Түркі мемлекеттері

 

             

 

 

 

Аралық бақылау жұмыстарының тапсырмалары

 

1 аралық бақылау жұмыстарының тапсырмалары

 

1.  Қазақстан, Орта Азия, Шығыс Еуропа халықтарының тарихына өзгеріс әкелген ұлы қоныс аудару оқиғасының хронологиясы.

2.V ғ. өмір сүрген теле тайпасының оңтүстігіндегі көшіп-қону жайылымдары қай жерге дейін жетті?

3. Түріктердің Орта Азияны алудағы басты мақсаты Каспий теңізінен Солтүстік Үндістан мен Шығыс Түркістанға дейінгі созылып жатқан күшті мемлекетті жаулау болды. Бұл кімдердің территориясы?      

4. Қай жылы Иран мен Византия  өзара келісімге келіп, Византия  өзінің

Кавказдағы вассалдарын түріктерге қарсы қойды?

5. Батыс Түрік қағанатын түріктің қай тайпасынан шыққан ақсүйектер биледі?

6. Жеғүй мен Тон-жабғу қағандар Батыс  Түрік қағанатының территориясын

кеңейту үшін қай жерлерге жорық  жасады?

7.  723 ж. түркештер кандай тайпамен  бірігіп арабтарға қарсы соққы берді? 

8.  V ғасырда жазылған деректерде  қарлұқтарды қалай атаған?

9.  Қарлұқтарда бірлестіктің билеушісін   қалай атады?      

10. Қарлұқтар құрамында 9 тайпа болғандығын дәлелдеген географ кім?

11. Оғыз мемлекеті қай ғасырда өмір сүрді?

12. Жент, Сауран, Сүткент, Фараб қалаларының халқы қандай шаруашылықпен айналысты?

13. Оғыз одағында 24 тайпа болғандығы, олардың бұзұқтар мен ұшұқтарға 
бөлінгендігі туралы кімнің деректерінде кездеседі?

14. X ғасырдың екінші жартысында оғыздарда халық көтерілістері жиілеп, 
оны селжұқтар пайдаланады. Бұл жағдай қай жабғу тұсында болған?

 15. Қимақ қағанатының құрамына қанша тайпа кірді?                

16. Қимақтар қай ғасырда Алтайдың солтүстігінен Ертіс бойына қоныс

аударды?

17. Қимақтардың туыстас тайпасы кімдер болған? 

18. Әл-Идриси еңбегі бойынша қимақтардың Ертіс өзені бойында қанша қаласы болған?

19. Қарахан мемлекеті қашан екіге бөлінді?    

20. 1089 ж. Қарахандар кімдердің вассалдық тәуелділігіне түсті?

 21. Шығыс және Батыс Қыпшақ бірлестіктері аралығын не бөліп тұрды?

22. Қыпшақтардың Хорезм шахымен ұзаққа созылған соғысын тоқтатқан басты себеп не болды?

23. Батыс Түрік қағанатының халқының көпшілігін кімдер құрады?       

 24. Қарақытайлар тарихында қай тайпаның орны ерекше болды 

 25. Қарахан хандығында 960 ж. қандай басты оқиға болды?

 26. Қарақытай мемлекетінің орталығы:

 27. Найман хандығы қашан құлады?

 28. Қыпшақ мемлекеті араб деректерінде қалай аталған?

 29. Найман одағында қанша тайпа болған? 
30. Керейттер туралы мәліметті қай деректен білеміз?

   

2 аралық бақылау жұмыстарының тапсырмалары

1. Ғұндар мемлекетінің  құрылуы, көршілерімен қатынастары.

2. Ғұндар дунху және юечжилермен соғыстары.

3. Көшпелі Ғұн империясының дамуы және құлдырауы.

4. Орта Азия және  Қазақстандағы ғұндар.

5. Еуропаға ғұндардың  басып кіруі.

6. Еуропаның орта ғасырлық  тарихындағы ғұндардың рөлі мен  орны.

7. Батыс Түрік қағанаты.

8. Шығыс Түрік қағанаты.

9. II Шығыс Түрік қағанаты.

10. Түркі халықтарының  дүниетанымы, әскери ісі, діні, әлеуметтік құрылымы.

11. Қарахандардың мәдениеті.

12. Хазарлардың шығуы  және этникалық тегі.

13. Хазар мемлекетінің  құрылуы.

14. Хазарлардың мемлекеттік  құрылымы.

15. Хазарлардың шаруашылығы,  мәдениеті.

16. Қимақтардың шығу  тeгi мен opнaлaсy аймағы.

17. Деректер бойынша  ІХ-ХІ ғғ. қимақтар мемлекеті.

18. Қимақтардың шаруашылығы,  әлеуметтік - саяси жағдайы.

19. Қыпшақтардың шығу тегі мен орналасу аймағы.

20. XI-ХІІ ғғ. шамасындағы  қыпшақ тайпалар конфедрациясының  құрылуы.

21. Қыпшақ мемлекеттілігі.

22. Қыпшақтардың оңтүстікке  экспансиясы.

23. Қыпшақтардың шаруашылығы,  әлеуметтік және ру-тайпалық құрылысы.

24. Қыпшақтар қазақ  халқының этногенезінде.

25. Өзбек хандығаның  құрылуы.

26. Өзбек хандығаның  ішкі және сыртқы саясаты. 31. Наймандардың салық жинаушысы қалай аталды?

27. Қыпшақтардың Мысырға құл ретінде сатылып, әскери жасақ құрғандары қалай аталды?

28. Керей мемлекеті қашан құлады?

29. Қыпшақтардың оң қанатының  орталығы қалай аталды?

30. Қыпшақ мемлекеті араб деректерінде қалай аталған?

 

 

Реферат тақырыбы

Рефератты жазу әдістемесі: Рефераттар даярлау. Реферат деген белгіленген тақырып бойынша ғылыми әдебиеттердегі концепцияларды қысқаша баяндау. Негізгі мәнісі деректерден маңыздыны белгілеп алып,оны қысқаша түрде баяндау.

       Рефераттың көлемі 2 интервал арқылы жазылған 8 баспа  беттен кем емес және 20 баспа  беттен аз емес болуы керек.  Рефераттың мәтіні үш бөлімге  бөлінеді: кіріспеге, негізгі бөлімге және қорытындыға. Кіріспеде тақырыптың өзектілігі, негізгі мәселенің қысқаша сипаттамасының түйіні, жұмыстың мақсаттары мен міндеттері, пайдаланған түп нұсқа деректердің мәнісін айқындау қажет. Негізгі бөлім бір-бірімен байланысты,тізбектелген.

 

Тақырыбы:

1. «Алаш» қозғалысы және азамат  соғысы жылдарындағы түркі саяси  ұйымдары 

2. ХХ ғ. түркі мерзімдік баспасөзі                                                                              

3. Мұстафа Кемаль Ататүрік: саяси  портреті

4.Қазіргі кезеңдегі түркі халықтарының  экономикалық және саяси өзара  байланысы

5.Орталық Азия түркілерінің  этногенезі

6.Кавказ аймағында түркі диаспорасының  қалыптасу процесі

7.Ресей мемлекетінің дамуындағы  түркілер

8.М.Аджи және оның түркі тарихына  байланысты көзқарастары

9.«Түрік» этнонимінің этимологиясы

10. В.В.Бартольдтың ежелгі түркілер  тарихын зерттеуге қосқан үлесі

11. Ғұндардың мемлекеттік  құрылысы.

12. Ғұндар Қазақстан  территориясында.

13. Қазақ халқының этногенезіндегі  ғұндардың рөлі.

14. Түркілер туралы алғашқы мәліметтер, мекендеген территориясы.

15. Tүpiк тайпалық одағының  нығаюы.

16. Түркі қағанатының  құрылуы. 

17. Түркі қағанатының  Батыс және Шығыс түрік қағанатына  бөлену.

18. Батыс түрік қағанатының  қалыптасуы, мемлекеттік құрылысы.

19. Түріктердің шаруашылығы, тұрмысы, діні.

20. Түрік жазба ескерткіштері. 

21. Күлтегін, Білге-қаған,  Тоныкөк ескерткіштері.

22. Шығыс түрік қағанатының  әлсіреуі.

23. Түргеш қағанатының  ішкі және сыртқы саясаты.

24. «Қара» және «сары»  түргештердің күpeci.

25. Түргештер «тухси» деген атаумен қарлұқ мемлекеттінің құрамында

26. Ұйғырлар үстемдігінің  орнауы.

27. Ұйғырлар сыртқы  саясаты. 

28. Шыңғыс ханның моңғол  империясын құруы.

29. Жошы ұлысының  нығаюы  және Алтын Орданың құрылуы.

30. Алтын Орданың территориясы мен этникалық құрамы. Саяси құрылысы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ұсынылатын   әдебиеттер:

Негізгі әдебиеттер.

1. Назарбаев Н.А. Тарих толқынында. – Алматы: Атамұра, 1999. -296 б.

2. Артықбаев Ж.О. Қазақстан тарихы: Оқулық-хрестоматия. – Астана: «Фолиант». 2000–

3. Әбілғазы. Түрік шежіресі. Алматы, Ана-тілі, 1991.208 б.

4. Бабыр Захир ад дин Мұқамед.  Бабырнама. Алматы, 1993.

5. Бичурин Н.Я. (Иакинф) Собрание  сведений о народах обитающих  в Средней Азии в

      древние времена.  А. 1998

6. Геродот. История в девяти книгах. Москва, 1972.

7.Диваев А. Тарту. Алматы, 1992.

8.Дулати М.Х: Тарих-и Рашиди. Алматы, Мұхамед Хайдар Дулати қоғамдық  қоры, 2003

9.Жүсіп Баласағұн. Құтты білік.  Алматы, 1986.

10.Иүгенеки А. Ақиқат сыйы. Алматы, 1985.

11.Қ.Жалайыр. Шежірелер жинағы. Алматы.19 97,-128б.

12.Қорқыт ата кітабы. Алматы, 1986.

13.Махмуд Қашғари. Диуан-лұғат  ат-түрік. Алматы, 1993.

14.Моңғолдың құпия шежіресі. Баян-өлгий, 1979.

15.Өтеміс Қажы. Шыңғыс наме. Алматы, 1992.

 

Оқулықтар.

1.АбильЕ. История государство иправа Республики Казахстан.( с древнейших времен до      до 1992 года), второе издания, Астана,Фолиянт, 2001.

2.Аманжолов К.Р. Түркі  халықтарының тарихы.( көне дәуірден  біздің заманымыздың  XIV ғасырына  дейінгі кезең). 1-кітап, Алматы, Білім, 2002. 292 б.

3.Аманжолов К.Р. Түркі  халықтарының тарихы.( XV-  XVІІІ  ғасырына дейінгі кезең). 2-кітап,  Алматы, Білім, 2002. 272 б.

4.Кузембайулы А., Абиль Е., История  Казахстана, Учебник для ВУЗов. 7-е  издание.      Перераб. и  доп.- СПБ, Соларт, Санкт-Петербург, 2004.

5.Қазақстан тарихы. Ежелгі уақыттан  қазіргі кезеңге дейін. Очерк.  Бас.Ред.    М.Қ.Қозыбаев. Алматы, Дәуір, 1993.

6.Қазақстан тарихы.(көне заманнан  бүгінге дейін). Төрт томдық, 1-том,  Алматы,   Атамұра, 1996.

7.Қазақстан тарихы.(көне заманнан  бүгінге дейін). Бес томдық, II-том. Алматы, Атамұра,                  

 

 

                                                       Қосымша әдебиеттер.

Анықтама үшін пайдалынатын әдебиеттер.

8.Артыкбаев Ж.О. Атлас по истори  Казахстана с древнейших времен  до  XVIII века. I-част. Санкт-Петербур, 2005.

9.Ералина А.Е. Қазақстан тарихы  курсы бойынша тақырыптық-проблемалық  терминалогиялық түсініктер жанағы. Қостанай, 2002.

10.Қазақтар: Көпшілікке арналған 9-томдық  анықтамалық Алматы, Қазақстанның  даму институты, Т.1. Тарихи оқиғалар.1998. 432 б.

Арнаулы зертеулер:

11.Абдиров М. Хан Кучум: известный  и неизвесный. Алматы, 1996.

12.Абиль Е. Этногенез казахов.  Опыт системного подхода.- Костанай, 1997.

13.Абусеитова М. Х.  Казахское ханство во второй  половине XIV века. - Алма-Ата, 1985.

14.Агаджанов С.Г. Государство  Селдьжукидов и Средняя Азия  в ХІ-ХІІ вв. М-1991-302 с.

15.Ахинжанов С.М. Кыпчаки  в истории Средневекового Казахстана. - Алма-Ата,    1989.

16.Байбатша Ә. Қазақ  даласының ежелгі тарихы. (көмекші  оқу құралы) А, Санат, 2001. 192 б.

16.Байпақов К. Нүржанов  А. Ұла жібек жолы және ортағасырлық  Қазақстан. Алматы, Қазақстан, 1992, 208 б.

   17.Восточный Туркестан в  древности и раннем средневековье  М-1988.450 с.

   18.Гумилев Л.Н. Қиял иатшалығын  іздеу. Алматы, Балауса, 1992, 428 б.

   19.Гумилев Л.Н. Көне түріктер. Алматы, Білім, 1994.

   20.Гумелев Л.Н. Хұндар. Алматы, 1998.

   21.Дербісалиев Ә. Қазақ  даласының жұлдыздары. Алматы, Арыс, 1995.

   22.Жұртбаев Т. Дулыға: Көне  түркі батырлары туралы әфсаналар.  А, Жалын, 1994. 2-кітап.                  

   23.Кузембайулы А., Абиль Е.  Казахская Сибирь. – Костанай, 1997.

   24.Күзембайұлы А, Әбіл  Е. Тарихшы және оның заманы: (историк и его эпоха). Петроваловск, 2001, 200 б.

  25.Козыбаев М.К. Казахстан  на рубеже веков: пойски размышления. В двух книгах. Алматы, Ғылым, 2000. 420 с.

26.Қозыбаев М. Жауды шаптым  ту байлап. Алматы, 1994.

27.Қозыбаев М.Қ Өркениет және  ұлт. Алматы, Арыс, 2001.

28.Қозыбаев М. Ақтаңдақтар ақиқаты:  Алматы, Қазақ университет., 1992-272 б.

29.Қозыбаев М. Тарих зердесі. Алматы, Ғылым, 2 том, 1998.

30.Марков Г.Е. Кочевники Азии. Структура хозяйства и общественной  организации. – М., 1976.

31.Масанов Н. Кочевая цивилизация  казахов. – М., 1995.

32.Орманов Қ.Т Тұран өркениетінің  ізімен. ( тарихи-этнографиялық очерктер жинағы) Қостанай,2005.

33.Султанов Т.И. Россия и Казахстан:  история и пролемы взкаимодействия  (XVI - начало XX веков)// Россия, Запад и мусульманский Восток в колониальную эпоху. – Спб.., 1996

 

 

 

 

Курстың саясаты

 

Студент ЖОО оқып жүрген кезінде  төмендегідей талаптарды орындауға міндетті:

-Сабаққа кешікпей қатысу.

-Сабақ үстінде сағыз шайнауға  болмайды.

-Сабақ үстінде газет-журнал  оқымау.

-Сабақ үстінде айнаға қарамау. (қыз балалар)

-Сабақ үстінде артық сөйлемеу.

-Сабақ үстінде ұялы телефонды  сөндіру.

-Сабаққа тиісті киіммен келу.

-Қалдырған сабақ тапсырмаларының  қарызын өтеу.(сабақтан тыс уақытта)

-Берілген тапсырма орындалмаса,  қорытынды балыңыз кемиді.

-Оқу процесіне белсенді қатысу.

-Бағалау саясаты обьективтік  принциптерді икемді жоғары саралауда  негізделеді.

-Әрбір сабаққа міндетті дайындық:

-Берілген тапсырмаларды оқып  меңгеру.

-Барлық тапсырмалар уақытылы  қойылған мерзімінде орындалуға  тиіс.