Жас қыздарға арналған қазақ ұлттық киім

 

                  Артқы бойды өңдеу

 

	Балероның артқы бойындағы бүкпені көктеу	Қ	2	56	Ине, жіп, қайшы
	Балероның артқы бойындағы бүкпені сырып тігу	М	4	46	Typical GC6880
	Балероның артқы бойындағы бүкпені үтіктеу	Ү	3	35	CS – 392
	Карсеттің бөлігінде, артқы бойдағы бедер сызықты көктеу	Қ	2	45	Ине, жіп, қайшы
	Карсеттің бөлігінде, артқы бойдағы бедер сызықты сырып тігу	М	4	34	Typical GC6880
	Карсеттің бөлігінде, артқы бойдағы бедер сызықты үтіктеу	Ү	3	65	CS – 392
	Белдемшенің бөлігінде, қиықтарын қосып көктеу	Қ	2	60	Ине, жіп, қайшы
	Белдемшенің бөлігінде, қиықтарын қосып сырып тігу	М	4	54	Typical GC6880
	Белдемшенің бөлігінде, тігістерін үтіктеу	Ү	3	35	CS – 392
	Барлығы			430

 

Жеңді өңдеу

	Жең тігісін көктеу	Қ	2	60	Ине, жіп, қайшы
	Жең тігісін сырып тігу	М	4	45	Typical GC6880
	Жең тігісін айыра үтіктеу	Ү	3	50	CS – 392
	Жең аузына желбірді айналдыра көктеу	Қ	2	65	Ине, жіп, қайшы
	Жең аузына желбірді айналдыра сырып  тігу	М	4	90	Typical GC6880
	Желбір жеңді шынтақ қиығына қосып  көктеу	Қ	2	55	Ине, жіп, қайшы Ине, жіп, қайшы
	Желбір жеңді шынтақ қиығына қосып сырып тігу	М	4	65	Typical GC6880
	Жеңнің жоғарғы бөлігіндегі қатпарды өңдеу	Қ	2	25	Ине, жіп, қайшы
	Барлығы			455

 

                          Бұйымды жинау

	Балеродағы  алдыңғы және артқы бойдағы жан тігістерін көктеу	Қ	2	60	Ине, жіп, қайшы
	Балеродағы  алдыңғы және артқы бойдағы жан тігістерін сырып тігу	М	4	45	Typical GC6880
	Балеродағы  алдыңғы және артқы бойдағы жан тігістерін айыра үтіктеу	Ү	3	74	CS – 392
	Балеродағы  иық тігісін көктеу	Қ	2	35	Ине, жіп, қайшы
	Балеродағы  иық тігісін сырып тігу	М	4	45	Typical GC6880
	Балеродағы  иық тігісін жатқыза үтіктеу	Ү	3	95	CS – 392
	Конструкциялық сызықтардың дұрыс жатқызылуын тексеру	-		65	-
	Балеродағы  мойын әдібі мен өңір қайырмасын косып көктеу	Қ	2	24	Ине, жіп, қайшы
	Балеродағы  мойын әдібі мен өңір қайырмасын косып сырып тігу	М	4	51	Typical GC6880
	Балероға  мойын әдібі мен өңір қайырмасын үтіктеу	Ү	3	34	CS – 392
	Жеңді қолтық ойындысына қосып көктеу	Қ	2	95	Ине, жіп, қайшы
	Жеңді қолтық ойындысына қосып сырып тігу	М	4	45	Typical GC6880
	Жең сапасын тексеру	-		25	-
	Бұйым сапасын тексеру	-		12	-
	Карсет бөлігінде, оң жақ жан қиығын қосып көктеу	Қ	2	54	Ине, жіп, қайшы
	Карсеттің бөлігінде, оң жақ жан қиығын қосып сырып тігу	М	4	32	Typical GC6880
	Карсеттің бөлігінде, оң жақ жан тігісін үтіктеу	Ү	3	55	CS – 392
	Карсеттің бөлігінде, сол жақ жан тігісіне жасырын сыдырманы қосып көктеу	Қ	2	40	Ине, жіп, қайшы
	Карсеттің бөлігінде, сол жақ жан тігісіне жасырын сыдырманы қосып сырып тігу	М	4	65	Typical GC6880
	Карсеттің бөлігіне әдіпті көктеу	Қ	2	37	Ине, жіп, қайшы
	Карсеттің бөлігіне әдіпті сырып тігу	М	4	49	Typical GC6880
	Карсеттің бөлігіндегі әдіпті үтіктеу	Ү	3	85	CS – 392
	Карсеттің бөлігіндегі етегін кайырып көктеу	Қ	2	65	Ине, жіп, қайшы
	Карсеттің бөлігіндегі етегін кайырып сырып тігу	М	4	45	Typical GC6880
	Белдемшенің бөлігіне желбірді айналдыра сырып тігу	М	4	50	Typical GC6880
	Белдемшенің бөлігіне белдікті қосып көктеу	Қ	2	60	Ине, жіп, қайшы
	Белдемшенің бөлігіне белдікті қосып сырып тігу	М	4	91	Typical GC6880
	Белдемшенің белдігін үтіктеу	Ү	3	25	CS – 392
	Барлығы			1458

 

                    Әрлеу

	Бұйымды өндірістік қоқыстан тазарту	Қ	2	25	-
	Бұйым сапасын тексеру	-		65	-
	Алдыңғы бойды баса үтіктеу	Ү	3	15	CS – 392
	Бүйір қиықтарын баса үтіктеу	Ү	3	32	CS – 392
	Балероның жеңтүбін баса үтіктеу	Ү	3	24	CS – 392
	Белдемшенің белдігіне түймені қадау	АрМ	4	25	Rimoldi 62728IC
	Балероның мойын ойындысына айналдыра ою-өрнектер жапсыру	Ү	3	30	CS – 392
	Балероның өңірі мен етегіне ою-өрнек жапсыру	Ү	3	24	CS – 392
	Карсеттің жоғарғы бөлігінің, алдыңғы бойына ою-өрнектер жапсыру	Ү	3	16	CS – 392
	Барлығы			256
	Қорытынды			3576

 

 

 

 

 

 

 

           4. Экономикалық бөлім

        4.1. Бұйымның  өзіндік құны және рентабельдігі

Сәннен алшақ экономисттердің  болжамына қасақана қарсы шығайыны дегені ме, білмеймін, алайда, экономикалық кризис дизайнерлердің жаңа сән топтамаларына  деген құлшынысын азайтпай, керісінше, әлемдік сәнқойларды жаңа батыл  әрекеттерге жетелейін дегендей.

Экономиканың қалтаға  күш түсірмеуі керек екені  айтпасада түсінікті, Уақыттың қалауы сол болса. Сән де осы ұстанымды  қолға алған сыңайлы. Әлем дизайнерлері мен стилисттері қалың жұртшылықтың жан айқайына құлақ салып, биыл тек  сәнді емес, қолайлы да қалтадан соқпайтын күз-қыс топтамасын ұсынды.

Шынымен де, киімге кететін  шығындар азайса- әшекей бұйымдар мен  аксессуарларға деген шығынның көбейгені.

 

Р/с	Қолданылатын материалдар	Артикулы	Мата ені	Мата шығыны	Бағасы	Жалпы бағасы
1	Атлас		1,80	4,0м	800	3200
	Барқыт		1,40	1,5	350	475
	Үкі		1,0	1,0	600	600
2	Сыдырма		1,0	1,0	100	100
3	Жіп		1,0	5,0д	80	400
4	Ілмек		1,0	3,0д	50	150
5	Флезелин		1,0	0,5м	100	50
6	Барлығы		8,20	17,0	2080	4975

 

Бұйымның  тігілу күрделігі: 5000

Өрнек: 2620

Электр энергиясы: 900

Жалпы тігілу бағасы: 4975

Бұйым бағасы: 13495

 

 

 

 

 

 

 

 

 

           5. Экология және еңбекті қорғау

        5.1. Техникалық  қауіпсіздік ережесі

 

Өндірістік  жұмыс істеуге келген барлық жұмысшылар, олардың мамандығына және жұмыс  стажына байланыссыз қауіпсіздік  техникасы мен өндірістік тазалық  сақтау жөніндегі жаопы кіріспе  нұсқау алуға тиіс. Бұған қоса барлық жұмысшыларға олардың стажы мен  жұмыс тәжірибесіне байланыссыз  жылына бірден кем емес қайтадан нұсқау жүргізіледі. Қажет болған жағдайда қайтадан нұсқауды жылына екі рет  немесе әрбір тоқсан сайын қауіпсіздік  ережесін сақтауға немесе кәсіпорындағы  жұмыстың ерекшелігіне байланысты жүргізеге  болады.

Жалпы кіріспе  нұсқауды жүргізген кезде жұмысшыны, барлық жұмысшылар үшін олардың мамандығы  мен жұмыс орнына байланыссыз  қажетті көлемде, қауіпсіздік техникасының жалпы мәселелерімен танысқан жөн.

Жалпы нұсқау кезінде жаңадан қабылданған  жұмысшыларды кәсіпорынның, цехтардың  міндеттерімен, жұмыстың сипатымен  таныстырады, жұмысшыларға өндірістегі  қауіпсіздік техникасының мәні және қауіпсіздік техникасын сақтаудағы жұмысшылардың өздерінің атқарылатын  рольдері туралы әңгімелеп береді, қауіпсіздік ережелерін білу мен  олардың орындау қажеттілігі  туралы түсіндіріп береді.

Сәтсіз оқиғалар кезіндегі алғашқы көмек жөнінде  толық әңгімелеп береді, зақымданған  адамға маман емес адамның көмегі келесі түрлермен шектелетіндігін  түсіндіреді: қан ағуды уақытша  тоқтату, жараны, күйікті таңу, сынық  пен буын шыққан кезде қозғалмайтын етіп таңу, талып қалған және жылу соққан кезіндегі алғашқы көмек, электр тоғы соққан кезіндегі алғашқы көмек (жасанды тыныс алудың бірінші  және екінші әдісі), зақымданған адамды тасумен тасымалдау.

Жұмысшыларға  белгілі дәрі- дәрмектер жиынтығының  тұрақты болуының қажеттігі және оларды пайдалану туралы әңгімелеп  беру керек. Бұл сала бойынша нұсқауды терең білетін дәрігер қызметкер  жүргізу қажет.

Машиналарда жұмыс істеу, ерекше сақтық қажет. Машинада істелінетін жұмыстарда орындар  алдында өз жұмыс орныңды мұқият тексеріп, машинада ақаудың жоқ екендігіне көз жеткізу керек.

Жарақаттануды болдырмау  үшін мынадай ережелерді сақтау керек:

1. Машинаның айналатын бөліктеріне шаш ілініп кетпеу үшін шашыңды жинақ ұстау немесе басты орамалмен байлап алу керек.

2. Машина табанының астына матаны бакітпей, оны оралған жібімен жүріске жіберіге болмайды.

3.Тігу кезінде матаны қолмен тартуға болмайды, ине ине сынып кетуі мүмкін.

4. Жұмыс кезінде машина табанының астында бөгде заттар (қайшы, оймақ және т.б.) болмау керек.

5. Тігін машинасында жұмыс істеу кезінде қозғалыстағы бөлшектерге жақын еңкеюге болмайды.

6. Бұйыммды сырып тігер алдында тігіс бойынша инелер мен түйреуіштер қалмағанын тексеру керек.

7. Жүріс кезінде бөлшектерді майлауға немесе тазалауға сонымен бірге машина жетегіне белдікті кигізуге болмайды.

8. Жұмыс орны жақсы жарықтандырылған болу керек.

9. Инелерді орнату кезінде, машинадағы үстіңгі және астыңғы жіпті орайтын тетік қалпақшаны электрлі жетегімен бірге қосқыштан өшіру керек.

10. Тетікті орнатқан кезде аяқты табанға басып тұруға болмайды.

11.Жұмыс басталар алдында реттік бұрғысының орнықтылығын, иненің ине тесігіне тура келуін тексеру қажет.

12. Тетіктердің  жақсы орнығуы үшін бұрауыштың көмегімен орнатқан жөн.

13. Тігін машинасымен жұмыс істегенде денеңді түзу ұстап отыр, ал басыңды сәл ғана алға беруге болады.

14.Тігу барысында жарық алдыңнан немесе сол жағыңнан түсу керек.

15. Тігін тігуші мен машинаның арақашықтығы 10-15 см болу керек.

16. Машинаның жылжитын бөліктеріне жақын еңкеюге тыйым салынады. 17Қолыңның дұрыс орналасуын қадағала!

18. Тігу барысында барлық құрал- саймандар арнайы жәшікте жатуы керек, ал үстелде тек қана тігілетін бұйым жатсын.

19. Машина тегершігінің қол жетерлік тұтқасын бір қалыпты айналдыру (Жұмыс кезінде тігіншінің отырған жағына бағытталу) қажет.

20. Қайық (челнок) құрылғысына төменгі жіптің дұрыс орнығуына көңіл бөлу керек, ол үшін тігін машинасының нұсқау кітіпшасын мұқият оқы.

21. Машинаның инесіне өткізгенде, аяғыңды табаннан алып тастау керек. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

            Қорытынды

 

        Қазақ  киімдерін зерттеуде материалдық  мәдениеттің басқада саласы сияқты  халықтың тарихы мен мәдениетіне  қатысты маңызды мәселелерді   шешуге жол ашады. Қазақтың  ұлттық киімдерінің тарихы Еуразия  көшпелілерінің тұрмыс – тіршілігімен тығыз байланысты. Өйткені олар өздерінің бірнеше мыңдаған жылдар бойы сақтаған салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын, заң-жарғыларын, киім кию сияқты ғажайып мәдениетін мұраға қалдырып кетті. Ғасырлар бойы қалыптасқан ұлттық киіміміз көшпелі өмір салтына ыңғайлы және халқымыздың эстетикалық талғамының айқын дәлелі болып табылады. Қазақ киімдерінде ежелгі Қазақстан аумағын мекендеген сақтар, ғұндар, түркілер мәдениеті және Қазақ хандығының құрылуы, Ресейге қосылуы, Кеңес өкіметінің орнауы сияқты тарихи оқиғалар көрініс тапты.

        Қазіргі  өркендеу кезеңінде тігін бұйымдарының  сапасы қолданылған техника және  технология негіздеріне, өндірісті  ұйымдастыру деңгейімен механикаландыру  дәрежесіне тікелей байланысты. Тігін өндірісінде шығарылатын  өнім ассортименті мен бұйым  моделі сән онерімен бағытына  негізделіп, ғылыми- техникалық жаналықтар  негізінде шығарылған жаңа материалдардың  түрі кеңінен қолданылатындықтан, болашақ мамандар бұйымды өндіруде  жаңа материалды өңдеу технологиясын  және қолданылатын әр алуан  құрал жабдықтарды меңгеруі қажет.

        Менің  дипломдық жобамның тақырыбы  «Жас қыздарға арналған ұлттық  киім». Жоба бойынша 5 бөлім карастырылып, зерттелді.

1. Шығармашылық бөлім
2. Құрастыру бөлімі
3. Техникалық бөлім
4. Экономикалық бөлім
5. Экология және еңбекті қорғау

       Шығармашылық  бөлімде сән бағыты бойынша  қазіргі заманғы киімдерді ұсындық.  Жәнеде 4 эскиздік жобаны алып, техникалық  сипаттама бердім. Бір эскизді  қорғап зерттеу жұмысын жүргіздім.

Құрастыру бөлімінде өлшемдер алып, сызудың есебін жаздым Бұйымның негізгі сызбасын сызып, модельдік ерекшелік енгіздім. Киім бөлшектерінің оригинал лекалоларын құрастырып, безендірдім. Материал шығынын мөлшерледім.

       Техникалық  бөлімде өңдеу әдістерін және  құрал-жабдықтарын таңдадым. Өңдеу  әдісі бойынша киім пішіп, тіктім. Бұйымды дайындаудың техникалық  бірізділігін жаздым.

       Экономикалық  бөлімде бұйымның өзіндік құнын  және кеткен шығынды есептеп  шығардым.

      Экология  және еңбекті қорғау бөлімінде  техникалық қауіпсіздік ержесін  жаздым

       Менің  тіккен киімім қазақтың ұлттық  киімі. Бұл көйлек сахналық  стилде тігілген. 

Қазақстанда дизайнер мықты  мамандар жеткілікті. Бүгінгі күні сән, стиль жайы сөз болғанда, кию үлгісінің келбетін жасаушылар: отандық Құралай Нұрқаділова,Айда Кауменова, Роза Баязит, Берік Ысмайылов тәрізді сәнгерлердіңесімдері ауызға оралады.

Бұлармен қатар заманауи шетелдік стилистерде Вячеслав Зайцев, Валентин Юдашкин, Коко Шанель, Донна Каран, Донателла Версачии, Георгии Армани және Кензо есімізге түседі.

Маған ұнайтын стилисттер Коко Шанель мен Құралай Нұрқаділова.Мен өз еліме Қазақстанның дамуына үлесімді қосқым келеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер

 

1.«Қазақтың материалдық мәдениеті»А.Бикенов: Астана-2010

2.«Қазақтың ұлттық киімдері» С.Асанова, А.Птицина: Астана-2011

3.«Казахские национальные традиции в современной одежде» Рассохина.З.А: Алматы-1982

4.«Ювилирные украшения (Средняя Азия и Казахстан)»Борозна.Н.Г: Журнал«Восток» №1 1974

5.«Қазақтың ұлттықкиімдері»  С.Асанова: Алматы-1995

6.«Қазақ киімі»Ө.Жәнібеков: Алматы-1996

7.«қала және қоршаған орта»

8.«»

9.«»

10.«»

11.«»

12.«»