Туризмнің пайда болуы мен дамытудың теориялық негіздері

    6–бапта туризмнің ұйымдық нысандары мен түрлері белгіленген.

    7–бапта туристік индустриядағы көрсетілетін қызметтердің экспорты мен импорты анықталған.

          8–бапта туристік қызметті мемлекеттік реттеудің қағидаттары, ал, 9-бапта оның мақсаттары, басым бағыттары және тәсілдері айқындалған.

          10–бапта туристік қызмет саласындағы Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзіреті көрсетілген және Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 20 желтоқсандағы №13 –ІІІ Заңымен осы баптың бірінші тармағының бірінші және жетінші тармақшалары алынып тасталған.

          11–бапта уәкілетті органдардың құзіреті жайлы мәлімет берілген және Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 20 желтоқсандағы №13-ІІІ  заңмен осы баптың төртінші, он бірінші және он үшінші тармақшалары алынып тасталған.

          12–бапта облыстық (Республикалық маңызы бар қалалық, Астаналық) атқарушы органдардың құзіреті көрсетілген және Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 20 желтоқсандағы №13-ІІІ Заңымен осы баптың тоғызыншы, он бірінші, он екінші тармақшалары алынып тасталған.

          13–бапта туризм жөніндегі кеңес құрылымы, қызметтері және оның ережелерінің бекітілуі көрсетілген.

14–бапта туристік ақпарат орталығы жайлы жазылған.

          15–бапта туристік қызметті лицензиялау, лицензиясының қолданылуын тоқтата тұру негіздері көрсетілген.

          16–бапта туристік қызмет саласындағы сертификаттау мен стандарттау мәселерері айқындалған.

17–бапта туристік қызмет көрсету шартының жағдайлары белгіленген.

          18–бапта залалар мен моральдық зиянды өтеу, туристік қызмет көрсету шартын өзгерту жағдайлары жайлы көрсетілген.

          19–бапта туристік ұйымдардың құқықтары, лицензиялану тіртіптері жазылған.

          20-бапта туристік индустрия ұйымдарының бірлестіктері, 21- бапта туристердің бірлестіктері көрсетілген.

          22–бапта туристік қызмет сласындағы мамандарды кәсіптік даярлау тәртіптері жазылған.

          23–бапта гид (гид-аудармашы), туризм нұсқаушысы, экскурсоводтар көрсетілген.

          24–баптан 27-бапқа дейін (24,25,26,27) туристің құқықтары мен міндеттері, туристің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері анықталған.

          28–бапта туристік қызмет туралы заңдарды бұзған жағдайда қандай жауап кершілікке тартылатындығы көрсетілген.

          Ал 29–бапта “Осы Заң қолданысқа енгізілген кезде туристік қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар жеке және заңды тұлғалар осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап алты ай мерзім ішінде өз қызметін осы Заңға сәйкес келтіруге міндетті” делінген.

          Қазақстан Республикасындағы туризмді дамыту мақсатында қабылданған келесі заңдық-құқықтық құжат бұл Қазақстан Республикасы үкіметінің 2001 жылғы 14 қыркүйектегі №12-13 қаулысымен бекітілген “Туристік қызметті лицензиялау ережесі”. Осы ереже Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы “Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 13 масымдағы Заңына,”Лицензиялау туралы”  Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 17 сәуірдегі заңына, өзге де нормативтік-құқықтық келісімдерге сәйкес әзерленген және уәкілетті органның-лицензиярдың туристік қызметті (туроператорлық, турагенттік, экскурсияларда, қызметтерді және туризм нұсқаушысы мен қызмет көрсетуін) жүзеге асыру құқығына мемлекеттік лицензия беру тәртібін, шарттарын, есебін жүргізуін белгілейді. Қазақстан Республикасының заңнмасымен және осы Ережемен белгіленген талаптарды сақтаса, Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғаларына лицензия алу құқығы беріледі. Берілген лицензияның күші Қазақстан Республикасының барлық аумағында жүреді. Ережеде лицензия берудің тәртібі мен шарттары; бірліктік талаптары; лицензия тоқтату, қайтарып алу және оның қолданылуын тоқтата тұру, месепке алу және ақылау туралы көсетілген.

          Келесі құжат бұл Қазақстан Республикасының Туризм және спорт жөніндегі агенттігі төрағасының міндетін атқарушысының 2004 жылғы 12-науырыздағы №06-2-2/89 бұйрығымен бекітілген “Туристік ұйымдар қызметкерлерінің біліктілігін арттыру, оларды аттестаттау және қоғамдық туристік кадрларды әр түрлі санаттарын даярлау (спорттық туризмнің барлық түрінің нұсқаушылары, туристік құтқарушылар және басқалар) ережесі ”. Осы Ереже “ Қазақстан Республикасындағы турист қызмет туралы Қазақстан Республикасының Заңына, Қазақстан Республикасы Үкіметінің “ Қазақстан Республикасының ” Туризм және спорт жөніндегі агенттігінің мәселелері” 1999 жылғы 19 қарашадағы №1755 қаулысына сәйкес әзірленген және мұнда туристік ұйымдар қызметкелерінің біліктілігін арттыру, аттестаттау және қоғамдық туристік кадрлардың әр түрлі санаттарын дайындау тәртіптері көрсетілген.

 

5-Кесте. Қазақстан азаматтары баратын негізгі мемлекеттер (қорытынды пайызбен)

 

Мемлекеттер	2000 жыл	2001 жыл	2002 жыл	2003 жыл	2004 жыл	2005 жыл
Түркия	23,2	11,6	12,0	17,0	16,7	24,5
Қырғызстан	11,7	30,7	16,7	9,4	15,0	1,7
БАЭ	7,4	14,8	5,0	6,4	10,0	15,8
Қытай	24,0	2,8	19,7	25,7	17,3	13,5
Ресей	1,7	1,2	0,8	2,2	6,1	12,6
Германия	16,9	13,8	24,6	13,4	8,7	6,7
Франция	1,3	4,3	2,8	2,5	1,9	1,6
Египет	0,1	0,1	1,7	1,2	2,2	3,2
Өзбекстан	0,0	0,1	0,0	0,1	0,4	3,2
Тайланд	2,6	4,5	2,9	3,4	4,3	2,1
Ұлыбритания	0,44	1,5	1,2	1,0	1,6	2,8
Басқалары	10,67	14,6	12,6	17,7	15,8	12,5

 

          Жоғарыда көрсетілген кестеде  Қазақстан Республикасының азаматтарының қай мемлекеттерге баратыны көсетілген. Сонын ішінде 2005 жылы статистикалық көрсеткіш бойынша Қазақстан азаматтары көп барған мемлекет болып Түркия - 24,5%; БАЭ - 15,8%; Қытай - 13,5% табылды.

          Ал келесі кестеде Қазақстан Республикасына 2005 жылы келген негізгі мемлекеттер – басқалары - 29,6% (төмендегі көрсетілген мемлекеттерден басқа мемлекеттер); Қытай - 17,6%; Германия -  12,3% екені көрсетілген.

 

6-Кесте. Қазақстанға қонаққа келетін негізгі мемлекеттер (қорытынды пайызбен)

 

Мемлекеттер	2000 жыл	2001 жыл	2002 жыл	2003 жыл	2004 жыл	2005 жыл
Қытай	0,7	0,3	7,5	7,8	15,9	17,6
Германия	51,9	8,9	31,1	49,5	17,0	12,3
Ресей	4,8	18,6	1,5	2,0	6,5	10,8
АҚШ	7,7	8,5	5,3	6,5	8,5	6,6
Ұлыбритания	7,8	3,4	1,5	4,1	5,7	5,8
Италия	1,5	2,2	0,8	2,2	3,6	4,0
Түркия	0,5	0,8	0,6	2,3	3,6	3,6
Иран	0,6	0,4	1,7	1,1	1,0	0,6
Израиль	0,7	1,0	3,2	1,8	3,1	2,2
Жапония	3,2	6,9	0,7	1,3	2,5	3,5
Литва	1,0	0,2	2,6	2,0	4,7	3,4
басқалары	19,6	48,8	43,5	19,4	27,9	29,6

 

2.3 “Kami travel” туристік  фирмасындағы маркетинг және 

нарықтық талдау

 

          Маркетиг және нарықты талдау.

          1. Дислокацияны таңдау.

          Бұл кезеңде құрылтайшыларға  олардың қай жерде орналасатының шешу керек және кәсіпорын үшін болашағы бар ауданды таңдауға тырысу керек.

          Бұл дипломдық жұмыста біз  Алматы қаласы сияқты ауданды  алып көрсетейік.

          Негіздеме: Алматы қаласының туристік  нарығы бай клиенттерге толы. Осы тұста 3 негізгі фирманы қарастырайық.

          2. Бәсекелестікті талдау.

          Бұл кезеңде біз, белгіленген  ауданда тіркелген фирмалардың  сандық статистикасын зерттейміз. Тур қызметтердің шығару көлемін, баға белгілеуді талдаймыз және біздің фирмамен салыстырамыз.

 

7-Кесте. Маркетинг және нарықты талдау

 

№	Аты	Орналасқан жері	Нарықтың бөлігі
1	Жана Арка	Қарасай батыр көшесі -85, Сейфуллин даңғылы	35%
2	World Travel Service	Шевченко көшесі - 112,Байтұрсынов даңғылы	20%
3	Grand Tour	Қонаев көшесі, 132	15%
4	Басқа фирмалар		20%

 

          Тур бойынша сұранысты көбейту мүмкіндігін беретін, сенімді және тексерілген  операторлармен жұмыс істеуге үйреніп қалғандықтан, бұл көрсетілген 3 фирманың туристук бағыттарының ассортименттері бар, ал біздің фирма одан да үлкен ассортиментті ұсынады.

          Қызметтің туристік саласындағы  ең қатаң бәсекелестіктің затына (түріне) келесілерді жатқызамыз:

• баға;
• фирманың беделі;
• сапа;

          «Жана Арка» фирмасы жарнамаға  ең ерекше көңіл бөледі (                телетекстерде хабарландыру, баспаларда, теледидардағы жарнамалық бағдарламаларда, визиткаларды тарату, телефон анықтамаларындағы жарнама, кірістегі хабарландыру).

          «World Travel Service» (кірістегі хабарландыру, баспалар арқылы хабарландыру, телефон  анықтамаларындағы жарнама).

          «Grand Tour» (кірістегі хабарландыру, қаланың  стенттеріндегі жарнамалар, визиткаларды  тарату).

          «Kami Travel» туристік фирмасы осы  мәліметтерді талдап қызметтің  бірінші кезеңдерінде жарнамаға көп мән (көңіл) беру керек деген шешім қабылдады.

          Атап көрсеткен сұрақтар бойынша, салыстырмалы артықшылықтарын бағалау  үшін, ақпаратты жүйелендіруге мүмкіндік  беретін негізгі бәсекелестері  бойынша нарықты сегменттеу әдісін  қолдануға болады,бұл ақпаратты келесі кестеде көрсету ыңғайлы

 

8-Кесте. Бәсекелестері бойынша нарықты сегменттеу

 

№	Бәсекеге қабілетті факторлар	Kami travel	Жана - Арка	World Travel Service	Grand Tour
1	Сыртқы жарнама және ақпарат	10	9	7	7
2	Офистің интерьері	9	9	6	6
3	Менджерлердің сыртқы түрі және қабілеті	10	8	7	7
4	Энтузиазм	10	9	6	7
5	Мамандылық	7	10	10	9
6	Білім бағыты	8	9	8	8
7	Визалық сұранымдағы сақтандыру түсінігі	9	9	9	9
8	Төлем қабілеті	6	6	6	6
9	Компьютерді қолдану	10	10	10	10
10	Каталогтарды қолдану	10	10	10	10
11	Клиенттің сұранысына сәйкес келуі	10	8	7	6
	Жалпы ұпай:	99	97	86	85