Мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбие берудің мақсаты

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

 

Қарағанды «Болашақ» университеті

 

Гуманитарлық-педагогикалық факультеті

 

Педагогика және психология кафедрасы

 

 

 

 

 

 

 

 

«Мектеп дейінгі педагогика»

пәнінен

 

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

 

тақырыбы: «Мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбие

берудің мақсаты»

 

 

 

 

 

 

 

Орындаған: зДОВ-13-2с қаз тобының

                                студенті Альжаппарова Айнұр

 

 

 

                                  Тексерген: «Педагогика және психология»

                                               кафедрасының  доценті, п.ғ.к

                                               Шалтаева Р.Ж.

                                   

 

Бірінші,екінші  беттерге «номер» қойылмайды  «1»

 

 

 

Қарағанды 2013

Мазмұны

 

Кіріспе                                                                                                                    3

1 Мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбие теориясы мен      әдістемесі

1. Мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбиенің міндеттері 5

      мен мақсаттары                                                                                             

1.2 Мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық білім беру                  15   

2 Мектеп  жасына дейінгі балаларға экологиялық  тәрбие беруде табиғатқа   экскурсияның  әдіс ретінде қолданылу жолдары                                         

      2.1 Мектеп жасына дейінгі балаларға  экологиялық тәрбие беруде       

      экскурсияның алатын  орны                                                                          18                                                                                                                  

      2.2 Мектеп жасына  дейінгі балаға экологиялық тәрбие  беру жұмыстары  

      арқылы эстетикалық сезімдерін  қалыптастыру жолдары                           20                               

Қорытынды                                                                                                      24

Пайдаланған әдебиеттер тізімі                                                                       25

 

 

тақырыбыныз : «Мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбие

берудің мақсаты» ........... ал «Экскурсияның не қатысы бар?.....

 

 осы жоспар бойынша жазыңыз.

1 Мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбиенің ғылыми-теориялық негіздері............................................................................................................................................

1.1Мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбиенің міндеттері ....................

      мен мақсаттары  ...................................................................................................                                                                                           

1.2. Мектепке дейінгі жастағы балалардың экологиялық тәрбиені қалыптастырудағы ерекшіліктері ...........................................................................................................................                   

2 Мектеп жасына дейінгі балаларға  экологиялық тәрбие беру  бойынша тәжірибелік-педагогикалық жұмыс

2.1 Мектеп жасына дейінгі балаларға  экологиялық тәрбие беруде       

      экскурсияның  алатын орны .................................................................................................                                                                                                                                                                                        

     2.2 Мектеп жасына дейінгі балаға экологиялық тәрбиені   қалыптастырудағы мазмұны ....................................................................................................................................

       2.3 Эксперименттік  жұмыс нәтижелері..............................................................................

Қорытынды   .......................................................................................................................                                                                                                  

      Пайдаланған әдебиеттер тізімі ....................................................................................                                                          

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

 

Зерттеудің өзектілігі: Экологиялық тәрбие еңбек тәрбиесімен байланысты. Өйткені өндірістік іс - әрекеттің барысында адам қоршаған ортаға тікелей әсер етеді. Білім береті бала – бақшаларда экологиялық білім мен тәрбие мазмұны еңбек арқылы іске асырылады. Қазіргі жағдайда өндіріс табиғата күшті әсер етуші фактор болып отыр. Осыған орай табиғатты ұтымды пайдаланудың ғылыми білімге негізделетінің балалардың түсінуі қажет. Өйткені іс - әрекеттің нәтижесінде ортада әр түрлі өзгерістер болуы мүмкін. Сондықтан қоғамның өндіргіш күштерін ұнамды орналастыруға аймақ табиғатының ерекшелігін, оның өндірістік жүктемеге орнықтылығын есепке алу  талап етіледі. Балалар табиғи ортаны күтуде, қорғауда орман – тоғай шаруашылығын, жабайы аңдарды, өсімдіктерді қорғауға көмектеседі. Сондықтан олар негізгі мәселелермен таныс болып экологиялық талаптарға сәйкес білімін, экологиялық байлықты тиімді пайдаланады. Табиғатты қорғау белгілі жүйені игеру, экологиялық мәдениет негізінде дұрыс дүние тану көзқарасын қалыптастырады.

 «Экскурсия» - деген терминнің мазмұны ерте кезден әр түрлі болып түсіндіріліп келді. Экскурсиялық істің көрнекті теоретиктері оның негізгі белгілері мыналар деп санады:

1. «Саяхат  тәрізді болуы» және «мажорлылығы» 

2. «Мажорлылығы» және «Жергілікті сипатта болуы», яғни нысандарды олардың табиғи орналасқан жерінде оқып үйренуге болатындығы» (Б.Е.Райков).

3. "Мазмұндылылығы"

4. Нысандарды  олардың табиғи жағдайында оқып  үйрену.

Экскурсияның мәні - ол бізді қоршаған дүниені танып білу формаларының бірі. Ол маңызды екі элементтен тұрады: табиғатта, қоршаған ортада немесе бөлмеде алдын - ала іріктеліп қойылған нысандарды көрсету және солар туралы айтып беру.

Зерттеу мақсаты - мектеп жасына дейінгі балаларға  экологиялық тәрбие беруде табиғатқа экскурсияның әдістерін зерттей отырып, оны дамыту жолдарын ұсыну.

Зерттеудің міндеті - экологиялық тәрбие шарттары мен құралдарын анықтау;

• экологиялық тәрбие шарттары мен құралдарын топтастыру;
• экологиялық тәрбиенің құралдармен шарттарының түрлері және олардың бір-бірімен байланысын анықтау;
• сабақты өткізуде экологиялық тәрбиенің құралдармен шарттардың заңдылықтарын сақтау;

Зерттеудің пәні - мектепке дейінгі педагогика.

Зерттеудің обьектісі - мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбие беруде табиғатқа экскурсияның әдістерін дамыту жолдарын анықтау әдістемесі.

Зерттеудің обьектісі. Мектеп жасына дейінгі балаларға  экологиялық тәрбие беруде табиғатқа экскурсияның әдістерін дамыту жолдарын анықтау әдістемесі.

Жас бала өмірінің образы табиғат аясында (серуен, саяхат, еңбек негізінде) өтеді. Бала табиғатпен еріксіз тілдесіп, оның сырларын ұғынады. Ол бала үшін зор таным, дүниетанудың тұңғыш баспалдағы деп қарайды тәлімгер. Баланың тілін ұстартып, ақыл-ойын, адамгершілік талғамын дамытуда әсіресе жұмбақтарды пайдаланудың мәні ерекше. Жұмбақ - ой гимнастикасы дейді педагог.

Курстың құрылымы мақсаты мен міндетіне сәйкес, курстық жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен турады.

ОСЫҒАН ҚАРАНЫЗ!!!!!!!!!!!!

Зерттеудің көкейкестілігі....................................................................

Зерттеудің нысаны:

Зерттеудің пәні:

Зерттеудің мақсаты:

Зерттеудің міндеттері:

Зерттеудің әдіснамалық негізі Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы, жеке тұлға теориясы, іс-әрекет теориясы, педагогикалық процесс теориясы, мемлекеттік құжаттар.(өзініздің жұмысыныз бойынша жазасыз!)

Зерттеу әдістері:

- Ғылыми  педагогикалық әдебиеттерді оқып үйрену мен талдау.

- Бақылау әдісі.

- Әңгімелесу.

- Сауалнама.

- Педагогикалық эксперимент.

Зерттеу нәтижелерінің сынақтан өтуі: Қарағанды қаласы № 61 «Айгөлек»  балабақшасында жүргізілді.

Зерттеу жұмыстың теориялық маңыздылығы: мектеп жасына дейінгі балаларының .................. қалыптастырудың теориялық  тұрғыдан негізделуі; мектеп жасына дейінгі балаларына ............. қалыптастырудың мазмұны болып табылады.

Зерттеудің тәжірибелік маңызы:

Курстық жұмыстың құрылымы: кіріспеден, екі тараудан, әдебиеттер тізімінен, қосымшалардан тұрады.

 

 

 

 

 

 

1. Мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбие теориясы мен әдістемесі

1.1 Мектеп жасына дейінгі балаларға экологиялық тәрбиенің міндеттері мен мақсаттары

 

Экология дегеніміз - табиғатты пайдаланудық ғылыми-теориялық негізі. Экологиялық тәрбиенің көкейтестілігі Қазақстандағы экологиялық апат аймақтарының болуымен тығыз байланысты. Батыс Қазақстан жұртшылығын әскери полигондар, экологиялық талаптарды өрескел бұзып отырған өндіріс орындары алаңдатып отыр. Қарашығанақ кең орнын игеруге 3000 га-ға жуық егіс, жайылым және орман жері пайдаланылады. Бұрғылайтын қондырғылар мен магистралды газ мұнай тасымалдайтын құбырлар кездейсоқ апатты жағдайға ұшыратуы мүмкін, осы кезде қоршаған ортаның әсіресе жер бетіндегі сулардың ластануы орын алады. 1990 жылғы мамыр 1992 жылғы мамыр аралығында "Нарын" қозғалысының орталығы Орда ауданында болды[?]. Органикалық отынды жағу кезінде атмосфераға күкірттің қос тотығынан басқа азоттың қос тотығы да шығарылады. Күкірт пен азоттың қос тотықтары "Қышқылдық жаңбыр" деп аталатын жауын түсуіне себепші болады, олар топыраққа араласа отырып, оның қышқылдылығының жоғарылауына әкеп соқтырады. Ауылшаруашылық дақылдарының өнімділігіне әсерін тигізді. Қышқылдық жаңбырлар металды жабдықтар мен құбырлардың тоттануын туғызуы мүмкін. Белгілі ғалым – педагогтар Н. В. Скалон, Ф. А. Веретникова, Б. Г. Иоганзен, тағы басқалар табиғат қорғаудың балалар үшін қажетті шарттарын атап өтіп, оларды отаншылдық, эстетикалық, адамгершілік тәрбие негіздеріне жатқызады. Экологиялық тәрбие - бұл адамдардың сезіміне, санасына, көзқарастарына әсер ету әдістері. Ол азаматтардың саналық деңгейінің артуына, табиғатқа қарым-қатынасының өзгеруіне, табиғат ресурстарына ұқыптылықпен, үнемшілікпен қарауға, оның жай-күйіне жаны ашып қарауға, табиғи ортада өзін өнегелі ұстауға әсер етеді. (сноска қайда? [1]

Балабақшаның тәрбиелік жоспарында табиғатты аялап, оны қамқорлыққа алып, күту жеке дара анықталып көрсетілген, еліміздің барлық балабақша осы бағдарламаның негізінде жұмыс істейді. Оның мынандай екі мақсаты бар:

а) балаларды туған табиғатқа деген сүйіспеншілікке тәрбиелеп, оның әсемдігін терең сезінуге, өсімдіктер мен жануарлар дүниесін қамқорлыққа алуға тәрбиелеу;

б) балабақшада табиғат жөнінде қарапайым білім беріп, осының негізінде тірі және өлі табиғаттағы құбылыстар жөнінде  нақты жалпылама түсініктерді қалыптастыру.

Балабақшадағы табиғат қорғау жұмысын кең жолға қоюды Морковскаяның «Балабақшадағы табиғат бұрышы», Веретникованың «Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру» еңбектерінде, балалар барлық уақытта табиғатпен қандай да болсын белгілі бір қарым – қатынаста болады, жасыл орман, әдемі гүлдер, аң – құстар, жапалақтап жауған қар осының бәрі балалардың көңілін аударып қуантады, осылайша табиғатқа, өз Отанына деген сүйіспеншілігі пайда болады. Балаларды табиғатпен таныстыру барысында адамгершілік, еңбек, эстетикалық тәрбие беруді жүзеге асыру қажет. Бұл күндері Қазақстанда білім беру саласы мен Қазақ табиғат қорғау қоғамы жасаған бірқатар әдістемелік құралдардың негізінде табиғатты қорғауды насихаттау белгілі жүйеге келтірілді. «Қазақстан» баспасынан шыққан С.Ысқақовтың «Табиғат және адам» [?], С.Қаженбаев пен С.Мажмухатовтың авторлығымен шыққан «Табиғат қорғау кітабы» [?], «Қайнар» баспасынан профессор Е.Мәмбетқазиев пен Қ.Сыбанбековтың бірлесіп шығарған «Табиғат қорғау» кітабы құнды еңбек болып отыр[?]. Туғал ел табиғатының сұлулығы және табиғат құбылыстарының ерекше әсері де көркемдік талғамды қалыптастырудың басты құралы. Орман, су, жер, жазық дала, тау-тас, бау-бақша, жыл мезгілдерінің ауысу құбылысы, құстардың үні, жануарлар дүниесінің қызығы, өсімдіктер әлемі бала сезімінде, түйсігінде әсерлі айшықталып, оны бұл құбылыстардың сиқырлы сырын білуге ынтықтырады. Балаларды көркемдікті игеруі мен оны өз қолымен жасауға бағытталған іс-әрекеттерінің аясында бейнелеу және сәндік қолданбалы өнердің мәнерлілігі, көрнекілігі әрі танымдық әсерінің күштілігі балалардың шығармашылық белсенділігіне, сол арқылы олардың талғам өрісінің дамуына зор ықпал жасайды.

Балалар өмір құбылыстарын сурет салу, сазбалшықтан немесе пластилиннен мүсіндеу, қиып жапсыру, табиғат материалдарын көркем өңдеу т.б. жұмыстар кезінде тереңірек танып, білуге мүмкіндік алады. Балабақшаның ересектер тобындағы балалары қоршаған ортадағы түрлі заттар мен құбылыстарды көркем бейнелеу тәсілін меңгеруге, заттың көлемі мен пішінін бояулар мен түстер арқылы бейнелей білуге жаттыға отырып, ол дағдыларды өз қиялымен сюжетті сурет композициясын құруда, көркем образ жасауда пайдаланады. Түрлі материалдардан (қағаз, картон, мата, пластилин, т.б.) әшекейлеудік тәсілдеріне машықтанады, бұйымдар үлгісін жасаудың жолдары мен оларды сәндеп әшекейлеудің амалын үйренеді. Ал, мүсіндеу арқылы заттардың, адамдардың, құстардың, хайуанаттардың пішінін бейнелеу тәсіліне машықтанады. Қолданатын сазбалшық немесе пластилин арқылы сомдайтын бейненің сыртқы кескінін, олардың қимыл-қозғалыс пластикасының ерекшеліктерін, күнделікті көргендерін еске түсіре отырып мүсіндей білуге, мүсіндеу барысында тұлғалардың дене құрылысы, бөлшектердің өзара жарасымды байланысы туралы алғашқы түсініктерді игеруге мүмкіндік алады.