Орта мектепте математиканы оқытуда ғылыми таным әдістерін пайдалану

Оқытудың дәстүрлік  жүйесіне:

• сөздік (білімді ауызекі баяндау, әңгімелесу, кітаппен жұмыс істеу),
• көрнекілік (суреттеме, көрсетулер, бақылау),
• практикалық (жаттығулар, көрсету жұмыстары және практикалық жұмыстар) әдістері жатады. Бұл жіктеу шартты түрде алынған, өйткені әдістер өзара тығыз байланысты, әрі олардың межесін айқын көрсетуге болмайды.

 

Жалпы әдістер

 

Математика мұғалімдері объектімен жұмыс істейді. Объектілер дерексіз, қолмен ұстап тұтуға болмайтын, мида бинеленген нәрселер. Алайда олар өмірдегі нәрселердің қасиеттері. Материалдық заңдарын көрсетеді. Осыдан да зерттеліп отырған қасиет жалпы түрде және таза түрде көрінеді. Математикалық ұғымдар, терең әрі жалпы түрдегі ақиқат дүниенің қасиеттерін мұғалім зерттеу әдістерінде пайдаланады. Баланың логикасын дамытуда оларды әдістер ретінде пайдалануға болады.

 

 

Қазіргі оқыту  әдістерінің жүйесі

 

1. Қазіргі оқыту әдістерінің бағыттары

Мектептегі математикалық  білім беру жүйесіндегі өзгерістерге сай оқыту әдістері де түрлендіріп, жетілдіреді. Олар қайта топталып жіктеледі. Қазіргі оқыту әдістері жүйесінің үш түрі бар:

1. Жалпы әдістер жүйесі
2. Жұптас әдістер жүйесі
3. Проблемалы оқыту әдістері жүйесі.

 

1. Жалпы әдістер жүйесі – түсіндірмелі және мәселені баяндау әдістері;
2. Жұптас әдістер жүйесіне – басқару әдісі;
3. Проблемалы оқыту әдістері жүйесіне:

1)  мұғалімнің проблемалы  баяндау тәсілдері (монологтік  баяндау әдісі, баяндаудың талқылау  әдісі, баяндаудың диалогтік әдісі);

2) оқушының өзіндік   қызметін ұйымдастыру т әсілдері (табу әдісі не тапсырмалар  әдісі, программаланған тапсырмалар  әдісі, зерттеу тапсырмалар әдісі)  жатады.

Қазіргі проблемалы баяндауда  ой жандандырылатын тәсілдер қолданылады. Оқытудың жеке кезеңдерінде оқушының өзіндік таным қызметінің белгілі деңгейі қалыптастырылып отырылады.

 

Тұтас проблемалы баяндау

 

 

Тұтас проблемалы баяндау мұғалім проблемалы ахуал жағдайында жаңа ұғымның, фактінің мазмұнын өзі түсіндіреді. Ғылымның дайын дайын қорытындысын айтады. Тұтас баяндауды әңгіме не дәріс түрінде өткізеді. Тұтас баяндау оқушыны өзіндік жоғары таным деңгейіне тәрбиелеп, білімді сапалы, белсенді меңгеруге жағдай жасайды.

Оқушының ойлау қабілетін  жандандыру үшін:

• информациялық және проблемалы сұрақтар қою арқылы проблемалы ахуал тудырамыз;
• егер оқылатын материал оқушыларды қызықтыратын болса, онда жаңалығы бар қосымша материалды пайдаланамыз;
• баяндаудың әсерлілігін тудыру үшін, не оқушының материалға қызығуын тудыру үшін оқу – техникалық жабдықтар мен көрнекілікті, ынталандыру буындарын пайдаланамыз.

 

 

 

Баяндаудың  диалогтік әдісі

 

Оқытудың негізгі әдісі  – ізденіс әңгімелесуі, оқушы  мен мұғалім әңгімесі, тәжірибе, көрсету, бақылау және айғақты жалпылау.

 

 

Оқушының өзіндік  оқу қызметі

 

 

Оқушының өзіндік оқу  қызметі төмендегі дидактикалық әдістер арқылы іске асады. Олар: эвристикалық, зерттеу, программаланған тапсырмалар әдісі.

Эвристикалық әдістің  мазмұны мынаған тіреледі: жаңа заңды, теореманы, ережені, негізгі айғақты  мұғалім оқушыға айтып, онымен бірге талдайды. Бұл өмірде оқу материалын әңгімелесе баяндаумен бірге көрсетіп, проблемалы не проблемалы емес тапсырманы жүйелі кірістіру арқылы іске асырылады, жаңа білімді баяндауда жаңа есеп не тапсырма  кірістіріледі; проблемалы ахуал тудыру не есеп шығару үшін оқу тапсырмасын сұрақтармен араластырып, талдау не жалпылау жасайды; кішкене ізденіс үшін таным есебі қолданылады; таным есебі төңірегінде талас ұйымдастырылады.

Зерттеу тапсырмалар  әдісі. Оқушылар тәжірибе, эксперимент, бақылау, кітаппен жұмыс істеу арқылы айғақты жинайды.

Жаңалықты ашу, талдау мен  айғақты жалпылау қорытындысы болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

Дипломдық жұмыстың нәтижесінде  келесі мәселелер шешілді:

1. Математиканы оқыту барысындағы ғылыми таным  ізденістерді талдау нәтижесінде көптеген әдебиеттер жеткілікті түрде
2. Математиканы оқыту барысында ғылыми таным  әдістерін мұғалім пайдалана білуі<span class="dash041e_0431_044b_0447_043d_044b_0439__Char" style=" font-size: 14pt; text-de