История государств и права зарубежных стран

Қылмыстық құқық. Талион принципі. Жеке меншік композициясы.

Іс жүргізу құқығы. Соттық дәлелдер жүйесі. Ордалилер.

4-тақырып. Ежелгі  Үндінің мемлекеті мен құқығы.

Мемлекеттің пайда болуы. Ариалық мемлекеттің пайда болу ерекшелігі мен оның дамуының негізгі кезеңдері. Маур империясы (б.з.д. IV-IIғ) бұл алғашқы үнділік мемлекет.

Мемлекет формасының эволюциясы. Ежелгі үнді мемлекетінің териториясының кеңеюі.

Мемлекеттің жоғарғы  органдары: раджалар,орталық мекемелер,кеңестік коллеялы органдар. Мемлекет басқарудағы абыздардың ролі. Брахманизм мен буддизмнің күресі. Басқарудың оңдық жүйесі. Жергілікті басқару органдары. Сот құрылымы.

Құқық қайнары. Құқық  шығармашылығындағы брахманизмдермен абыздардың ролі. Ведалар. Касталар. Артшахастра. «Ману заңдары». Қарапайым құқық. Заңнамалар.

Халықтың құқықтық мәртебесі. Варно – касталық бөлім. Халықтың негізгі кәсіпшілік қоғамдық топтары: брахмандар, кшатрилер, вайшилер, шудралар, қол сұғылмайтың, дасалар. Ауылдық  қоғамдастық.

Заттық қатынастардың құқықтық реттелуі. Жерге мемлекеттік, храмдық, қоғамдық меншіктің иемденуі. Міндеттердің негізгі түрлері.

Отбасы құқығы. Неке құру шарттары. Полигамияның рұқсат етілуі. Ажырасу. Ерлі – зайыптылар арсындағы  жеке және заттық қарым – қатынастар. Ата – аналар мен балалар арасындағы қарым – қатынас. Ата – аналық билік. Мұрагерлік құқық.

Қылмыстық құқық. Іс жүргізу  құқығы.

5-тақырып. Ежелгі  Қытайдың мемлекеті мен құқығы 

Мемлекеттің пайда болуы. Қытайдағы мемлекеттің қалыптасу  ерекшелігі. Мемлекеттің негізгі даму кезеңдері. Мемлекет формасының эвалюциясы. Ежеогі Қытай мемлекетінің териториясының кеңеюі.

Мемлекеттің жоғарғы  органдары. Патшалық билітің дамуы: ван, ди, хуанди. Орталық мекемелер. Мемлекеттік идеологияның эвалюциясы; конфуциан мен легизм. Мемлекеттік емтихандардың жүйесі. Жергілікті басқару органдары. Облыстық басқарушылар. Сот құрылымы.

Құқық қайнары. Халықтың құқықтық мәртебесі. Халықтың негізгі  кәсіпшілік қоғамдық топтары: шонжар, бюрократия; шаруалар мен кәсіпшілер, құлдар. Ауылдық қауымдастықтардың ролі.

Заттық қатынастың құқықтық реттелуі. Шань Янь реформасы. Міндеттердің негізгі түрлері. Отбасы құқығы. Неке қию шарттары. Моногамиядан бас тарту. Ажырасу. Ерлі – зайыптылар арасындағы жеке қарым – қатынастар. Балалардың құқықтық жағдайы. Ата – ана билігі. Мұрагерлік құқық.

Қылмыстық құқық. Іс жүргізу құқығы.

II тарау. Антикалық өркенитеттегі  грек-рим елдерінің мемлекетімен  құқығының дамуы.

6-тақырып. Ежелгі Грекияның  мемлекеті мен құқығы.

Эллададағы мемлекеттің пайда  болуы және оның даму кезеңдері. Гомерлік Грекия. Қауымдық қарым – қатынастардың жедел құлдырауының ішкі және сыртқы факторлары.

Мемлекеттің заңды рәсімделуі: Тезей, Солон, Афинадағы Клисфен, Спартадағы Ликург реформалары.

Мемлекет формасының эволюциясы: монархиядан республкаға және араласа басқару формаларына. Полистік құрылым. Полисті одақтар. Полис дағдарысы. Негізгі билік формалары.

Спартандық ақсүйектілік пен афин фемократиясы.Мемлекеттің жоғарғы  органдары. Басилевс және архагерктер. Тиран. Аргеопаг және герусия. Архонттар мен эфорлар.Халықтық жиналыс. 400-дің кеңесі мен 500-дің кеңесі. Стратетгтер коллегиясы.Афин демократиясындағы лауазымды тұлғалар қызметінің принциптері.

Жергілікті басқару органдары.

Сот құрылымы. Соттық органдардың  көптілігі. Ақсүйектік соттан халықтық мәжілісшілер сотына. Азаматтық істі қарастыру кезіндегі жарыс. Қылмыстық іс бойынша 2- кезеңнің талқылануы. Халықтық сот мәслихатшылары – гелиэя.

Құқық қайнарлары: дәстүрлер, заңдар, соттық тәжірибе, абыздардың түсіндірмелері. Халықтың құқықтық мәртебесі. Афин мемлекетіндегіежелгі қоғамдық топтар: эвпатриттер, геоморлар,демиургтар. Аристрократия және демос. Солонның цензтік реформасы. Азаматтар мен метектер. Құлдар. Спарта мемлекетіндегі ежелгі қоғамдық топтар: спартиаттар, периэтер. Илоттар.

Заттық қатынастардың  құқықтық реттелуі. Заттық құқық. Міндеттемелік  құқық. Несие. Қарыз міндеттемелерінің  қамтамасыздандыру эволюциясы.

Отбасы құқығы. Неке: бастау және бұзу реті, ерлі-зайыптылар арасындағы жеке және заттық қатынастар. Ата-аналар мен балалар арасындағы қатынас. Әкелік билік. Қамқорлық.

Мұрагерлік құқық. Заң  мен өсиет бойынша мұрагерлікке ие болу. Эниклерос.

Қылмыстық құқық. Ежелгі Грекиядағы қылмыстық құқығының  саркальды көрінісі. Қылмыс пен жаза жүйесі.

Іс жүргізу құқығы. Ежелгі Грекиядағы азаматтық және қылмыстық процесс. Гелиядағы процесс. Афин адвокатурасы.

7 тақырып.  Ежелгі Римның мемлекеті мен  құқығы.

Рим мемлекетінің пайда  болуы мен оның дамуының негізгі  кезеңдері. Рим бастамасы. Сервий Тулий  реформалары. Мемлекет формасының эволюциясы: республикадан монархияға, қаладан-мемлекетке –империяға. Принципиат. Монархиялық республика ретінде. (республикалық монархия)

Диархия. Доминат шектелмеген  монархияның түрлері сияқты. Батыс  және шығыс империяларына бөлінуі. Христиандықтың мемлекеттілікке әсері; батыс Рим империясының құлдырауы.

Мемлекет органдарының жоғарғы органдары.

ЕКІНШІ БӨЛІМ. ОРТА ҒАСЫРЛАР МЕМЛЕКЕТ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ  ТАРИХЫ

ІІІ тарау. Еуропалық  елдердегі феодалды мемлекеттілік  пен құқықтың дамуы.

8-тақырып. Франктардың  мемлекеті мен құқығы.

Мемлекеттіліктің пайда  болуы. Галлияны жаулап алу. Хлодвиг  реформалары. Христиандықты қабылдау. Франк державасының негізгі даму кезеңдері.

Мемлекет формасының революциясы. Франк мемлекетінің териториясының кеңеюі. Мемлекеттің жоғарғы органдары. Корольдік билік. Меровингтер мен каролингтер әулеттері.

Кароль ауласы. Сарайлық аумақтық басқару жүйесі. Майордом. Антрустьиондар. Мемлекет басқарудағы  христиан шіркеуінің ролі. Жергілікті басқару органдары. Пактар мен жүздіктер. Графтар мен виконттар. Герцог. Иммунитеттер. Сот құрылымы.

Құқық қайнарлары. Франк  державасы териториясында құқықтық жүйелер плюрализмі. Варварлық құқық: қарапайым құқық және варварлық  шындықтар. Салистік шындық. Карольдік  капитуляриалар. Формулалар жинағы.

Халықтық мәртебесінің құқығы. Халықтың негізгі этно –  сослов топтары: франктар; салистік заң  бойынша өмір сүріп жатқан варварлар  және римдіктер; варварлар; галоримдіктер. Литтер мен құлдар. Ауылдық қауым  – марка. Комендация.

Заттық қатынастардың құқықтық реттелуі. Жер меншігі құқығының эволюциясы: аллод, марка, прекари, бенифици және фиод.

Отбасы құқығы. Неке құру шарттары. Моногамияны бекіту. Ажырасу. Ерлі –  зайыптылар арасында жеке және заттық қатынастар. Балалардың құқықтық жағдайы. Ата – ана билігі. Мұрагерлік билік.

Қылмыстық құқық. Іс жүргізу құқығы. Процестің бәсекелестік мінезі мен  формализмі. Ордалилер. Қазылар соты.

9-тақырып.Францияның феодальды  мемлекеті мен құқығы.

Мемлекеттіліктің пайда болуы. Батыс Франк карольдігінің пайда болуы және Верден бөлігі. Франция мемлекеттілігінің негізгі даму кезеңдері.

Мемлекет формасының эволюциясы. Франция  – орта ғасырлық еуропалық мемлекеттілігінің  классикалық варианты. Феодалды –  ыдыраған орталықтанған мемлекеттілік. Әлсіз корольдік биліктен шектелмеген корольдік билікке. Сеньорлық монархия: Королинг әулеті кезіндегі корольдық билік; сьюзирнитет – вассалитет, феодалды ыдырау.

Капентинг әулеті кезіңдегі корольдық  билік. Қасиетті Людовиг ІХ реформалары. Сословді өкілетті монархия. 1302ж. Бас штаттардың шақырылуы Валуа династиясы; 100 жылдық соғыс (1337-1453) және оның мемлекеттік механизмге әсері; «Ұлы март ордонансы» 1357ж; Людовиг ХІ кезіңдегі орталықтанған басқарудың аяқталуы. Абсолюттік монархия; 1516ж. Болон конкордаты; діни соғыстар; 1598ж нант эдикті; Генрих ІХ Бурбон және абсолютизмнің нығаюы; кардинал Решильенің реформалары; Людовиг ХІV кезіңдегі абсолютизмнің дамуы; Людовиг ХV пен Людовиг XVI басқару кезіңдегі дағдарысы.

Мемлкеттіліктің жоғарғы органдары. Кароль. Карольдік кеңес. Жоғарғы лауазымды тұлғалар. Коннетабль, концлер, комерарий. Бас штаттар. Тар карольдік кеңес. Нотабельдер жиналысы. Бірінші министр. Парламент құқығының шектелуі туралы 1641ж эдикт. Мемлекеттік биліктің орталықтанған аппараттарының құрылуы.

Жергілікті басқару органдары. Бальдар, сенешалдар, прево. Қалалық кеңестер. Абсолютизм кезіндегі қалалық және ауылдық басқару үстінен үкіметтік жүйесінің қамқорлығы. Бірінші министрге бағынатын полиция, сот және финанс жөнінде интенданттар институты.

Сот құрылымы. Париж парламенті. Жергілікті парлваменттер.

Француз құқығы. Құқық жеректері. Кутюмдар мен олардың жазбалары. Бовизи кутюмдары. Франциядағы рим құқығы. Қалалық  және конондық құқық. Корольдік ордонанстар. ХVII-XVIII ғасырлардағы құқықтың жүйеленуі. 1670ж үлкен қылмыстық ордонанс. Сауда ордонансы.

Халықтың құқықтық жағдайы. Феодалдар: діни, ірі, орта және (рыцарьлар). Феодалды – тәуелді  шаруалар: сервтер  мен вилландар. Сославті корпорациялар. Үшінші сословие.

Заттық қатынастардың құқықтық реттелуі. Отбасы құқығы: некені қию, некенің аяқталуы, ерлі – зайыптылардың бөлек өмір сүруі, ерлі – зайыптылар арасындағы жеке және заттық қатынастар; ата – аналар мен балалар арасындағы қатынас. Мұрагерлік құқық. Майорат және минорат.

Қылмыстық құқық. Қылмыстар мен жазалар жүйесі.

Іс жургізу құқығы. Азаматтық  және қылмыстық процесстер. Франциядағы  қылмыстыфқ процесстің инквизициялық (іздестіру) типі.

 

 

10-тақырып. Германиядағы  феодалды мемлекет және құқық. 

Мемлекеттіліктің пайда болуы. Верден билігі. Шығыс - Франк корольдігінің қалыптасуы. Герман мемлекеттілігінің дамуындағы негізгі кезеңдері. Сыртқы экспанцияның Германияның әлеуметтік – саяси дамуына әсері.

Мемлекеттілік формаларының эволюциясы: монархиялықтан аралас басқару формасына  және князьдық абсолютизмге; орталықтанған мемлекеттіліктен саяси бытыраңқылыққа. Ганзей сауда орталығы. Шваб және Рейн қала одақтары.

Мемлекеттіліктің жоғарғы  органдары. Германия корольі. Рим императоры. Рим папалары мен императорларының күресі. Каносса. Ворм конкодаты. Тақ қабылдаудың дуализм принципі.

Патша аралық және элективті  тақ қабылдау монополиялардың орнатылуы. Рейхстаг (Сейм). Курфюрст коллегиясы. («сайлаушы – князьдар») Ландтагтар (Сеймдар).

Неміс реформациясы; лютерандық.

Жергілікті басқару  органдары. Сот құрылымы. Импер соты. Құқық деректері. Импер құқығы. Земс әлемі. Орта ғасырдағы неміс құқығының партикуляризмі. Партикулярлық құқықтың жазбалары. Саксон және шваб зерцалдары. Ленн құқығы. Қалалық құқық. Магдебур құқығы. Канондық құқық. Рим құқығының рецепцисы.

Карл V қылмыстық іс жүргізу жобасы. (1532ж Каролина). Бавар қылмыстық жазбасы. (1751ж). Марии – Террезии (1768ж). Йосиф IІ қылмыстық жазбасы. (1787ж)

Прусстың Земс жинағы (1794ж).

Халықтың құқықтық статусы. Феодалдар: ірі,орта және ұсақ. Феодалды - тәуелді   шаруалар. Клериктер. Қалалықтар.

Заттық қатынастардың  құқықтық реттелуі.

Отбасы құқығы. Неке қию  шарттары. Оның бұзылмауы. Ерлі – зайыптылар арасындағы заттық және жеке қатынастар. Балалардың құқықтық жағдайы. Ата –  аналық билік. Мұрагерлік билік.

Қылмыстық құқық. Каролина бойынша қылмыстар мен жазалар жүйесі. Іс жүргізу құқығы. Инквизициялық процесс және оныңі кезеңдері. Формалық нақтылықтардың теориясы.

11-тақырып.  Англияның феодалдық мемлекеті  ме құқығы.

Мемлекеттіліктің пайда  болуы. Англия карольділігінің (IXғ басында) құрылуы. Англия мемлекеттілігінің негізгі кезеңдері.

Мемлекет формасының эвалюциясы. Сеньориалды монархия. Вильгельм басып алушының реформалары  мен нормандтың басып алуы; кароль билігнің күшеюі мен елдің   

орталықтадырылуы; Генрих ІІ Плантагенеттің реформалары (1154-1189); 1215ж еркіндіктің Ұлы хартиясы.

Сословті - өкілді монархия; парламенттің құрылуы және оның компетенциясының кеңеюі. Жүз жылдыққ соғыс және саяси маңызы. Абсолютті монархия: Тюдорлар династиясы кезінде кароль билігінің күшеюі. (1485-1603) ағылшын абсолютизімінің ерекшелітері. Парламент алдында тәждің басымдылығы. Англиядағы реформация. Америка отарлауының басталуы.

Мемлекеттің жоғарғы  органдары. Парламент: оның құрылымы және компетенциясы. Карольдык курия. Шахмат тақтасының палатасы. Құпия кеңесі, жұлдызды палата, сұрау палатасы, феодалды палаталардың жиыны. Жоғарғы комиссия. Жоғарғы лауазымды тұлғалар.

Жергілікті басқарулар. Шерифтер, бейлифтер. Қалалық өзін - өзі басқару. Лондонның ерекше жеңілдіктері. Графтар жиналысы. Ирландияның ерекше статусы.

Сот құрылымы. Кароль билігінің  соттық өкілдігінің күшеюі және соттық органдар плюрализімі. Шығушы төрешілер. Кароль орнының соты. Жалпы бейнеттер  соты. әлем төрешілерінің институттары.

Дерек қаулылары. Статудтар. Ордонанстар. Соттық прецеденттер. Ағылшын заңгерлерінің трактаттары. Жалпы құқық және әділдік құқығының жүйелері.

Халықтың құқықтық жағдайы. Феодалдар: зиялы және діни, лордтар, «кіші лордттар», рыцарьлар. Шаруалар, вшаруаларды қамау және крепотниктік құқықтың жойылуы. Азаматтар. Ескі және жаңа дворяндық.

Заттық қатынастардың  құқықтық реттелуі. Сенімділік меншіктің  институты. Заттық құқық қатынастар. Шынайы және арнайы заттық. Міндетті құқық.