Алматы облысының туристік рекреациялық географиясы

Төменде  табиғи-танымдық Алматы  турының  толық  құрылымы  берілген, онымен  кез-келген турист  таныса  отырып,  саяхатқа  шыға  алады.

Туризм көрінісі:  табиғат-танушылық.

Тур  атауы: Алматы.

Ұзақытығы: 9күн/8 түн.

Ауқымы: автокөлікті бөлігі-850км, жаяу жүруі-50км.

Мерзімі: мамыр-қыркүйек.

Рекреация сабақтарының  циклі:

-Негізгі-табиғи, танушылық.

-Қосымша-экскурсионды.

-Қосалқы-этникалық, шытырман-оқиғалы.

Туристер  континенті, қоғамдық  жағдайы, жасы денсаулық жағдайы-адамдар, 18-ден  жоғары,  физикалық  дайындығы жақсы, орта деңгейлі.

Тамақтану  орындары,  орналасуы,  маршрутта қозғалу әдісі:

Рекреациондық сабақтар  этаптарына  сәйкес, қатысушыларға  анық дифференцированный  өмір  сүру жағдайлары,  тамақтану  және  қозғалу  әдістері  негізделеді.

1 этап. «Таң-Шолпан» қонақ үйінде  тұру, қозғалу әдісі-автокөлік.

1 күн. Салтанатты ас. «Томирис»  мейрмамханасында.

2 күн. «Таңшолпан» қонақ үйінің мейрмаханасында  таңғы ас.  Түскі ас. «Тропикана» кафесіндекешкі ас.  «Қазақ ауыл» мейрамханасында.

2 этап. Қонақ үйде тұру, қозғалу  түрі автокөлік.

3 күн. Қонақ үйде таңғы ас, жол  үстінде түскі ас,  кешкі ас  қонақ  үйде.

4 күн. Таңғы  және  кешкі ас  қонақ  үйде, түскі ас жол үстінде.

5 күн. Таңғы ас қонақ  үйде, форель  шаруашылығында түскі ас. Кешкі  ас қонақ үйде.

6 күн. «Таң Шолпан» қонақ үйінде  тамақтану.

3 этап. (2 күн) палаточный лагерьде  тұру, жорықтық жағдайда тамақтану.

4 этап: «Таң Шолпан» қонақ үйінде  таңғы ас, жолға шығу.

Маршрут  сипаттамасы.

Буклет мәтіні.

Сіз осы көркем жерлерді көре  алмауыңызд мүмкін.

Құпияға толы  Шығыстан  аққан  үлкен  өзенге  ұқсас бұл жол мыңдаған  жолдарға  таралып,  кейін Қазақстаның  ғажайып шөлі мен  далассына  келіп  қайта ұлы көшпенділер,   жолына енуі  үшін  болған  сияқты.

«Көңілді кварталдар» шөлдің-мыңдаған оазистер, тростник әлеміне  керігесің. «Әрдайым жүргізушілер (завсегдатаи)»-қорқақ еліктер  және жабайы доңыздар, қазаңғап, баклан, шағала, жабайы үйрек, қаз және аққу барлығы  «аууа қанбақтарының» көңілді шулауына  көнуі  қажет.

Көктем   мезгілінде  толығымен  гармония тере-теңдігі: шөл мен дала  мыңдаған гүлдердің аңқыған  иісіне оралады, тек  уақыт өткеннен  кейін оазистерге  тән жанған  жердің көірінісімен  ұласады.

Қапшағай жағалауының  тегіс  жерлері  жайран  және  құландардың үйірлері, оларда «раритет» болып табиғи құндылық  ішінде  орындалады.

Алматыдан 205 км-де Қытай мен  шекаралас жерде жол әлемдегі ең қызықты ерекше  жерге  алып  келеді.  Шарын  каньондары  рельефі ежелгі қалалар мен  храмдар руиндерін, кейде рухтардың, жануарлардың не  басқа  ерекше  заттардың көріністерін елестетеді.

Каньонда реликті ясень шағын  орманы  сақталған,  ағаштарына  мың жарым  жыл  болғаны  белгілі.

Іле және  Жоңғар Алатауы  таулы  қыраттары  өсімдік  және  климаты  бойынша Альпіге  ұқсас әсер  береді.

Тау алды дала  ландшафты жалпақ жапырақты  ормандар, кейін  альпілік   табындықтар  және  мықты  крещенді, мәңгі  қармен мұз айнасы  алмастырады.

Осының  барлығын  толығымен  сезіну  қажет,  себебі бұл  жерлер сәл ғана  адаммен  жүрілген. Бұл  дегеніміз  қоңыр және  ақ тырнақты  аюды, еліктерді, марал, жабайы доңыз, тау  ешкілерін,  эәне  экзотикалық эндемик: қар  барсын  немесе өте  ерекше  Жоңғар  өзендері  тұрғыны  жеті  өзен   лягушко  зубты  кездестіру  әбден мүмкін.

Жарнама.

Табиғи-танушылық  туризм-туризмнің  өзіне  таң, шытырман  оқиғалы,  экологиялық туризмнің  барлық  элементтерін сіңіретін түрі.  Ал  бізге келгеннен  кейін, Алматы  облысы  бар  кереметін  көре  аласыз, олар өз кезегінде  әлемде  жоқ  әдемілікті  көресіз, сондықтан  сіздерге  Алматы  кругосветкасында  болуыңызды  ұсынамыз.

Жарнаманың дислокациясы.

Бұқара  ақпарат  құралдарында жарнаманы басу, басқа  қалалардың туристік фирмаларымен  байланыс.

Тур бағдарламасы уақыты  және күні бойынша.

1 күн. 14.00-16.00 туристерді қарсы  алу, «Таң Шолпан» қонақ үйінде  орналастыру.

16.00-18.00 дем алу.

18.00-22.00 «Томирис» мейрмаханасында  салтанатты  кешкі ас.

2-күн. 9.00-10.00 қонақ үй  мейрамханасында  таңғы ас.

10.00-13.00 Алматы қаласы  танысу  экскурсиясы.

13.00-14.00 «Тропикана» кафесінде түскі  ас.

14.30-17.30 Қазақстанның Орталық мұрайжайына  бару.

18.00-22.00 «Қазақ ауыл» мейрамханалы  кешкі ас.

3 күн. 8.00. маршрут жолына шығу.

12.00 Шарын каньоны.

13.00-14.00 Шарын  өзені бойында  пикник.

14.00-15.00 «Қорған даласына» экскурсия.

15.00 «Алтын Емел» ұлттық табиғи  паркіне  бару.

18.00-20.00 қонақ үйде орналасу  және  кешкі ас.

4 күн. 9.00-10.00 қонақ үйде таңғы ас.

10.00-13.00 парк  ішінде  экскурсия.

13.00-14.00 түскі ас.

14.00-18.00 «Әнші барханға» бару.

18.00-20.00 Қонақ үйде кешкі ас.

5 күн. 9.00-10.00 қонақ үйде таңғы  ас.

10.00 Түрген су құламаларына  бару.

13.00-14.00 Форель шаруашылығында түскі  ас.

14.00-18.00 Түрген су құламасына  экскурсия.

18.00-21.00 Алматы қаласына шығу.

21.30-22.30 қонақ үйде кешкі ас.

6 күн. 9.00-10.00 қонақ үй мейрамханасында  таңғы ас.

Бос күн, түскі ас және кешкі ас қонақ үй мейрамханасында.

7күн. 8.00-9.00 қонақ үй мейрамханасында таңғы ас.

9.30 маршрутқа шығу.

10.00 Медеу мұз айдынына  келу.

13.00 Шымбұлаққа келу.

16.00 Тұйық су  қақпаларына  бару,  тұрақ, түскі ас, демалыс.

18.00-19.00 Тұйық су метеостанциясына  шығу. Лагерь құру,  кешкі ас, қону.

8 күн. 8.00 таңғы ас.

9.00 Тұйық су мұздығының  моренасына  радиальді шығуы.

12.00 түскі ас,  демалу.

13.00 қайтар  жолға  шығу.

18.00-19.00 Медеуге жақындау.

21.00 Алматыға  келу.

21.40 Қонақ үй мейрамханасында  кешкі ас.

9 күн. 9.00 таңғы ас.

10.0-11.00 қонақ үйден шығу, аэропортқа трансферт.

Алматы облысындағы туризм дамуының  проблемасы мен   келешегі

Бүгінгі таңда Қазаққстан аумағындағы  Алматы облысы – туристер көп келетін  және әдемі жерлердің бірі болып саналады. Алматы көп жылдар бойы мәдени және тарихи орталық болып саналғандықтан, мұнда мыңдаған саяхаттаушылар келіп жатады. Туризм 80 жылдардың соңында өз шегіне жетті. Ол кезде де және қазір де туризм ұйымдарының алдында көп шешілмеген мәселелер бар. Қазақстан өз Тәуелсіздігін алмағанша біз өз бетімізбен туристік қызметті дамыта алмадық. Барлық бұйрықтар жоғарыдан келгендіктен, оларды орындауға тура келді.

1993 жылғы Алматы облысының туристік  қарымын меңгеру Қазақстандағы  туризмді дамыту деген Ұлттық  бағдарламамен сәйкес жүзеге  асты, Қазақстан Президентінің Қаулысы  №0№635 және 853 1992 жылғы 15-шілдеден 15-тамызға дейін және Қзақстан Республикасының Кабинет Министрлігінің Қаулысы 07.10.1992 ж. №839 Министрліктің жастар ісі, туризм және Қазақстан Республикасының спорт негізінде “Казгипроград” институтымен өңделді. 

Ұлттық бағдарлама жобасының негізіне сәйкес облыс аумағындағы туризмді дамыту тұжырымдамасы , “1993-2000 ж.ж. аралығындағы Алматы облысының туризімін дамыту бағдарламсы” атты база нұсқауы өңделген, Қазақстан Республикасының спорт және туризм Министрлігінің қызметкерлер Қаулысымен бірге және Алматы облысы әкімшілігінің басшысымен, бірінші орынға өз аумағында туристерді қабылдау үшін  жағдай  жасау бағытталған және халықаралық туризм тенденциясын дамыту бекітілген.

Ұлттық бағдармадағы өзгерістер есебімен және жүзеге асырылған заңдардың, сондай – ақ нағыз әлеуметтік жағдай, 1997 ж. облыс әкімімен “ Алматы облысында туризм индусриясын дамытудағы Ұлттық бағдарламаның жүзеге асу мерейтойы (1997 –2000 ж.ж.)” бекітілген. (15.07.1997 ж. №7 – 275 шешім)

Демалыс үшін табиғи қор байлығына жүгіне, спортпен айналысу, ұлттық экзотикалық элементтеріне, көлемі жағынан аса үлкен емес байланысты дамытуды ұсынылады, бірақ жайлы турбаз, жетімхана, отель бұндай мақсатта қажет ететін аудандарға негізделді. Бағдарлама туризм облысындағы мемлекеттік жобаны қайта өңдеу және енгізу әрекеті, шетел елдермен бірлесіп жұмыс істеу, жеке капитал және инвестицияларды, туристік жағдай жасауға, сондай-ақ құрылыс, транспорт, сауда, мәдени-өркениет қызметінің, спорттық индустриясын жобасын біртіндеп жасау және ұзақ мерзімді келісімшарттарды, келісімдерді, шарттарды, бірлескен кәсіптікті, сондай-ақ облыстағы туристік ұйым қызметін жүзеге асыру.

Алматы облысында және республикамызда әлеуметтік конъюнктура есебімен қалыптасқан, негізгі идеясы мынада, географиялық және аймақтың тарихи-аумақтық жағдайын қолдануда,  облысты маңызды трансазиаттық туристік байланыс негізіне, Еуропа және Азия елдерінің арасындағы  байланысқа айландыру.  Бұл тапсырма тарихи сауда-мәдени қайта жаңартылған бағдарламамен шектесіп, мемориалды трассада Ұлы Жібек жолын қайта жаңартуда.     

Туристік өнім бойынша соңғы мақсат және рекреациялық-спорттық жағдайлар халықаралық стандарт деңгейінде және әлем нарығында нақты ұсынылған облыста жоғарғы индустрия дамуын қалыптастыруды қамтамасыз етуде. Бұл жағдайды талдаудан қазіргі кездегі туризм және рекреациялар сферасында негізгі мәселелер болып табылатындар қалыптаса бастады:

• туризм база материал жағдайының төмен деңгейі, құрылысқа салатын ақша көлемінің шектеулігі және туристік байланыс көлемдерінің реконструкциясы.
• Коммуникациялық және дамыған туристік аудандардың болмауы;
• Халықаралық нарықтағы туристік сөз салулар, жарнамалар жағынан бәсекелеске түсу тәжірибесі толық болмауының қалыптасуымен, сондай-ақ білікті кадрларды басқару туристік шаруашылығын белгілі бір мақсат үшін пайдалану (бұл мәселенің шешімін алдын-ала  сипаттау керек, тәжірибелі серіктестер іздеу және қызметкерлерді оқыту қатар жүріп отыру крек);
• Мәдениет ескерткіштерінің материалды авариялық жағдайы, туризмді танып білу қорлары.

Қор облысындағы талдау және қор байланыстырушы туризм мен белсеңді демалыс, рекреационды-спорттық табиғат нысандарын игеру төмен деңгейде айқындады, коммуникация жүйесі нашар дамуы және туристік аудандардың болашағының нашар дамуда екені айқындалды. Саяхатшыларды қызықтыратын біздің аймақтың көптеген тарихи-этнографиялық ескерткіштері авариялық жағдайда болып тұр. Оларды көрсету үшін өте үлкен  көлемдегі ғылыми-іздеу және жұмысты өңдеу арнайы консервантты қабылдау, ескерткіштердің регенерациялау үшін технологияның дамуы, арнайы өңдеушілерді дайындау талап етіледі.

Алматы облысында қазіргі заман талаптарына сай  “өте сәнді” туристік сұраныс стериотиптерінің бірегей  қор байланыстары бар. Халықаралық бағдарламаға сәйкес облыс аумағында әр түрлі функционалды мәнді негізгі 23 ландшафты-рекреационды зоналар, жыл бойғы туристік-рекреационды қызметі үшін қолайлы деңгейде және әр түрлі көлемде белгіленген. Басқа аумақтарда көптеген туристік қолайлылықтың дамуы шектеулі. Белгілі бір аудандарда ғылыми туризм ұйымдары, спецификалық туристік білімі, кезең бойынша уақыт тәртібі немесе басқа да жағдайлар жасалуы мүмкін. Туристік нысандарға  қорықтар, серуентоғайлар (парктер), кіші қорықтар, табиғат ескерткіштері, мемлекеттік және тіркелген аң шаруашылықтары тән.

Барлық табиғи-қорықты қорларда, ұлттық парктерде арнайы ғылыми, туризмнің оқу-білім түрлері дамуы мүмкін. Аң шаруашылығанда аңшылық турлардың спорттық бағыты және жеке тапсырыс лицензияларын ұйымдастыру мүмкін.

Соңғы кездері Орман шаруашылық өндірістік біріктіру, Мемлекеттік ұлттық табиғи паркінде классикалық және ұлттық аңшылық түрлерін қайта орнына келтіру үшін үлкен жұмыстар жүріп жатыр. “Бүркітші” – сұңқармен аңшылық жасау,  “тазы” – қазақ  халқына ғана тән тазы ит және т.б.

Спорт аңшылығы туристік қызметтің бір түрі сияқты жеткілікті жақсы болашаққа ие, бірақ материалды базасын құру үшін көптеген ақша салымын, тарнспартпен қамтамасыз етуін, қызмет көрсететін персоналды дайындауды қажет етеді.  Одан гөрі ұйымның лицензиясын қатты бақылауға алу керек.

Таулы аймақтар мен спорт туризмнің басқа түрлерін дамыту үшін белгілі бір аумақта орналасу керек. Түрген , Баяндыкөл, Жоңғар және т.б. аймақтарда таулы шаңғы спортымен айналысатындар үшін аз болса да бай қарымы болу керек. Мұздықтардың жақын орналасуы маусымының ұзаруына әсерін тигізеді. Одан басқа жаз маусымында мұз айдынында ұшақты қолданып сырғанауға мүмкіндік бар. Алматы облысының шығыс бөлігіндегі Райымбек ауданында халықаралық алпілік және таулы-спорттық туризм базасы қалыптасқан. Бұл жерде “Хан-Тәңірінің”  МАЛ және ҚР Қорғаныс Министрлігінің ЦСКА база лагерлері орналасқан.

Қонақжай үйлерді облысымыздағы анағұрылым экзотикалық жерлерді дамыту жұмыстарын “Жібек Жолы” фирмасы белсеңді атқарады. Райымбек, Еңбекшіқазақ аудандарында бірегейлі қорлар қалыптастыру үшін тау шаңғылар базасы, таулы отелдер мен үйлер, тау шаңғы спортының базалары, альпинизм , құзға өрмелеушілік, тегіс жерде  шаңғы тебу, шанамен сырғанау, сондай-ақ емдейтін курорттары бар.  Мұнда мыналарды жатқызуға болады: Жалаңаш, Тоғу бұлақ, Көлсай көлінің зонасы,  Микушин сай шатқалы, Тау-Түрген, Ассы-Ойжайлау және т.б.

Тянь-Шань және Жоңғар Алатау  тау жоталарының оңтүстік бөлігінде мұздық дамыған, үшкір шың ораналсқан,  халықаралық альпинизмнің дамуы үлкен коммерциялық пайда алуға мүмкіндік береді. Әсіресе Іле Алатауындағы жағдай, Күнгей мен Теріскей Алатау жоталарындағы тау сілем, Хан Тәңірінің солтүстік бөлігіндегі сілемдер қолайлы.