Бетондаудың кешенді процесінің мағынасы мен құрылымы

Бетон қоспасын төсеу жалпы еңбек сыйымдылығы  мына формула бойынша анықталады.

                                           

                              Q_ж = Q_и + Q_қ

 

Мұндағы:  Q_и және Q_қ – негізгі және қосалқы процестердегі еңбек шығындары. Негізгі процес еңбек шығындары мына формуламен анықталады.

 

                     Q_и = Q_қаб + Q_көл+ Q_тік (Q_т + Q_тар)К_к адам – сағат/м³

 

Мұндағы: Q_қаб - көлік  құралдарынан бетон қоспасын қабылдау, еңбек сыйымдылығы.

                  Q_көл – қоспан қабылдаған жерден төсеу орнына көлденеңінен беру еңбек сыйымдылығы.

   Q_тік – осындай тігінен бергенде.

           Q_тік – бетон қоспасын түзіліске түсіру еңбек сыйымдылығы.

Q_тар – қоспаны түзілістер қалпында тарату еңбек сыйымдылығы.

К_к – бетондайтын түзілістің қалпындағы байланыс еңбек жағдайларын есепке алатын коэффициент.

Қосалқы процестегі еңбек щығымдар үлесі мына формуламен анықталады:

        

                                          Q_к=∑Q₁⁄V_жз

 

Мұндағы: Q_{қ –} бетон төсеніш жабдықтарды бір зонадан екінші зонаға жинақтау және ажырату үшін, ауыстыру еңбек шығынындағы адам – сағ.

V_жз – жұмыс зонасы шегіндегі бетон көлемі. Бетон төсегіш жабдықтарды ауыстыру еңбек  шығындар жиынтығы мына формуламен анықталады.

        

                   ∑Q₁=Q₁+Q₂+Q₃+n₁n₂Q₄+K_қ Q₅

 

Мұндағы: Q₁ – жұмыс зонасына бетон төсегіш жабдықтың барлық кешенін ауыстыру шығындары;

Q₂ – барлық жұмыс зонасы қызмет – барлық жұмыс зонасы қызмет ететін бетон төсегіш жабдықтың тұрақты блімін  бір рет жинақтау және ажырату шығындары.

Q₃ – бетондаудың бір жұмыс тілімінде қызмет ететін жабдықтың бір рет жинақтау және ажырату шығындары.

Q₄ – бетон төсегіш жабдықтың келесі алымға көшіргенде оны бір рет  ұзарту немесе ауыстыру шығындары.

Q₅ – бетон тасушылар және т.б жабдықты ауыстыру үшін уақытша кірме жолдар жасау шығындары.

K_қ – уақытша жолдар шығындары жұмыстардың басқа түрлерінде қатар пайдалануды есепке алатын коэффициент.

n₁ – Вж з/вт өзара қатынасымен анықталатын жұмыс тілім саны; мұнда қосалқы жұмыстарға бір толық кешен келетін бетон алаңының бөлігі деп түсінетін жұмыс зонасының ені.

n₂ – келесі формуламен анықталатын бір тілімдегі алым саны.

                            n₂₌L_жзB/d1_ал

мұндағы:  L_жз – жұмыс зонасының ұзындығы.

Онда қосалқы процестердегі  үлес шығындарыда былай көрсетуге  болады:

      Q_к=∑Q₁/V_жз=Q₁+Q₂/V_жз+Q₃/V₁+Q₄/V_ал+K_қп  Q₅/r_жdl_ж

Мұндағы: V₁ – тілімдегі тұтас құйма, түзілістердің көлемі;

                Vал -  алымдағы тұтас құйма түзілістерінің көлемі;

                 1_ж – құрылыс объектісі пайдаланатын уақытша жолдар ұзындығы

r_ж – бетон төсеуші жабдықты уақытша жолдан қамтитын тұтас құйма түзілістердің тілім ені (тұтас құйма түзілістер жолдың бір жағынан орналасқанда r_ж – r_, ал екі жағынан орналасқанда r_ж= 2 r).

Бір алымның шегінде және бетондау жұмыс тілім шегінде тұтас  құйма бетон көлемі болады.

                             V_ал =l_алb_алd

V_T =L_Tb_Td

Сонда

                          

                                Q_k=

 

Қалып пен арматура орнатужәне бетон  қоспасын дайындау бойынша еңбек  шығындары ЕНиР мөлшерлер бойынша  жұмыстардың есептелген көлемдеріне  сәйкес анықталады.

 

 

          Бетонның келтірілген қалыңдығына байланысты

          коэффициетінің орта мағынасы

 

  

Бетон қоспасының	Бетонның келтірілген қалыңдығы,  м
беру тәсілі	0,5-дейін	5,1,0	1,1-1,5	1,51-2,0	1-2,5	2,51-3,0
1	2	3	4	5	6	7
өзі жүретін крандармен мұнаралы крандармен өзі жүретін жебелі бетон төсегіштермен. Дірілдегіш науалармен Үзбелі конвейерлермен Құбыр көлігімен	1,2 1,2   1,05 1,1 - -	1,3 1,3   1,1 1,2 1,3 1,2	1,4 1,4   1,15 1,25 1 1,26	1,5 1,5   1,2 1,3 1,4 1,4	1,6 1,6   1,25 1,4 1,45 1,25	1,7 1,7   1,3 1,5 1,5 1,4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

             

    Сурет  2.1 Бетондау жұмыс тілімінің және алымының мөлшерін

                          анықтау үлгісі

 

 

              2.2 Жұмыс өндірісінің тәсілін және машиналар жинағын

                    таңдау

 

Бетон және темірбетон жұмыстар өндірісі процесі құрамдарын кешенді механикаландыру арқылы тасқынды жедел әдіспен іске асыру керек. Сонымен жоғарыда айтылғандай беитондау қарқынын жетекші процестерге ьетон қоспасын беру және тарату жатады.

Жетекші бетон  төсеуші машина өнімділігі бойынша түзілістер қарқынмен үйлестірілуі керек және басқа механикаландыру құралдар жинағы параметрлері өнімділік және машина параметрлеріне және өнімділігіне сәйкес таңдалады.

Жетекші машина німділігін толықпайдалану үшін машиналар жинағының өнімділігі әдетте 10-15 % жоғары алынады.

Кешенді технологиялық  процесс бетон және темірбетон ғимараттарын тұрғызу бойынша жұмыстар өндіру үшін мамандандырылған жұмысшылар звенолары  орындайтын қарапайым тасқындарға  бөледі. Тасқынның негізгі технологиялық парпметрлері жұмыс көлемі V, м³, м², т, және т.б. Қарқыны J, м³, м², т, және т.б сменада ұзақтылығы Т, сменамен еңбек сыйымдылығы Q, адам – күндерімен.

Процесті механикаландырып орындау үшін әр қарапайым жеке тасқынға мына технологиялық параметрлері бар машиналар жинағы беріледі: өнімділігі т, м³, сменада, негізгі машиналар саны, данамен, машиналар таңдау және орналастыру параметрі.

Машиналар жинаған  таңдау тұрғызатын үймеретер мен  ғимаратар көлемдік жоспарлау және конструктивтік ерекшеліктерін еске алып түзілістерді бетондауға берілген қарқыны арқылы жасалады.

Бетон төсеу қарқыны мына формула  бойынша анықталады.

 

                                       J=k _* V/T_д

 

Мұндағы: V – объект үшін қажетті  бетон көлемі, м².

  T_д – тұтас құйма түзілістерді тұрғызу директивті, мезгілі, смена;

                  k – бетонды біркелкі емес төсеу  коэффициенті, азаматтық және өнеркәсіптік  құрылысқа 1.3 – 1.5 тең алынады.

Жұмыс өндіру қарқынын үлкен ірі  жинақталған көлемді тұтас құйма  бетонды үймереттер мен ғимараттарды тұрғызғанда кешенді механикаланған жоғары өнімділікті машина мен жабдықтарды қолданып орынданған жөн, ал бөлінген бір типті түзілістерді немесе біркелкі үймереттер мен ғимараттарды жоғары жылдамдыққа ие өнімділігі біршама аз машиналар жинағымен аткарады.

 

 

                2.3 Машиналар жинағаның пайдалану СЕнімділігін және

                      санын анықтау

                     

Негізгі бетон  төсегіш жабдықтың өнімділігі бетондау блогына бетон қоспасын беретін  және басқа жалғаспалы жұмыстар орындайтын кранның есеппен анықталған пайдалану өнімділігіне байланысты белгіленеді. Бетон қоспасын бергенде кранның сиеналық пайдалану өнімділігі мына формула бойынша анықталады.

 

                             Ө=60VTK_у/t_цм3

 

Мұндағы: V – қауға немесе контейнерге  артатын бетон қоспасының мөлшер көлемі, м³.

                  T – смена ұзақтылығы, сағ.

                  K_у – кран жұмысындағы технологиялық және ұйымдастыру үзілістерін есепке алатын, кранды уақыт бойынша пайдалану коэффициенті.

Шығарма тіректерсіз электр житекті крандар үшін K_у=0,82; осындай шығарма тіректері барларға K_у=0,8 шығарма тіректерсіз іштен жанатын қозғалтқышты крандар үшін K_у=0,78 осындай шығарма тіректері барларға K_у=0,76;

                   t_ц жұмыс циклінің ұзақтығы, мин.

 

                   t_ц = t_r+t_c+2t_б+t_ж

 

Мұндағы: t_r – автобетон тасушыдан қауғаларға бетон қоспасын түсіру уақыты (0,5 – 1,5 мин). Өзі түсіретін автомобильдерден түсіргенде t_r – 1,5-5 мин.

t_c – стропылау және стропыдан босату уақыты, мин;

t_б – бетондау блогына бетон қоспасымен қауғаны кранмен беру уақыты, мин. Толық және бос қауға беру уақыты;

t_ж – түзілістердегі бетон қоспасын жаю жұқа қабырғаларды бетондағанда 5-8 мин ке тең алынады.

Сменалық пайдалану өнімділігі бойынша бетоншалар звен құрамы және объектіге бетон қоспасын үздіксіз жеткізу үшін қажетті көлік құралдары саны анықталады.

Автокөлік құралдарының сменадағы  пайдалану өнімділігі мына формуламен анықталады.

 

              Ө_n=60VTK_у/Т_цм3/смена

 

Мұндағы: V- автокөліктің 1 рейсте әкелетін бетон қоспасы көлемі м³.

                  Т – смена ұзақтығы, сағ.

                  K_у – 0,85 -0,92 шегінде алынатын көлік бірлігін уақыт бойынша пайдалану коэффициенті.

                  Т_ц – көлік циклының ұзақтылығы мин;

 

                                    Т_ц = t_а+2L60/V_ог+t_t

 

Мұндағы: t_а – заводта бетон тасушыға қоспа арту ұзақтылығы, мин.

                  L – тасымалдау қашықтығы, км.

                  V_ог – автокөлік қозғалысының орта жылдамдығы, км/сағ.

                   t_t – автокөліктен бетон қоспасын қауға, түзілістерге түсіру уақыты, мин.

Автобетон тасушылар саны мына формула  бойынша анықталады:

              

                                 N=Q^кn/Ө_пK_қ

Мұндағы: Q^кn – бетон қоспасын бергенде кранды пайдалану өнімділігі, м³/ смена.

      Ө_п – автокөлік бірлігін пайдалану өнімділігі, м³/ смена.

                  K_қ – жетекші машиналар ретінде крандар өнімділік қорын есепке алатын коэффициент.

Автобетон араластырғыштың сменалық пайдалану өнімділігі мына формуламен анықталады. 

 

                                    Ө_п=60TVK_KK_шK_у/м³сағ.

 

Мұндағы: T – смена ұзақтылығы, сағ.

V-барабанның геометриялық көлемі, м³.

K_{K –} геометриялық көлемін пайдалану коэффициенті.

K_{ш –} дайын бетон қоспасы көлемі және құрақ құрамалар көлемі қатынасымен анықталатын бетон қоспасы шығуын сипаттайтын коэффициент.

K_у – автобетон араластырғыш уақыт бойынша пайдалану коэффициенті.

Т_ц – цикл ұзақтығы, мин формула бойынша анықталады:

  

                 Т_ц=60L(V_ж+V_б)/V_ж+V_б+T_т+T_б+T_ж

 

Мұндағы: L – бетон қоспасын тасымалдау қашықтығы,км.

                  V_ж+V_б – автобетон араластырғыштың жүкті және бос уақыттардағы қозғалыс жылдамдықтары км/сағ;

                  T_т – барабанды құрғақ құрамалармен толтыру ұзақтылығы, мин.

                  T_1,T_ж – босату және жуып тазалау операциялар ұзақтылығы, мин.

Егер барабанға дайын бетон қоспасын артса, онда автобетон араластырғышты пайдалану өнімділік формуласы алымындағы бірден кем. K_ш – коэффициентті шығарып тасталады, сонда бұл оның есептелген німділігінің сандық шамасы ұлғаюына әкеледі. Поршеньді бетон сорғыштың сағаттық пайдалану өнімділігі мына формула бойынша анықталады.

 

         Ө_п=60T* πd²/4*LVKK_a.м³/сағ

 

Мұндағы: T – смена ұзақтығы, сағ.

                  d – жұмыс цилиндр диаметрі, м.

                  L – цилиндрдің жүріс ұзындығы, м.