Шпаргалка по "Истории"

Замысел операции предусматривал мощными ударами  крупных группировок, сосредоточенных  в районах Духовщины (3-я танковая группа), Рославля (4-я танковая группа) и Шостки (2-я танковая группа), окружить основные силы войск Красной Армии, прикрывавших столицу, и уничтожить их в районах Брянска и Вязьмы, а затем стремительно обойти Москву с севера и юга с целью её захвата.

Крупного успеха немцы достигли под Вязьмой, где  окружили более 660тыс. человек. В октябре  были захвачены Калуга, Калинин, Волоколамск, Можайск. После того, как немцы заняли Калугу, советское правительство начало эвакуацию в Куйбышев органов госуправления и дипломатического корпуса. 5 декабря немцам удалось подойти к московскому пригороду Химки, однако намеченые сроки по захвату Москвы были сорваны. Немцы понесли тяжелые потери. 6 декабря советские войска перешли в контрнаступление. Вернули Калуга и Орел, Калинин. К марту 1942г. Линия фронта стабилизировалась на линии Великие Луки – Гжатск – Яса.

Главным результатом предпринятого Красной Армией в декабре 1941 г. контрнаступления является ликвидация непосредственной угрозы столице СССР — Москве. Помимо полит.значения, Москва являлась крупнейшим узлом всех видов коммуникаций, потеря кот. могла отрицат. сказаться на ведении боевых действий и работе промышл.

Важным последствием советского контрнаступления стало  временное лишение немецкого  командования эффективных инструментов ведения войны — моторизованных корпусов. Продвижение советских  войск привело к значительным потерям техники и снижению ударных возможностей немецких войск.

На полях Подмосковья  было нанесено первое крупное поражение  немецкой армии во Второй мировой  войне, развеян миф о её непобедимости. Советское командование расценило  итоги контрнаступления таким образом, что Красная Армия вырвала у врага инициативу и создала условия для перехода в общее наступление.

 

 

45. Фашистский  оккупационный режим на тер БССР. Проблема коллаборационизма.

У пачатку верасня 1941 г. на ўсёй тэрыторыі Беларусі ўсталяваўся нямецкі акупацыйны рэжым. Захопнікі стварылі структуры «новай» ўлады, сталі займацца і гаспадарчымі пытаннямі. Усе прадпрыемствы і ўстановы былі ўзяты на ўлік; ужо на працягу ліпеня 1941г. праведзіна рэгістрацыя працаздольнага насельніцтва ў гарадах. Вясной 1942 г. была праведзена зямельная рэформа. Усе калгасы былі ліквідаваны, а іх зямля і інвентар перайшлі да ўжытку сялян у рамках так званых «кааператываў». На тэрыторыі Ўсходняй Беларусі калгасы па-ранейшаму існавалі. Яны, па меркаванню акупацыйных уладаў, з'яўляліся даволі зручным і надзейным сродкам забеспячэння харчовых патрэб Германіі і фронту.

Галоўным сродкам  ажыццяўлення генеральнага плана «Ост»  з'яўлялася палітыка генацыду – планамернага знішчэння цэлых групп насельніцтва па тых ці іншых матывах: з-за прыналежнасці да савецкіх актывістаў, камуністаў, камсамольцаў, яўрэяў, цыган і г.д. Для рэалізацыі гэтага плана фашысты выкарыстоўвалі наступную сістэму мер: аблавы, заложніцтва, пагромы, турмы, лагеры смерці, карныя аперацыі і інш. У межах Беларусі было арганізавана 260  лагераў смерці. У Мінску і яго ваколіцах было размешчана 5 такіх лагераў, адзін з якіх  - Трасцянецкі – па колькасці знішчаных людзей стаяў на трэцім месцы пасля Асвенцыма і Майданака. Пад выглядам барацьбы з партызанамі акупанты правялі больш за 140 карных экспедыцый, ў ходзе якіх цэлыя раёны Б. ператварыліся ў пустыні.

Коллаборационизм  – сотрудничество: прдставители бел самопомощи,сомоохраны; полицейские формирования.

Причины вступления в герм организ: 1)серьезно обиженные: подверж. репрессиям.2)те, кто поверил гитлер. пропаганде.3)те,кому некуда было деваться,т.е. в силу обстоятельств(заставили немцы).

 

46. Партизанское  и подпольное движение в БССР.

Ужо Ужо у  пачатку вайны стваралася сетка  падпольных цэнтрау i груп. Да жнiуня 1941г. было створана 378 атрадаў i дыверсiйных груп. Першыя групы з'явіліся на тэрыторыі Мінска, Гомеля, Пінска, дзе дзейнічалі падпольныя партыйныя і камсамольскія камітэты.

28 чэрвеня даў  першы бой партызанскі атрад  пад кірауніцтвам В.З.Каржа.У гэты  ж час у Кастрычніцкім раёне Гомельскай вобласці змагаецца атрад пад кiраунiцтвам Ц.П.Бумажкова i Ф.I.Паўлоўскага "Чырвоны Кастрычнiк". Ім першым з партызан 6 жнiуня 1941г. было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.

   Усяго  у 1941г. у Бел. было арганiзавана i дзейнiчала  247 партызанскiх атрадаў i падпольных груп, 200 падпольных абкомаў,гаркомаў, райкомаў КП(б)Б i камсамолу.Яго удзельнiкi правялi рад дыверсiй, ажыццявiлi аперацыю па забойству гаўляйтэра Беларусі В.Кубэ (А.Мазанiк,Н.Дрозд,М.Осiпава,Н.Траян атрымалi званне Героя Савецкага Саюза).

   Перамога  савецкiх войск пад Масквой  спрыяла развiццю партызанскага  руху.

   З вясны  1942г. пачынаюць з'яуляцца партызанскiя брыгады i злучэннi.1-й Беларускай брыгадай камандавау М.Шмыроў.

   Партызанскi рух пачынае ўзмацняцца пасля стварэння 30 мая 1942г. Цэнтральнага штаба партызанскага  руху пад  кiраунiцтвам Панамарэнкi П.К. Штаб партызанскага руху на Беларусi узначальвау П.Калiнiн.

У ходзе барацьбы  з ворагам  у канцы 1943г. партызанам  удалося  вызвалiць значную частку Беларусi - 60%. З мэтай разгрому  партызан фашысты  праводзiлi карныя экспедыцыi. Аднак гэтыя экспедыцыі не далі жаданых вынiкаў ворагу.

   Вышэйшым  уздымам барацьбы партызан была  дэзарганiзацыя ваенных перавозак - "рэйкавая вайна”.

   Супраць захопнiкау вялi барацьбу не толькi партызаны i падпольшчыкi, але i нас-ва.

47.Коренной  перелом в ходе ВОВ.Освобождение  Беларуси. Разгром фашистского блока.

Разгром нямецкіх войскаў летам 1943 г. на Курска-Арлоўскай  дузе дазволіў Чырвонай Арміі перайсці ў стратэгічнае наступленне і  ўжо ў верасні 1943 г. распачаць  аперацыю вызвалення Ўкраіны і Беларусі. 23 верасня савецкія войскі вызвалілі  першы раённы центр Беларусі – г. Камарын. У лістападзе 1943 г. быў вызвалены Гомель. Усяго ў Беларусі ў выніку асенне – зімовага наступлення (1943-1944 гг.) савецкіх войск было вызвалена 40 раёнаў Магілёўскай, Віцебскай, Гомельскай і Палескай абласцей.

Поўнае вызваленне Б. ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў звязана з наступальнай аперацыей Чырвонай Арміі, якая ўвайшла ў гісторыю пад кодавай назвай «Баграціён». Яна пачалася 23 чэрвеня 1944 г. У ёй удзельнічалі войскі 1-га Прыбалтыйскага (камандуючы І.Х.Баграмян), 2-га Беларускага (Г.Ф.Захараў) і 3-га Беларускага (І.Д.Чарняхоўскі) франтоў. На другі дзень да іх далучыліся войскі 1-га Беларускага фронта (К.К.Ракасоўскі). У наступленні ўдзельнічалі таксама асобны французскі знішчальны авіаполк «Нармандыя – Нёман» і сфарміраваны на тэрыторыі СССР часці Войска Польскага. Самы актыўны ўдзел у аперацыі «Баграціён» прымалі партызанскія злучэнні. Ўжо 3 ліпеня быў вызвалены Мінск – сталіца БССР.

Бітва за Беларусь увайшла ў гісторыю Вялікай Айчыйнай і другой сусветнай вайн  як  адна з буйнейшых ваенных аперацый. У выніку аперацыі «Баграціён» была вызвалена не толькі Беларусь, але і большая частка Літвы, частка Латвіі, ўсходнія раёны Польшчы. Савецкія войскі падыйшлі да граніц Усходняй Прусіі, што стварыла спрыяльныя ўмовы для вызвалення шэрага краін Еўропы і разгрому фашысцкай Германіі.

Сав. войскі разам  з іншымі наносілі  гітлераўскім  войскам знішчальныя ўдары. У антыфашысцкую барацьбу шырока уключыліся патрыёты іншых краін. Важнай падзеяй ў барацьбе супраць фашызму з'явілася адкрыццё ў чэрвені 1944 г. другога фронта ў Еўропе, пры непасрэдным удзеле ЗША і Англіі. Ў канцы 1944г. гітлераўская Германія апынулася пад пагрозай немінучага разгрому.

Рашаючае значэнне для разгрому фашысцкай Германіі мела берлінская ваенная аперацыя (16 сакавіка – 8 мая), ажыццеўленая савецкімі войскамі. 2 мая Берлін паў. 8 мая 1945 г. Немцамі быў падпісаны акт аб безагаворачнаі  капітуляцыі. 9 мая было аб'яўлена днём Перамогі.

Тысячы беларусаў  удельнічалі ў баях на тэрыторыі  фашысцкай Германіі. Многія з іх  былі ўзнагароджаны медалямі і ордэнамі.

Заключнай аперацыяй  Узброенных  Сіл СССР у другой сусветнай вайне былі ваенныя  дзеянні на Далёкім Усходзе супраць  саюзніцы Германіі мілітарыстскай Японіі, якая пачалася 9 жніўня 1945 г.  2 верасня 1945 г. на борце амерыканскага лінкора «Місуры», быў  падпісаны акт аб безагаворачнай капітуляцыі Японіі. Так закончылася  другая сусветная вайна, якая пачалася 1 верасня 1939 г.

На ўсіх этапах Вялікай Айчыннай вайны беларускі  народ уносіў свой уклад у перамогу над фашызмам.

Сотні тысяч беларусаў самааддана працавалі ў савецкім тыле, ў памысловасці і сельскай гаспадарцы, забяспечвалі Чырвоную Армію зброяй, боепрыпасамі, амуніцыяй, харчовымі прадуктамі і г.д.

27 красавіка  1945г. Міжнародная канферэнцыя  ў Сан-Францыска, скліканая для заснавання Арганізацыі Аб'яднаных Нацый, прыняла рашэнне аб уключэнні БССР у лік краін-заснавальніц гэтай арганізацыі. Тым самым міжнародная супольнасць прызнала вялікі ўклад народа Беларусі  ў разгром фашызма ў Другой сусветнай вайне.

Страты. На Беларуси загинула больш за 2 млн 200 чалавек—кожны 4. Па агульнаму узроуню развицця эканомика была адкинута да узроуню 1928, а на па некаторых галинах—да 1913.

 

 

 

 

 

 

 

 

48.Система  биполярного мира после 2 Миров.  войны.

2 сусветная вайна  законч. перамогай краин антыгитлер. каалицыи. Асновы пасляваеннага урэгулявання были закладзены у рашэннях Крымскай канферэнцыи кирауникоу трох саюзных джяржау –СССР, ЗША, Великабрытании, якая адбылася 4 – 11 лютага 1945.

На канферэнцыи  были прыняты рашэнни аб сумесных дзеяннях  супраць фашысцкай Германии на заключным этапе вайны.Важная значэнне для пасляваеннага уладкавання свету мели рашэнни  Крымскай канферэнцыи аб стварэнни ААН. Цэнтральнае месца у рабоце Пастсдамскай(17 липеня 2 жниуня 1945)  канферэнцыи заняло пытанне аб мирным урэгуляванни з Германией: пагаднее аб рэпарацыях, якия прызнавалися сродкам эк. разбраення Германии и адначасова кампенсацыи ахвярам вайны, памяншэнни тэр-ыи Германии. Было прынята рашэнне сварыць пастаяяны орган—Савет министрау замежных спрау з прадстауникоу вяликих дзяржау—СССР, ЗША, Вяликабрытании, Китая, Францыи. Яны павинны были распрацаваць мирныя дагаворы з саюзниками Германии—Италияй, Румынияй, Балгарыяй, Венгрыяй и Финляндыяй, якия были падписаны 10 лютага 1947. Шэраг артыкулау мирных дагаворау устанауливау абмежаванни узброеных сил и абавязвау их часткова кампнсаваць страты, нанесеныя эканомицы краин-пераможцау.

     У  гэты час аформилися дзве супрацьлеглыя  систэмы, цэнтральными дзяржавами  з’яулялися уладальниками ядзернай зброи. Пачалася «халодная вайна».  Пачатак афармленню палитыки «халоднай вайны»  палажыла “дактрына Трумэна”1947 —знешнепалитычная праграма ЗША, якая выказвала просьбу выдзелиць дапамогу 400 млн доларау Грэцыи и Турцыи, абгрунтоуваючы гэта тым, што “ЗША павинны аказваць падтрымку свабодным народам”.  Дактрына Трумэна з’явилася палитычным касцяком шырокамаштабнай стратэгии «стрымливання камунизму», а яе эк. стрыжнем стау эк. дапамога Ейропе, якая паступала у розных формах: у выглядзе бязвыплатнага дару у долларах, бязвыплатнае забяспячэнне таварами, Але у асноуным у форме крэдытау.

     Прапановы  ЗША крытыкавалися кирауництвам  СССР, якое личыла, што яны фактычна  азначаюць падпарадкаванне эканомики  заходнеерапейских краин эканомицы  ЗША и парушаюць их суверэнитэт.

     Таким  чынам, пасля Другой сусветнай вайны аформилася новая расстаноука сил на сусветнай арэне. Узникли два супрацьлеглыя блоки дзяржау, заснаваных на розных эк., палит. и идэалагичных систэмах. У цэнтры аднаго з их были ЗША, у цэнтры другога—СССР. Абедзе дзяржавы валодали ядзернай зброяй. Пачатак «халоднай вайны» характарызвау працяглы перыяд супрацьстаяння сусветных звышдзяржау.

 

 

49.Основные  тенденции соц-эк развития стран  с развитой рыночной системой  во вт пол XX начXXIв. Сохранение экономического могущества США.

 

50.Характерные черты развития Франции и Англии во вт пол 1940-х – нач XXIв.

 

51.Общее  и особенное в экономическом  развитии Японии и Германии  во вт пол 1940-х – нач XXIв.

 

 

 

 

 

 

52.Восстановление  народного хо-ва БССР(1944-1950).

   Вялiкая  Айчынная вайна прывяла да велiзарных  матэрыяльных i людскiх страт(75 млрд. рублёу, загiнуу кожны 4 беларус). З 1943г. пачалося аднауленне прамысловасцi i ужо да 1950г. яна перавысiла  даваенны узровень. Быу асвоены выпуск  аутамабiляу, трактарау, лiцейнага  абсалявання, лакамабiляу i iнш. Былi пабудаваны рад прадпрыемствау лёгкай  прамысловасцi, праведзена рэканструкцыя

iльнозаводау,  абутковых прадпрыемствау.

   Пачатак  50-х гадоу характэрызуецца   разгортваннем навукова-тэхнiчнай  рэвалюцыi. Да сярэдзiны 50-х гадоу  Беларусь  дасягнула новых поспехау. Пабудавана прадпрыемствы: Аршанскi завод швейных машын,Вiцебская шоука-ткацкая фабрыка,малочна-кансервавыя заводы i iнш. Заводы папауняюцца новым тэхн. абсталяваннем;укараняюцца паточныя метады вытворчасцi.У вынiку павышэння тэхнiчнага узроуню , павысiлася прадукцыйнасць працы.

   З сярэдзiны 50-х гадоу пашыраецца капiтальнае  будаунiцтва, вытворчасць набывае  характар  навукова-iндустрыяльнага  тыпу. Навука  становiцца удзельнiкам механiзаванай i аутаматызаванай вытворчасцi.

  За 1956-65г.г. было  пабудавана  450 фабрык i заводау (Беларускi аутазавод у Жодзiне, 2 Салiгорскiя калiйныя  камбiнаты, Полацкi нафтаперапрацоучы завод i iнш.).

   Але у  40-60-ыя гады у прамысловасцi  дзейнiчалi сiлы тармажэння, якiя  былi звязаны з камандна-адмiнiстрацыйнай сiстэмай. Спроба аслаблення  яе заменай у 1957г. галiновага  кiраунiцтва эканомiкай тэрытарыяльна-галiновым (замест мiнiстэрствау уведзены сауноргасы) iстотных змен не прынесла.

   Вайна  нанесла вялiкi урон i сельскай  гаспадарцы. Таму на працягу  1945-50 гадоу iдзе аднауленне. Але  ужо у гэты час  сяляне пазбауляюцца  права выбару форм гаспадарання на зямлi, адхiляюцца ад сродкау вытворчасцi, пераутвараюцца у механiчную рабочую сiлу.Калгаснiкi аказалiся у залежнасцi ад кiраунiкоу калгасау, не маглi выехаць з вёскi. Гэта прывяло да крызiсу сельскай гаспадаркi.