Жемисти айран

 

       10 Жеміс-жидекті толықтырғыш мөлшері (кг)

 

1000 кг жеміс-жидек айран  өндірісне жұмсалған жеміс-жидекті толық-тырғыш мөлшері:

С_пр2*М_пр2 = С_нап*М_нап    

М_нап= С_пр2*М_пр2/ С_нап           

С_пр – өнімдегі қанттың массалық үлесі (С),% 
С_нап – жеміс-жидекті толықтырғыштың құрамындағы қанттың массалық үлесі (С),%

М_нап – жеміс-жидекті толықтырғыштың массасы

М_пр – өнімнің массасы

 

М_нап= 5*1000/64 = 78,13

 

Жеміс-жидекті айранның осы термостатты әдістегі технологиялық  тіз-бегі  400 кг тәулік өнімділікпен өндіруге арналған, демек шикізаттың тәуліктік шығыны мынаған тең:

 

0,4 т *78,13 кг/т = 31,25 кг

К_з.см  = 371,77 + 31,25 = 403,02

 

      11 Жеміс-жидекті толықтырғыштарды қосу кезіндегі шығындар

            

П4	=	Кз.см  .  хКп4	=	403,02х0,09	=	0,36
		100		100

    

      12 Құюға бағытталған өнім мөлшері (кг)

 

            К_пр = К_з.см – П₄ = 403,02– 0,36= 402,66

 

   13 Пакеттерге құю кезіндегі шығындар (кг)

 

П5	=	Кпр хКп5	=	402,66х0,63	=	2,54
		100		100

 

      14 Дайын өнім мөлшері (кг)

 

            К _г.пр = К_пр – П₅ = 402,66 – 2,54 = 400,12

 

        Содан кейін шыққан өнімдерді кестеге қоямыз.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5 кесте - Материалдық балансы

Шикізат	Түскен шикізат	Технологиялық операция кезінде алынған өнім:	Алынған өнім
Сүт       Ашытқы Жеміс-жидекті толықтырғыш	365,92       17,7 31,25	Жеміс-жидекті айран Кілегей   Шығындар	400,12 11,03 0,18+0,64+0,52+0,36+2,54
Барлығы	415		415

 

Қорытындылай келгенде бұл кестеде дайын жеміс-жидекті  айран мөлшері 400 кг, ал кілегей 11,03 кг және сонымен қоса шығындарды есептегенде 415 кг тең болды.

 

          3.4 Технологиялық жабдықтарды іріктеу және есептеу

 

А1-ОШФ сүт фильтрі. А1-ОШФ  жабық цилиндрлі фильтрі  тот баспай-тын өрiлген сымнан жасалған сүзгiш торлары бар екі цилиндрі және екі проб-калы үшжүрiстi крандары бар тарату құрылғыдан тұрады. Насос әсерінен ту-ылған қысымнан өнім қондырғының тарату корпусының жоғарғы түтікшесіне жіберіледі. Ары қарай ол конустағы жоғарғы саңылау арқылы тор үстінен ағып өтіп, цилиндрға және цилиндрдан түтiк арқылы шығады. Тазартылған өнiм  корпустың төменгі саңылауы мен құрылғының төменгi түтiгi арқылы шығады.

 

А1-ОШФ сүт фильтрінің техникалық мінездемесі:

 

70-90 °С температурада  өнімділігі, кг/час фильтрдегі жұмыс қысымы, кг/см2 Тот баспайтын фильтрлеуші  тор, өлшемдері  МЕСТ 3826-82 бойынша, мм Габаритті  өлшемдері, мм Масса, кг

2500 - 2800   2,0-2,5   1 және 2   1360х300х 700   89

 

1 сурет - А1-ОШФ сүт фильтрінің жалпы көрінісі.

1-цилиндр; 2-бұқтырманың сермерң; 3-ручка; 4-сүзгіш тор; 5-пробкалы кран; 6-кран; 7-реттеуші винт; 8-бағана.

 

В2-ОМВ-6.3 нормаланған қоспаларды жинайтын резервуар.

Сүт өнеркәсiбi кәсiпорындарында және сүт қабылдау орындарында 

Құрылғы және жұмыс принципі: Резервуар тiк типті. Цилиндрлiк  ыдыс тот бас-пайтын болаттан жасалған iшкi және  сыртқы корпустардан тұрады. Корпус аралық кеңiстiк термоизоляциялы материалмен толтырылған. Ыдыстың жоғар-ғы бөлiмiнде жоғары деңгей көрсеткіші, жуу құрылғы, әуе клапаны және қарау терезесi орналасқан. Қарау терезесi мен шырақ шамы ыдыстың ішкі жағын периодты түрде тексеріп тұру үшiн арналған. Жууға арналған құрылым ерiтiндi жіберілетін саңылаулары бар жарты доғалы екi түтiк тәрiздi  орындалған. Саңы-лаулардан жуушы ерiтiндiнiң шығуы әсерінен пайда болатын реактивтi күштер  түтiк тәрiздi доғаларды айналдырады. Сонымен бiрге ыдыстың iшкi жағы да жуушы ерiтiндiмен бiр қалыпты суарылады. Жоғарғы деңгейдiң датчигi ыдыс-тың жұмыс сыйымдылығының толғаны туралы сигнал бередi, ал әуе клапаны ауаны кiргiзiп және шығарып тұрады. Ыдыстың астыңғы бөлігінде араласт-ыратын циркуляциялық-тiректi сорғалап ағатын құрылғы, сүттiң төменгi деңгей көрсеткiшi бар.

Ыдыс төменгi түтiк арқылы толтырылады. Осы түтiк арқылы да ыдыс үш жүрiстi кранға ауыстырып қосуы кезінде  босатылады. Толтыру немесе боса-тудың аяқталуы жарық  немесе дыбыстық сигнал беру арқылы белгілі болады. Сынамалар алу кезінде  арнайы крандар қолданылады, ал сүттің температура-сын термометрлермен тексередi. Сүт әрбiр 4 сағ. сайын қарқынды араластыру-дан кейiн 15 мин аралығында автоматты түрде араластырылады. Қоршаған ауа және өнiмнiң температураларының әр түрлі болған жағдайында мұндай ыдыс-тардағы сақталған сүттердің температурасының 24 сағатта жоғарылауы, 24о С тең болған кезде, 2о С ғана асуға рұқсат етiледi.

В2-ОМВ-6.3 нормаланған қоспаларды жинайтын резервуардың техни-калық мінездемесі:

Сыйымдылығы,     6300 Ағышғыш саңылаулардың  диаметрі, мм 50 Белгiленген қуаты, кВт  0,75 Қоректендiру кернеуi, В  380+30 Масса, кг  1200 Габаритті өлшемдері, мм                                    2324х2280х2856

 

 

2 сурет - В2-ОМВ-6.3 нормаланған қоспаларды жинайтын жалпы кө-рінісі.

А1-ОКЛ-25 автоматтандырылған пастерлегіш-салқындатқыш қондырғы.  Алдын ала жылыту, тазарту және жұқа қабатты жабулы ағында сүтті қысқа мерзiмде пастерлеп, суыту операцияларын жүргізу үшін арналған аппарат.  Сүт және сүт өнімдері  кәсiпорындарында қолданылады.

Пластинкалы пастеризатор. Басты iлгерi табандысы болады және жоғарғы мен төменгi көлденең штангалардың аяқтары бекiтілген қосалқы артқы  табан-дысы бар. Жоғарғысындағысы жылу алмастырғыш пластиналардың салпын-шағы үшiн арналған. Арнайы ойыстағы әрбiр пластинаның шеті бойымен ты-ғыздайтын каналды тығыз бекiтiп тұратын үлкен резеңке төсемi жатқызылған.

Пластиналарда кішкене сақиналық  резеңке төсемдерi бар саңылаулар бар. Пластиналарды  құрастырып болғаннан кейiн аппарата сүт және мұздатқыш сұйықтар орын ауыстыратын каналдардың екi шеттетiлген жүйелерi құрасты-рылады.

Пластинкалы аппараты секциялық  қатарға бөлiнген  тот баспайтын  жылу алмастырғыш пластиналарымен  жабдықталған. Секциялар штуцердiң бұрыш-тары бойынша бір-бірінен  сұйықтықты әкеліп, жіберетін арнайы аралық плита-лармен бөлiнген. Пластиналарға  реттiк нөмiрлері жазылған, және осы нөмер-лер сол пластиналардың құрастырылым схемасында көрсетiлген.

Пластиналар табандыға  плита және қысатын құралдар арқылы қысылған. Жылу секцияларының қысылу дәрежесiн жоғарғы және төменгi тiректе қойыл-ған шкаласы бар кесте бойынша анықтайды. Нөлдiк бөлу тiк тiректiң болтының өстерi бойынша орнатылады, ол тығыз бекiтуді қамтамасыз ететiн ең төменгi қысуларға сәйкес келедi. Өнімділігі үлкен пластинкалы аппараттарда  бас табандының секциялары екi жақты орналастырылулы болады.

Сүт тазалағыш-сепараторы. Сүт машиналардың өнімділігі мен конструк-циясы әр түрлі, бірақ жұмыс істеу принципі мен құрылысы ұқсас. Сүт айырғыш машинаның жұмыс бөлігі-барабан айналғанда тепкіш күш пайда болады да, осы күш сүттің құрамдас бөлшектерінің тығыздығының әр түрлілігінің нәтижесінде оларды бөледі.

Сүт сепараторы сүт қабылдағыштан (оған сүт құйылады), қалқыма ка-мерадан (сүт қабылдағыштан сүт қабылдайды), қалмымадан (камераға сүттің берілуін байқаушы), кілегей мен көк сүтті жинағыштан тұрады.

Сүт айырғыш машинаның  жетек механизмі шкивтен (немесе қол сүт айырғыш машиналарда  тұтқа), жоғары және төменгі көлденең білікше, үлкен және кішкене тісті дөңгелектер, қола шестерник пен біліктен тұрады.

Сүт қабылдағыштан сүт  қалқымалы камераға келіп түседі, ал одан тү-бінің түтігіне, кейін түтік саңылауынан тәрелке ұстағыш каналына келген сүт төменгі бөлігіндегі саңылау арқылы шығады. Осыдан кейін сүт тәрелке саңы-лауларынан құралған канал арқылы жоғары көтеріліп, тәрелке аралығындағы жұқа қабатпен бөлінеді. Мұнда май түйіршіктері тәрелкелердің төменгі төменгі бөлігіне ығыстырылады да, кейін жоғары көтеріліп, тәрелке ұстағышта жина-лып кілегей түзеді. Үздіксіз толқын күш әсерінен кілегей айырғыш тәрелке астына жиналып, кілегей винтінің саңылауынан ағады. Көк сүт кері бағытта қозғалады және ауыр фракция болғандықтан тәрелкенің жиегіне қарай ысырылады да, тәрелкенің төменгі жиегі мен барабан құндағының ішкі бетіндегі аралықта жиналады. Үздіксіз толқынның әсерінен ол айырғыш тәрелкенің сыртқы бетіне келіп түсіп одан құндақ саңылауы арқылы көк сүт жинағышқа жиналады. Сүт қоспалары құндақ қабырғасына ығыстырылып, аз салмақтарының әсерінен желім түрінде барабанның лас жинағыш аралығына ағады.

А1-ОКЛ-25 автоматтандырылған пастерлегіш-салқындатқыш қондыр-ғысының техникалық мінездемесі:

Өнімділігі, л/сағ	3000
Аппаратқа түскен сүт  температурасы, °С	5-10
- аппараттағы жылыту	76-80
- аппараттан шыққын өнім	2-6
- тоңазытқыш   су	12
Қысым, Мпа
- жылытушы будың	0,25
- аппараттағы  жұмыс	0,35
Бiр пластинаның жылуалмасу бетi, м²	0,20
Тек пластиналардың, шт	135
Регенерация коэффициенті, %	80
Ауданы, м²	25
Габаритті өлшемдері, мм	6410х3900х2500
Массасы, кг	6200

 

 

 

3 сурет - А1-ОКЛ-25 автоматтандырылған пастерлегіш-салқындатқыш қондырғысының жалпы көрінісі.

        

 

 

 

Г2-ОПБ 36-1 Ц 2,8-20 ортадан  тепкіш насос.

Г2-ОПБ ортадан тепкiш насос температурасы  90 ^оС дейiнгі тұтқырлы-ғы аз сұйықтықтарды (сүт, шырын, шарап және т.б) айдау үшiн арналған. Азық-түлiк өнеркәсiбi кәсiпорындарында қолданылылады.

Насостың конструктивтiк ерекшелiктерi. Г2-ОПБ насосы бiр сатылы, жұмыс доңғалақ қалақтары жабық және моноблокты. Реттелмейтiн үш негізсіз тiректерге орналастырылады.

Г2-ОПБ насосынын жұмыс принципі. Жұмысшы доңғалақтың айналуы әсерінен сұйықтық ортадан тепкiш күштiң әрекетiмен орталықтан шетке қарай серпiледi. Соның әсерінен жұмысын камерада насостың жұмысын қамтамасыз ететін қысым туылады.

Өнiммен жанасатын  барлық бөлшектер   азық-түлiк өнеркәсiбiнде қолда-нылуы рұқсат етiлген тот баспайтын 12Х18Н10Т материалдардан жасалынады. Насосты іске қосу үшiн өнiмді сорғыш түтiкке қосар алдында жіберу керек.

 

Г2-ОПБ 36-1 Ц 2,8-20 ортадан тепкіш насосының техникалық мінез-демесі:

 

Өнімділігі, м3/сағ	10
Күші, м	20
Жіберілетін кавитация  қоры, м көп емес 4
ПӘК, % кем емес	55
Кіріс және шығатын түтіктер диаметрі, мм 35
Қозғалтқышқа қойылған қуат,кВт	1,50
Габаритті өлшемдері	530х290х425
Массасы, кг көп емес	30

 

 
          4 сурет-Г2-ОПБ 36-1 Ц 2,8-20 ортадан тепкіш насосының жалпы көрінісі.

1-ниппель, 2-жамылғы гайка, 4-резеңкелі сақина, 7-тығын сальник  6-төл-ке мен 5-жұлдызшадан тұрады, 10-электроқозғалтқыш, 11-қорғағыш қап,

12-тірек, 13-насос корпусы, 14-қысқыш сақина, 15-жұмысшы доңғалақ,

17-насос қақпағы, 18-саңылауды тығыздайтын сақина 15-жұмысшы доңғалақ, 16-гайкамен, 9-электроқозғалтқыш ұшына  бекітіледі.

 

Пастерленген сүтті  ұстауға арналған Г6-ОПБ-1500 танкі. Пастерленген сүтті ұстағыш тангiнде өнiм жылу жiберушi рубашка-қабырғасына түскен ыстық судан түсетін ыстық су немесе бу арқылы қызады.

Құрылғы цилиндрлiк формалы  корпустан, жылу алмастырғыш рубашка, жылу изоляциясы және сыртқы қаптан тұрады. Оны толтыру және босату үшiн түтiк қызмет көрсетедi. Сыйымдылық араластырғыштың пропеллер түрiмен жабдықталған. Жылу алмастырғыш рубашкамен қотаруға арналған труба және буды құбыр арқылы әперетін бу таратушы басжалғастырылған. Жылушығар-ғыш жылу алмастырғыш рубашкадан астындағы түтiгi арқылы босатылады. Тексеру және жұмыс бетiн жөндеуiш люгі ортаңғы бөлiкте  орналастырылған. Реактивтi зырылдауық түрінде болатын жуушы құрылғы сыйымдылықтың жо-ғарғы бөлiгіне болады.