«Crocus Multimedia Services» ЖШС-нің қысқа және ұзақ мерзімді активтерін талдауы

 

     Талдау жүргізіп отырған «Crocus Multimedia Services» ЖШС 2006 жылы капитал 30623789 мың теңгеге 2006 жылы 16135513 және үлес салмағы 47,3 пайызға төмендеді. Осы көрсеткіштің төмендеуіне меншікті капиталдың төмендеуі әсер етті. Ол есеп беру жылы 28158509 мың теңгеге, төмендегенін көріп отырмыз. Ал қатыстырылған капиталы жыл басында 30563725 мың теңге, 2007 жылы 2405216 мың теңгеге ие болып, өткен жылмен салыстырғанда 14,7 пайызға төмендеді. Барлық коэффициенттер қолайлы мәедерге ие болып отырған жоқ.

Өзіндік капиталдың құрамы мен құрылымын талдау

(2006-07жыл «Crocus Multimedia Services» ЖШС)

                                                                                                                                    кесте-1.1.4.

                                                                                                                                        мың тг.

Көрсеткіштер	2005 жыл		2006 жыл		ауытқуы
	сомасы	%	сомасы	%	сомасы	%
Өзіндік капитал	60064	100	2405216	100	2345152	-
Жарғылық капитал	100000	16,6	100000	4,2	-	-12,4
Бөлінбеген табыс	-399369	-66,4	2305216	95,8	1905847	29,4

 

     Кестеде  көрсеткендей өзіндік капиталдың  бар үлесі бөлінбеген табысқа келіп отыр. Өзіндік капитал жыл басында 60064 мың теңгеге жыл аяғында 2405216 мың теңгеге көрсетті. Жарғылық капиталы 100000 мың теңге өткен жылмен салыстырғанда 12,4 пайызға төмендеді. Бұл бөлінбеген табыспен тікелей байланысты. Бөлінбеген табыс жыл басында 399369 мың теңгеге зиянмен көрсетіліп, жыл аяғында 2305216 мың теңгеге табысқа ие болды.

 

Меншікті капиталдың айналым көрсеткіштерін талдау

(2006-07жыл «Crocus Multimedia Services» ЖШС)

                                                                                                                            кесте-1.1.5.

                                                                                                                               мың тг.

Көрсеткіштер	2006 жыл	2007 жыл	Ауытқуы
Өнімді өткізуден түскен түсім	95769565	92090967	-3678598
Меншікті капиталдың орташа жылдық көлемі	1223555	1232640	9085
Меншікті капиталдың айналымы ретпен	78,3	74,8	-3,5

 

     Талдаудан  көріп отырғандай меншікті капиталдың  өткен жылмен салыстырғанда 3678598 мың теңгеге төмендегенін көріп отырмыз. Бұған бөлінбеген табыстың өсуі ықпал етеді. Өнімді өткізуден түскен табыс 2006 жыл 95769565 мың теңге, 2007 жылы 92090967 мың теңге. Меншікті капиталдың орташа жылдық шамасы жыл басында 1223555 мың теңге, 2007 жылы 1232640 мың теңгеге өткен жылмен салыстырғанда 9085 мың

теңгеге өсті. 2006 жыл меншікті капиталдың айналымы 78,3 мың теңгеге, 2007 жылы 74,8 мың теңге, өткен жылмен салыстырғанда

 

Меншікті капиталдың айналым көрсеткіштерін талдау

(2006-07жыл «Crocus Multimedia Services» ЖШС)

                                                                                                                                 кесте-1.1.6.

                                                                                                                                       мың тг.

Көрсеткіштер	2006 жыл	2007 жыл	Ауытқуы
Таза табыс	-39936	2345153	2305217
Меншікті капитал	60064	2405216	2345152
Меншікті капиталдың табыстылығы	-0,6	0,9	0,3

 

     Талдау нәтижелерінен көріп отырғанымыздай кәсіпорынның таза табысы 2305217 мың теңгеге, ал меншікті капитал 2345152 мың теңгеге артқан. Бұл көрсеткіштер есепті жылда өткен жылмен салыстырғанда 2345152 мың теңгеге артқанын көрсетеді. Бұл көрсеткіштің артқаны ақшалай қаражаттарды тиімді пайдаланғанын білдіреді. 2005 жылы 39936 мың теңгеге зиянды көрсеткен. 2006 жылы 2345153 мың теңгеге яғни, 2305217 мың теңгеге өсті. Бұл өсуі меншікті капиталдың табыстылығы 0,3 пайызға өскенін көріп отырмыз.

 

Ұзақ мерзімді активтердің құрамы мен құрылымын талдау

(2005-06жыл «Crocus Multimedia Services» ЖШС)

                                                                                                                                   кесте-1.1.7.

                                                                                                                                     мың тг.

Көрсеткіштер	2005 жыл		2006 жыл		Айырма
	сома	пайыз	сома	пайыз	сома	пункт
Ұзақ мерзімді активтер	-	-	325461	100	325461	-
Материалдық емес активтер	-	-	-	-	-	-
Негізгі құралдар	-	-	325461	100	325461	-
Ұзақ мерзімді инвестициялар			-	-	-	-
Ұзақ мерзімді дебиторлық қарыз	-	-	-	-	-	-

 

 

     Кестеде көрсеткендей ұзақ мерзімді активтердің есеп беру кезінде 325461 мың теңгеге. Ұзақ мерзімді активтердегі үлес салмағы көп мөлшерін тек негізгі құралдар 100 пайызды құрайды.

     Негізгі  құралдардың техникалық жағдайын  талдағаннан кейін негізгі құралдардың  қолдану көрсеткіштері оқылады.  Кез келген акционерлік қоғамдағы  негізгі құралдардың тиімділігі  келесі көрсеткіштерімен сипатталады:

• Қор қайтарымдылық коэффициент;

                          -    Қор сыйымдылық коэффициент;

   -    Интегралды  көрсеткіш коэффициент.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2 «Crocus Multimedia Services» ЖШС-нің есепті ұйымдастыруы

 

     «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы» 2007 жылғы 28 ақпандағы Қазақстан Республикасының №234-III заңға сәйкес бухгалтерлік есепті жүзеге асырады.

     Есеп саясаты  – деп ұйымдарда іс-тәжірибе  қолданылатын бухгалтерлік есеп объектілерін жіктеп, жүргізуге арналған өрісі кең ішкі ережелер жүйесін айтады.

     «Crocus Multimedia Services» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі қаржылық қорытынды есеп дайындау мен тапсыру жөніндегі жекелеген факторларға сай жалпы бухгалтерлік есеп ережелеріне ауытқымайтын жағдайда дайындалатын есеп саясатының атқаратын рөлі өте зор деп қарастырады.

     Есеп саясаты  көп сатылы бухгалтерлік есеп  ережелерінің жалпы талабына  сай жасалынып, мұның өзі ұйымдардың бухгалтерлік есеп жөніндегі ішкі ереже мен әдістер жүйесіне жатады.

     Ұйымдар мен кәсіпорындарда жасалынып қалыптасатын есеп саясаты бухгалтерлік есеп жөніндегі принциптерден, ереже-нұсқаулардан, әдістер мен әртүрлі ішкі операциялар маңызынан құрылады. Мұның барлығы қаржылық есеп жүйесін жүйелеп тапсыру мақсатындағы шындық көрсеткіштерді дәлелдеу мақсатында іске асырылады.

     Қаржылық  жағдай мен мұндағы болып тұратын  өзгерістерді, шаруашылық қызметінің  жағдайын дәлелді түрде іске асырып, алдын-ала қойылған талаптарға жауап беру үшін ұйымдар басшылары бухгалтерлік есеп жөніндегі көп сатылы принциптер мен әдістер ішінен ең қажеттілерін таңдап, бұларды қолдану жөніндегі тұжырымдама дайындауға міндетті.

     «Crocus Multimedia Services» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің есеп саясатының түпкі мақсаты – нарық пен базарлы саудаға түсетін ұтымды жолдарды анықтау, өндірісті ары қарай модернизациялау, жаңа және сапалы

өнімдер өндіруге ықпал  ету, қаржылық күйреу жағдайын болдырмау,

материалды активтер мен басқа да құндылықтарды дұрыс бағалау мен есептен шығару, резервтік қорлар көздерін көбейту, өндірістік шығындар тиімділігін ұтымды басқару болып табылады. Түпкі мақсаттың ең дәлелдісі ұйымдардың таза пайдамен қызмет атқаруын қамтамасыз ету.

     Сондықтан, қандайда болмасын ұйымдардың таза пайдамен қызмет атқарып, жұмыс істеуіне ең әуелі ұйымдардың өзі, үлес қосушы акционерлер мен қаржы салымшы инвесторлар, дайын өнімдерді сатып алушылар, несиелендірушілер мүдделі болып табылады.

     Тәжірибе  тұрғысынан қарағанда ұйымдардың есеп саясаты ішкі есеп жүргізу варианттарын таңдау құқысын толық түсіну мен игеру, негізгі және айналым қаражаттарын бағалау мен есептен шығару, материалды емес және материалды активтерге амортизация мен тозу сомаларын есептеу, қолданылатын қажетті синтетикалық шоттар тізімін жасау, тауарлы-материалды құндылықтарды бағалау мен сату, шығындарды реттеп басқару жөніндегі көптеген әдістер ішінен осы ұйымға тән қолданбалы әдістердің ең тиімдісін таңдай отырып, бухгалтерлік есеп жүйесін жүргізу мақсаты қойылады.

     Есеп жүйесін  ұйымдастыру ұйымдар мен кәсіпорындарда әр түрлі жағдайда қалыптасады, мұнын үшін технологиялық бағытпен техникалық жағдайларды толық меңгеру негізінде көп вариантты есеп саясатының ішінен ең қажетті және тиімді жолдарын жасау қажеттілігі туындайды. Есеп саясатының оптималды және бір бағытты типтік варианты болмайды. Есеп саясаты негізінен қаржы есебінің өрісінде жасалынады. Алайда қаржы есебі басқарушылық және салық есебімен тікелей байланыста болатындығын, және есептің бұл түрлері арасында гармониялық үйлесімділіктің сақталуын есте сақтаған жөн. Бухгалтерлік есептің жоғарыда айтылған әрбір түрлерінің өз ерекшеліктері мен жүргізу әдістері болатындықтан, қаржылық есепті қорытындылау қызмет қолданбалы негізгі бағыттан ауытқымауы керек.

 

 

     Ұйымдардың  есеп саясаты бұларды басқару  ерекшеліктеріне кәсіпкерлік қызметтің құқықтық нормасына, құрылтайшылық құжаттар мен жарғыға, салық төлеу жағдайына, клиенттермен жасалған ұзақ мерзімді келісім шарттарға т.б. әрекеттерген де байланысты болды.

     Есеп саясаты  екі жағдайда – «жоғарыдан»  және «төменнен» реттеледі. «Жоғарыдан» реттеу кезеңінде есеп қызметін жүргізу жөніндегі заңдар мен нормативтік актілер, сондай-ақ бекітілген бухгалтерлік есеп стандарттары, салық заңдылығы т.б. ресми құжаттар басшылыққа алынады. Екінші жағдайда «Төменнен» реттеу кезеңінде ұйымдардағы технологиялық ерекшеліктер, салалық құрылым, табыс келтіру жолдары т.б. ішкі ерекшеліктер басшылыққа алынады. Есеп саясатын қалыптастыру үшін есеп жүргізу әдістерінің ішінен, осы кәсіпорынға тән қажетті әдістер мен ережелерді таңдап алып, есеп саясатының маңызын ашуға болатындығын тағы да айта кеткен жөн.

     Есеп саясатын  ресмилендіру үшін осы ұйымдар  мен кәсіпорындарда қолданылатын  ішкі әдістемелер мен ережелерді  ұсыну кезінде жалпы бухгалтерлік есеп объектілерін жүргізу жөніндегі қойылатын талаптардан, принциптер мен қаржы есебінің элементтерін тану бағытынан ауытқымау керектігін түсіну қажет.

     Егер жан-жақты  және сапалы дайындалған, немесе  қабылданған шешімдер ұйымдардың таза пайдамен қызмет атқаруын қамтамасыз етпеген жағдайда, есеп саясатын жасаудың қажеттігі болмайды. Сондықтан есеп саясаты ұйымдар қызметінің тиімділігіне, ақша қаражатының өсуіне және іске асырылмай келген резерв көздерін ашуға тікелей әсер етеді. Мысалға, ұзақ мерзімді жалға беру объектісі таза пайда мен ақша қаражатының көбеюіне тікелей әсер ететіндігін басты бағыттың бірі деп түсінген жөн. Яғни қаржылық тұрғыдан қарағанда ұзақ мерзімге жасалған келісім-шарт бірден таза пайда келтірмегенімен, біртіндеп таза пайданың белгілі бір бөлігін қамтитындығын білген жөн. Есеп саясатын жасауға тікелей басшылық