Бейнелеу өнерінің түрлерімен таныстыру. Батик техникасын жетк меңгеру

2 кезең : жазу нәтижесі матадағы сурет матаны ширатып оруына тәуелді.Матанын ширатылуына байланысты матада әртүрлі шеңберлер, шеңбер шекарасын, әртүрлі жолақтар алуға болады. Дәл осындай ширатудан кейін матаны бояудан кейін және төңкеру керек сонда белгілі бір стильде салынған гүл немесе жапырақша және т.б. алуға болады.

3 кезең. Бояу. Мата белгілі бир мөлшерде алынған краскаға салынады. Егер мата құрғақ болса матаның бояумен шектелген жери ашығырақ болады. Егер түстің жаймен бір кезеңнен екінші кезеңге өткенін алу үшін матаны ширату алдында суға ылғалдандырып, немесе сулап, сығып алу керек.

Егер матаны бояуға батырып алмай, оның бетіне қылқаламмен  ширатылған матаның бетіне жүріп  өтсек, онда көп шығын болмайды бірақ  ақ дақтар көп болады. Және де краска матаның түйіндеріне терең бояу кірмейді.

Қайнап тұрған тұзды  суда матаны 10 -15 минут ұстаймыз, және сол ыдыстың ішіне бояғыш заттың 1 бөлімі қосылады. Негізі 1 сағат баяу отта тұрып қайнаған матаға краска жаксы сіңеді.

4 кезең. Постобработка.  Матаны ағын суда жуып алғаннан кейін (алдымен түйіндерімен одан соң түйінсіз) және жұмыс кептірудің кезінде  операцияны қалауынша қайталауға болады, басқа түс бояғыш затымен қайта кәрі түйіншектерді алыстата және жаңа байлау жүргізіп( бірақ кепілдеменің, қалай және әдеттегі батиктегідей: үш түрлі — түсті артық түс алмау керек, және де әрқашан жарықтың қараңғыға жүруі). Немесе , егер сіз әртүрлі түстердің облыстары алуды қаласаңыз, сол бояу уақытында  жанында » артық » матаны шыбыққа орап, және қажетті облыстары лайықтыларды бояғыш заттарда бөлейміз.

Матаны  Түйінді  батиктің әртүрлі аттары көп таралған : лахерия , тритик , жұқа тақтайшалар , бандхани және т.б.

Лахерия — Матаны ширатып орап байлаумен бояу жағатын әдеттегі тәсілі. Матаны қысып орап, жіппен жақсылап байлап, сол сияқты бояймыз. Өте жиі » толқынды күшті әсер » пайда болады, толқындар сияқты аралықтар арқылы сурет қайталанып отырады.

АҚШ –та — тайдай (tie-dye) осы түйінді техникасының атауы 50 жылдардың соңында бүкіл батысқа  жария болды.

Индонезияда тритик техникасы қолданылады.(тритик, тігін  техникасы). Мата бірнеше жерден тігіліп  соның нәтижесінде ерекше өрнек  пайда болады. Осы техниканың арқасында  көбірек жіңішке және алдын ала  болжалатын ою өрнектерді құруға болады. Маталарға нобайдың суретін салыңыздар және — оның нұсқаларымен тігіспен » алға инені «, ұсақ жалғыз аяқ  жолдармен жүріп өтіңіздер. Жіпті  қысып буыңыздар Бояп болғаннан  кейін ұсақ садақшалардан тігіске  перпендикуляр өрнек құрылып  шығады.

Ең танымал батиктің түрлері – мына горячий және холодный батик Батиктің негізі әртүрлі техникада  қаланған, резервтің матаға түсірілуі  және осы резервтің жүргізілуі холодный батик пен горячий батиктің арасын ашып тұрады. Кестеде Батиктің екеулерінің  де  орындау кезіндегі негізгі кезеңдері көрсетілген және сонымен қатар матаны алудағы ұсыныстар,жасалған дайын жұмыстардың айырмашылықтары көрсетілген.

Түйінделген батиктің ең жеңіл  түрі. Осы техниканы  көйлектерде, пердеде, стол жапқыштарда әшекейлеуге  қолданады. Матаны тұздалған қосындыға  салып, кептіріп алу керек. крепдешин  маташы үшін және шифона қосынды 20%, креп-жоржет үшін 10-15%, капрон үшін 20-30%. матаның асытына  түймелерді, моншеқтарды қойып, оны  айналдыра тігіп, сол түйінді  әр түрлі түстер колоритімен айналдыра  бояуға болады. Бояу кепкеннен кейін  түйіндерді шешіп, матаны жайғаннан  ғажайып көрініс шығады.  Бұл  техниканың ерекшелігі кей кезде  бір жасаған бейнені қайталап шығара алмаймыз.

 Түйінделген батиктің  тағы бір орындалу әдісі матаны  бірнеше жерінен түйіндеп жіпті  бірнеше қабаттап, резервтік қосындыны  жағып, сол жіппен түйіндерді  байлап, бояғыштардың түчтік шешімін  таба отырып, жағып шығып, мұқият  керптіріп, түйіндерді шешесіз.  сонда ғажайып бір картинаға  ие боласыз(23-29).  

 

 

 

2.3 Менің шығармашылық  жұмысым

Жұмысты бастамас бұрын  жұмысқа қажетті құралдарды реттеп алуды жүн көрдім. Неден бастау керек?

1. Матаны әзірлеу.

2. Нобай әзірлеу

3. Жұмыс орнын  ұйымдастыру

4. Раманы әзірлеп,және  матаны оған керу

5. Суретті дайындау.

Матаны  өңдеуге келетін болсақ

Жұмысқа таңдап алынған  матаны жазу алдында жақсылап ыстық  сабын суда жуу керек. Содан соң  ыстық суда , суық суда жақсылап шаю  керек. Себебі матаны өндірген кезде  аппретті өзіне сіңдіріп алады. өндірісі жанында аппретпен сіңдіріп, соның арқасында мата талшықтарына  бояудың жайылмауына енуіне кедергі жасайды. Матаны шайып жатқанда 1 ас қасық соданы1 литрсуға салып шаямыз.

Оған қоса кейбір мата түрлері жуғаннан кейін красканы жаксы қабылдайды.(мысалы, натуральды жібек).

Кейбір оқиғаларда, бояу матаға жақсырақ сіңу үшін, несеп  ерітіндісінде оны сулап алады.

Матаны жуғаннан кейін үтіктеп алып, осыдан кейін  кесуді бастауға болады.

Нобайды дайындау.

Келешек жұмысқа  қызықты, үйлесімді нобайды қалаған  жерде алуға болады.

Жұмыс орны жарық  мол түсетін және пәтерде желдетілушісі  бар бөлмені таңдаңыздар, жұмыс  үстелін дайындаңыз.Қалыңырақ үстелді  қорғауға арналған ДВП немесе картонды бетіне қойыңыз.

Жұмыстың бастамасы  үшін қызықты идеялардың өзі жетеді. Көшедегі табиғат, кітап бетіндегі  картина, шыныдағы тойтарыс  т.с.с. Қарандашпен ойды қағаз бетіне түсіреміз

Матаны  керу.Жалпы жұмыстың өлшемі

Раманың размері  жазылатын жұмыстың размерімен бирдей болу керек. Ал подрамникті эскизге  қарап  тарсырыс беруге болады. Дайын болған подрамникті скочпен немесе қорғау лакымен жағып орап шығамыз.  Кейде подрамникті матамен немесе бинтпен орап, содан соң, матаны подрамникке тігін түйреуіштерімен тігіп қояды. Мата подрамникке арнайы қармақтар мен немесе кәдімгі бүркеншектегі шегелермен керіледі.  Және де жихазға арналған арнайы шегелер немесе түйреуіштермен керуге де болады. Егер сіз дайын суретті салғыңыз келсе, онда түйреуішті пайдаланғаныңыз дұрыс болады, себебі шегелер матада өзіңізге зияны тиетін іздер қалдыруы мүмкін.

Мата рамаға біркелкі тегіс және қатты керілген керуі  тиіс. Негізгі жіптері өзара бір  бірімен перпендикуляр. Алдымен  матаның шеттері бекітілуі тиіс.(қатарынан  сағат тілгі бойынша , немесе »  айқасқан — көлденең «), ал содан  соң ортасында әрбір бұрышынан  рамалар жіберіледі. Матаны қанша  керген сайын соша жұмыстың жақсы  шығуына кепілдік береді. Матаның  дұрыс не бұрыс керілгенін матаны саусақ сүйегімен қағып білеміз. Егер саусақ сүйегімен соққанда матадан  барабанның даусы сияқты дыбыс шығуы  керек. Және де тағы бір тәсілі бар, ол матаға туйреуішті тастағанда түйреуіш матадан ыршып кетуі керек.

Сонымен қатар қисаюлар болмауы тиіс. Мата керіліп қойылған болса оған да өзгерістер енгізідің  қажеті жоқ. Матаның шеттерін скотчпен жабсырып тастауға болады , Ол мжұмыстың  таза шығуына көп септігін тигізеді.

Бастапқы жылдам тәжірибелік жұмыстар үшін суреттердің  мұқият түсіруінін талап етпейтндер, Матаны керуді қажет етпейтін жұмыстарға картонда көп септігін тигізеді. Картонға матаны қойып жаж жағынан түйреуішпен  қадап жұмыс істей беруге болады. Егер матаның сапасы керуге келмесе  немесе мата қалын болса, онда оны  жай үстелдің үстіне жайып жіберіп, жұмысты бастай беруге болады. Матаны ылғал кезінде де құрғақ кезінде  де керуге болдаы. Ылғал матаны негізінде  еркін жезу батигіне қолданады ал, холодный және горячий батик үшін құрғақ матаны пайдаланған дұрыс. Егер мата ылғал кезінде керілсе, ол кепкеннен  кейін одан сайын тартыла түседі.

Сурет нұсқаларын тасымалдау.

Суретті матаға түсірудің бірнеше тәсілі бойынша жүргіздім

1.Дайын болған  нобайды тегіс бетке қойып,  матамен төнкерілген кергіш үстіңгі  жағынан қойылады, жұмсақ қарандашпен  жұмыстың ішкі жағынан бастыра  отырып сурет салынады, мата құрылымына  зақым келтірмеу үшін  жуғанда кететін қарындаш пен немесе бормен немесе арнайы қарандашпен ақырын ған қатты баспай көшіріледі. Егер қарандашпен матаның бетіне суретті салатын болсақ, онда контурды жүргенде қарындаш жүріп өткен сызықтың жанынан жүріп өтеміз содан соң жанағы сызылған қарындашты өшіірп алып тастаймыз. Есте сақтаған жөн: Мата қағаз емес оны өшіріп басынан салатындай.

2. Егер мата тығыз  болса ,онда  қарапайым тәсілмен көшіруге болады. Екі орындықты бір бірінен алшақтау қойып, бетіне әйнекті қоямыз. Астынан лампаны жағып, әйнек шынының бетіне нобаймызды оның үстіне матаны қойып ақырын ғана суретті түсіріп аламыз. Және тағы сол сияқты егер нобайымыз матаның көлеміндей болса, онда бірден контур жүріп өтуге де болады.

3.Припорох.  Нобайды — поролонға пенопластқа қойылады. Сурет сызықтары  бойынша тесіктер жарып өтеді. Сондай жуан инемен немесе жіңішке кішкентай шегемен  «тесіліп»  пенопласт немесе поролон матаның бетіне қойылады. Содан соң осы пенопласт немесе поролонның бетінен ұнтақталған бор немес синка шашылады. Жаңағы тесіктерден матаға із қалдырылады.

Түсті бекітудегі негізгі тәсілдер:

Түс жанып кетпесі  үшін, және бұйымдарды жууға болатындай, красканы әрқашанда нықтап бекіту қажет. Краска әдеттегісінше нұсқау бойынша  бекітіледі.

Бекіту.

Үтікпен бекіту. Бояуды бекітудегі ең  қарапайым тәсілдің бірі. Бұл тәсілді жаңадан жұмыс жасап жатқан адамдарға қолайлы ыңғайлы және ол уақытты үнемдейді.

Қарапайым электрлік  үтікпен үтіктеледі, ішкі жағынан  булау ағымда 5-10 минут үтіктейміз. Содан соң 30-40 градустағы суда қолымен  сабын суда қосымша ағартатындарсыз  жуамыз. 

Қорытынды кезең.

Бояу бекітуінен кейін қылқаламмен жөндеу жұмыстарын жүргіземіз ( мысалы , егер жарық учаскелердің контурын бәсеңдету үшін  кейбір дақтарды алып тастау үшін,т.с.с). Осы оқиғада матаны жұмысшы рамаға тағы да кереді. Егер ол балауызбен жүріп өткен болатын болса, онда сулауға қазір қарсы тұрады, сондықтан матаны сулап аламыз,

Нақ осы кезеңде  контур краскаларын, қажетті сызықтарды жүргізіп аламыз. Кепкен дайын жұмысты  уксус қосылған суда артық краскаларды  жою үшін шайып аламыз. Егер матада порафиннен қалған дақтар болса, оны  бензинде одан соң, кір жууға арналған қоспалармен жуып таза суда шайып, кептіруге қоямыз.

Жұмыс кепкеннен  кейін үтікпен жақсылап үтіктейміз. Міне жұмыс толығымен дайын.

Қосымша материалдар мен құралдар.

1. Бояуларды араластыруға  арналған ыдыс . Батикпен жұмыс жасау үшін акварель краскасына арналған палитра немесе табақшалар болады.
2. Қылқаламды жууға арналған ыдыс. Стакандар немесе банкілерді қолдануға болады.
3. Қолданған краскаларды сақтау үшін аузы жабылатын ыдыстар қажет.
4. Бояуларды сумен еріту үшін үнемі қайнаған су немесе тазартылған судайын тұру керек. Егер бояу спирттен жасалған болса, сол сияқты спиртпен ерітеміз немесе арнайы еріткішті қолданамыз.
5. Бояудың артықтарын алып тастау үшін мата қалдықтарын, макта таяқшалары қажет.
6. Жұмыстың тез кебуіне қол жеткізу үшін фен қажет.

Жалпы жұмыс суық батик техникасында орындалды. Суық батик үшін қажетті құралдарғы тоқтала  кетсек: резервті сақтауға арналған –  арнайы пластмассалық кішкене бөтелке, және саптаулар..

1. Арнайы жіңішке сызықтарды жүргізу үшін шыны құбырлар қажет. Құбырлардың әр түрлі каналдары бар сызықтың енін өзгертуге мүмкіндік береді. Құбырдың аузында жұқа қабырғалары болуы тиіс. Дәл осылай жуандықты алып келінетін нұсқаны тесік диаметріне емес ал кішкене құбыр диаметріне тәуелді болады. Бірақ тесік диаметрінің де маңызы бар, матаға резерв ағу жылдамдығы содан тәуелді болады. Кішкене құбыр бүгілмелі мұрын ылдисы үлкен мағынаға ие. Егер ол өте жадағай бүгілсе, онда құбырды кішкене тік ұстау керек, демек, резерв жылдам құрамды ағады.
2. Кейбір суретшілер шыны құбырлар орнына шаштарға арналған бояу астынан тюбиктарды қолданады.
3. Дайын саптаулар орнына қолданған шарикті оқтамасын алуға болады (немесе капиллярдық қарындаш ), пастасынан босатылған. Оқтамадан шарикті түйіршік инемен қажеттінше сығу, және оны жуу. Керек ұзындыққа дейін стерженьді кесыіп алып, даярланған жұмсақ пластмассалық шөлмекке бұралатын кішкене қалпақпен тесікке саламыз. Стерженьді қыздырып, соңын сәл бүгу керек.
4. Дәл осы мақсатқа жету үшін сызбаға арналған шыны құбырлар дәрігерлік тамызғыштар, қажет.

Осылайша паннодағы  гүлдерді жазып шықтым

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Мектептегі бейнелеу  өнері

3.1Бейнелеу өнерін  оқытудың мақсаттары мен міндеттері

 

Егеменді Қазақстанының  қазіргі даму бағыты жалпы білім  беретін мектепте жас ұрпақты  нарықтық заман талаптары мен  мәдениеттің даму деңгейіне сай  дайындауды қажет етеді. Жалпы білім  беретін орта мектептерде барлық оқу пәндерін оқыту, жеке пәндердің  өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, еліміздің болашақ азаматтарын  дайындау мен тәрбиелеу мақсатын қояды. Сондықтан бейнелеу өнері  сабақтары, жас ұрпақтарды іс-әрекетке және іс-әрекет технологиясын түсінуге бағытталуы тиіс.

Еліміздің   перспективалық   бағыттарына   сәйкес   бейнелеу өнерінің   оқу курсы өзінің мақсатын мынандай құрылымда айқындайды:

1. Еліміздің мемлекеттік,  қоғамдық және шаруашылық өміріне  белсене араласуына қабілетті,  білімді, тәрбиелі азаматтарын  дайындау;

2. Балалардың дүниетанымын  қалыптастыра отырып, олардың эстетикалық  көзқарасына дұрыс бағыт олардың  эстетикалық талғамын дамыту, эстетикалық  тәрбие беру.