Автор работы: Пользователь скрыл имя, 02 Апреля 2014 в 20:39, курсовая работа
Біз білетініміздей нағыз кофелер кофе жасаушы өнімнің жалпыға бірдей ставкамен біріктірілген шартты тобына қатысады, асханалық кофелер ( ұнтақталған және қатты дәнді кофе ) атаулы кофелер және өндіріс орнымен бекітілген жоғары сапалы кофелерді құрайды.
Импорттың құрылымындағы кофе өнімдерінің ішінде қазіргі кезде басты орын алып отыр, аз мөлшерде елдерге кофе тасылады.
Дүниежүзілік нарықта дәнді - дақылдар үлкен көлемде экспортталды және ауылшаруашылықта аз интенсивті жүйеде болды, ал қазіргі кезде ішкі қолданыста, өндірісте және экспортта кофе өнімдері басты рөл атқарады. Мысалы, Европалық елдерден басқа, Коллумбияда, Бразилияда көбейтіп отыр және абсолюттік мөлшерде кофе өндіретін елдердің арасында 1-ші орында. Қазір Бразилия кофені импорттаушы ел болып табылады. Басқа жағынан, индустриализацияның өсуіне байланысты кофе өнімдері АҚШ-та ішкі қолданыста өте сұранысқа ие.
Кофе темірлерінің секрециясына жақсы әсер береді. Ғылыми негізделген нормалар бойынша кофе өнімдері азық-түлік рационының үштен бір бөлігін құрау керек (3000 калорийдан тұратын асқа адамның орташа тәуліктік қажеттілігінің 1000 калорийі).
Кофе өндірісінің дамуы кофе өнімдерін алу технологиясына тереңдетіліп енгізілуде. Кофе өндірісіндегі жетістіктер кофе өндірудегі технологиялық процесстерді жетілдіруге және жаңаларын өндіруге мүмкіндік береді. Қазіргі уақытта кофе өндірісінің мамандары биохимиялық процесстің маңызын біліп және түсіндіре алу керек кофе өнімдерін сақтау және өңдеу, технологиялық тәртібін дұрыс таңдап, өлшемдерін өңдеп, кофе өнімдеріндегі әр түрлі болатын жағдайларды ескерту керек. Бұл мамандарға Қазақстандағы Азық-түлік бағ-дарламасының орындалуы маңызды өлшемдерінің алынуына байланысты.
2.7 Кофенің кәсіпшілік қуырма құпиялары
Күн сайын астаналық кофеханалар бірнеше мың келушілерге қызмет көрсетеді. Қонақтардың көбісі байлаулылар сергітетін сусынмен байланысты әдемі және қызықты аңыздар біледі. Бірақ олар көбінесе тек қиялшыл қыздардың алдында білімдарлықпен жылтырау үшін ғана керек, бірақ бидай дәндерінің қуырма технологиялық аспектілері жиірек барлығы зиялы кеңес жиектерінің ар жағында қалады. Расыменде, кофенің қуырылған технологиясы туралы кез-келген адам айта алмайды. Қазіргі уақытта әр супермаркеттің ішінде кофе деген жазуы бар сөрелерді көруге болады, бірақ сол кофелердің көбісі өзіміздің Отандық өндірушілеріміздікі болып табылады. Бірақта шетелден әкелінген кофелерді бізге жеткізгенмен оның сақтау мерзімі тез бітеді, яғни сапасы да төмен болады.
Біздің серіктесіміз «Трэвелерс кофе» кофенің жасыл дәндерін қуырудың дәрежесін іске асырады, оны қолдануға дайын қылады. Новосибирск қаласында жұмыс істейтін қуырма цехы бар, оларды ORCA (Органикалық Таза Кофе Ассацияциясы) негізін қалаушылардың бірінде оқитын кәсіби роут мастер басқарады. Ресейде өзінің қуырма кәсіпорнын тек бірен саранында ғана бар екенін айта кеткен жөн. Массимал дәм алғанша әрбір дәнді қуыру – кәдімгі өнер, ол тек көпжылдық тәжірибемен келеді.
3 КОФЕ САПА ДЕҢГЕЙІН ЭСПЕРТТІК БАҒАЛАУ
3.1 Кофе сапа көрсеткіштерінің салмақтық коэффициенттерін анықтау
Квалиметрияда “салмақ” қөрсеткішінің сапасы сол немесе басқа көрсеткіштер тобының сапасы нақты шарттардың тәуелділігінен анықталады. Мысалы, көбіне мәндердін көрсеткішін маңызды деп санайды. Бірақ басқа да жағдайлар болуы мүмкін. Бір көрсеткіштің қанша рет және қаншалықты басқасынан маңызды деген сұрағына g1 салмақтық коэффициенттін эксперттік және аналитикалық әдістер қолданылады. Эксперттік әдістерде көрсеткіштердің салмағының сапасы көбіне келесі шартты қанағаттандырады.
Ескертулер көтсеткішінің тәуелділігінен салмақтық коэффициенттерін көптеген алгоритімді анықтаулар өнднледі. Кен көлемді таралымды үш әдіс алды:
Сарапшылар жауап беретін сұрақ қойылымына мәліметтердің сәйкес келуі, сондай – ақ сараптаулар өткізіу және сараптау нәтижелерін өндеумен айрықшаланады.
Рангтер әдісі. Рангтеу қатарының өльшем нәтижесінің келтіруінің мағнасы бірнеше зерттеулер объектісін, сол табиғаттын бір құрылымды объектісі ртінде қарастыруға болғанда болады. Әрекеттер қатары келесідей болады:
Мұндай жағдайдағы салмақтық коэффициенттердің мәні келесі формуламен есептеледі.
Рангтеуде алынған зерттеулер нәтижелерін өңдеу барысында келесі операцйяларды орындау қажет:
1.Барлық сараптаулардағы j объектісінің сараптау (көрсеткіші) қойылған, балдар сомасын анықтау.
2. Барлық сараптауларға қойылған, барлық сараптау (көрсеткіштерінің) объектілерінің балдарының сомасын анықтау.
3. Сараптау (көрсеткішінің) объектісінің j коэффицентінің салмағын немесе салмақтығын анықтау.
Салыстырудын жұптық әдісі. Бұл әдісте сарапшы сараптау (сапа көрсеткішінің) объектілерінің нөмірі тігінен және көлденеңнен орналасқан матрицаны алады. Сарапшы екі объектіні (көрсеткішті) салыстырып, сәйкес келетін өзі маңызды деп санайтын объектінің (көрсеткіштің) нөмірін әрбір торға 1-кестеде көрсетілгендей орналастыруы қажет.
Кесте 1
Салмақтық коэффициентің есептелуі.
Зерттеу объектісінің № |
1 |
2 |
3 |
1 |
Х |
||
2 |
Х |
||
3 |
Х |
Жұптық салыстыру тек қана кестенің жоғарғы бөлігін ғана қолданылады. Салмақтық коэффициентің есептелуі келесі формуламен есептеледі
Салыстырудын толық (екілік) әдісі. Жұптық салыстыру тәжірбиесі (адамның психикасының негізгі күшіне) сарапшылардың кейде санасыз сараптаудың (маңызды) объектісіне емес, қарастырыатың жұпта бірінші тұрған объектіге көңіл бөлетінін көрсетеді. Бұдан аулақ болу үшін екілік немесе толық жұптық салыстыру өткізеді. Ол үшін 3 – і кестенің бос бөлігін (төменгі) қолданады және жұптық салыстыруды екірет өткізеді. Мысалы, бірінші объект пен екіншісін, үшіншісін төртіншісін және тағы сол сияқты салвстыру өткізіледі, содан кейін екіншісін біріншісімен, үшіншісімен төртіншісін,... солай соңына дейін, содан керісінше, соңғысын соңғысының алдындағысымен, және біріншіге дейін, соңғысының алдындаңғысын соңғысымен, алдындағысымен,... солай біріншіге дейін. Сонымен, әрбір объектілер жұбы екі рет әр түрлі қтарда және кейбір уақыттын ағынымен салыстырылады. Мұндай салыстыруда кейбір қателердің болмауын туғызады, және өздерінің қызметтеріне ұқыпсыз қарайтын немесе бір нақты көзқарастары жоқ сарапшыларды шығарады. Басқаша айтқанда, екілік жұптық салыстыру бірліктен көрі үлкен сенімділігі бар. Есептеу қатары сол қалпында қала береді, келесі формуладан басқа;
Екілік жұптық салыстыруда алынған сараптау нәтижелерін өңдеу барысында, бір сарапшының ойының саны жоғарғыда келтірілген формуламен анықтылудан басқа, жұптық салыстырудағыдай сол операциялар орындалады. Жоғарыда айтылған салмақтық коэффициенттерді анықтау әдістерінен басқа келесілерін айқындады: басымдылық әдісі, жұптық салыстырудың екіші әдісі, және тізбектелген салыстыру әдісі.
Салмақтық коэфициенттерің есептелуі, дұрыс, нақты нәтижелер алу мақсатын ұстанады. Ол үшін тізбекті нақтылау әдісімен нақты процедура өткізуі қажет.
Осы әдістің мағынасы, алғашқы өлшеу нәтижелерін бірінші Gj (1) жақындауы ретінде қарастырады. Екінші жақындауда олар сарапшы ойының Gj(2) салмақты коэффициенттер тәрізді қолданылады. Осы салмақты коэффициенттерді қолдана отырып алынған, үшініші жақындудағы жаңа нәтижелер сол сарапшы ойының Gj(3) салмақты коэффициенттер тәрізді қарастырылады.
Осы әдісте сол сандарды қарастыруда алынатын і көрсеткішінің алдына Kij > 0 санын көрнсету, j көрсеткішін алу ұсынылады. Kij – ға і алдындағы j объектісін алу жағдайында екіге тең етіп, қабылдау керек, j және і көрсеткішінің тепе – теңдігінде бірге, j алдындағы і объектісін қалау 0 – ге тең. Бұл жағдайдағы сарапшылар толтыратын кесте түрі өзгереді де, 2 – і кестедегідей көрсетіледі.
Kij арқылы сарапшылар қалауын көрсететін жағдайда, алғашқы Gj(1) нәтижелері келесі формуламен анықталады.
1 – ші жақындаудағы салмақты
коэффициенттердің мәнінен көп
мөлшерде айрықшаланады. Анықтау
барысында біреуіне назар
Сарапшылар сапа көрсеткіштерінің салмақтық коэффициенттерің балдық шкаламен есептейді (бірлікпен, бес-ондық балл шкаласымен және тағы басқа)
Алынған шешімді орташа арифметикалық салмақтық коэффициентімен i-дің сапа көрсеткішімен формула арқылы көрсетіледі.
ai = 1/N∑ aij, i = 1, …, n,
Қарама қайшы сарапшы тәсіл бекітілген объективті мәлімет, сарапшылармен анықталған салмақты коэффициент жиналған табыстармен оның шығарылған және өнім эксплуатациясы.
Белгілеп қойған дұрыс, сарапшылардың қолданған салмақтық коэффициенті және басқа сипаттамалармен (мысалы:өнімнің сапа көрсеткіші, шамалы және номиналды басқа көрсеткіштері)
Мысалға алатын болсақ, кофенің сапасын бағалағанда орташа өлшенетін көрсеткішін, N бағалау санымен қолданады.
Мәліметтін бағалау сапасы алынса, алынған шешім кофенің зерттел-генін көрсетеді.
Кофенің салмақтық коэффициенті шамалы және номиналды көрсеткішімен анықталады.
g1=
Егер кофені сапасын көтергенде оның баға саны N болып қалса, онда салмақтық коэффициентінің формуласы былай жазылады.
gI =
Сапа көрсеткіштердің N санымен бағаланады. Сапасы баға санымен анықталады.
3.2. Нәтижелерді талдау және кофе сапа деңгейі туралы шешім дайындау
Жанадан өткізілген көрсеткіштермен және ісшаралармен кофеннің сапасы есептеулер арқылы тексерледі.
Кофенің сапасын жақсартқанда систиматикалық оқытуымен тұтынушыларға кофе сапасын мемлекет ішінде және дүние жүзілік рынокпен эксплуатацияға өткізілгенің көрсетеді. Нәтижесінде кофенің сапасын қамтуға қолдау керек. Кофенің сапасын халықаралық ғылыми – техникалық сәйкестікке шығарады.
Негізінде техникалық және экономикалық жағдайда кофенің сапасын сыртқы бейнесін жақсартып және сақталуын көрсетеді. Нәтижелерді талдағанда кофенің сапасы басқа мәліметтермен қолданылады:
Шығарылған өнімінің сәйкестігін стандартпен тексеруі.
Эксплуатация, бақылау және лабораториялық және басқа зерттеулер жүргізгенде.
Кофенің сапасын жақсартқанда, оның сұранысы мен ұсынысын қарастырады.
Мемлекеттік және шетелдік ғылыми – техникалық табыстарды мәліметтегенде оның сапа көрсеткішін жақсартады.
Кіріспе ретінде кофенің сапасын бірлік жүйе және комплекстік сапа көрсеткіші арқылы, оның керекті өнімінің және көрсеткіш жүйесін экономикалық табыстармен кофенің сапасын жақсартады.
Кофенің сапасын бірлік және комплекстік көрсеткіштерімен жүргізу және есептелнетін жаттығулармен өнім сапасы көтеріледі.
Белгіленген кофенің сапасы көтеріліп дайындалса, тұтынылған өнім сапасы, сәйкесінше тұтынушылармен қолданылуы керек.
Кофенің сапа көрсеткіші мыналға жатады; көлем мен кеткен салмақ өнімінің сапа категориясымен жалпы көлем өнімі; көлем мен кеткен салмақ өндірілген түрлі өнімдер жалпы шығарылған көлеммен топша ретінде оның негізін білдіреді; экономикалық табыстардың және кофенің сапасын жоғарлатуға бағытталған.
Анықталған көрсеткіштерді кәсіпорындарда, ғылыми – техникалық және басқа мекемелерде қолданылады.
Кофенің сапасын жоғарлату үшін аттестат беріледі және сапа категориясы беріледі.
Негізгі формадағы кофенің сапасын ғылыми тексерістерден және дайын сериялық немесе көптік өнімді шығарғанда.
Тапсырыстар мен ісшаралар кезінен кофенің сапасын жылдар бойы жақсартуға бағытталған. Жылдар бойы кофенің сапасын дамытуға жақсартты.
Тапсырыстар мен ісшаралар кезінде кофенің сапасын дайындауға: ғылыми – техникалық табыстардың нәтижелері; ең қолайлы бағытпен кофенің сапасын жоғарлату үшін; мемлекеттік және шетелдік өнімдерінің сапасына дайындау; кофенің сапасын шығаруға әкелінген нәтижелерді талдау.
Тапсырыстар мен ісшаралар кезінде кофенің сапасын көтеруге стандартизация және мемлекеттік аттестация сапа категориясында көрсетілген.