға бағытталуы.  Бағалы  (ақшалай)  өлшемдер  жалпылаушы  болып  табылады.  Олар  арқылы  фирма  өнімдерінің  жалпы  көлемін  анықтауға  болады.Тауарлы  өнім  -  өнім,  кәсіпорындарда  өндірілген  және  өткізуге  арналған  өндірістік  жоспардың  негізгі  көрінісі  б.т.  да  жалпы  және  өткізілмелі  өнімді  есептеуге  негіз.Тауардың  өнімділік  бағасы  болып  кәсіпорынның  өндірілетін  өнімнің  көлемінің  бөлігін  өткізуге  арналған  өнім  бағасы.Тауарлы  өнімнің  құрамын  10-суреттен  көруге  болады.  Тауарлы  өнімге  тапсырыс  беруші  төлеген  болса  шикізаттың  бағасыенгізілмейді,  егер  де  бұл  шикізаттан  кәсіпорынд  тапсырыс  берушіге  өнім  жасалған  болса   онда  тауарлық  бағаға  шикізатты  өндіру  шығындары  кіреді.Тауарлы  өнім  өндірістің  көптеген    салаларында  «заводтық  әдіс»  арқылыанықталады  .  яғни  тауарлық  өнімні  көлеміне  дайын  бұйымның  бағасы  енгізілмейді  ,  сонымен  бірге  жартылай  фабрикаттар  кәсіпорынның  өз  қажеттілігіне  өндірілген  бұйымдар.

 

Бұл  заңдылыққа  тек  азық- түлік  кәсәпорындары  бағынбайды, мұндай  салада  бағалық  көрсеткіштерге  өнімнің  өндірілген  көлеміне  завод  ішілік  аударма  ,  яғни  өзіндік  қажеттіліктерге  жұмсалған  өнімнің  бағасы.Дайын  өнім  бойынша  тауарлық  өнімнің  кәсіпорынның  істегі  бағалармен  жоспарланады  . Отчет  бойынша  нақты  белгіленген   бағалар  арқылы  есептелінеді  , сонымен  бңрге  отчетте  тауарлы  өнім  кәсіпорынның  сәйкестірілген  бағаларымен  анықталады.  Өнімге  төлеу  құжаттарында  өнім бағасынан  тыс  ,  қосылған  құн  салығы  ,  акциздер  және  тағыда  басқа  төлемдер  бөлінеді.Кәсіпорының  негізгі  цехтардың  цехтік  бағдарламасы  техникалық  процестің  қайта  жүру  тәртібін  есептейді,  яғни  өндірушіден  -  өңдеушілерге  содан соң  дайындаушы  цехтарға.  Осындай  тәртіп  цехтардың  өнім  шығару  уақытын  бірлесіп  қабылдауға  мүмкіндік  берді,  олар  заводтық  өндірістік  бағдарламасында  белгіленген  болады.

75. Стратегиялық жоспарлау және маркетингтік тәсіл

Көп жылдан бері әскери басшылар стратегия терминін қолданып келеді. «Стратегия» гректің  – «генерал өнері» деген сөзінен  шыққан. «Стратегия» термині осы  уақытқа дейін жарыс, бәсеке мағынасында  қолданылып келгенмен, қазіргі кезде  бұл атау кәсіпорын қызметінің жалпы  концепциясын білдіреді.

Стратегия дегеніміз  ұйымның міндетті ісін орындауды  және мақсатына жетуді қамтамасыз ететін жан-жақты жоспар жиынтығы болып  саналады.

Стратегиялық  жоспарлау дегеніміз басшы қабылдаған әрекеттер мен шешімдер жиынтығы, сол арқылы ұйымның өз мақсатына  жетуі үшін басшы арнайы стратегияны  іздестіреді.

Стратегиялық  жоспарлау басқару шешімін қабылдауға қажетті құрал болып саналады. Оның басты міндеті – ұйымдағы жаңадан енгізілгендерді жеткілікті дәрежеде қамтамасыз ету. Стратегиялық жоспарлау басқару қызметінің төрт түрін қамтиды: ресурстарды бөлу, сыртқы ортаға бейімделу, ішкі үйлестіру  және ұйымдық стратегиялық болжамдау.      

Стратегиялық  жоспарлаудың өзіндік белгілері.

1. Стратегияны  көпшілік жағдайда жоғарғы басшылар  тұжырымдайды, және жасайды, алайда  оны жүзеге асыруға басқарудың  барлық деңгейіндегілердің қатысуы  көзделеді.

2. Стратегиялық  жоспар жеке бір ұйымға ғана  емес, бүкіл корпорацияның болашағы  үшін жасалады.

3. Стратегиялық  жоспар көлемді зерттеулермен  және нақты деректкрмен негізделуі  тиіс. Қазіргі әлемдегі бизнесмен  тиімді бәсекелесу үшін, фирма  сапа, рынок, бәсеке және басқадай  факторлар туралы толып жатқан  ақпаратты ұдайы жинауы, әрі талдауы  тиіс.

4.  Стратегиялық  жоспар фирманың айқындылығын, дербестілігін  білдіреді, мұның өзі олардың  белгілі бір жұмыскерлерді тартуына  ықпал етеді.

5. Стртегиялық  жоспарды жасағада, ұзақ уақыт  бойы тұтастығын сақтаумен қоса, қажет болған жағдайда жетілдіруді  және қайта бағыттауды жүзеге  асыратындай икемді болуы тиіс.

 

 

 

 

 

 

Ұйым міндеті

Ұйым мақсаты

Сыртқы ортаны бағалау және талдау

Күшті және  әлсіз жақтарды басқарушының  тексертуі

 

 

Стратегияны бағалау

Стратегияны жүзеге асыру

Стратегияны таңдау

Стратегиялық  баламаны  таңдау