Мамандық таңдауда темпераменттің алатын орны

 

Кесте №7.

18-20 жас аралығындағы 1-2-курс студенттерінің көрсеткіштері: 

 

	Мамандық типтері	Шыққан саны
1	Шынайы	0
2	Әлеуметтік	8
3	Артистік	4
4	Конвенционалдық	1
5	Тәуекелге бейім	2
6	Интеллектуалды	2

 

 

                     Сурет№ 5.Мамандық типтерінің көрсеткіштері.

 

 

 

     Сонымен экспериментік жұмысты екі топқа да,мектеп бітірушілер тобы (16-18 жас аралығындағы 8 болашақ талапкерлер)және  студенттер тобы  (18-20 жас аралығындағы 17 болашақ мамандар)  жүргізу нәтижесі  болып:мамандық және мектеп бітірушілердің ҰБТ- ға таңдаған пән ерекшеліктеріне  қарай сыналушылардың жауаптары әр түрлі.Сыналушылардың басым бөлігінің жауабы бойынша шыққан мамандық типтері өзінің темперамент типіне сәйкес келді.Сыналушылардың арасында өзінің мамандығына және таңдаған пәніне көңілі толмайтындар да шықты,зерттеу әдістерінің нәтижесі бойынша олардың таңдаған пәні мен оқып жатқан мамандығы өзінің темпераментіне сәйкес келмейтіндігі анықталды.Көңілі толмаушылардың саны мектеп бітірушілер арасында-«3»,студенттер арасында-«2».Анықтай келе бұл мектеп бітірушілердің біреуі- ата-анасының қалауымен пәнді таңдаған,біреуі-өзіне сенімсіздіктен  және  тұрмыстық жағдайына байланысты,біреуі- таңдаған пәні бойынша «Мемлекеттік грант» көп бөлінгендіктен таңдаған болып шықты.Ал,студенттердің ішінде екеуі де «Мемлекеттік грант»иегері болғандықтан,сол мамандықта оқып жүргендігі анықталды.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                 Қорытынды.

 

   Сонымен,қорытындылай келе темперамент мәселесі психология саласының маңызды мәселелерінің бірі.Темперамент мәселесіне ғалымдар мен адамзат бұрыннан қатты зейін қойған.Оның рөлі қазіргі таңда да ерекше.Адамдарда темперамент типін анықтау оңай,ол адамдардың эмоциялық қозғыштығынан,қимыл- қозғалысынан,жалпы белсенділігінен анық байқалады.Темперамент мамандық таңдауда,сол мамандықты қабылдауда,сол мамандыққа үйлесіп кетуінде,сол кәсіби еңбегінде жақсы нәтиже шығаруында маңызды рөл атқарады.Тақырып бойынша қарастырылған деректер мен жасөспірімдерден алынған әдістерге орай,іс- әрекеті мен мамандық таңдауда темпераменттің өзектілігінің маңызды екенін тәжірибеде де анықтай түстік.Сонымен қатар, бұл жұмыста адамның көңіл- күйі,жүріс- тұрысы мен мінез- құлқы тікелей темпераментке тығыз байланысты екенін де анықтадық. Әрине мамандық таңдау да адам әртүрлі факторлар арқылы  таңдау да керек,бірақ адамда темперамент типі өмір бақи тұратынын да есте тұтқан жөн.Темпераменттердің адам психикасынан алатын орнын топырақтың өсімдікке тигізетін әсерімен салыстыруға болады.Өйткені темперамент- адамның табиғи жағын көрсететін басты белгілерінің бірі. Егер де бір мамандыққа қатты қызықсаң,ол сенің темпераментіңе сай келмесе,оған орналасардан бұрын ойлану қажет. Қазіргі уақытта мамандықтар мен кәсіптер әртүрлі образды,мамандық таңдайтын кезде бір компромисске келу керек,онда қабілет,қызығушылық,темперамент типтері және мінез- құлық адекватты болуы тиіс.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                 

               Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. . Общая психология.Учебник для пед.ин-тов/Под ред.проф    А.В.Петровского.-Изд.2-е доп.М.Просвещение, 405-421 беттер.

2.Л.Д.Столяренко «Основы психологии»,учебное пособие Ростов н/Дону:Феникс 2005ж.,276-287 беттер.

     3. Психология. Учебник/Под ред.А.А.Крылова.М: Проспект.2000.287-311 беттер.

    4. Красовский Ю. Управление поведением. - М.: Инфра – М, 2004.(электр.)

    5. Немов Р.С. Психология:В 3 кн.- М:ВЛАДОС  2004.-т.1.394-401 беттер.

6. Камышев Э.Н.Психология и педагогика: учеб.пособие/Э.Н.Камышев Л.И.Иванкина И.А. Дубинина. Томск. Изд-ваТПУ.2005. 79- бет.

   7. Общая психология(курс лекции) Составитель Е.И.Рогов, М:ВЛАДОС, 1995ж.379-392 беттер.

     8. Общая психология /Под ред.В.В.Богословского, А.Г.Ковалев, А.А.Степанов, С.Н.Шабалиной.М: Просвещение 1973ж.306-316 беттер.   

     9.Гиппенрейтер Ю.Б. «Введение в общую психологию»,курс лекции    М:ЧеРо,1998ж.244-267 беттер.

 10. Елисеев О.П.Практикум по психологии личности.СПб Питер 2006.149-157 беттер.

     11. Батаршев А.В. Психология индивидуальных различий:От темперамента- к характеру и типологии личности.-М:Гуманит.изд.центр.ВЛАДОС,2000ж. 5-8беттер.

   12.Маклаков А.Г .Общая психология. СПб: Питер 2001ж.(электр.)

    13. Рубенштейн С.Л.Основы общей психологии.-СПб:Питер 2004ж.613-618 беттер.

   14. Крутецкий В.А.Психология.М: Просвещение 1986.186-193 беттер.

    15.Климов Е.А.Психология профессионала. М,Воронеж  1996ж.(электр.)

    16.Махаева О.А., Григорьева Е.Е. Я выбираю профессию: Комплексная            программа активного профессионального самоопределения школьников. М.: «Перспектива», 2002(электр.)

17. Кузнецова И.В. Психологический анализ принятия решений о выборе профессии. – Ярославль: Марта, 1998.(электр.)

   18.Дружилов С.А.Становление профессионализма человека как реализация     индивидуального ресурса профессионального развития.Новокузнецск.2002.242- бет.

    19. Климов Е.А. «Психология профессионального самоопределения», Ростов-на-Дону, «Феникс», 1996г.

20.www.google.ru

    21.www.futurejob.ru