Қазақстан -2030: мақсаты, басымдылық міндеттері және оны іске асыру мәселелері

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министірлігі Семей құқық және бизнес колледжі

«Экономикалық теория негіздері»   пәнінен

Курстық жұмыс

Тақырыбы: «Қазақстан -2030: мақсаты, басымдылық міндеттері және оны іске асыру мәселелері»

Орындаған :Ибраимов А

 

 

Семей 2008жыл

 

 

Жоспар:

І.Кіріспе

П.Негізгі бөлім

1.Экономикалық өсу

1. Макроэкономикалық тепе-теңдік
2. Сыртқы сауда саясаты,баға және монополияға қарсы саясат

1.3  Қазақстан  Республикасының ауыл шаруашылығының  ғылыми-техникалық әлеуетін нығайту

2.Әлеуметтік даму

1. Жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету және кедейлікпен күрес

2. Білім беру,денсаулық сақтау,демография және көші-қон

3. Қоршаған ортаны қорғау жэне табиғатты пайдалану

3.Инфрақұрылым

 

1. Инфрақұрылым,көлік жэне байланыс
2. Энергетикалық ресурстар

3. Кәсіби үкімет

III. Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

Менің осы  такырытггы тандаған себебім:осы Қазақстан  Республикасы Үкіметінің 2000-2002 жылдарға арналған іс-қимыл бағдарламасы Қазақстан Республикасының 2030 жытға дейінгі даму Стратегиясы ескеріле отырып жэне Қазақстан Республикасы Парламентінің (1999 жылғы 12 қараша, N 204-1 ҚРП) және Қазақстан Республикасы Үкіметінің (1999жылғы 11 қарашадағы N 1684) каулыларымен макүлданган Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000-2002 жылдарға арналған іс-қимыл бағдарламасы туралы курстық жұмысымды әзірлендім.

Қазакстан Республикасының  Үкіметі өзінінің алда тұрған қызметінде мынадай негізгі бағыттарды белгілейді: саяси тұрақтылықты сақтау және ұлттық қауіпсіздіктің негіздерін нығайту;

тұрақты макроэкономикалық  саясатты қалыптастыру жэне экономикалық өсу үшін жағдай жасау; экономиканың нақты, әсіресе экспортқа бағытталған және импортты алмастыратьш секторы мен жұмыспен қамтуды және ішкі рыноктың сыйымдылығын арттыруды қамтамасыз ететін салаларын дамытуды қамтамасыз ету;

кәсіпорындардың - табиғи монополияның қызметін реттеу кәсіпкерлік пен бәсекелестікті дамыту үшін, бәселестікті орта қальптастыру және жағдай туғызу;

елдің тұрақты банктік жүйесін қамтамасыз ету және екінші деңгейдегі Қазақстандық банктердің шаруашытык жүргізуші субъектілерді несиелендіруін кеңейту үшін жағдайлар жасау, бағалы қағаздар рыногының жұмысын жандандыру;

елдің тартымды инвестигхияльік ахуалын калыптастыру және Қазақстан Республикасының капиталдың сыртқы рыноктарындағы имиджін нығайту, тікелей инвестицияларды тарту жөніндегі қызметті жандандыру және отандық тауар өндірушілерге қажетті мемлекеттік қолдау көрсету;

мемлекеттік қарыз алудың нақты өлшемдері мен рәсімдерін айқындау және

 

үкіметтік кепілдіктерді ұсыну;

әлеуметгік  көмек көрсету жөніндегі жұмыстарды аймақтарға көшіру;

мемлекеттік баскару жүйесін одан әрі жетілдіру, оны орталықсыздандыру, жоспарлау жүйесін нығайту,

Қазақстан Республикасьгньщ Үкіметі өз қызметінің алдағы кезеңдегі  негізгі принциптері ретінде:

әлеуметтік  жэне экономикалық тиімділіктің арасыңдағы орынды тепе-тендікті қамтамасыз етуді;

экономиканың  нақты секторының басымдығьн;

мемлекеттік бюджеттің шъшайьілығын;

әлеуметтік көмекті, ең алдымен аз қамтамасыз етілгендерге, беруді;

сыбайлас  жемқорлыққа қарсы ымырасыз күресті;

қоғамды рухани дамыту проблемаларына назар аударуды күшейтуді;

сыртқы саясаттағы көп  салалықты;

Осы "Жаңа әлемдегі Жаңа Қазақстан"2030 стратегиясының бағдарламасыңда қойылған мшдеттерді іске асыруға бағьггталған іс-шараларды толықтай ашьп, осы

курстық жүмысымда  түсіндіруге тырысамын..

 

І.Экономикалык өсу 

1.1 Макроэкоиомикалық  тепе-теңдік

Үкіметтің макроэкономикалык  саясаты тепе-теңсіздікті жеңуге жэне тұрақты өсуді қамтамасыз ететін шаруашылық жүргізуші субъектілер үшін экономикалык орта құруға бағытталатын болады.

Үкімет жаппай ішкі өнімнің нақты көрінісінде жыл сайын 3-4 % деңгейінде өсуін қамтамасыз етпек, инфляцияның деңгейін жылдық есептеу 2002 жылы 4 %-ке дейін төмендетпек ниетте.

Республикалық бюджет тапшылығын қысқарту, теңгенің тиімді айырбас бағамын қалыптастыру, нақты секторды сауыктыру,қаржы секторының түрлі бөліктеріне халықгың ақшалай салымдарының өсуі арқылық материалдық өндірісті несиелендірудің көлемін арттыру қамтамасыз етілетін болады. Үкімет бюджеттің кіріс бөлігін басымдықты арттыру, сондай-ақ басымдықты емес мемлекеттік шығыстарды қысқарту арқылы реслубликалық бюджет тапшылығын ішкі жалпы өңімнің 2000 Жылғы 3 %-нен 2002 жылғы 1,2 %-ке дейін дәйекті төмендеуін қамтамасыз етеді.

Кірістік  түсімдердің өсуі салық салынатың.базаны кеңейтудің (нақты секторды дамытудың), жергілікті органдардың кірістерді жұмылдыруға мүдделілігін күшейтудің, "көлеңкедегі" сектордың кірістерін заңды айналымға дэйекті түрде тартудың жэне жеңілдіктер берудің аясын тарылтудың есебінен қамтамасыз етілетін болады.

Мемлекеттік шығыстарды ұғымды ету басымдықтарды неғүрлым нақты орналастырудың, нормативтік базаны қалыптастырудың жэне дамытудың, мемлекетке тэн емес функциялардан оларды жеке секторға беру арқылы біртіндеп бастартудың есебінен камтамасыз етіледі. Нақты секторды жандандырудын. өнімдерді өткізудің ішкі және сыртқы рыноктарын кеңейтудің экспортка бағытталу және импортты алмастыру шараларын іске асыруды дәйекті саясатын жүргізу арқылы ағымдағы сыртқы экономикалык операцияолар шотының тапшылығын 2002 жылы 1% -тен төмен деңгейге дейін төмендетуге

 

қол жеткізіледі.

Үкімет бүл  міндеттерді шешуге ведендік-тарифтік саясатты қатайту арқылы қол жеткізу ниеті жок. Керісінше. валютаға түрақты жэне үтымды сүранысты қалыптастыруды қамтамасыз ету максатында оларды оңтайландыру мақсатымен кедендік тарифтерді жүйелі түрде кайта карау жолымен импортты ырьіктандьфудьің дәйекгі саясаты жүргізілетін болады. Қазақстанда өндірілетін тауарлар бойынша дайын бүйымдарға ең жоғары, жинақтаушыларға орташа және шикізатқа ең төменгі импорттық кедендік баждардың ставкаларын қальштастыру саясаты жүргізілетін болады. Ең төменгі ставкалар елде өндірілмейтін элеуметтік мэні бар тауарларға да белгіленетін болады.

Жоғарыда  көрсетілген шаралардың, сондай-ақ теңгенің түрақы тиімді айырбас бағамын үстап түрудың есебінен елдің сауда балансының оң сальдосына қол жеткізіледі. Үлттық Банктің алтын валюталық активтері импорттың үш айлық көлемінен кем емес жэне қысқа мерзімді сыртқы борыштың келемінен асатын деңгейден түсірмейтін болады.Ақша-несие саясаты инфляцияның төмен деңгейін үстап түруға, қаржы рыногының түрақтылығын сақтауға, банкгерді одан эрі нығайтуға, сақтандыру рыногын дамытуга, банктердің экономиканың нақты секторын несиелендіруінің одан эрі өсуі үшін жағдайлар жасауға бағытталатын болады.

Үкімет пен Ұлттық Банк таяу жылдары теңгенің тиімді айырбас бағамы саясатын ұстанбақ ниетте. Ақша-несиелік реттеудің ағымдағы банк етемпаздығына ыкпал етудің жэне каржылық тұрақтылықты ұстап тұрудың негізгі қүралдары ашык рыноктын операпиялары, ресми ставкаларды реттеу жэне екінші деңгейдегі банктерді кайта каржыландыру болады.Инфляцияның деңгейін, сырткы жэне ішкі жзржырыноктарыньщ жай-күйін ескере отырып, қайта қаржыландырудьщ ставкаларын төмендету көзделіп отыр. Вексельдік рынокты дамыту банктердін вексельдерді кайта есептеу жолымен қайта қаржыландыруға кіруін жеңілдетеді экономиканы несиелендірудің элеуеті артады. Несиелендіруде басывдыктар импортты алмастырушы өндірістер мен

 

алтын өндір\те берілетін болады.

Кейбір заң  акгілеріне өзгерістер мен толыктырулар қабылдау мемлекеттік органдардъщ банктік күпияны кңрайтын мәліметтерді алу қүқығын шектеуге мүмкіндік береді.

Ұлттық Банктің депозиторлардьщ мүдделерін қоргау жөніндегі іс-шараларының шеңберіңде күрылатын заңды түлғалардың салымдарын (депозиттерін) міндетті ұжымдық кепшдендіру (сақтаңдыру) жүйесі халыктьщ банктік секторға сенімінің өсуіне ыкпал ететін болады жэне соның нэтижесі ретінде банктік секторға тартылатьш ақша көлемін кеңейтеді. Алдағы уақьтта делозиттерді кепілдеңдіру жүйесінің қалыптасуьша орай кепілдендіру объектілерінің, өтеу сомаларының жэне басқа да параметрлерінің қайта қаралуы, сондай-ақ олардың халықаралық стандарттарға көпгу жөніндегі талаптарды орындауьша қарай кепіпдендіру жүйесіне қатысушы банктер шеңберінің кеңеюі мүмкін.

Өзара қарыз  қорлары мен корпоративті вексельдермен операциялар жүргізуге уэкілеттік берілген үітымдар сияқты қаржы институттарыньщ жаңа үлгілерінің пайда болуьша ықпал ететін іс-шараларға ерекше көңіл бөлінетін болады. Жылжымайтьш мүліктердің үйьгмдасқан рыногын қүруға жэне ипотекальгқ несиелендіруді дамытуға жэрдем көрсетілетін болады.

Ипотекалық  несиелендіру банктердің жылжымайтьш  мүліктің кепілімен хальгқты қаржьшандыруға қатысуьш жандандырудьщ есебінен дамытылады. Шаруашылық жүргізуші субъектілерді несиелендіру, ауыл шаруашылығьг мен шағын бизнеске техникалар беру үшін лизинг жүйесін пайдалану кеңейтіледі. Таяу жылдары банктердің қызметін лицензиялау мен пруденциялдьгқ реттеудің, оның ішінде 2000 жылдын ішінде шрландырылған негізде қадағалауды енгізудің, банктік кызметтер тән екелдерін бағалауды жетілдірудің эдістері мен рэсімдері жетілдіршетін болады. Қор рыногының дамытуға жэрдем көрсету мақсатыңда бүкаралык акпараг щцвддарында түрақты негізде олардың баға кесуін мщдетгі жариялау аркылы үныу дастырылған кор рыногында жэне ашық акционерлік нысанында қызмет істейтін банктердін акционерлік және баска да бағалы қағаздарының

  

айналымын жандандыру жөнінде жұмыстар жүргізіледі. Айрықша борыштық міндеттемелерді шығаруды коса банктердің активтерін секьюритизациялау тетігі әзірленетін, сондай-ак банктердін корпоративтік багалы қагаздармен қызметі кеңейтілетін болады.

Банктердің  жэне басқа да каржы инсттутгарыньщ қызметін компьютерлендірудің онан арғы пропесіне байланысты сертафикаттандырьілған банк бағдарламашылары институтын қүру жөніндегі іс-шаралар жүргізілетін болады.

Халықаралық валюта қоры басшылығының ақша-несиелік жэне қаржы статистикасын жасау жөніндегі жобасына сәйкес ақша-несиелік статистикада Коммерциялық банктердегі бухгалтерлік есеп шоттары жоспарыньщ сэйкестендірілуіне қол жеткізіледі.

Эксимбанктің  басьгмдьіқгъі маңьвы бар жобаларды  іске асырудағы ролі күшейтіледі.. Жүйе күруіны отандық бес банктің толық көшпелі инспекциялары жалғастырылады.

Акциялардың мемлекеттік пакеті (50% жэне бір дауыс) сақтала отырып "Қазақстан ХалықтықЖинақ Банкі" ААҚ-н жекешелендіру жалғастырылады. Сақтандыру рыногының жүмыс істеуі, сақтаңдыру компанияларының қызметін қадағалау жэне реттеу жүйелерін жетілдіру, капиталдандыруға, сақтандыру резервтерінің деңгейіне жэне оларды орналастырудың сенімділігіне талаптарды арттыру үшін нормативтік-қүкьпсгьіқ база қүру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру көзделіп отыр.

Сақтандыру  қьвметін көрсетулердін, эсіресе өмірді жэне аннуитеттерді сактандыру саласында, сапасын арттыру жэне кеңейту үшін шетелдік сақтандыру компанияларының Қазақстандық рынокке кіруіне рұқсат етілетін болады.

Сақтандырудың ерікті және міндетті түрлерін дамытуға көп көңіл бөлінеді. Сақтандьірудьщ аталған түркрі бонынша зандарды халықаралық нормаларға сэйкес келтіру көзделіп отыр.

іи

 

1.2 Сырткы сауда саясаты.баға және монополияға қарсы саясат.

Қазакстан Республикасының Үкіметі ұзақ мерзімді басымдықтар мен мақсаттарды да, ағымдағы сәттін міндеттерін де ескере отырьш теңгерімді салық-бюджет саясатьш жүргізетін болады.Үкімет мемлекеттік бюджетке кірістің түсімін арттыруды, салық жүтінің халық пен шаруашылық жүргізуші субъектілерге эділ бөлінуін қамтамасыз ететін салық саясатын жүзеге асырмақ ниетте. Салық салудың түрақтылығы сақталатыны салық заңдарының қарапайымдылығы мен оңай түсінілетіндігі қамтамасыз етілетін, үсынылатын салық жеңілдіктері ретке келтірілетін болады. Салықгық экімшіліктендіруді жетілдіру, оның ішіңде фискальдық органдар мен салық төлеушілердің арасындағы өзара қатынасты нақты реттеу одан эрі жетілдіріледі.

Барлық деңгейдегі бюджеттерге салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің түсімін арттыру, мемлекет пен шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржылық өзара қатынастардағы мүдделерінің тепе-тендігіне қол жеткізуге жақындай түсу, салық салу жүйесінде эділдікке қол жеткізу мақсатында мынадай іс-шаралар:

салық заңдарын салық салудың тәртібін оңайлатуға бағытгалған жетілдіру, қазіргі кезде қолданылып жүрген жеңілдіктерді ретке келтіру, салық салудың тетігі жөніндегі, сондай-ақ экономиканың нақты секторын дамытуды ынталандыруға арналған қолданылып жүрген жекелеген ережелерді нақтылау;

акцизделетін  өнімдер бойынша. оньш ішінде алкогольді өнімдердің өндірісі мен айналымьш мемлекетгік реттеу жөніндегі іс-шараларды іске асыру арқылы салык түсімдерінін татыктығьш камтамасыз ету, сондай-ақ мүнай өнімдерінің жекелеген түрлерінін айналымын мемлекеттік реттеуді енгізу; салық салу максаты үшін жышжымайтын мүліктің қүнын айқындаудың тэртібін жетілдіру: капиталды ресмн емес аясынан шығару үшін жағдай жасау,

 

кэсіпкерлік кызметпен «гш амилысканы жэне салық салу объектілерін

жасырғаны үшін жауаіггылыкты күшейту;

алымдар мен  бюджетке теленетін баска да міндетті телемдерге қатысты

жүргізілетін  өзгерістер мен татыктьфуларды шектеу жолымен фискальдық

саясаттың тү_рактьшығьш сактау салык саясатының басым бағыттары болып

айқындалды.

Жаңа салық  заңдарында салық салудың базасын  кеңейту үшін мынадай шаралар:

келешекте салықтық каникулдарды токтату және салықтар бойынша жеңілдіктерді қысқарту, ҚҚС-ты жинау үшін тіркеуге арналған бастапқы мэнге қайтып оралу; занды түлғалардан алынатын сапыққа бизнеске қатысы бойынша неғүрлым ьшталандьфушьі сипат беру;