Автор работы: Пользователь скрыл имя, 25 Сентября 2015 в 23:53, курсовая работа
Бұл әдістемелік құралда отбасы татулығына бағытталған жұмыс нәтижелері берілген. Бұл еңбекте отбасы татулығы бағдарламасы мен тұжырымдамасы ұсынылды. Ата-ана мен бала және ерлі-зайыптылар қатынасында татулықты сақтауда қолданылған қажетті ұсыныстарда қарастырылып өткен.
Енгізілген материалдар арнайы отбасымен жұмыс жасайтын мамандар үшін баға жетпес көмек болуы мүмкін: отбасы жүйесіне түсінік, отбасында әлеуметтік-психологиялық зерттеуді әдістемелік негізде жүргізу, отбасы татулығын сақтау әдістері, отбасымен жұмыс жасайтын кәсіби мамандар біліктілігіне ақпарат, ата-ана және бала, жалпы отбасымен жұмыс жасау ерекшеліктері қарастырылған .
1. Кіріспе…………………………………………………………………………….
2. Отбасы татулығы бағдарламасы ……………………………………
2.1 Бағдарламаның мақсаты және міндеттері………………………………………
2.2. «Отбасы татулығы» бағдарламасының негізгі бағыттары…………
2.3. Отбасы татулығы қызметін құру қажеттігі………………………..
Отбасы татулығы қызметіне тұжырымдама………………………….
3.1. Мақсаттары және міндеттері……………………………………………………
3.2. Негізгі ұстанымдары және этикалық қалыптары...............................................
4. Отбасы татулығы қызметінің негізгі әрекет мазмұны.................
4.1. «Баланың жеке басын дамыту мектебі»........................................................
4.1.1.«Баланың жеке басын дамыту мектебінің» мақсаттары мен міндеттері.......
4.1.2. Іс-әрекеттің мазмұны мен бағыттары..........................................................
4.2. «Ата-ана мектебі».................................................................................................
4.2.1. «Ата-ана мектебінің» мақсаттары мен міндеттері..........................................
4.2.2. Іс-әрекеттің мазмұны мен бағыттары............................................................
5. Отбасы жүйесі- баланың жеке бас дамуы мен қалыптасуының негізі ретінде
5.1. Отбасы құрылымы, қызметі және дамуы............................................................
5.2. Отбасы дағдарыстары...........................................................................................
5.2.1.Отбасындағы қалыпты дағдарыстар...............................................................
5.2.2. Отбасындағы қалыптан тыс дағдарыстар......................................................
5.3. Отбасында баланың жас және психологиялық даму ерекшеліктері................
6.Отбасын әлеуметтік-психологиялық зерттеудің әдістемелік негізі............... 6.1. Отбасы құрылымының психологиялық ерекшеліктері................................ 6.1.1. «Отбасына бейімделу және топтасу шкаласы» сауалнамасы........................
6.1.2. «Отбасы социограммасы» тесті.........................................................................
6.1.3. Телімелі суретті тест «Отбасы кинестетикалық суреті».................................
6.2. Балаға әлеуметтік –психологиялық зерттеу жүргізу негізі..............................
6.2.1. «Көркем сурет» әдістемесі.................................................................................
6.2.2.«Шварцландердің моторлық сынау» әдістемесі..........................................
6.2.3.Баланың жеке қасиеттеріне сауалнама (Холл және Хальберштат).................
6.2.4. Айзенк сауалнамасы ( жеткіншек 12-17 жас)..................................................
6.2.5. «Адам суреті» тесті.............................................................................................
6.2.6. «Балалар арасындағы бақталастықты анықтау шкаласы» сауалнамасы......
6.2.7. Жеке тұлғалық агрессия деңгейін анықтау......................................................
6.3. Ата-аналарға психологиялық зерттеу жүргізу негізі........................................
6.3.1.ОТТ сауалнамасы (отбасы тәрбиесін талдау) Э.Г.Эйдемиллер.....................
6.3.2. ОТТ ата-аналарға арналған сауалнама .............................................................
6.3.3.Ата-ананың балаға қатынасына сауалнама- тесті.............................................
6.3.4.Ата-ана қабілетін бағалау ...................................................................................
6.3.5. « Бала тәрбиесі типтері»ата-аналарға арналған сауалнама.............................
6.4.Ерлі-зайыптылар қатынасын диагностикалау.....................................................
6.4.1. ТЭБ сауалнамасы (түсіністік, эмоцоналдылық, беделдік)..............................
7. Отбасы татулығы бағдарламасының әдістері...............................................
7.1.Отбасы психотерапиясы .......................................................................................
7.2. Отбасы психотерапиясы мектептері және бағыттары.......................................
7.2. 1. Пало Алто мектебі....................................................................................
7.2.2. Жүйелі отбасы психотерапиясы.................................................................
7.2.3.Стратегиялық отбасы психотерапиясы ............................................................
7.2.4.Мінез-құлықтық отбасы психотерапиясы..........................................................
7.2.5.Коммуникативті отбасы терапиясы...........................................................
7.2.6. Ерлі-зайыптылық психотерапиясы......................................................
7.2.7.Отбасылық кеңес беру......................................................................................
7.3. Отбасы қатынасына психотерапевтік коррекция...............................................
7.4.Отбасы психотерапиясының әдістемелері...........................................................
7.5. Отбасымен жұмыс. Мақсат пен міндеттер қою..............................
7.6.Отбасымен жұмыс жүргізу кезеңдері.... ..............................................................
7.6.1Отбасымен жұмыс жүргізуді бастау................................................................
7.6.2.Алғашқы сұхбатты жүргізу.................................................................
7.6.3. Отбасымен жүргізілетін орта кезеңдік жұмыстар.........................................
7.6.4.Отбасымен орта кезеңдік жұмыста, қолданылатын тәжірибелік жұмыс ұстанымдары.................................................................................................................
7.6.5. Отбасымен жүргізілетін қорытынды кезеңдегі жұмыстар............................
7.7 Отбасы терапиясының техникалары....................................................................
8. Отбасымен жұмыс жүргізетін мамандардың кәсіби хабардарлығы
8.1.Отбасылық психологтың теориясы және тәжірибесі.........................................
8.2.Отбасымен жұмыста нәтижелі кеңес беру дағдылары...............................
8.2.1.Коммуникативті біліктілік...................................................................................
8.2.2.Бейвербалді қарым-қатынастың кейбір тұстары.............................................
8.2.3.Вербалды қарым-қатынас....................................................................................
8.2.4.Отбасылық кеңес беруде қолданылатын сұрақтың түрлері............................
8.5.5. Белсенді тыңдау техникалары............................................................................
Қосымшалар
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Нәтижелерді өңдеу. әрбір көлденең жолдағы жауал қанша, сан дөңгелекке алынған қатардағы шифр, ата-ананың өз баласын тәрбиелеуде қолданатын тәрбие типіне сәйкес келетінін білдіреді. Егер ондай жол біреу болмаса және тәрбиелеу типі әр түрлі болса, онда бұл көбінесе қарама-қайшы тәрбиелеу іс-әрекеті екенін білдіреді.
Баланы тәрбиелеу типінің кодтарына арнайы шифр
Тәрбиелеудің синергетикалық типі бұл әдетте бір-бірімен үйлеседі және нәтижесінде тиімділікті арттыратын тәрбие типі б.т. «Синергизм»- грек тілінен аударғанда бірге әрекеттесу, серіктес болу деген мағынаны білдіреді. Бұл типтерге мысал : IV+III+VI немесе I+II+VIII және т.б.
Бала тәрбиесінің
сұрақтарына қатысты әйел мен
күйеуінің көз қарастарындағы
қарама-қайшылық ата-ананың
Ерлі-зайыптылар қарым-қатынасын анықтау.
Отбасын біріктіру
жұмысында аталмыш берілген
1.Ерлі-зайыптылар жұбында
2. Ерлі-зайыптылар жұбында
3.Жұбайлық сәйкестіктерін
4. Ерлі-зайыптылардың дау-
5. Ерлі-зайыптылар жұбында
Берілген әдістемелік
нұсқауда біз некедегі
ПЭА ( түсіністік ,эмоционалдылық және беделдік) сұрақнамасы.
Әдістеме авторы А.Н. Волков
Некеде түсінушілік ,эмоционалдылық пен беделдіктің (құрмет) деңгейін анықтауға арналады.
Әдістеме мазмұны
Сұрақнамада 45 сұрақ , ол некеде тұрған адамдардың өзара қатынасын анықтауды көздейді. Сұрақнама мәтіні үш шкалаға түсірілген,оның орындары түсіністік ,эмоционалдылық , беделдік әр қайсысына 15 сұрақтан берілген. Ерлі –зайыптылар жеке түрде өз алдына бөлек толтырады.
Нұсқау : Бұл сұрақтарда сіз жан-жарыңызды қалай түсінесіз, сол бойынша «ия», «жоқ», «білмеймін» жауаптарының бірін таңдап сұрақтың қасына сәйкес « белгі » қойыңыз.
Сұрақнама мәтіні :
1.Мен оның ойын тез оқимын.
2.Мен оның көңіл –күйін әрең табамын.
3.Мен оны айтқызбай түсінемін.
4. Оның жағдайға байланысты өзін қалай ұстайтыны туралы мен кейде айта алмай қысыламын.
5.Мен оның әдеті мен талғамын жақсы білемін.
6. Оның қандай да сұрақ жайлы көз-қарасын айту қиын.
7. Мен оның қажетін және неге талпынысы бар екенін білемін.
8.Мен оны жақсы түсінбейтін сияқтымын.
9. Ол кейде күтпеген
жағдайларды жасап мені
10.Мен оның кемшіліктері
мен жетістіктерін жақсы
11.Оның ішкі уайымы мен үшін жұмбақ болып қалмақ.
12.Мен оның икемді және
икемсіз жақтарын жақсы
13. Мен оның өміріне не маңызды екенін білемін.
14. Көп байқағаным мен оны түсінбейді екенмін.
15. Мен оны не қуантады, не қайғыртады білмейді екенмін .
16. Маған оның үйде болғаны жақсы ұнайды.
17. Маған оны тыңдау
және бетіне қарап отыру
18. Маған оның өзін ұстауы ұнамайды.
19. Оның бет келбеті жағымсыз.
20. Мен оның қалай жұмыс істейтінін ,жүрісін бақылағанды ұнатамын.
21. Маған оны сүюі ,құшақтауы , еркелетуі ұнамайды.
22. Маған оның жымиюы ,күлкісі ұнайды.
23. Оның қасымда болмайтыны мені қатты қынжылтады.
24. Оның бет келбетінен әйтеуір маған бір нәрсе ұнамайды.
25. Мен оның қимылы мен әңгімесін жиі сынға аламын.
26. Ол жиі қажетті және пайдалы нәрселер айтады.
27. Оның көп нәрседе
көз-қарасы менің пікіріммен сә
28. Оның мен туралы пікірін құрметтеймін.
29. Ол менің досым екені қуантады.
30. Мен оның пікірі мен баға беруіне сирек қосыламын.
31. Оның қасында мен
өзімді жеңіл және ашық
32. Менің көңіл-күйім ол қасымда болса көтеріледі.
33.Оның қасында мен
жиі шаршап,өзімді бақылай
34. Мен тек соның қасында болу үшін, маңызды жұмысымды қалдыруға бармын.
35. Мені одан алысырақ жерде демалу жиі ойландырады.
36. Мен ол жоқ кезде, өзімді жақсы сезінемін.
37. Мен оның бойынан көп жақсы қасиеттер табамын , сондықтан оны адам ретінде силаймын.
38. Менің таныс ,туыстарымның арасында нағыз беделді адам, тек сол.
39. Мен кейбір нәрселерді шеше алмасам ,жиі жан-жарымнан көмек сұраймын.
40. Ол мені жылдам өзгерте алады.
41. Менің пікірімше оның басы қатты жұмыс істейді.
42.Жан -жарыма әсер еткен
кино мен кітаптар мені
43. Оның қасында отыру мені жалықтырмайды, ол тамаша адам.
44. Кейде оның алыс адам емес екені, мені ойландырады.
45. Онда бар қасиеттерді мен өзімнен көргім келеді.
№ |
Иә |
Білмей мін |
жоқ |
№ |
Иә |
Білмей Мін |
жоқ |
№ |
Иә |
Білмей мін |
жоқ |
1 |
16 |
31 |
|||||||||
2 |
17 |
32 |
|||||||||
3 |
18 |
33 |
|||||||||
4 |
19 |
34 |
|||||||||
5 |
20 |
35 |
|||||||||
6 |
21 |
36 |
|||||||||
7 |
22 |
37 |
|||||||||
8 |
23 |
38 |
|||||||||
9 |
24 |
39 |
|||||||||
10 |
25 |
40 |
|||||||||
11 |
26 |
41 |
|||||||||
12 |
27 |
42 |
|||||||||
13 |
28 |
43 |
|||||||||
14 |
29 |
44 |
|||||||||
15 |
30 |
45 |
Нәтижені өңдеу көрсеткіштері
Әр шкала кілтке байланысты сәйкес келсе 2 ұпай беріледі :
« иә» жауабы бойынша («+») сұрақтар;1,3,5,7,10,12,13,16,
« жоқ» жауабы бойынша
(«-») сұрақтары :2,4,6,8,9,11,14,15,18,19,21,
1- ұпай « білмеймін» жауабына беріледі;
ал 0- ұпай кілтпен сәйкес келмегенде қойылады. Бұл әдістемеде жоғары 30 ұпайды көрсетеді.
1.Түсіну (1-15 бекітуде) субьекті бейнесінде серіктесінің жеке ерекшеліктері туралы сезіну бар . Қарым –қатынас кезінде ойды , мінез-құлықты сезім мен көз-қарасты түсінуге болады. Осы шкала бойынша төмен ұпай жинаса онда түсінбеушілікті білдіртеді.
2. Эмоционалды (16-30) тартымды
,қарым-қатынасқа түсуге
3. Беделі ( құрметтеуі ) (31-45)
Субьектіні эталон ретінде