История государств и права зарубежных стран

Еуразиялық академия «Еуразия институты»

СМЖ 07 ПК 01 Басылым: 4 Қосымша 10 Бет.:100-дің

Еуразиялық академия

Евразийская академия

Еуразиялық акАдемия

СМЖ 07 ПК 01 Басылым: 4 Қосымша 10 Бет.:113-дің

Бекітемін

                                                                                                   Оқу-әдістемелік                                                                       жұмыстар жөніндегі проректор

_________________ Жумаев Ж.Ж.

«____»_____________20__ж.

 

 

 

 

ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

 

 

 

ПӘН ___ШЕТ  ЕЛДЕРДІҢ МЕМЛЕКЕТ  ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ ТАРИХЫ _

                                                  (_міндетті_)

                                      (таңдау бойынша, міндетті)

 

Мамандығы:_5В030100___ҚҰҚЫҚТАНУ_                                      ______

                            шифр         атауы

 

Оқу түрі _____ КҮНДІЗГІ    ________________                                         ___        

 

Негізгі білім: ___ЖАЛПЫ ОРТА,_ОРТА_КӘСІБИ____________  ______

                                            (жалпы орта, орта кәсіби, жоғарғы кәсіби)

 

 

Барлығы  __3__ кредит Курс   ___1__ Семестр __1,2___ Сынақ ______ Емтихан __2___ Курстық жұмыс_____ Аудиторлық_45_сағ. Барлығы сағ. __135_____ .

Дәріс        __30__            сағ. Семинарлық__15___      сағ. Семинарлық___             сағ. Зертханалық _____         сағ. ОСӨЖ     __23___           сағ СӨЖ        __67___           сағ

 

 

 

 

 

 

 

 

                                

 

                                     Орал қаласы  2012 ж.

 

Бекітемін

                                                                                                   Оқу-әдістемелік                                                                                       жұмыстар жөніндегі проректор

_________________ Жумаев  Ж.Ж.

«____»_____________20__ж.

 

 

 

 

ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

 

 

 

ПӘН ___ШЕТ ЕЛДЕРДІҢ МЕМЛЕКЕТ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ ТАРИХЫ _________

 

 

 

Мамандығы:_5В030100_______      ҚҰҚЫҚТАНУ____                                              ___

                            шифр                       атауы

 

 

Оқу түрі _____ КҮНДІЗГІ    _______                                                               ____________        

 

 

 

Барлығы  __3__ кредит Курс   ___1__ Семестр __1,2___ Сынақ ______ Емтихан ___2__ Курстық жұмыс_____ Аудиторлық_45____сағ. Барлығы сағ. _135_____ .

Дәріс        __30__            сағ. Семинарлық__15_        сағ. Семинарлық___             сағ. Зертханалық _____         сағ. ОСӨЖ     __23___           сағ СӨЖ        __67___           сағ

 

 

 

                                

 

 

 

 

 

 

 

                                     Орал қаласы  2012 ж.

 

 

Пән бойынша оқу – жұмыс жоспарын   құрастырған: 

 

              ___________________ аға оқытушы  Мекин М.Ә._________________________

      қолы                               аты-жөні         күні

 

 

Оқу жұмыс бағдарламасы 5В030100 Құқықтану мамандығына Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты және Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі, Астана 2006ж. типтік оқу бағдарламасы негізінде Қазақстан Республикасының шет елдердің мемлекет және құқық тарихы  пәнінен дайындалды.

 

 

Пәннің оқу- мамандық бойынша деканат отырысында  талқыланды             

 

______  ___________________  20    ж.    Хаттама  № ______

 

Мамандық деканы:  _______________а.ш.ғ.к. Өмірзақов К.Ө___________________

                                  қолы                     аты-жөні                     күні

 

 

                    

Пәннің оқу-жұмыс жоспары   деканаттың әдістемелік комиссиясының отырысында қаралып ұсынылды ___________________  20___ж.      Хаттама   № _____

 

Деканаттың Әдістемелік  комиссия төрағасы

 

  ___________________аға оқытушы Султангужиева А.Ж._________________________

қолы                         аты-жөні         күні

 

Институттың Әдістемелік кеңесінің отырысында қаралып, бекітілді 

 

 

Хаттама № ______ , «____»________________2012 ж.

^(күні)

Институттың Әдістемелік  кеңесінің төрағасы 

 

           

  ___________________э.ғ.к., доцент Жумаев Ж.Ж_________________________

қолы                         аты-жөні         күні

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пәннің мазмұны

Кіріспе

 

Әлемдік мемлекеттіліктің тарихына елеулі әсер еткен елдерде  мемлекет және құқықтың пайда болуы  мен дамуын шетел мемлекет және құқық  тарихы зерттейді. Осыған орай, жалпы  заңдылықтар мен жеке елдердің мемлекет және құқық тарихының спецификалық жақтары ашылып, олардың дамуын айқындаған негізгі себеп-салдар байланыстары оқытылады. Аталған процестердің қарама-қайшылығы мен барлық қиындығын көруге мүмкіндік беретін, сонымен қазіргі мемлекеттілікті тереңнен ұғуға, сонымен қатар болашақта оның давмуының негізгі қырларын болжай отырып, шарттар шығарылады.

Шетелдің мемлект және құық тарихы жеке елдердің мемлекеттік  құқықтық институттарының таризы хронологиялық  тәртібіме төрт негізгі кезеңдерге оқытылады: Ежелгі дәуірдің мемлекет және құқық тарихы, Орта ғасырлардың мемлекет және құқық тарихы, жаңа кезеңнің мемлекет және құқық тарихы, Қазіргі уақыттың мемлекет және құқық тарихы. Осындай кезеңдестіру әлем өркениеттері дамуының негізгі төрт кезеңдеріне сәйкес келіп, мемлекет және құқық негізгі бөлігі болып табылады. Қазіргі уақытта қоғамдық өмір мен көптеген мемлекеттік салаларында интерграциялық процестер күшейе түседі. Бұл құқықтық салаға да қатысты. әлемдік қауысдастық пен мемлекеттер жаопы құқықтық принциптердің вүлкен маңызын құптап, жалпы әртүрлі заңгерлік жүйелер жақындастығын қолдайды. Ғылыми идеялар мен құқықтық ақпараттың алмасу және ұлттық заңнаманың дамуы тәжірибесінің өзара қолданылуы мен оқытылуына қызығушылық ара түседі. Салыстырмалы-құқықтық, салыстырмалы-тарихи және тарихи әдістердің қолданылуына негізелген құқықтық зерттеулердің маңызды дамуы барлық әлем елдерінде қолданылады. Ұлттық заңнаманың жетілдірілуі, мемлекет және құққықтық жүйелердің дамуындағы тарихи заңдылықтарды айқындауды мемлекеттік және құқықтық жүйелердің маңыздылығы, ұқықтанудың дәстүрлі мәлелелерінің шешілуіне ғана әкеліп соқпайды, сонымен бірге тағыда баска жаңа мәселелерді көтеріге болады.

Жеке елдердегі мемлекет пен құқық жалпытарихтық заңдылықтарды  анықтап, олардың пайда болуы мен дамуы процесіндегі және тарихи кезеңдердің дамуы заңдылықтарың шетелдердің мемлекет және құқық тарихи зерттейді, өткеннің мемлекет-құқықтық тәжірибесін жалпылайды. Шет елдердің мемлекет және құқық тарихи пәнінің ерекшелігі оның қолданатың жалпыфилософиялық және нақты-ғылыми әдістерін, зерттеу құралдары мен тәсілін, жалпылай ғылыми танымның міндеттері мен мақсаттарың анықтайды. Шет елдердің мемлекет және құқық тарихының пәндік және методологиядық ерекшелігінің айқындамасы принциптерінің жиынтығы болып табылады, зерттеу тәсілдері мен құралдары, олар өзәндәк мүмкіншілігімен үлкен шамада тарихи-құқықтық мазмұнымен берілген заң пәнінің профиліне сәйкес келеді.

Тарихи ретроспектива  мен перспиктивадағы мемлекет және құқықтық даму мен пайда болуы даму процесі историзм принципінде елеулі рөл атқарады. Белгілі дәуірде мемлекет және құқықтың формасы мен нақты тарихи типтің зертелуінде негіз жатыр. Өткен және қазіргі шетелдердің мемлекет жәнее құқығы мен олардың арасындағы байланыстарың ашуға көмектеседі, сонымен бірге олардың дамуындағы логиканы айқындауға, олардың мемлекеттік-құқықтық тәжірибесін салыстыруға көмектеседі. Тарихи үйлесімділік қазіргі уақыт тұрғысынан өткеннің контексінде қызмет етуге бағалау, интерпретация және адекватты түсінудің тәсілі ретінде болып шығады. Шет елдердің мемлекет және құқық тарихи заңгерлік білім беру жүйесінің маңызды бөлігі. Қазақстан рспубликасының мемлекет және құқық тарихи-теориялық пен болып табылады және базалық пәндердің міндетті тізіміне енеді.

Шет елдердің мемлекети және құқық  тарихи оқу пәні ретінде келесі қызметтерді  атқарады:

1. ғылыми танымдық;
2. тәжірибелі-қолданбалы;
3. оқу-тәрбиелік;

 

 Негізгі бөлім

1-тақырып. Заң  ғылымдар жүйесінде шетелдердің  мемлекет және құқық тарихының  орны, әдісі, пәні.

Шет елдердің мемлекет және құқық тарихы пәнінің құқықтық және әлеуметтік ғылымдар жүйесіндегі орны. Шет елдердің мемлекет және құқық тарихы деректері мен ұғым әдістері.

Шет елдердің мемлекет және құқық тарихының кезеңдестіруіне  негізгі келісі. Жалпы мемлекет және құқық тарихының оқу пәні мен ғылыммен сәйкестігі.

 

БІРІНШІ БӨЛІМ. ЕЖЕЛГІ ДӘУІРЛЕРДІҢ  МЕМЛЕКЕТ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ ТАРИХЫ

I-ТАРАУ. Ежелгі  шығыс елдеріндегі мемлекет және  құқықтың дамуы

2-тақырып. Ежелгі  мысырдың мемлекеті мен құқығы

Мемлекеттіліктің пайда болуы. Ніл алқабындағы номдар мемлекеттерінің пайда болуы және ру-тайпалық қауымның ыдырауы. Политогенез процестеріне табиғи-климаттық факторлардың әчері. Мысырдың бірігуі. Ежелгі мысыр мемлекетінің дамуының негізгі кезеңдері.

Мемлекет формасының эфолюциясы. Шығыс деспотиясы және оның негізгі белгілері. Деспот билігінің абсолютизациясы мен сакрализациясы.

Мемлекеттің жоғарғы  органдары: фараон,уәзір,орталық мекемелер. Мемлекет басқарудағы абыздардың ролі. Жергілікті басқару органдары. Сот  құрылымы.

Құқық қайнарлары. Құқықтық нормалардың кауіпсізділігі.

Халықтың құқықтық мәртебесі. Негізгі кәсіпшілік – қоғамдық халық  топтары: абыздар,шенеуніктер, және әскери білгірлер; еркін шаруалар және кәсіпшілер; құлдар. Қауымның касталық ұйымы. Ауылдық  қоғамдастықтар.

Заттық қарым –  қатынастың құқықтық реттелімі. Мемлекеттік  және храмдық жерге ие ірі меншік. Міндеттердің негізгі түрлері.

Отбасы құқығы. Неке қию  шарттары. Полигамияның рұқсат етілуі. Ажырасу. Ерлі зайыптылар арасындағы заттық және жеке қарым қатынастары. Балалардың құқықтық жағдайы. Ата – аналық билік. Мұрагерлік құқық. Қылмыстық құқық. Қылмыспен жазалау жүйесі. Жазалау мақсаттары.

Іс жүргізу құқығы. Айыптаушы процесс. Соттық дәлелдер жүйесі.

3-тақырып. Шумер-Вавилондық  өркениеттің мемлекеті мен құқығы.

Месопотамиядағы мемлекеттің  пайда болуы. Мемлекет – қалалар. Вавилондық патшалығының өркендеуі  мен оның дамуының негізгі кезеңдері.

Мемлекет формасының эвалюцияссы. Киелі Екі өзен қалаларының  артық дәрижелі мәртебесі.

Мемлекеттің жоғарғы  органдары. Патшалық билік. Орталық мекемелер. Мемлекет басқарудағы абыздардың ролі. Сарайлық басқару жүйесі. Жергілікті басқару органдары.

Сот құрылымы, құқық қайнарлары. Хаммурапи заңдары.

Халықтың құқықтық мәртебесі. Негізгі халықтың кәсіпшілік қоғамдық топтары: авилумдар, мушкенумдар, құлдар; абыздар, шенеуніктер,сарбаздар,көпестер,қоғам шаруалары,кәсіпшілер,патша мен мушкенум құлдары.

Заттық қатынастардың  құқықтық реттелуі. Мемлекеттік, храмдық, қоғамдық меншіктін жерді иемденуі. Илькум заттары. Міндеттердін негізгі түрлері.

Отбасы құқығы. Неке: ажырасу  және қосылу реті, ердлі-зайыптылардың  арасындағы жеке және заттық қарым  – қатынастар. Ата – аналар мен  балалар арасындағы қарым – қатынас. Әкелік билік. Қамқорлық.

Мұрагерлік құқық. өсиет  бойынша мұрагерліктің дамуы.