Жезқазған-кен-орнын-ашу-қазып-алу-және-жерасты-жұмыстар

 

Qв=1,2* Qм/2, м³/сек.                         (113)

Qв=1,2*130/2=78 м³/сек

 Шахта қенетының эквиваленттік  тесігі.

А кр =0,388*Qпр/2√2,м²                                         (114)

Желдеткіш жұмыстық дөңгелектің бағдарлама диаметрі .

Д=√ А кр/0,44,м                              (115)

Д=√1,55/0,44=0,66м

Желдеткіш қондырғыларының едергісі .

Rв.у=0,055*Т'1/Д''                                  (116)

Rв.у=0,055*3,14/2,23''=0,0017

Шахтаның кедергісі

Rм=Нм /Q м²=116,02/130²=0,006

Жалпы шахтаның депрессиясы мынаған тең

Нм=116,02+6,9+23,20=146,12 мм су бағанасы

Электродвигательдердің қуатын есептейміз

Nд= Qв* Нв/ h1в; h1дв* h1р* Нвm                                    (117)

Мұндағы: h1в, h1дв, h1р-(кп.д.)пайдалы жұмыстың коэффициенті, сәйкес вентилятор, двигатель, редуктор.

Nд=78*40,86/102*0,77*0,96*0,95=44,49 квт.

Нв=(К* Rш+Пву)* Qв²;                          (118)

Нв=(0,826*0,006+0,0017)*78²=40,86

Әр желдеткіш оқпанына, бір ВЦО-2,5 желдеткіш қондырғыларын онатамыз. Двигатель сериясы СДН – 14-44-10 қуаты 630 квт.

 

       3.4  Каллориферқондырғыларын  есептеу.

      Өлшеулі ауаның  шығыны

G м=Q м *r, кг/сек.                                         (119)

Q м - оқпан арқылы өтетін ауаның мөлшері, м³/сек.

 r= ауаның тығыздығы, кг/ м³.

Q м=130*1,2=156 кг/сек.

Қыздыруға қажет ауаның салмағы

G под= G м*(tсм - tр) * tпод- tр, кг/сек.        (120)

tсм=±2 желдеткіш оқпандардағы ауа  қоспасының температурасы желдеткіш  каналымен каллорифер кедергілерімен төмен.

tр=- 40 ауаның  минимальдық температурасы.

tпод=+70 каллорифер бетіндегі ауаның  жалпы қызған ауаның температурасы, С˚

G под=156*(2-(-40))/70-(-40) =197,6 кг/сек.

 

1. Калорифердің жылу өнімділігі

Wт=Стш**(tсм - tр)*Сср , кал/сек.      (121)

Сср=0,239 ауаның жылу сыйымдылығы.

Wт=156*(2-(-40))*0,239=1416,792 Ккал/сек.

Гост 10-N-60 модель Б калориферді қабылдаймыз.

 

5. Техника – экономикалық бөлім.

1 Еңбек ақы.

 

Жұмыскердің мамандығы	Сменадағы саны	Разряд	Еңбек ақының мөлш.	Бір жылд.смена саны	Жылдық қор
Слесарь	2		17000	1830	3191283
Эл. Слесарь	2		17000	1830	3113283
ПВС жұмыскер	3		19000	2745	5367098
ПВС жұмыскер	3		17000	2745	4669924
Аудандық коэф.	1,41				666,491
Сый	40%				650235
Қосымша еңбек ақы	10%				162559
Әеум. сқтанд.есебі	37				661614
Барлығы					3766487

 

Сз.п=∑С/Агод=3766487/900000=3,8 тенге/т

2 Амортизация

 

Жабдықтардың аталуы	саны	Біреуінің құны	Жалпы құны 13460	Амортизация мөлшері		Амортизация жылдық қоры Млн.тенге
1 ВЦО-25	2	67300	13460	10		13460000
2 Калорифер	1	15000	1500	12,5		1875000
Жиыны Есепке алынбаған жабдықтар    20% Монтаж және демонтаж Барлығы					15335000 3572000 3572000 22479000

 

Са=∑С/Агод=22479000/900000=24 тенге/т

3 Материалдар амортизациясының 20%

См=0,59

4 Энергия

 

Тұтынушы атаулары	Саны	Бір квт қуаты	Жылдық шығыны квт	1 квт сағаттың құны, тенге	Жылдық қосынды, мың.тенге
ВЦО-2,5	2	630	9000000	3,7	7101864
Жиыны Есепке алынбаған шығындар 15% Барлығы						7101864 10652796 8167144

 

Ст=∑С/Агод=8167144/900000=88 тенге/т

 

5  Шығындардың құрама  таблицасы

 

Шығындар статьялары	1 т рудаға есептеген  қосынды.
1 Еңбек ақы	3,8
2 Амортизация	2,6
3 Материалдар	0,53
4 Энергия	88,00
Өзіндік құны	109,01

 

 

4 Еңбекті қорғау.

        Жұмыс өнімділігі  тек қана ұйымдастыру техникалық  факторларға ғана емес, сонымен  бірге, кеніштегі субъектінің гигиеналық және қатерсіз шарттарына да байланысты. Жоспарланатын өндірісте газ тез ақнық құрамына байланысты 1-категориядға жататын аталыс заттың күші арқылы кенді алуға қолданылатын камералы діңгекті жүйе  қолданылады.

      Желдетуге қажет ауа мөлшері алыңғы бөлімде айтылған.

      Шахтаны жоспарлағанда  келесі қтерлі жағдайлар ескеріледі:

1.Қазба төбесінің бұзылуы.

2.Қазбаға жұмысшылардың құлауы.

3.Элект тоғымен зақымдану.

4.Қопарылыс жұмыстарын оындау  кезіндегі жарақатттар.

     Жерасты жағдайларында жұмыс істеу қолайсыз және зиянды жерлермен байланысты. Мысалы: шаң-тозаңның біркелкі жарықтанбауы, зиянды газдардың болуы, сілкіністер, ылғалдылықтың жоғары болуы. Осылардың әсерінен кәсіби сырқаттар пайда болады.

1.Өкпе ауыруы;

2.Көз ауыруы, әлсіз жарықтанатын жерде жұмыс істегенде;

3.Дірілмен шулы жерден пайда  болатын аурулар;

4.Газбен улану;

5.Салқын тиіп ауру.

     Жоғарыдағы аталған  факторлар адам ағзасына әсер  етпес үшін келесі шаралар  қолданылады:

1.Ұйымдастыру шараалары;

2.Техникалық шаралары;

3.Санитарлық-гигиеналық шаралары;

4.Өртке қарсы шаралары;

5.Апатты жою жоспары.

 

4.1  Жезқазған кенішін зерттеудегі соңғыжылдарда кездескен кәсіп –аурулармен өндірістік жарақаттың себебі талдау. Ұңғымалардың, бұрғылаушылардың жұмыс сипаты мен жұмыс шарты залалдылық және өндірістік ортаның ауырлығымен қатерлі факторларына байланысты кәсіби аурулар тудырушы 3 класқа 2-3 дәрежеге жатады. Ең жоғарғы кәсіби ауру ұңғымашыларының  УБШ. Олар өндірістік зиянды факторлаға көп жақын және қатерлі аурумен жиі сырқаттанады.Уақытша еңбекке жарамсыздық құрамының негізгі тобына тыныс алу жүйесінің, тері аурулары және жарақаттар жатады. Қазақмыс корпорациясы акционерлік қоғамының кеніші комбинатындағы ұңғыма мамандығында УБШ бұрғылаушылардың шу, діріл, шаңдану, жарылғыш газдардың техникалық құрамы мамандығы аурушылдықтың ең жоғарғы деңгейі болып табылады.

 

2. Өндірістік жарақаттардың алдын алудың қауіпсіздік техниканың шаралары.
1. Тау массаларының бұзылыстарымен күрес шаралары.

           1.Қазба  төбелерін ұстау, басқару, нығайту паспортына сәкес жүргізілуі керек. Паспорт-қазба төбелерін ұстаумен басқару (тау-кен геологиялық сипаты, бекіністің түрі, бекіністің материалдық көлемі,бекініс конструкциясы, бекітудің салдары, бекіту мөлшері) үшін қолданылған әдістерді көрсететін дакумент болып табылады.

2. Аралас этапта орналасқан панельді өңдеуге тиім салынады.
3. Жұмыстың технологиясы мен ұйымдастыруы қажет аймақтың интенсивті өңделуін қамтамасыз етуі керек.
4. Жезқазғандағы кенжар төбесі антематикалық түрде тексеріліп отыруы керек.

 

2. Бұрғылап-аттыру жұмысындағы жарақаттанумен күрес шаралары.

           1.Бұрғылап  –аттыру жұмысы паспортпен сәйкес  жүргізілуі керек.

2.Зарядтау мен бұрғылау кезінде  жұмыстарды біріктіруге болмайды.

3.Атылғыш затты шахтаға жеткізуі  іске асырылуы қажет. Атылғыш затты тасымалдау арнайы  өзі жүретін машиналармен жүзеге асады, ол қазбаға арнайы инструктардан өткен қопарғыштармен және олардың көмекшілерімен тасымалданады.

4.Қопарылыс жұмыстарын жүргізер  алдында қатерлі аймақ шекарасы  белгіленіп,постылары қойылуы керек.

5.Қопарылыс жұмыстары дыбыстық  сигнализация арқылы жүргізілуі  керек.

 

3. Зумпфтар мен су жинағыштарда жерлестіргіді орналастыру.

           Зумпфтармен  су жинағыштарда жерлестіргіштер  үшінқолайлы табақшалар қолданылады. Ауданы 0,75м² кем емес, қалыңдығы  5мм де кем емес. Қайтадан қойылған жерлестіргіштерде әрбір электрод ұзындығы 2,5 м-ден кем емес болуы керек.

      Жерлестіргіш материалы  ретінде шахта суларының қышқылдық  қасиетіне төзімді котельдік  темірді қолданады. Штректі су  жинағыштарда жерлестргіш үшін ауданы 0,6м² кем емес, қалыңдығы змм-ден кем емес  қолайлы жолақтар қолданылады. Қайта қосылған жерлестіргіштер үшін ұзындығы 2,5м жолақ қойылады.

Су жинағышта жерлестіргіштің орналасуы.

1-жерлестіргіш электрод

2-өткізгіш.

3. Санитарлы-гигиеналық шаралар.
1. Шаңмен күрес әрекеттері.

Шахтада кеніштік газбен тозаңдануды төмендету үшін кеніш ауасын тазарту шараларының комплексі қолданылады.

Техникалық сипатты шаралар:

• ауаның көп келіп тұрған жеріне кен түсіргішті орналастыру.
• Бұрғылау негізінде шаңдарды азайту үшін ылғалды бұрғылау.

Ұңғыма кенжарда тозаңды басу үшін жарылыс кезінде ТК-1 тұман түргіштер қолданылады. Кенді және оның өнімге тиер алдында оларды сумен шаяды. Жұмысшыларды индивидуальді қорғау үшін лепесток-5 респараторы қолданылады.

 

2. Шумен күрес шаралары.

    СанНжЕ 24. – 02 - 2002 жыл.                        

          Машина  ішінде шуды төмендету үшін  дыбысты реттеуші және дыбыс  жұтатын қондырғылар қолданылады. Дыбыс толқынының жұтылу деңгейін  төмендету үшін жер асты қазбаларында  жұтылған кеңістікті қамтитын арнайы дыбыс жұтқыш табындылар қолданылады. Шуды тұншықтыратын перфораторлар (ПНБ-1) шуды 24 тен 15 ке дейін төмендетеді. Кенжарларда желдеткіштердің шуды төмендету үшін  ТШ-5 тұншықтырғыштар қолданылады. Қатерлі шуда тау-кен жұмысшылары міндетті түрде құлақ жапқыштармен жабдықталуы керек.

 

3. Дірілмен күрес жолдары.

    СанНжЕ 24. – 02 - 2002 жыл.                        

         Жұмыс көлемімен  операциялар санын азайту үшін  технологиялық процесті жүзеге  асыруы, қол жұмысын біртіндеп  механизерлеу және автоматизерлер және дистанциялық басқаруғакөшу. Қолға берілетін дірілдеуді қол перфораторлары жәрдемімен төмендетуПР-25, МО-340, ПП-50, В-30 бұрғылау кезінде бұрғы ұстағыш дірілдеуін қондырғылар жүзеге асады.

Қолайсыз өндірістік факторларды шектеуге бағытталған циклді графикке сүйене еңбектік рационалды режим ұсынылады.

 

 

 

 

           4.4. Жарықтандыру

      СанН ж Е 2.04-05-2002 жыл.

Сейсмологиялық жұмыстар күндізгі уақытта, ашық жерлерде жүргізіледі. Осыған байланысты табиғи жарық қолданылмайды. Жасанды жарық тек камералды жұмыстарды жүргізу кезінде пайдаланады, яғни алдын-ала алынған материалдарды өңдеу барысында қолданылады. Жарықтандыру үшін әдетте қыздырылған лампалар қолданылады. Осыған орай жарық қалыпты нормадан 250 лк-дан төмен болмауы керек. Ауа-райы жауын-шашынды болғанда аралас жарық, яғни өндірістік объектіні жарықтандыру үшін арнайы берілген норма бойынша табиғи және жасанды жарықтандыру құралдары қолданылады. Ол мына формула арқылы анықталады:

E=F/S,

Мұнда  Е  - жарықтандыру, лк, 

F - жарық ағыны, лм,

S - жарықтандыратын бөлменің аудан, м2.

 

Ұзындығы А=15 м,

Ені В=15 м,

Биіктігі Н=3 м.

Еденнің жұмыс орны бетіне дейінгі биіктігі һ еден=0,8 м.

Терезелер 1 м биіктіктен басталады. Терезелер биіктігі 1,5 м. Ғимарат IV жарық белдеуінде. Минималдық жарықтығы сыртқы қабырғадан 1,5 м қашықтық нүктесінде. Табиғи жарықтандыруды беруді әдістемелік нұсқауларда көрсетілген әдістерге сәйкес орындаймыз. Табиғи жарықтандыру өзінің спектральдық құрамы жағынан анағұрлым ыңғайлы болып есептеледі. Ол табиғи дарықтандыру коэффициентімен (ТЖК) сипатталады. ТЖК – бөлме ішіндегі беттің белгілі бір нүктесіндегі табиғи жарықтық, сыртта аспан ашық болған кездегі белдемдік жарықтандыруға қатынасы, %. ТЖК келесі формула анықталады: