Бөлім «Альянс Банкі» АҚ тәжірибесі негізінде корпоративтік борышкерлерді несиелеуді ұйымдастыру және оны жетілдіру бағыттары

Банк табыстылығы осы бағыттағы банк персоналдары қызметіндегі бағытың мақсаттылығы, пассив бөліміндегі де, актив бөліміндегі  де, баланстың  құрылымдағы үйлесімді қорытынды  болып табылады.

Пассивті  және  активті  операциялар  бойынша пайыздардың деңгейін  болжау үшін, пайыздық маржаларды  есептеу және ссудалық операциялар  табыстылығындағы тенденцияларды  анықтауда, шығындар мен табыстардың  құрылымын ұтымды пайдалану банк  табыстылығын қамтамасыз ету негізгі шарт болып табылады. Банк тәуекелділігін басқару, өтімділікті қолдау, олардың минималдылығы сөзсіз банк табыстылығының шарты болып табылады.

Жалпы банктің қаржы нәтижелері  туралы мәлімет банктің бухгалтерлік  балансына тіркеме ретінде жүретін «Банктің қаржы нәтижелері туралы есеп беруі» атты  құжатында көрсетілетін болады. Бұл құжат банк балансымен бірге үнемі баспада жарияланады.

Банктердің оңтайлы  қаржылық нәтижелерге жету дәрежесі оларға әсер ететін әртүрлі сыртқы және ішкі мынадай факторларға байланысты: банктің географиялық мекен-жайы, оның қызмет көрсету зоналары, клиенттік базасының жеткіліктігі, бәсеке деңгейі, қаржылық нарығының даму деңгейі, аймақтағы әлеуметтік-саяси жағдайлар, мемлекеттік қолдау мен басқа да факторлардың болуы. Тағы бір көрсеткіш, ол меншікті капитал деңгейі, қаражаттарды тарту мен орналастыру көлемі, жалпы банктік шығын деңгейі мен кіріс әкелетін және кіріс әкелмейтін активтер. Шығындар мен жоғалтулар, прогрессивті технологияларды қолдану масштабтары, филиалдар жүйесі мен туынды құрылымдар кірістері, бұлар – банктің өз қызметіне және оның басқару сапасына қатысты факторлар. Банктің персоналдар басқармасының барлық позитивті және негативті сомалары банктің қызмет етуінің қаржылық нәтижесі – пайда.

Коммерциялық банктердің қызметінің нәтижесіне әсер етуші факторлардың көптүрлілігі көп мақсатты және көпфункционалды экономикалық жүйе ретінде қарастыру қажеттігін анықтайды. Сол себептен, банк қызметінің нәтижелерін сипаттау экономикалық көрсеткіштер жүйесімен жүргізіледі.

Коммерциялық банктердің қаржылық нәтижелері көрсеткіштерін қалыптастыру алгоритмі ҚР Ұлттық банкімен бекітілген қаржылық есеп берудің арнайыформалары қолданылатын және қабылданған бухгалтерлік есеп жүйесімен анықталатын болады. Бірақ  біздің республикамыздағы банктік жүйенің қалыптасу процесі әлі аяқталмаған, қаржылық есеп беру флрмалары өзгеруде және олардың мазмұны жетілдірілуде. Бұл жағдай әлемдік банктік бірлестікке отандық банктердің экономикалық интеграциялануы мен есеп берулердің батыстық стандарттарға бағытталуына қажеттілігінен туындап отыр.

Бүгінде қазақстандық коммерциялық банктермен қаржылық есеп беруді екі түрі құрастырылып жатыр, олар белгісі, мазмұны және ұсыну мерзімдері бойынша ажыратылады.

Қаржылық есеп берудың негізгі түрі – ол дәстүрлі бухгалтерлік есеп беру, оған бухгалтерлік баланс пен шығыс және кіріс туралы есеп беру жатады.

Қаржылық есеп берудің № 2формасы  негізінде банктің ағымдағы жылғы  кірістері мен шығыстарына талдау  жүргізейік. 

«Альянс Банк»  АҚ-ның жылдық табыстар мен шығыстар туралы есебін төмендігі кестеден көре аламыз.

 

Кесте 2.3 - «Альянс  Банк» АҚ-ның жылдық табыстары  мен шығыстары

Көрсеткіштер	2012 жылғы	2011 жылғы
	Сомасы, млн. тг.	Сомасы, млн. тг.
Пайыздық табыстар	34 260	32 937
Пайыздық шығындар	- 24 194	- 25 018
ТАЗА ПАЙЫЗДЫҚ ТАБЫС	10 066	7 919
Комиссиялық табыстар	5 369	3 815
Комиссиялық шығындар	- 803	- 2 392
Таза комиссиялық (залал)/табыс	4 566	1 423
Өзгерістері пайданың немесе залалдың құрамында бейнеленетін, әділ құны бойынша бағаланатын, қаржы  құралдарымен жасалатын операциялардан таза пайда	- 12 671	1 504
Қайта құрылымдаудан  алынған табыстар	-	-  344 107
Өндіріліп алынған сома есебінен төленетін облигациялар бойынша  табыс	- 1 390	-
Шетел валютасымен жасалған операциядан таза пайда	-  209	17 100
Басқадай операциялық (залал)/табыс	-  2 004	-  19 515
ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ТАБЫС	-  1 642	352 538
Құнсыздану резервінің орнын толтыру/(қалыптастыру)	33 537	-  18 040
Операциялық шығындар	-     15 296	-  18 522
САЛЫҚ  САЛҒАНҒА ДЕЙІН (ЗАЛАЛ)/ПАЙДА	16 601	315 976
Пайда салығы бойынша (шығыны)/орнын толтыру	1	- 218
КЕЗЕҢ ҮШІН ТАЗА (ЗАЛАЛ)/ПАЙДА	16 602	315 759
Ескерту – автормен «Альянс Банк» АҚ-ның мәліметтері негізінде құрастырылған.

 

«Альянс Банкі» АҚ 2012 жылдың қорытындысы бойынша Банк ҚҚК-іне  беретін аудиттелмеген, шоғырландырылмаған есебінің негізінде құрастырылатын қаржылық есебіне сәйкес 2012 жылдың 12 айындағы ақырғы айналымдарды есепке алмағанда, Альянс Банкінің таза кірісі 13 387 млн. теңгені құрады.

Банктің несие портфелі 9 928 млн. теңгеге немесе 1,8%-ға қысқарды. Бұл негізінен мәселелі бөлшек заемдар пулын (өтеу мерзімі екі жылдан астам кешіктірілген қарыздар) сату есебінен, сондай-ақ Банк алынған пайда есебінен балансты тазарту үшін «жаман банк» заемдарын жою арқылы қол жеткізілді.

Жеке тұлғаларға несие  беру өсімі, 2011 жылдың қорытындысымен салыстырғанда, 327% болса, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне несие беру 119 пайызға артты.

Банктің мәселелі несиелер портфелімен белсенді жұмысының арқасында несие портфелінің құрылымы айтарлықтай өзгерді. Мәселен, жалпы алғанда, «жақсы банктің» заемдар көлемі 1,5 есеге дерлік ұлғайып, ал «жаман банк» көлемі 23 пайызға қысқарды. Бөлшек бизнесі «жақсы банкінің» өсімі 74% болса, ШОБ сегментінде - 23%, корпоративті бизнес бойынша - 16%. Бөлшек бизнес бойынша «жаман банк» заемдары көлемі 40%-ға қысқарса, ШОБ бойынша - 16%, корпоративтік бизнес бойынша - 12%.

Банктің сыртқы міндеттемелерін  атқару мақсатында, кестеге сәйкес, 2012 жылы жалпы сомасы 76,4 млн. теңгеге (2011-2012 жж. төлемдердің жалпы сомасы 119,6 млн. АҚШ долларын құрады) еурооблигациялар бойынша купонды сыйақының екі төлемін, және жалпы сомасы 24,1 млн. АҚШ долларына өндіріп алынған сомалар есебінен төленетін Облигациялар бойынша төрт төлемін (2011-2012 жж. жалпы сомасы 59,9 млн. АҚШ долларына жеті төлем болды) жасады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 Бөлім «Альянс Банкі» АҚ тәжірибесі негізінде корпоративтік борышкерлерді несиелеуді ұйымдастыру және оны жетілдіру бағыттары

3.1 «Альянс Банкі» АҚ-да корпоративтік борышкерлерді несиелеу операцияларының ұйымдастырылуы

 

Корпоративтік блок Альянс Банкінің ең басты бизнес бағыттарының бірі болып табылады. Бүгінде Корпоративтік блок өз саласы бойынша көшбасшы болып табылатын 1500-ге жуық клиентке қызмет көрсетеді.

Альянс Банкі корпоративтік клиенттерге келесідей өнім түрлерін ұсынады:

— Несие операциялары;

— Депозиттер;

— ЕКБ;

— Қазынашылық өнімдер;

— Бөлшек сауда өнімдері;

— Инвестициялық банкинг  өнімдері (инвестөнімдер).

Альянс Банк клиенттерге қызмет көрсетуді жетілдіру үшін кәсіби деңгейі мен жауапкершілігі жоғары дербес менеджерлер институтын дамытып келеді. Клиентпен қарым-қатынас жасаудағы басты принциптері әрбір клиентке жеке қызмет көрсетіп, клиентпен ұзақ мерзімді ынтымақтастық жасау және клиенттің сұранысын барынша қанағаттандыру болып табылады.

«Альянс Банкі» АҚ қызметінің негізгі әрі басты бағыттарының бірі корпоративтік борышкерлерді несиелендіру болып табылады. Банк өз қаражатымен, сондай-ақ шетелдік несие желілерін тартумен қысқа мерзімді қаржыландыруды, орта және ұзақ мерзімді қаржыландыруды жүзеге асырады.

Қандай да бір жобаны уақтылы қаржыландыру оның жүзеге асуына себепші болады, ал егер де қаражат қарастырылмаған жағдайда үздік жобалар тек қағаз жүзінде қалып қояды.

Несиелендіру артықшылықтары:

— Қаржыландырудың ыңғайлы бағасы.

Комплексті несиелендірудің  арқасында банк клиенттің пайыз  шығындарын қадағалап отырады.

• Пайыз мөлшерлемесін төмендету мүмкіндігі;

Несие операциялары бойынша  пайыз мөлшерлемесі нарық конъюктурасына байланысты өзгеріп отырады және клиенттің банкпен қызмет жасау  ұзақтығына байланысты ауысуы мүмкін.

— Несиелендіру мерзімін ұзарту;

Несие желісінің арқасында төмен пайыз мөлшерлемесі қолданылады және несиелендіру мерзімі 12 жылға дейін өсуі мүмкін.

— Несие өтінішін жедел қарастыру;

Банк қызмет көрсету  сапасын үнемі жақсартып отырады.

— Аймақтық қаржыландыру.

Банктің қызметтерін республиканың барлық аймақтарында және шет елде жүріп те пайдалануға болады.

Альянс Банк сомасы және мерзімі бойынша келесідей несиелендіру түрлерін ұсынады:

— Шағын және орта бизнесті несиелендіру;

— Ірі корпоративті бизнесті несиелендіру;

—  RCTFF желісі аясында қаржыландыру.

Шағын және орта бизнесті несиелендіру.

«Альянс Банкі» АҚ қызметінің негізгі бағыттарының бірі – шағын және орта кәсіпкерлік өкілдерін кредиттеу. Клиенттердің қысқа мерзімді, сондай-ақ ұзақ мерзімді сұраныстарын қанағаттандыратын кредиттеу өнімдерінің кең спектрін ұсыну – Банктің клиенттерге қызмет көрсетуінің басым міндеті.

«Альянс Банкі» АҚ ШОБ клиенттеріне инвестициялық мақсаттарға және мемлекеттік қаржылардан және Банктің өзіндік қаржыларынан алынатын айналым қаражаттарын толықтыруға арналған кредиттеу өнімдерін ұсынады.

 

Банктің өзіндік қаржыларынан несиелендірудің мынадай түрлері бар:

• Ауыл берекесі несиесі
• Ауылдық жерді несиелендіру
• Микро, шағын

 

1. Несие «Ауыл берекесі»

«Альянс Банк» АҚ Әлемдік банк және Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылық министрлігімен ортақ жобасы негізінде шағын және орта бизнес субъектілеріне «Ауыл берекесі» несиесін ұсынады.

Несие кімдер үшін арналған:

— акционерлік қоғамдар;

— заңды тұлға емес жеке кәсіпкерлер;

— жеке кәсіпкерлер;

— шаруашылық серіктестіктер;

— өндіріс кооперативтері;

— қызметкерлер саны 50ден  аспайтын фермерлік ассоцациалар;

  —ауылшаруашылық өнімдерін өндіру, өңдеумен айналысатын

фермерлік шаруашылықтар.

Тұрақты бизнес үшін міндетті шарттар:

— өсімдік және мал шаруашылығы – 3жылдан кем емес;

— бизнестің өзга түрлері  – 12 айдан кем емес.

Қаржыландыруға жатпайтын  объектілер:

— жерді сатып алу  немесе аренда;

— тұрғын үй құрылысы;

— кез келген қарызды  кайта қаржыландыру;

—табак және табак  өнімдері;

— алкоголь және этил спирті өндірісі;

— пестицидтар өндірісі;

— ҚР Заңнамасымен тиым салынған өзге де қызметтер.

Несиелендіру мақсаты:

— өсімдік және мал шаруашылығы үшін инвестиция;

— ауыл шаруашылық өнімдерін  өндіру, сақтау, дайындауға инвестиция;

— ауылдық жердегі  ауыл шаруашылығына жатпайтын өзге де қызметтерге инвестиция.

Несие келесіге бағытталған:

  <span class="dash041e_0431_044b_0447_043d_044b_0439__Char"