ОБЖ емтихан сурактары

8)Азаматтық қорғаныс  құрамалары, оның мақсаты мен  құрылу тәртібі   Азаматтық қорғаныс құрамалары - облыстарда, қалаларда, аудандарда, орталық және жергілікті атқарушы органдарда, ұйымдарда  құрылатын аумақтық және объектілік құрамалар, Азаматтық қорғаныс пен  төтенше жағдайлар қызметтерінің  құрамалары; АҚ-тың негізгі міндеттері:   - басқару, хабарлау және байланыс жүйесін үйымдастыру, дамыту және түрақты әзірлікте үстау;  - АҚ күштерін қүру, оларды даярлау және ТЖ кезіндегі іс-әрекетке түрақты әзірлікте үстау;  - орталық, жергілікті және атқарушы органдардың, үйымдардың қызметкерлерін даярлау және халықты үйрету;  - радиациялық, химиялық және бактериологиялық (биологиялық) ахуалды қадағалау мен лабораториялық бақылау;  - АҚ әскери қүрамаларының жүмылдырушылық даярлығын қамтамасыз ету;   - шаруашылық салалары мен объектілерінің түрақты жүмысын арттыру жөніндегі шаралар кешенін жүргізу;   - қорғаныс ғимараттарының қажетті қорын, жеке қорғаныс қүралдарын және АҚ-тың өзге бөлігін жинау және әзірлікте үстау;  - халықты, орталық, жергілікті және атқарушы органдарды адамдардың денсаулығы мен өміріне төнген қауіп пен қалыптасқан жағдайдағы іс- әрекет тәртібі туралы қүлақтандыру;  - құтқару-іздестіру және өзге кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу, зардап шеккен халықтың тіршілік қамын ұйымдастыру және оларды қауіпті аймақтан алып кету;  - азық-түлікті, су көздерін, тамақ шикі затын, жемді, хайуанаттар мен өсімдіктерді радиоактивтік, химиялық және бактериологиялық (биологиялық) зақымдаудан, эпизоотия мен эпифитотиядан қорғау.  АҚ-ты үйымдастыру принциптері  мен тәртіптері   Азаматтық қорғаныс республиканың бүкіл аумағында аумақтық-өндірістік принцип бойынша ұйымдастырылады.  АҚ шараларын орталық, жергілікті өкілетті және атқарушы органдары, ҚР жергілікті өзін-өзі басқару органдары, ұйымдар АҚ басқару органдары мен күштері, ҚР азаматтары жүргізеді.  АҚ-қа даярлық пен өткізу жөніндегі шараларды жүргізудің тәртібін, көлемі мен мерзімін ҚР Үкіметі анықтайды.  АҚ шараларын кешенді және саралай жүргізу мақсатында маңыздылық деңгейін ескере отырып, ҚР Үкіметі анықтаған тәртіппен қалаларды топтарға, ал үйымдарды санаттарға жатқызу жүргізіледі.  АҚ шараларын ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі жауапкершілік орталық, жергілікті атқарушы органдар мен меншіктің барлық нысанындағы үйымдар басшыларына жүктеледі.

9)Бейбіт уақыттағы төтенше  жағдайларға сипаттама беріңіз?

Төтенше жағдайлар туралы халық  пен ұйымдарға хабарлау  Бейбіт уақытта (зілзала, авария мен апат қауіпі немесе болған кезде) және жау шабуылы қауіпі кезінде төнген қауіп туралы халыққа дер кезінде және сенімді хабарлауды, сондай-ақ халыққа жағдай туралы хабарлау мақсатында олардың назарын аудару үшін электр сиреналары мен өндірістік гудоктар және "Баршаңыздың назарыңызға!" АҚ ескерту дабылының берілгөндігін білдіретін өзге де қүралдар қосылады. Осы дабыл бойынша радионы, радио мен телевизиялық хабарлар қабылдағыштарын қосып ТЖ жөніндегі басқарманың (бөлімнің) шүғыл хабарын тындаған соң, берілген ақпаратқа сәйкес іс-әрекет ету керек.  Соғыс уақытында жау шабуылы мен әуе, радиациялық, химиялық және бактериологиялық қауіп төнген кезде де "Баршаңыздың назарыңызға!" дабылы беріледі, оның артынша халықтың алдағы іс-әрекеті мен панаханалардың орналасқан жері туралы ақпарат беріледі.

БЕЙБІТ ЖӘНЕ СОҒЫС УАҚЫТЫНДАҒЫ  ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАР«Табиғи және техногендік  сипаттағы төтенше жағдайлар  туралы» (5.07.96ж) ҚР Заңы республика аумағында  табиғи және техногендік сипаттағы  төтенше жағдайларды ескерту  мен жою жөніндегі қоғамдық қатынастарды реттейді. Онда, халықты, қоршаған орта мен шаруашылық объектілерін төтенше  жағдайлардан және одан туындаған салдардан  қорғау мен мемлекеттік саясат жүргізуде  басым салаларының бірі екендігі атап көрсетіледі.  Занда төтенше жағдайға, зілзалаға, аварияға, апатқа анықтама беріледі, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдай саласындағы ұйымдардың міндеттемесі, халықтын құқығы мен міндеттемсі белгіленіп, мемелекеттік органдар мен жергілікті басқару органдарының өкілеттігі атап көрсітілген. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдай саласындағы заңның бұзылғандығы үшін жауапкершілік белгіленген. Заңда төтенше жағдайға қатысты басқа да мәселелер мазмұндалған.

 

 

1. бейбiт уақытта:
2. құтқару жұмыстарын жүргiзуге адам құрамын жан-жақты дайындау мен оны аттестациялауды ұйымдастыру;
3. iздестiру-құтқару жұмыстарын жүргiзу және зардап шеккен халықтың тiршiлiгiн қамтамасыз етуге жан-жақты көмек көрсету;
4. төтенше жағдайлардың алдын алуға бағытталған шараларға қатысу;
5. Қазақстан Республикасы тиiстi келiсiмдер жасасқан шет мемлекеттердiң аумақтарында төтенше жағдайлар болған кезде құтқару жұмыстарына қатысу;
6. iзгiлiк көмек ретiнде төтенше жағдайлар аймағына әкелiнетiн жүктерге iлесе жүру және оларды күзету;
7. мобилизациялық өрiстетуге дайындық және жауынгерлiк әзiрлiктiң жоғары дәрежесiне келтiру жөнiндегi шараларды жүзеге асыру;
8. бейбiт және соғыс уақытында Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiн кеңiнен өрiстетуге, құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргізуге арналған қару-жарақты, техниканы, басқа да материалдық-техникалық құралдарды жинақтау, сақтау және дер кезiнде жаңартып отыру;

10)Соғыс уақыттағы төтенше  жағдайларға сиппаттама беріңіз?

соғыс уақытында:

зақымдану ошақтары мен залалдану  аймақтарында радиациялық, химиялық барлау жүргiзу;

зақымдану ошақтарында, залалдану  және топан су басқан аймақтарда құтқару  және басқа да шұғыл жұмыстар жүргiзу;

халық пен шаруашылық жүргiзу объектiлерiне эвакуация жүргiзуге қатысу;

халықтың тiршiлiгiн қамтамасыз ету  объектiлерiн қалпына келтiру жөнiндегi жұмыстарды жүргiзуге қатысу, аэродромдарды, жолдарды, өткелдердi және тыл инфрақұрылымының басқа да маңызды элементтерiн  қалпына келтiруге байланысты аумақтық қорғаныстың жекелеген мiндеттерiн  орындау болып табылады.

Төтенше жағдайлар туралы халық  пен ұйымдарға хабарлау  (зілзала, авария мен апат қауіпі немесе болған кезде) және жау шабуылы қауіпі кезінде төнген қауіп туралы халыққа дер кезінде және сенімді хабарлауды, сондай-ақ халыққа жағдай туралы хабарлау мақсатында олардың назарын аудару үшін электр сиреналары мен өндірістік гудоктар және "Баршаңыздың назарыңызға!" АҚ ескерту дабылының берілгөндігін білдіретін өзге де қүралдар қосылады. Осы дабыл бойынша радионы, радио мен телевизиялық хабарлар қабылдағыштарын қосып ТЖ жөніндегі басқарманың (бөлімнің) шүғыл хабарын тындаған соң, берілген ақпаратқа сәйкес іс-әрекет ету керек.  Соғыс уақытында жау шабуылы мен әуе, радиациялық, химиялық және бактериологиялық қауіп төнген кезде де "Баршаңыздың назарыңызға!" дабылы беріледі, оның артынша халықтың алдағы іс-әрекеті мен панаханалардың орналасқан жері туралы ақпарат беріледі.

БЕЙБІТ ЖӘНЕ СОҒЫС УАҚЫТЫНДАҒЫ  ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАР«Табиғи және техногендік  сипаттағы төтенше жағдайлар  туралы» ҚР Заңы республика аумағында  табиғи және техногендік сипаттағы  төтенше жағдайларды ескерту  мен жою жөніндегі қоғамдық қатынастарды реттейді. Онда, халықты, қоршаған орта мен шаруашылық объектілерін төтенше  жағдайлардан және одан туындаған салдардан  қорғау мен мемлекеттік саясат жүргізуде  басым салаларының бірі екендігі атап көрсетіледі.  Занда төтенше жағдайға, зілзалаға, аварияға, апатқа анықтама беріледі, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдай саласындағы ұйымдардың міндеттемесі, халықтын құқығы мен міндеттемсі белгіленіп, мемелекеттік органдар мен жергілікті басқару органдарының өкілеттігі атап көрсітілген. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдай саласындағы заңның бұзылғандығы үшін жауапкершілік белгіленген. Заңда төтенше жағдайға қатысты басқа да мәселелер мазмұндалған.

11) Азаматтық қорғаныстың  негізгі міндеттері қандай?

Азаматтық қорғаныс – соғыс қақтығыстары кезінде немесе осы қақтығыстар салдарынан туындайтын қауіптерден халықты және ел аумағын қорғау жөніндегі іс-шаралар кешенін іске асыруға арналған азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің құрама бөлігі.

Азаматтық қорғаныстың негізгі міндеттері:

1. табиғи және техногендік сипаттағы төтенше ахуалдардың алдын алу

және олардың салдарын жою;

2) халықты және объектiлердi қорғау;

3) төтенше ахуалдар туындағанда  авариялық-құтқару және басқа  да кезек күттірмейтін жұмыстарды  жүргізу арқылы адамдарды құтқару  және эвакуациялау;

4) азаматтық қорғау күштерін  құру, оларды даярлау және төтенше  ахуалдар кезінде іс-қимылдарға  тұрақты әзірлікте ұстау;

5) орталық және жергілікті атқарушы  органдар, ұйымдар мамандарын даярлау  және халықты оқыту;

6. табиғи және техногендік сипаттағы қауіпті факторлардың, қазіргі зақым келтіру құралдарының ықпал ету әсерін жою, төмендету жөніндегі іс-шаралар кешенін жүргізу;
7. азаматтық қорғаныстың қорғау құрылыстары, жеке қорғану құралдарының қорлары және басқа да мүліктің қажетті қорын жинақтау және әзірлікте ұстау;
8. адамдардың өмірі мен денсаулығына төнген қауіп және қалыптасқан жағдайдағы іс-қимыл тәртібі туралы халықты, орталық және жергілікті атқарушы органдарды хабардар ету;
9. радиоактивті, химиялық, бактериологиялық (биологиялық) зақымданудан, эпизотийден және эпифитотийден азық-түлікті, су көздерін (шаруашылық - ауыз су мақсаттары үшін су жинау орындары), тамақ өнімдерін, жемшөпті, жануарлар мен өсімдіктерді қорғау;
10. өнеркәсіптік және өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
11. хабардар ету және байланыс жүйелерін ұйымдастыру, дамыту және тұрақты әзірлікте ұстау;

12) қауіпті факторлардың зақымдау  әсерін төмендету немесе жою  бойынша іс-шаралардың мониторингін  жасау, оларды әзірлеу және  іске асыру болып табылады.

12) Табиғи сипаттағы төтенше  жағдай– дүлей зілзала (жер сілкінісі, сел, көшкін, су тасқыны және басқалар), табиғи өрт, індеттер мен малдың жұқпалы аурулары, ауылшаруашылық өсімдіктерінің және ормандардың кеселдері мен зиянкестері арқылы зақымдануын туғызатын Төтенше жағдайлар.

Табиғи төтенше жағдайларға:

-геофизикалық қауіпті құбылыстар (жер сілкінісі, вулкан);

-геологиялық қауіпті құбылыстар (көшкіндер, сел, сырғыма,

-метеорологиялық және агрометеорологиялық  қауіпті құбылыстар (дауыл,

-теңіздегі гидрологиялық қауіпті  құбылыстар (теңіз деңгейінің

-гидрологиялық қауіпті құбылыстар (су басу, тасқындар,

-табиғи өрттер (ормандық, далалық,  шымтезектік);

-адамдардың жұқпалы ауруға шалдығуы (эпидемиялар);

-ауылшаруашылық малдардың жұқпалы  ауруға шалдығуы (эпизоотиялар);

-ауылшаруашылық өсімдіктердің  ауруға және зиянкестерге шалдығуы  жатады

 

13) Техногендік сипаттағы  төтенше жағдай -өнеркәсіп, көлік авариялары және басқа да авариялар, өрт (жарылыс), күшті әсер ететін улы, радиоактивті және биологиялық жағынан қауіпті заттарды тарататын (тарату қаупі бар) авария, үйлер мен ғимараттардың кенеттен қирауы, бөгендердің бұзылуы, тіршілікті қамтамасыз ететін электр-энергетика және коммуникация жүйелеріндегі, тазарту құрылыстарындағы авария туғызған Төтенше жағдай.

Техногенді сипатты төтенше  жағдайлар:

-өндірістік;

-транспорттық авариялар (темір  жол поездары, теңіз

-өрттер (жарылыстар);

-ҚӘУЗ тасталуымен (тасталуы  ықтимал) авариялар;

-РЗ тасталуымен (тасталуы ықтимал)  авариялар;

-СҚЗ тасталуымен (тасталуы ықтимал)  авариялар;

-ғимараттардың кенеттен құлауы;

-электр-энергетикалық жүйелердегі  авариялар;

-коммуналдық тіршілікті қамсыздандыру  желілердегі авариялар;

-тазартқыш құрылыстардағы авариялар;

-гидродинамикалық авариялар (платиналардың,  бөгеттердің бұзылуы) жатады.

14.Төтенше жағдайдың жіктелісі.

Төтенше жағдайлар үш негізгі белгілер бойынша жіктелінеді:

1) Пайда болу саласы бойынша. 

2) Ведомстволық қатыстылығы бойынша. 

3) Аумақтық таралуы бойынша.

Пайда болу бойынша төтенше жағдайлар: 

- табиғи; 

- техногенді; 

- жанжалды болып бөлінеді.

Табиғи төтенше жағдайларға:  - геофизикалық қауіпті құбылыстар  - геологиялық қауіпті құбылыстар  - метеорологиялық және агрометеорологиялық қауіпті құбылыстар  - теңіздегі гидрологиядық қауіпті құбылыстар  - гидрологиядық қауіпті құбылыстар - табиғи өрттер  - адамдардың жұқпалы ауруға шалдығуы  
- ауылшаруышылық малдардың жұқпалы ауруға шалдығуы  
- ауылшаруашылық өсімдіктердің ауруға және зиянкестерге шалдығу жатады.Техногенді сипаттағы төтенше жағдайларға:  
- өндірістік  - транспорттық авариялар  - өрттер  - ҚӘУЗ тасталуымен авариялар  - РЗ тасталуымен авариялар  - БҚЗ тасталуымен авариялар  - ғимараттардың кенеттен құлауы  - электр-энергетиқалық жүйелердегі  - коммуналдық тіршілікті қамсыздандыру желілердегі авариялар  - тазартқыш құрылыстардағы авариялар  - гидродинамикалық авариялар жатады.Жанжалды сипаттағы төтенше жағдайларға:  - қарулы шабуыл  - кейбір аймақтардағы толқулар  - соғыс уақыттағы әскери әрек терде қазіргі зақымдау тәсілдерді қолдану жатады.Ведостволық қатыстығы бойынша төтенше жағдайлар мыналарға бөлінеді:  - құрылыста  
- өндірісте  - халыққа үй-жайлылық және коммуналды-тұрмыстық қызмети көрсету саласында - көліктік байланыстаАумақтық таралуы бойынша төтенше жағдайлар мыналарға бөлінеді:  - объектілік  
- жергілікті  - аймақтық  - кең ауқымды