Исламдық банк жүйесі

Десе де, еліміздегі «Ислам банкингі» заң бойынша  тек «Самұрық-Қазына» мен «ҚазАгро»  ұлттық холдингтерінің еншілес компаниялары сукук шығару құқығына ие. Құнды  қағаздарға қатысты мұндай шектеулер  реттеушілердің де, эмитенттердің де исламдық құралдармен жұмыс істеу  тәжірибесінің жоқтығына байланысты.

Қазақстан қор биржасында ислами несие құнды қағаздарын шығару үшін барлық жағдайлар жасалған. Алматы өңірлік қаржы орталығында Ислам  қаржы құралын дамыту басқармасы құрылған.

Businesswekk хабаршысы күні кеше ислам құнды қағазадарын сататын әлемдік компаниялардың атын атады. Тізімде Қазақстан даму банкі де көрсетілген. Биылғы жылдың ортасына қарай Қазақстанның даму банкі ислам құнды қағаздары сукукты шығаруы мүмкін.

Аталған мәселе заңды  және экономикалық тұрғыдан сарапталуда. Сукук шығарғысы келетін компанияларға  отандық компаниялар сукукты  ендіруде шетел компания қызметтеріне жүгінуде. «Кәусар Консалтинг» компаниясының  өкілі ислам банкингі саласында  отандық мамандарға жол ашамыз десек, солардың қызметін пайдаланған орынды дейді.

Оның пікірінше, егер елімізде ислам қаржы құралдарын дамытамыз десек, бұл істе шетелдің емес, отандық мамандардың қызметіне  жүгінген орынды.

Ислам қаржы құралын  дамытуға кеңес беретін «Кәусар  консалтинг» компаниясы «Қаржы министрлігі  сукук шығаратын болса, олармен  әріптестік қарым-қатынаста жұмыс  істеуге әзірміз» дейді. Ал Қазақстан  Даму банкі сукук шығару үшін HSBC банкінің мамандарына жүгінбекші. Отандық  сарапшылар сукук ислами қаржы құралы шамамен биылғы жылдың үшінші тоқсанына  қарай шығарылады деп болжауда.

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

Қазақстан Президенті Банкпен  деңгейлес серіктестікке және Қазақстан  экономикасына көрсетіп отырған  қолдауына қанағаттанушылығын білдірді. - Біз өзара ынтымақтастықты жалғастыру мүддесін көздейміз. Қазақстан ТМД елдері арасында сіздің банкпен бірінші болып серіктестік бағдарламасын әзірлеуі біздің өзара іс-қимылымыздың жоғары деңгейін білдіреді. Біз қазір іске асырып жатқан индустриялық-инновациялық бағдарлама екіжақты ынтымақтастық үшін зор мүмкіндік туғызады, – деп атап өтті Нұрсұлтан Назарбаев.

ИЫҰ Жоғарғы органы болып  үш жылда бiр рет, бiрақ бес жылда  бір реттен кем емес шақырылатын  мемлекеттер және үкіметтер басшыларының Саммиті табылады. Жұмыс органы –  мүше мемлекеттердiң біреуінде жылына бiр рет шақырылатын Сыртқы iстер министрлерiнiң кеңесi. Кеңесу органы ретінде іс басындағы, бұрынғы және келешек саммиттердің, Сыртқы істер  министрлер кеңестерінің төрағаларынан, Бас хатшылық штаб-пәтерінің болу мемлекетінен, сонымен қатар атқарып  отырған лауазымына байланысты комитет мүшесі болып табылатын Бас хатшыдан тұратын атқарушылық комитет жұмыс істейді. Ал Атқарушылық орган – Бас хатшылық Ұйымның бас лауазымды тұлғасы болып табылатын Бас хатшыдан, сондай-ақ Ұйымға қажетті қызметкерлердің штатынан тұрады. Бас хатшыны бес жылға қайта сайлану құқығымен СІМК сайлайды. Ислам ынтымақтастығы ұйымының шеңберінде Экономикалық және сауда ынтымақтастық жөніндегі тұрақты комитет (Түркия), Ғылыми-техникалық ынтымақтастық жөніндегі тұрақты комитет (Пәкістан), Ақпарат және мәдениет мәселелері жөніндегі тұрақты комитет жұмыс істейді (Сенегал). ИЫҰ жүйесіне 26 арнайы, субсидиарлы және аффилирленген институттар кіреді. Ұйымның арнайы институты ретінде Ислам даму банкі, ИЫҰ білім, ғылым және мәдениет жөніндегі ұйым (Islamic Educational, Scientific and Cultural Organization - ISESCO), Жаңалықтардың халықаралық исламдық агенттігі, Ислам мемлекеттерінің теле-радиохабарлау ұйымы жұмыс істеп жатыр. Астанада ІІІ Қазақстандық исламдық қаржы конференциясы болады. ҚР Индустрия және жаңа технологиялар вице-министрі Бақытжан Жақсалиев Алматыда өтіп жатқан «Исламдық қаржы бойынша халықаралық отырыс: оңтайлы жағдайлар жасау» деп аталатын алқалы жиында мәлімдеді. Жалпы Ислам даму банкімен ынтымақтастық Қазақстанда 1995 жылы басталған болатын. ҚР Индустрия және жаңа технолоргиялар вице-министрі Бақытжан Жақсалиевтің сөзіне қарағанда, алғашқы кезде сәтсіздіктер мен түсінбестіктер де болды. Қазір ол енді барлық деңгейде реттеушілік, халықаралық, нарықтық, мемлекеттік және жеке салаларда жаңа сатыға көтерілмек.

 

 

 

 

 

Қолднылған әдебиеттер

 

1. Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1

2. ҚР-ның Азаматтық кодексі 27 желтоқсан 1994 жыл (жалпы бөлімі);

3. ҚР-ның Азаматтық кодексі  1 шілде 1999 жыл (Ерекше бөлімі);

4. 1998 жылдық 29 маусымынан бастап «ҚР-ның Ұлттық  Банк туралы» заңы 

5. 1998 жылдық 29 маусымынан бастап  «Банктер мен банктік қызмет туралы» заңы

6. ҚР Президентінің 31 тамыз  1995 жылғы «ҚР-дағы банктер мен  банктік қызмет туралы» Заң  күшіне ие Қаулысы;

7. ҚР-ның «Қаржы сұрақтары бойынша ҚР-ның кейбір заңдық актілеріне өзгерістер мен толықтыруларды енгізу туралы» заңы.