Ойын элементі

.

2-топқа

Үмбет, Болат, Ержан үшеуі дос. Олардың біреуі-наубайханашы, бірі-такси жүргізуші, бірі- өрт сөндіруші. Бірнеше дерек: Үмбет пен Болат әр кеште шахмат ойнайды. Болат пен Ержан бірге волейбол ойнауға бірге барады. Такси жүргізуші-метал ақша, өрт сөндіруші -қалайы солдаттарды, ал наубайханашы-марка жинайды.  Ержан ешқашан маркаға қызыққан емес. Такси жүргізуші ешқашан волейболға бармаған.

Олардың мамандығын анықтаңдар.

3-топқа

Мына   сандарды  тиімді  тәсіл - мен  есептеп  мәнін  жаз.

  1+2+3+4+5+6+7+8+9=

.

V. Бөлім. «Іздеген жетер мұратқа»

Әр топқа  Берілген тақырыптар бойынша қорытындылау.

Топқа бөлініп, жарыса жұмыс істеген  оқуышлар сабақты жақсы меңгереді. Сабақ соңында әр топтың жинаған  ұпайларын есптпеу арқылы оқушыларды бағалап, қорытындыланады.

 

 

Сабақ тақырыбы: Білімді тексеру сабағы.

 

Сабақ мақсаты: Оқушылардың дүниеге көзқарастарын қалыптастыру, өздігінен ізденуге, зерттеуге, тұжырымдар жасауға баулу. Сабақ процесінде ақыл-ойын дамыту арқылы адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру.

 

Сабақ түрі: Сайыс сабақ.

 

Сабақ әдісі: Практикалық, эксперименталдық.

 

Сабақ көрнекілігі: карточкалар, тақта, т.б.

 

 

Сабақ барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі.

1). Сәлемдесу.

2). Келмеген оқушыларды белгілеу.

3). Оқушыларға сабақтың түрі  мен мақсатын хабардар ету.

II. Оқушыларды «Жүйе», «Файл» атты 2 топқа бөлу. Әр топқа капитандар сайлау.

Мұғалімдерді шақырып  немесе оқушылардың өз іштерінен  әділ қазылар алқасын тағайындау.

III. Сайысты өткізу.

Тақтада:

 

                        «Біле бер, қанша білсең, - тағы тіле,

                          Жетерсің мұратыңа  біле, біле».       

                                                                            Жүсіп Баласағұн

 

1-тур

«Сұрақ –  жауап»

 Капитандар тақтаға шығып,  жасырын тұрған сұрақтар тобын таңдап алады.

 Әр командаға сұрақтар  оқылады және жауаптары тыңдалады.  Егер олар жауап бере алмаса қарсыластарының жауап берулеріне болады.

 

1-сұрақтар тобы:

 

1. Аты бар байттар тізбегі? (файл)
2. Қағаздағы көріністі экранға түсіруші? (сканер)
3. Калькулятордың неше түрі бар? (2)
4. Адам мен компьютер арасындағы қарым-қатынас? (интерфейс)
5. Дүниежүзілік желі? (интернет)
6. Windows дегеніміз не? (операциялық жүйе)
7. зиянкес программа? (вирус)
8. Келесі жолға өту пернесі? (enter)
9. компакт-диск оқу құрылғысы? (CD-ROM)
10. Ақпараттық процестерді жүзеге асыратын негізгі құрал? (компьютер)
11. Объектілер қоймасы? (қапшық)
12. Латынның  «information» сөзі нені білдіреді?
13. Адам көзі мен монитор арасындағы арақашықтық қанша болуы керек? (70 см)
14. Жақтаулармен шектелген экрандағы тіктөртбұрышты аймақ (терезе)
15. Бір килобайт қанша байтқа тең? (1024 байт)
16. Меңзердің сол жағындағы символды өшіретін перне (BackSpace)

17. Вирустарды жоюға және табуға  мүмкіндік беретін программа.  (Антивирустық программа)

18. Компьютерге мәтін енгізу  құрылғысы.   (Пернетақта)

 

2- сұрақтар тобы:

 

1. Компьютердің миы. (Процессор).
2. Компьютердің ішкі жады. (Жедел жад)
3. Компьтердің экранына ақпарат қандай құрылғының көмегімен шығады? (Монитор)
4. Принтердің неше түрі бар? (3 түрі)
5. Қағаздағы кескінді түсіріп дисплей экранына шығаруға арналған құрылғы. (Сканер)
6. Іске қосу- батырмасын ата. (Пуск)
7. Әр түрлі графикалық кескіндерді салуға, редакциялауға мүмкіндік беретін бағдарлама. (Paint)
8. Баспа құралы. (Принтер)
9. Бүкіл жер шарын қамтитын көптеген әр түрлі компьютерлер және компьютерлік желілердің жиынтығы. (Интернет)
10. Әр түрлі қорларды, мысалы, бағдарламаларды, құжаттарды  және принтерлерді брігіп пайдалану үшін бір-бірімен жалғастырылған компьютерлер тобы. (компьютерлік желі)

11. Бұл адам  ойлауының түрлері мен заңдары  туралы оның ішінде дәлелдеуге  болатын пікірлердің заңдылықтары  туралы ғылым. (Логика).

12.  Жалған  немесе ақиқат болуы мүмкін  қандай да бір пайымдау. (Пікір)

13.  Есептеуіш  машиналар неше түрге бөлінеді? (4 түрге)

14.  Дербес  компьютер неше топқа бөлінеді? (3 топқа) 

15.  Процессор  қандай қызмет атқарады? (Қозғалтқыш)

16.  Компьютер  іске қосылған кезде жүктелетін  және оның барлық құрылғыларының  жұмысын басқаратын арнайы программа. (Операциялық жүйе)

17.  Көбейтілуге  және басқа компьютерге жұғуға  қабілетті, өлшемі шағын арнайы  компьютерлік бағдарлама.    (Компьютерлік вирус)

18. Интернетке  телефон арқылы шығу құрылғысы.   (Модем).

 

2- тур.

 

«Формулалар әлемінде»

 

Тақтаға әр командадан бір  оқушы шығып,карточкаларды таңдап алып, ондағы берілген формуланы бағдарламалау  тілінде жазу керек:

                                                      

sin^{4 +} sin^{3 +} sin⁴                                     

   

                                            

 

 

   3-тур.

«Капитандар сайысы»

 

Әр команданың капитандары  тақтаға шығып, берілген есепті шығарулары керек.

 

1-есеп.

 Велосипедші еңіске қарай  0,5м/с² үдеумен қозғалып келеді.

Егер велосипедшінің бастапқы жылдамдығы 6 м/с-қа тең болса, 0,1 мин өткенде  оның жылдамдығы қандай болады?

 

2-есеп.

 Тыныштық күйден 0,2 м/с² үдеумен қозғала бастаған автомобиль қанша уақыт ішінде 10 м жол жүреді?

 

4-тур

 

«Жұмбақ шешейік»

 Барлық командаға  бірдей жұмбақтар оқылады, әр  команда жарыса жауап береді.

1-жұмбақ.

Көп болса, асықпайсың,

Мезеттен қашықтайсың.

Асықсаң аз болады,

Табасың мұны қайсың? 

2-жұмбақ

Аса қажет өмірге халық үшін,

Пайдаланамын күн сайын  жарық  үшін.

3-жұмбақ

Жоқ өзінде бас та, қас та, мойын  да,

Ұзындығы жазулы тұр бойында.

Ақпаратты қағазға басып шығарады,

Бұл құрылғы қалай деп аталады.

4-жұмбақ

Бұтақ орнында мың бір инесі бар,

Компьютер жанын мекендейді.

5-жұмбақ

Қарындаштың шимайын,

Тез өшіріп жояды.

6-жұмбақ

Саймандарда тұрағы,

Сурет салу құралы.

Суретіңді салады,

Өшірсең кетіп қалады.

7-жұмбақ

Батырмасын басасың,

Қажетті файлды ашасың.

8-жұмбақ

Қабат-қабат қаттама,

Ақылың болса аттама.

9-жұмбақ

Экранның бетінде оның тұрағы,

Қашан болсын жыпылықтап тұрады.

10-жұмбақ

Алаңқайда тұрақты

107 перне тұрады.

Әріптен де, цифрдан да,

Іздегенің табылады.

Әр пернені басқан сайын,

Ойлағаның жазылады.

11-жұмбақ

Сырт-сырт соғады,

Уақыт озады.

12-жұмбақ

Шыр-шыр   етеді

Ұстап қалсаң  сөйлеп  кетеді

 

Сайыс «Күлдіргі жұмбақ есеп шешу»

 

1. Самолет А дан В қаласына дейінгі қашықтықты 1 сағат 20 минут ұшып өтті, ал қайтар жолда 80-ақ минут ұшты.  Бұл қалай?
2. Қаз бір аяғымен тұрса салмағы 12 кг болады, ал екі аяғымен тұрса ше?
3. Информатик кішкентай қалашыққа тоқтады да, шашын қырықтырмақшы болды. Қалада тек екі шаштараз бар. Бірінші шаштараздағы шебердің шашы онша жақсы қырқылмаған. Информатик қай шеберге барады?
4. Дәрігер ауру адамға 4 дәрі беріп: «әрқайсысынан әрбір жарты сағатта ішіп отырыңыз»,-деп кетті. Дәрілерді ішіп бітіруге ауру адамның қанша сағат уақыты кетеді?
5. 50-ді  ½- ге бөліп 3-ке қоссаңдар, нәтижесінде қанша шығады?

 

IV. Қорытынды.

 Әділ қазылар алқасына  сөз беріп қай команданың жеңгенін, соның ішінде қандай оқушылардың  сабаққа белсене қатысқанын және  соған сай әр оқушыға қойылған  бағаларды есту және оларды  журналға қою.

 

 

Сабақтың тақырыбы: «Информатика патшалығына саяхат»

                                          сайыс сабағы

 

Сабақтың мақсаты:    

 

білімділік: Word Pad мәтіндік редакторымен жұмыс істеуді үйрету. Сонымен қатар графикалық редактор Paint-та алған білімдерін, тапсырмаларды орындау барысында тиімді пайдалану.

дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін, көзқарасын дамыту.

тәрбиелік: Өз бетімен жұмыс істеуге үйрету оқушылардың информатика пәніне қызығушылығын, ойлау қабілеттерін арттыру.

 

Сабақтың жүрісі:

Сынып оқушылары 2 топқа бөлінеді. Сабақ «Paint» және «Word Pad» топтарының арасында сайыс  түрінде өтеді. Әр топты кемеге отырғызып, мұхитта жүзе отырып «Информатика патшалығына» алып баруымыз керек. Кемелер әр түрлі  аралдарға тоқтап, онда тапсырмаларды  орындап, әрі қарай өтуі керек.

Әділ қазылар алқасымен таныстырып өтейік.

 

Кеменің жүзу маршруты:

 

І «Қиын сұрақтар»  аралы.

ІІ «Ертегілер»  аралы.

ІІІ «Көркем  сурет» аралы.

ІV «Сиқырлы пернелер»  аралы.

V «Ғажайып қалам»  аралы.

 

І «Қиын сұрақтар» аралы

 

Мұнда әр топ берілген сұрақтарға жауап беріп, алға жылжып отырады.

1. WordPad мәтіндік редакторын іске қосу жолдарын ата
2. Кірістіру нүктесі, меңзер дегеніміз не?
3. Мәтінді теру және түзету ережелерін ата?
4. Қаріпті, өлшемді бір уақытта өзгерту әрекеті?
5. Мәтінді пішімдеу дегеніміз не?
6. Қағаз бетінің өлшемін таңдау әрекеті? Құжатты баспаға шығару әрекеті?
7. WordPad мәтіндік редакторы Windows операциялық жүйесінің қандай тобына жатады?
8. WordPad мәтіндік редакторын жабу әрекеттерін ата?
9. Меңзер артындағы әріпті жою әрекеті?

 

ІІ  Келесі арал «Ертегілер» аралына  келеміз

 

Бір күні сиқыршы компьютерді  сиқырлап тастады. Ол оны компьютер  кактусы деген кактусқа айналдырып, оны өзінің дүкенінің сөресіне қояды. Кактус бейнесінде болу компьютерге  тіпті ұнамады, себебі мұндай әдеттен  тыс келбетте ол ақпараттық процестерді  орындайтын басты құрал бола алмайтын еді. Бақытына қарай дүкенде бір  ақпейіл қыз жұмыс істейді. Ол компьютерге көмектескісі келеді. Егер ол этикетке дұрыс жазулар жазып, кактустың тікенектеріне ілсе, онда компьютер алғашқы қалпына келтіруге  болатынын біледі. Өкінішке орай, бұл  қыз информатика пәнін білмегендіктен, бұл сұраққа жауап бере алмады. Мүмкін сендер этикетке дұрыс жазу жазып, сиқыршыны бірге жеңе алатын шығарсыңдар?

1. Графиктік редакторда салынған  суреттер бейнесін мәтіндік редакторға  көшіру әрекетін ата?

2. Жазылған құжатты қағазға басып  шығару үшін қандай әрекет  орындаймыз?

3. Жазылған мәтіннің өлшемін  қалай өзгертеміз?

4. Сөзді қалай белгілейміз?

5. Жазылған мәтінді қалай алдын  – ала көреміз?

6.  Жаңа құжатты қалай ашамыз?

7. Бұрын сақталған құжаттарды  ашу үшін қандай әрекет орындаймыз?...

 

ІІІ «Көркем сурет» аралы

Бұл аралда әр кеме басшысы-капитан компьютерден Paint графикалық редакторында тапсырма орындайды.

1. кеме: Теңіздегі желкен
2. кеме: Теңіз әлемі

 

ІV «Сиқырлы пернелер»  аралы

Бұл аралда оқушылар қораптан пернелер белгісі  жазылған карточка алып, оның атқаратын  қызметі туралы баяндап береді.

                

                   -   Жаңа  құжат  құру                     

 

•    Құжатты буферге көшіру

 

                                                 

• Құжатты ашу       

         -     Құжатты буферден қою

 

 

• Құжатты сақтау                

 

 

          -     Соңғы әрекетті жою

 

 

•  Құжатты баспаға шығару    

 

-     Күнтізбе уақыт қою

•   Алдын ала көру        

         -      Қажетті құжатты іздеу

 

V «Ғажайып қалам»  аралы

Бұл аралда оқушылар осы өтіп жатқан тақырпта 4 жол өлең шығарып жазады.

VІ. Қорытынды

Ойынның шешуші сәті де келіп жетті. Әділқазылар, сөз  кезегі өздеріңізде. Жеңімпазды анықтап, марапаттауларыңыз сұралады.

 

VІІ. Үйге тапсырма.  «Word Pad мәтіндік редакторы» тарауына шолу жасау.

VІІІ. Бағалау.

Викториналық  кейбір сұрақтар.

 

1. Алғашқы есептеу құрылғысы.   (Саусақтар)
2. Бірінші  буынды  ЭЕМ- нің  элементтік  базасы.
3. (Электрондық шамдар)
4. Екінші  буынды  ЭЕМ- нің  элементтік  базасы.
5. (Диод, транзисторлар)
6. Үшінші  буынды  ЭЕМ- нің  элементтік  базасы. 
7. (Микросхемалар)
8. Аталған байттар тізбегі. (Файл )
9. Адам мен компьютер арасындағы қарым- қатынас.
10. (Интерфейс)
11. Меңзердің оң жағындағы символды өшіру пернесі.                    ( Delete)
12. Компакт дискіні оқуға арналған құрылғы.  (CD ROM)
13. Кез келген сан барлық санға қалдықсыз бөлінеді   ( 1 )
14. Екілік жүйенің сандары                        ( 0 мен 1 )
15. Вирустардың кері әсерін жоюға арналған программа 
16. (Антивирус)
17. Ақпаратты шығару құрылғысы             (принтер)
18. Ақпараттың ең кіші өлшем бірлігі       (бит)
19. «Ақпарат» сөзі латынның қандай сөзінен шыққан? (informatio)
20. «5» екілік жүйеде қандай сан?     (101)
21. Ішкі сақтау құрылғысымен байланыста болатын құрылғы?
22. (процессор)
23. Word редакторы қандай құжаттармен жұмыс істеуге арналған?                                    ( мәтіндік құжаттармен)
24. 1, 2, 4,8 сандарының тізбегі берілген. Келесі санды тап.  (16) 
25. Қатар тұрған бірнеше файлды қай пернені басу арқылы ерекшелеуге болады?                                             (Shift)
26. Электрондық адресте қолданылатын символ      (@ - собачка)
27. Орындаушыға біртіндеп берілетін нұсқаулар жиынтығы                  
28. (алгоритм)
29. Жалпы желіге қосылу үшін қажетті құрылғы (модем)
30. Мәліметтерді енгізу пернесі  (Enter)
31. Адам денсаулығына зиянды компьютер құрылғысы (монитор)
32. Кез келген санның «0» дәрежесі   (1)
33. Курсордың оң жағындағы символды өшіру пернесі (Delete)
34. Бос орын қалдыру пернесі  (Пробел)
35. Компьютер жанына қойылатын өсімдік (Кактус)
36. Кез келген санның «1» дәрежесі (сол санның өзі)
37. Аз батырмалы құрылғы (тышқан)
38. Гректер есептеу құралын не деп атады. (абак)
39. Компьютер жиыны (желі)
40. Экран нүктелерін аралағыш (курсор)
41. Дүниежүзілік компьютер арасындағы байланыс   
42. (Internet)
43. Компьютердің негізгі электронды құрылғысы
44. (процессор)
45. Калькулятордың неше түрі бар? (2)
46. Windows дегеніміз не? (операциялық жүйе)
47. зиянкес программа? (вирус)
48. Келесі жолға өту пернесі? (enter)
49. компакт-диск оқу құрылғысы? (CD-ROM)
50. Объектілер қоймасы? (қапшық)
51. Латынның  «information» сөзі нені білдіреді?
52. Адам көзі мен монитор арасындағы арақашықтық қанша болуы керек? (70 см)
53. Жақтаулармен шектелген экрандағы тіктөртбұрышты аймақ (терезе)
54. Бір килобайт қанша байтқа тең? (1024 байт)
55. Меңзердің сол жағындағы символды өшіретін перне (BackSpace)
56. Компьютердің миы. (Процессор).
57. Компьютердің ішкі жады. (Жедел жад)
58. Компьтердің экранына ақпарат қандай құрылғының көмегімен шығады? (Монитор)
59. Принтердің неше түрі бар? (3 түрі)
60. Қағаздағы кескінді түсіріп дисплей экранына шығаруға арналған құрылғы. (Сканер)
61. Іске қосу- батырмасын ата. (Пуск)
62. Әр түрлі графикалық кескіндерді салуға, редакциялауға мүмкіндік беретін бағдарлама. (Paint)
63. Баспа құралы. (Принтер)
64. Бүкіл жер шарын қамтитын көптеген әр түрлі компьютерлер және компьютерлік желілердің жиынтығы. (Интернет)
65. Әр түрлі қорларды, мысалы, бағдарламаларды, құжаттарды  және принтерлерді брігіп пайдалану үшін бір-бірімен жалғастырылған компьютерлер тобы. (компьютерлік желі)
66. 62. Бұл адам ойлауының түрлері мен заңдары туралы оның ішінде дәлелдеуге болатын пікірлердің заңдылықтары туралы ғылым. (Логика).
67. 63. Жалған немесе ақиқат болуы мүмкін қандай да бір пайымдау. (Пікір)
68. Есептеуіш машиналар неше түрге бөлінеді? (4 түрге)
69. Дербес компьютер неше топқа бөлінеді? (3 топқа)
70. Процессор қандай қызмет атқарады? (Қозғалтқыш)
71. Компьютер іске қосылған кезде жүктелетін және оның барлық құрылғыларының жұмысын басқаратын арнайы программа. (Операциялық жүйе)
72. Көбейтілуге және басқа компьютерге жұғуға қабілетті, өлшемі шағын арнайы компьютерлік бағдарлама.    (Компьютерлік вирус)
73. Вирустарды жоюға және табуға мүмкіндік беретін программа.  (Антивирустық программа)
74. Компьютерге мәтін енгізу құрылғысы.   (Пернетақта)
75. Интернетке телефон арқылы шығу құрылғысы.   (Модем).