Темір жол бағыттарының модернизациялануы

 

• ұқсас сигналдарды өлшеу туралы ақпаратты өңдеу және АЖО ЛЕЖ бойынша хаттамаларды жасау;
• КТС УК жұпты кешенінің жұмыс қабілеттілігін  диагностикалау.

Екі жиынтықта да бірдей орындаушы  БҚ модульдері орнатылады, олардың ерекшелігі  әрбір бақылаушының мәліметтер базасындағы объектілерге байланысу мекен-жай қатары.

БҚ іске қосуда ПЗУ файлынан мәліметтер базасының инициализациясы орындалады, ТУ платасының басқарылуынывң алдын-ала  түсірілуі, ЛЕЖ инициализация, таймер жұмысын бағдарламалау. Таймерді қайта бағдарламалау аралығы 0.2 мс  (INT 8) үзілістерді орындайды.

(ТУ) басқару бұйрықтар нұсқасы  мен бақылаушы (ТС) ЛЕЖ пакеттерінде  ДЦ „ЛУЧ„ дабылы құрылымына  ұқсас. ТС тобының бірі 20 объектілерден  тұрады, ТУ тобы 10 бұйрықтан және 6 белгілерден тұрады  әрбір топ бұйрығы үшін, яғни мұндай кодтталу көмегімен әрбір ТУ тобы 60 жуық бұйрықтан тұрады. КТС УК бақылаушысынан АЖО бақылаушысына ТС ақпараты цилклды пакеттермен беріледі, әрбір пакет ТС каналдар атынан тұрады және екі позициялық объектілердің барлық тобы ТС (ТЗК ТС).  ТУ бұйрығы  АЖО -дан  КТС УК бақылаушысына бір уақытта  бір пакетпен беріледі канал аты ТУ, станция нөмірі каналда (парктер мен аралықтарды басқару жағдайынрда) және ТЗК-дағы объектілердің орналасу орны, яғни ТУ каналындағы топ нөмірі, белгілер нөмірі мен топтағы импульс нөмірі.

 

 16. Тілді басқару сызбасы

 

2.3.6. КТС УК кешендерін  қайта қосу сызбасы 

Кешендердің қайта қосу сызбасы (17 сурет) „негізгіден„ басқару  өтісін, „Қорға„ жиынтық өтуді  қамтамасыз етеді:

• диагностикалық ақпарат негізінде белсенді кешеннің жұмысының автоматты бұзылуы, ЛЕЖ бойынша кешендер алмасады;
• белсенді емес жиынтықтың дұрыстығын аралық тексеруді автоматты түрде қаматамсыз ету үшін;
• АЖО дан дистанционды СБК индикацияның жүйелік бұзылыстарында немес  басқару командаларын жүзеге асырудың қиындыққа түсуінде.
• Электромеханик қолымен кешендерді қайта қосу батырмаларымен КТС УК басқару каналында КТС УК профилактикалық қызмет көрсету немесе жөңдеу үшін. 

Сонымен қатар объектілерді басқару шиналарының қоректенуі болады, сонымен қатар кешендер жағдайының белсенді және белсенді емес жағдайы АЖО маниторлары мен панельдерді басқаруында. ЛЕЖ бойынша кешендердің арасында ақпараттық алмасу арқасында, сонымен қатар жұмыстың бұзылуында сөніп қосылу процессінде белсенді емес құрылғы кешенінде орындаушы сызбалардың үздіксіз бақылау болмайды (дабылдарды құлыптау, жасанды бөлулер лақтыруы,  „Күн/түн„ штатты емес режимдер және т.б.

Әрбір жиынтық өзінің жұмыс уақытында  хаттамаларды ЛЕЖ -ге  „Кешен жұмысқа дайын„ ақпаратын хабарлайды. Желі арқылы алынған берілген ақпарат, жұпты жұмыс жиынтығын анықтау үшін әробір жиынтықты өңдейді.

Белсенді жиынтық 2 сек аралықта, КБК ТК каналдың бос еместігі кестені  құравйтын КБК ЛЕЖ хабарламаларды ТУ ға жібереді, белсенді емес жиынтық берілген ақпаратты қабылдайды және   КБК Ту буферіне жазады. Бұл процесс әрдайым  екі жиынтықтардың жұмысы уақытында болады.  Бір жжиынтықтан келесісіне қосылу жағдайында (белсенді емес жиынтық белсенді болады) белсенді жиынтықтың желі бойынша қабылдауына сәйкес КБК ТУ   белсенді болатын жиынтық ТУ (ОТУ) объектісінде УВ құралуын орындайды.  Жоғарыда сипатталған процесске ұқсас басқару режимі туралы м әлімет және маршрут КБК берілу мен тапсыру болады.

ЭО МПК жүйесінде жиынтықтардың  сөніп-жану процесстері келесідей себептерге байланысты болады:

• ТУ командасы өтеді, жиынтықтар сөніп жанбайды;
• белсенді емес жиынтық 3 секунд ішінде белсенді жиынтықтан „Жиынтық жұмысқа бейім„ ақпаратын алады.

Екі айтылып кетілген жағдайда кешендердің  сөніп жануы келесідей алгоритм бойынша болады:

1. Белсенді емес жиынтық жиынтықтардың  қосып-сөну сызбасына УВ береді

2. ГРУ релесі сөніп-жанарды;

3. ТС платасынан оқылған ақпарат  жиынтығы ТС өзінің жағдайының  өзгеруін анықтайды. 

Белсенді жиынтық , ТС платасынан жаңа ақпаратты өңдеп, оның белсенді емес болғанын анықтайды, КБК ТС жиынтықтардың сөніп-жануын сол уақыттағы басқаруының мүмкін еместігі мен уақыт есептегішін шығарады. Есептегішке сәйкес уақыт біткеннен соң, жиынтық өтпелі УВ лақтырылуы мен уақыт есептегішін басынан жасайды. Есептегіш уақыты соңына жеткеннен соң (УВ лақтыруға қажетті уақыт), жиынтық КБК ТС арқылы басқару мүмкіндігі жайлы ақпарат береді.

Белсенді емес жиынтық, белсенді екенін анықтап, келесідей іс-әрекеттерді  орындайды: КБК ТС басқаруға рұқсат ақпаратын береді, КБК ТС УВ сәйкес және КБК маршруттар,  есептегіш уақытын анықтайды. Есептегіш уақыты бойынша уақыт аяқталса, КБК ТУ басқарушы мен КБК маршруттары жүзеге асырылады, жиынтық КБК ТС арқылы басқаруды болдыртпау туралы ақпаратты лақтырады.

ЭО объектілерін басқару тізбектеріің қорегін сөндіріп-жандырғанда ГРУ байланыс релесі мен оны қайталағыштар көмегімен орынрдалады:

ГРУ реле байламдарына келесілер қосылған:

УДО-48Р платасындағы ГРУ қатты  дене релесінің негізгі байламдары мен қордағы жиынтықтар;

ГРУ релесін соңғы қайталағыштар  байланысының матасуы.

Байламдар релесінің жағдайы мен  батырма негізгі КБК УК жиынтығының  негізгі белсенді жағдайына сә йкес келеді. Қордағы жиынтыққа басқару  функциясын беру қажеттілігі, АЖО СБК  соған сәйкес команда қордағы жиынтыққа беріледі. Бұл жиынтық бақылаушысы ГРУ релесін қысқа уақытқа қордағы жиынтыққа УДО-48 қосады. Қосу барысында 1-4 ГРУ релесінің орам релесінің тізбегі матасады.

 

 

17. сурет. КБК УК жиынтықты сөндіріп-қосу сызбасыы

 

18. Сурет. КБК УК А  релесінде сөндіру сызбасы

 

ГРУ релесі, сөніп қалып, жанама байланыс арқылы өз-өзінен құлыптанып қалады, қоректендірудің  барлық полюстері басқаруда қордағы  кешен аппаратурасына барып қосылады.

Негізгі жиынтық бойынша басқару  функциясын қайтарып алу үшін, АЖО  СБК  командаға сәйкес негізгі жиынтықтың УДО-48Р платасында ГРУ релесі қосылады және  өзінің байланыстық тізбегімен ГРУ 2-3 релесінің орамының қоректендіруін матастырады.  1-4 және 2-3 орамдары бір-біріне қарама-қарсы қосылғандықтан, екі орамдардың магниттік ағымы бір-бірін толықтырады және ГРУ релесі сөнеді, сонан соң өзінің қайталағыштарын да сөндіреді. Сызба өтпелі жағдайға келеді.

Негізгі және қордағы жиынтықты  басқаруды беру басқару панеліндегі  бар батырмалардың көмегімен  жүзеге асырулары қажет. Белсенді емес жиынтық контроллерлері батырманың басылғанын анықтап УДО-48Р платасында тізбекті дайындайды, сонан соң басқаруды өзіне қосады.г

 

 

7. Төтенше реле сызбасы

 

КБК Уктөтенші реле (А) сызбасында функционирленген бақылаушының дұрыстығын үздіксіздігін тексереді. А реле сызбасы конденсаторлы дешифратор негізінде құрастырылған және  екі УСО платасы УДО-48Р импульсті жұмысында  төтенше релені тоқпен ұстап тұруды қамтамасыз етеді. УСО импульсті жұмысы бақылаушылармен үздіксіз бағдарламалық қамтамасыз етіледі. Импульсті жұмыстың бұзылуында немесе А релесінің дұрыс жұмыс жасамауында ол сөніп қалады.

Егерде мұнымен қоса бақылаушы  белсенді болатын болса, онда белсенді емес бақылаушы басқаруды өзіне  алады. Егерде бақылаушы белсенді емес болса, онда одан кейін басқарудың қайта сөндірілуі болмайды.

А реле сызбасы 18. суретте келтірілген. Сызбанын негізін АОП-16 платасы құрайды.

Сызба келесідей тәртіпте жұмыс  жасайды:

АП кілтін R1резисторы арқылы қосып, диод VD1  С1 конденсаторының заряды болады. АП кілті сөндіріліп, АМ кілті қосьылады. С1 конденсаторы  VD2 диоды арқылы сөндіріліп  R2 резисторы С2 конденсаторында.  АМ кілті сөндіріліп, АП кілті қосылады және цикл қайталанады.  Сызбалардың бірнеше потенциалы тактілерінің сызба жұмыстарынан кейін С2 конденсаторында мұндай болып қалады, А релесі якорьды тартып алады.

Сонан соң С1 және С2 конденсаторларының тұрақты қоректенуі болады. Сызбалар параметрлері мен  Ап және Ам кілтерінің қосылу және сөндірілу жиілігі к  елесідей түрде таңдап алынған, өзінің якорін берілген параметрлерді үздіксіз ұстануда ғана ұстап тұрады.

Сызбалардың қоректенуі +12 и –12 В (24 В) КБК УК жиынтығының өзіндік  қайнар көзінен жасалады.

 

2.3.8 Жауапты бұйрықтар  релесінің сызбасы

 

Жауапты реле сызбасы басқаруды  қажет етуде пайдаланылады, қоғалыстың қауіпсіздігі СБК жауаптылыққа алынғанна соң,  УКСПС кіріс дабылында атвоматты түрде іске қосылуы аралыққа бағытталу қосымша кезегі, ПАБ жетіп келудегі жасанды беріс, шақыру дабылын ашу, қуаттылықтың екі есе төмендеу.

Басқарушы әсерді жүзеге асыру үшін  онда тексеру жағдайы СБК жүктеледі, ЖБ жауапты бұйрықтар сызбасы пайдаланылған,  КБК УК жиынтықтарының дұрыстығы мен СБК іс-әрекеттерінің белгілі бір бірізділігін ұстану тек орындаушы типте коммутацияны қамтамасыз етіледі.

КБК УК байланыстарының ерекшеліктері  берілген  сызбалар үшін  негізделмеген әсерлерді басқарудан тұрады. Ол келесідей іс-шараларды қамтамасыз етеді:

а) кездейсоқ (қателік) АЖО СБК интерфейсімен  ерекше  құрастырылған команданы  қоспауды көрсетуімен пайдалану, онда командалардың құрастырылуы жауапты командаларды таңдап алғаннан соң ғана мүмкін;

б)  дайындалушы (мекен-жайлық) командалардың  бірізділігі мен жұмыс серияларын құрастыру;

в) (АЖО СБК және КБК УК) екі  есептеуіш кешендерінің бірізділік уақытша жұмысындағы екі бағдарлама;

г) дайындау командаларын өткізуді квиттеу және жұмыс командасын құрастыруды басқаруда,ы таңдап алынған объектілерге сәйкес тексеру;

д) бақылаушы аппаратты жолмен УСО  динамикалық жұмыс режимін (конденсаторлы  дешифратор) уақыт регламентін ұстану;

е) 1 класс реле сызбасында пайдалану, қауіпсіз сызбаларды құрастыру бойынша оның байланыстарын қосу;

ж)    қосымша режимде жұмыс  командаларын құрастыру үшін ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар, қатырылған батырманы пайдалануды  алдын-ала болжайтын (немесе есептегіште). Қосымша батырманың басып және баспау жолымен алгоритмге сәйкес орындалған моменттермен бақыланады.

 

19. Сурет. Жауапты бұйрықтар (ЖБ) релесінің сызбасы 

 

ЖБ релесінің сызбасы 19.суретте  берілген және осыған ұқсас бұған  дейін төтенше реле сызбасында қарастырылған. Басқарушы кілттер ОПП және ОПМ әрбір жиынтық үшін белгіленген.

Жауапты командаларды ңорындалуы үшін әрбір жиынтықтың бір мезетте  жұмыс істеуі қажет, ал жұмыстың расталуы  (екеудің екеуінің) қосылуын қамтамасыз етеді жалпы қайталағыштар  Опо  және Опр жанама байланыс релелерінің бірізділік қосылуымен қамтамасыз етіледі. Жалпы қайталағы жауапты командалар тізбегінде тікелей коммутирлейді.

Жауапты бұйрық жауапкершілігі (ЖБ) келесілерден тұрады:

 

 

 1. 

1. ҚБ жеке коды қабылданған. ТУ платасына командалар беріледі. Платаның шығысында тек бір ғана белсенді деңгейдің барлығын тексерілуді орындайды. КБК ТС квиттеу дабылын береді. Уақыт есептегіші іске қосылады.
2. ҚБ ТУ жалпы коды қабылданған. Жауапты релелерінің импульсті жұмыс режимі қосылады. КБК ТС квиттеу дабылын береді, уақыт есептегіші іске қосылады. Жеке ҚБ үшін , есептегіш уақыты қашан өтетіндігі күтіледі, және ОПП және ОПМ релелерінің әсер етуінде басқарушы әсердің лақтырылуы әрбір жиынтықта, ал жалпы ҚБ үшін жалпы кодттың қайталап қабылдануы күтіледі. Жауапты командалардың жалпы коды келгенше, жалпы релелер импульсті режимде ұсталынып тұрады, ал жеке релелер белсенді жағдайда. ҚБ жалпы жағдайдағы байланыстар (Опо және Опр релелерінің жалпы қайталаушылары) жауапты бұйрықтар тізбектерінде коммутацияланады. Объектілерге тікелей әсер ету үшін УСО платасының УДО-48Р пайдаланылады.

  Егерде ОП ТУ келу уақытын күту өтіп кететін болса, Белсенді деңгейдің құлауы болады, Опо және Опр релесі сөнеді,жауапты бұйрықтардың орындалуы тоқтатылады.

 

 

4. ОРЫНДАУШЫ ТОП СЫЗБАСЫ (БМРЦ-БН)

 

БМРЦ-БН негізі жабық релейлі кблоктар болып қалады, онда типтік сызбалық желілер жаңа кішігабаритті реленің  жаңасын пайдалануды орындайды. Блоктар ЭО-ТМ модульдерінің стативтерінде  құрастырылған. Өзара блоктарды  байланыстыру өзара  ЭО (МРЦ-13) альбомды блокты типтік шешімдерге сәйкес орындалған. Жалпы жиынтықтағы реле мен құрылғылардың жалпы сызбасы ЭО-ТМ стативтік модульдегі релелерде орналасады және блоктарда қоректендіру шиналарымен көрсетіледі. БМРЦ-БН қорындағы орындаушы топ сызбалары келесілерге арналған:  орнату үшін, матасу, поездардың қауіпсіз қозғалуының жағдайын тексерудегі жасанды маршруттардың ажыратылуы; орталықтандырудың бағыттық элементтерінің жағдайын бақылауды жүргізу; дабылдарды ашу, поездарды ңөтуін бақылау; станциялық бағдаршамдар мен тілдік электр эелілерін басқару; бағдаршамдардағы жыпылықта уиндикацияларын қамтамасыз ету, қосымша режимдегі жауапты командаларды жүзеге асыру.  БМ РЦ-БН релдейлік сызбаларды құрастыру принципі  (альбом МРЦ-13) релейлік жүйелердің орындаушы  бөліктерін жобалаудағы қолда бар шешімдерді пайдалануға негізделінген. 

Орындаушы топтың құрамына станция  жобасы бойынша құрастырылған бірқатар сызбалар кіреді:

• бақылау-секциялық реле сызбасы;
• Дабылды реле сызбасы;
• Маршрутты матасу релесі;
• маршруттарды ңжасанды ажыратылуы мен өзгертілу сызбасы;

Сонымен қатар бастапқы және соңғы  маневрлі реле, бағыттық релелердің қайталағыштарында  жай іс-әрекет етеді, қоректендіру шинасы, маршруттарды өзгерту схемасы, жақындауларды  хабарлау және қысқарту релесі, уақытты  ұстану сызбасы.

         Орындаушы топтың сызбаларын жобалау БМРЦ-БН орындаушы блоктарын орналастыру арқылы планның сызбалық станциясы негізінде орындалған. Блоктардың өзара байланыстырылуы альбомды блокты типтік шешімдер ЭО (МРЦ-13) сәйкес орындалады.

 

 

2.4.1. Маршруттарды ажырату және орналастыру сызбас

 

Блокты жоба негізінде (1 плакат) маршруттарды орындау және маршруттарды ажырату  сызбалары құрастырылған (5 плакат).  Орындаушы топ блоктары орындау  және маршруттарды ажырату сызбасында  блокаралық алты тізбектермен біріктірілген. Бірінші тізбек арқылы бақылаушы-секциялық реле қосылған. Дабылды реле блок аралық реленің екінші тізбегінде маневрлі дабылды реле а сты. Сонымен қатар, бесінші тізбек арқылы  поезд бағдаршамдарының  ЛС, 2ЗС және МГС дабылды тоқтаусыз өткізу үшін қосылады. Маршруттарды өзгерту блок аралық байланыстардың алтыншы байлдамы арқылы пайдаланылады.