Жезқазған-кен-орнын-ашу-қазып-алу-және-жерасты-жұмыстар

М²a к2 =12,8'+30'=42,8

М²a к 3=12,8"+30"=42,8

Полигонометриялық тордағы нүктенің орнын есептеу.

ℓ1= ℓ1 +ℓ2+…+ ℓ = 2000 м              (142)

ℓ2= ℓ1 +ℓ2+…+ ℓ = 1600 м              (143)

ℓ3= ℓ1 +ℓ2+…+ ℓ = 1375 м              (142)

m²k=K²mℓ+mb/r²*ℓ²+к*(к+1)*(к+2)/12                    (145)

К – түйіннен нүктеге дейінгі бағыт саны;

ℓ - жүрістің орташа ұзындығы

mℓ - ұзындыфқты өлшеудің орташа  квадраттық қатесі

mb - бұрыш өлшеудің орташа квадраттық қатесі

m²k1=5*1/20000+ 5²/206265²-2000²+5*6*7/12=√17,5

m²k2= 4*1/20000+5²/206265²*1600²+4*5*6/12=√10

m²k3=4*1/20000+5²/206265²*1375²+4*5*6/12=√10

mxy (пред) = n* mℓ+ mb²/r²*ℓ²+ n*( n+1)*( n+2)/12        (146)

мүндағы: n – жүріс бағытының түйінге кіретін орташа саны

m²x,y (пред) =4*1/20000+5²/206265²*1658²+4*5*6/12=10 мм

М²xy (түйін) =10 мм/√3-1=√7,1    (147)

М²xy1=7,1+17,5=24,6

М²xy2=7,1+10=17,1

М²xy3=7,1+10=17,1                    (147)

 

4. 3-4 кластық нивелирлеу.

    Топографиялық және инженерлік  есепті шешу үшін торлар биіктігін  жиелету негіздеу мақсатында 4–классты нивелирлеу құрылады 4–классты нивелирлеу торы 3–ші классты мемлекеттік нивелирлеу реперіне және 4–ші классты триангуляция пунктін және 1 разрядты полигонометриялық пунктіге сүйенеді.

   4–ші нивелирлік жүрістер  тек қана бір бағытта жоғары  классты белгілер арасына салынады. Нивелирлеу ортасынан ортасынан жүргізіледі.Нивелирлеу үшін НВ-1 нивелирі, шкалалы рейкалар қолданады. Алынған есептердің айырмасы 3мм кем болмауы керек.

    Алдын-ала есептеу дәлдігі 3-классты нивелирлеу үшін жіберлетін  қатесі жоғары болмауы керек.

fһ3=±20*√L, мм

L – жүрістің ұзындығы

-fһ3=±20*√L=±20*√5,975=±49 мм

4 классты нивелирлеу үшін жіберілетін  қате көп болмауы керек.

fһ4=±10*√L=±10*√21,375=± 46 мм

Геодезиялық жұмысты жүргізгендегі финанстық, материалдық, еңбектік шығынды анықтау.

 

4 – класста триангуляция.

 

Жұмыс түрлері	Уақыт мөлшері	Құны	Пункт саны	Жұмыс саны
Геодезиялық нүкт.барл.	4,27	36,2	6	927,444
Нүктенің центр орны	2,98	16,97	4	50,571
Пирамиданың ара қаш.	5,34	112	4	2392,32
Бағыттарды өлшеу	10,26	90,6	8	7436,448
				10806,783

 

1-2 разрядты полигонометрия.

 

Жұмыс түрлері	Уақыт мөлшері	Құны	Пункт саны	Жұмыс саны
Нүктенің центр орны	2,98	16,97	11	556,277
Бұрыштарды өлшеу	2,33	23,6	13	714,844
Ара қашық.өлшеу	1,65	23,6	13	506,22
Геодезиялық пункт	4,27	14,9	14	890,722
				9668,063

 

Нивелирлеу.

 

Жұмыс түрлері	Уақыт мөлшері	Құны	Пункт саны	Жұмыс саны
Геодез.нүкт.барлау	0,7	3,46	16	38,752
3 – класс нивелирлеу	1,20	29,1	16	209,52
4 – класс нивелирлеу	2,130	18,1	11	424,083
				672,355

 

Топографиялық түсіріс.

 

Түсірістер түрі	Уақыт мөлшері	Құны	Пункт саны	Жұмыс саны
Мензульдік түсіріс	43,7	888	2 км	77611,2
Тахеометрлік түсіріс	96,1	392	4 км	151069,2
Пландық құру жұмыс.	23,0	1,3		92,46
				228772,86

 

Жалпы шығын.

33-кесте.

 

Жұмыс түрі	Жұмыс көлемі
4 – кластың триангуляция	108067,83
1 – разрядтың полигонометрия	26680,63
3 және 4 класс нивелирлеу	6723,55
Топографиялық түсіріс	2287728,6
	2429200,6

 

Еңбек ақы.

34-кесте.

 

Мамандық атаулары	Ресурс	Жұмыскер саны	1 айлық еңб. ақы тенге	Айы күні	Жалпы еңбек ақы тенге
Инженер	-	1	150000	3	450000
Аға техник	-	1	100000	3	300000
Техник	-	1	90000	3	270000
Жұмыскер	2 р	4	80000	3	96000
Монтажник	4 р	2	70000	1	140000
Затерщик-маркш.	-	1	60000	3	180000
Машинист	4 р	1	80000	3	180000
					S2480000

 

    6.5  Геодезиялық жұмыстарды  орындағандағы қауіпсіздік.

    Геодезилық жұмысты орындаған  кезде құрылыстың техникалық  қауіпсіздік ережелері қадағалануы  тиіс. Өндірістік жарақаттану қауіптілігі  жұмысшылық жұмыс істейтін орнына  байланысты анықталады.

   Жер жұмыстары кезінде  тік жардың құламаларын және қабырғалардың дұрыс бекітулерін қадағалайды. Терең катловандарда құламалы, бекітілмеген тік жарлардың шетінде геодезиялық жұмыс жүргізуге болмайды. Жер белгілерін қондыру жұмысы кезінде әсер ететін кабель жанында сақ болу керек. Барлық құрылыс алаңында қаралады адам және көлік жүретін жолдардың канавалардың көпірімен өткелдері, әр жолдар уақытша су құбырлары, қыс уақытында жұмыскерлердің жылынатын жерлері, жұмыс орындары және тағы басқа қауіпсіз болу керек.

    Атылыс жұмыстары аймағында  жүргізілетін геодезиялық өлшеулердің маманы арнайы инструктаж өтуі қажет, әсіресе қатал қауіпсіз ережелері кессон камераларында геодезиялық жұмыстар негізінде ескерілуі тиіс.

   Геодезиялық жұмыстарды  жер байлықтарында, егер де жер  жұмыстары оданда жоғарғы белгіде  жүргізілсе, жүргізбеу керек.

 

7.Маркшейдер бөлімі.

1. Жобаланатын тау-кен кәсіпорындағы маркшейдерлік қызметтің негізгі міндеттері.

      Маркшейдерлік қызмет  тау-кен кәсіпорнын салу және  пайдаланудағы ең бір маңызды  саланың бірі болып есептеледі. Маркшейдерлік жұмыстардың әдістері, нәтижелері пайдалы қазындылары барлауда, игеруде, мерополитендерді, жер асты өту жолдарын және тағы басқа құрылыстарды салуда пайдаланады. Маркшейдерлік қызметтің ең басты міндеті: өндірісті іске қосып және өның жұмысын маркшейдерлік қамтамасыз ету.

    Маркшейдерлік қызметтің  негізгі міндеттері. Пайдалы қазбаларды  өте ұтымды және комплексті  игеруде, сондай-ақ қазба жұмыстарын  қауіпсіз жүргізуде және жер  қойнауын қорғауда маркшейдерлік  жұмыстарды өте жоғары дәлдікпен  дер кезінде жүргізу. Маркшейдерлік жұмыстарды жүргізу әдістерін өндіріске ғылым мен техникалық жетістіктерін енгізу арқылы жетілдіре түсу. Пайдалы қазбалардың дұрыс жүргізілуін, нормадан артық асырып қорлықпен құлсыздануды тексеріп отыру және де қазба жұмыстарын қауіпсіз жүргізу, жер үсті және асты құрлыстарын, табиғат объектілерін қорғау, кен қазу жұмыстары әсерінен бұзылған айналадағы ортаны қорғау шараларын жүзеге асырылуын, орындалуын дер кезінде тексеріп отыру.

 

2. Кен орнын ашудағы маркшейдерлік жұмыстар.
1. Өндіріс алаңын жобалау.

       Кенді ашу немесе  кенді өндіру өндірістік кәсіпорнын  салудағы маркшейдерлік жұмыстар  ең жауапты немесе маңызы өте  зор жұмыстар қатарына жатады. Кенді ашатын шахта оқпанын  жүргізу үшін ең алдымен өндіріс  алаңын жобалау қажет. Бекітілген  жобаға сәйкес өндіріс алаңын тегістеп, әртүрлі түсірістер жүргізіліп алаңның нақтылы сызуы алынады. Алаңды жобалаудың 1 – кезңінде: жобалауға дейінгі геодезиялық іздеу жұмыстары: болашақ құрылыс алаңында геодезиялық тірек торларын ірі масштабта түсірістер жүргізуден және құрылыстың бас планын жасау үшін жердің топографиялық планын салу. Жобалау кезеңіндегі геодезиялық жұмыстар: құрылыс паспортының геодезиялық құрамын жасау, жобадан натураға көшудің негізгі деректерін дайындау және тағы басқа жатады. Проектіден нақтылы жерге көшудегі геодезиялық жұмыстарға берілген учасканың шекарасын,құрлыстың негізгі осьтерін және тағы басқаларды жер бетінде белгілеу. Құрлыстағы күнделікті геодезиялық жұмыстар: құрлыс конструкцисының жабдықтардың жобаға сәйкес орналастыру, олардың биіктігін және тіктігін тексеру, күнделікті түсірулерде жүргізіп құрлыстың әр кезеңінің жұмыс, сызуларын дер кезінде дайындап отырады. Жоғарыда айтылған жұмыстың түрлері өлшеулердің әр түрлі дәлдікпен, арнайы тәсілдермен және оларға сәйкес аспаптармен жүргізілуін талап етеді.

 

2. Оқпанның центрі мен осьтерін бөлу.

       Шахтаны салу  кезіндемаркшейдер құрылыс жобасымен  жетік танысады, әсіресе оның  графиктерімен, топографиялық материалдарымен, жер бетіндегі пунктермен, реперлердің  орналасқан жерлерімен, өндіріс үйлерімен құрылыстарының геометриялық элементтерін жер бетіне бөледі, транспорттық жолдардың трассаларын салу және тағы басқа. Өндіріс алаңындағы жұмыстар құрылыстардың негізгі осьтерін жобаданнатураға көшіру және оларды белгілеуден басталады. Құрылыстардың және фундаменттердің негізгі осьтерін ұзақ уақытта тұрақты етіп бекітіледі. Болу жұмыстары оқпаннан 300 м-ден аспайтын жерде орналасқан маркшейдерлік пунктан жүргізледі. Оқпан центрі 0,1 м дәлдікпен екі рет, ал осьтерін бөлудегі бұрыштық қате 3 аспайтын дәлдікпен анықталады. Оқпан центрін темір не үлкен ағаш қазық арқылы белгілеп, оған теодолит орнатылады және белгілі бұрыштар арқылы негізгі осьтері бөлінеді. Әр ось кем дегенде алты пунктен қазу жұмыстары басталғанша өндіріс алаңындағы негізгі құрылыстардың барлығы белгіленіп, қазықтармен бекітілуге тиісті. Бөлу жұмыстары аяқталған соң осьтер орналасқан пунктер полигонометриялық жүріс салынып, оның координаталары анықталады.

 

3. Көтергіш комплексін салудағы маркшейдерлік жұмыстар.

      Шахтаның көтергіш комплексін салудағы маркшейдерлік жұмыстарға кіріспес бұрын көтергіш комплексінің негізгі геометриялық элементтері туралы қысқаша айтып кеткен жөн.   Ауыр машиналармен механизмдерді төмен түсіріп, жеке жоғары көтеруге арналған көтергіш комплекске:

1. Көтергіш қондырғылар орналасқан капер.
2. Көтергіш машиналар орналасқан үй.
3. Көтеру скиптері.
4. Темір қанаттар.
5. Шкив.

     Шкивтің симетрия  осі, көтеру қанаттардың көлбеу  бұрыштары (jт және jж) Нк – капердің биікігі осы элементтер бір-бірімен тығыз байланысты бекітіледі және екі пункті өндіріс алаңынан тыс жерде орналасуы қажет. Бөлу жұмыстары горизонталь және вертикаль жазықтықтарда жүргізіледі және де оған нүктелі жобадағы қашықтықты, жобадағы горизонталь бұрышты, биіктік белгісін көшірулер жатады. Нүктені натураға көшірудің бірнеше әдістері бар, полярлық, бұрыштық, сызықтық. Жобадағы горизонталь бұрышты натураға көшіру – жер бетінде сол бұрыштық екінші қабырғасын теодолит арқылы жүргіледі. Биіктігі реперден жобаның биіктігі Нв-нен Р нүктесін бекіту керек делік. Рейканы R реперіне қойып нивелирді В нүктесінен репер арасына орнатады. R репрдегі рейкадан аR – есебін алып аспан биіктігін анықтаймыз. АБ=НR –аR; В=АГ-Нв капердің биіктігі Нк мына формуламен анықталады.