География электронды оқулық

Айнымалылар – жадының мәліметтер сақталатын аталған  ұяшығы. JavaScript–те айнымалылар var операторымен сипатталады. Айнымалыларды құруды аяқтағаннан кейін айнымалылардың көмегімен мәліметтерді сақтауды және таңдауды ұйымдастыруға кірістіруге болады.

Функция: кез–келген программалау тілдеріндегідей  JavaScript программалу тілінде де функция ерекше орынды иеленеді. Бұл жағдайда код фрагменті функция деп аталушы программаның модулінде анықталады. Функцияны шақырғанда бұл функцияның коды орындауға жіберіледі. Функцияны анықтау үшін function кілттік сөзін пайдаланамыз. Бұл функцияның анықталуы төмендегідей:

Function функция_аты(,[аргумент1[,аргумент2[,…аргумент3]]])

{

код

}

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ІІІ  География пәнінен электронды оқулық

3.1.Электронды  оқулықтың құрылымы.

 

1-сурет.Басты бет

 

2-сурет. Кітаптың мазмұны

 

         

3-сурет.Тестілеу парағы.1-нұсқа.

 

4-сурет.Тестілеу парағы.2-нұсқа.

 

5-сурет.Тестілеу парағы.3-нұсқа.

 

 

 

 

6-сурет. Бейне материал қарау веб парағы.

 

  

7-сурет.Дәрістер  тізімі

10-сурет.№1 дәріс.

 

 

4  Экономикалық бөлім

Бағдарламаны пайдалану үшін қажетті құрал-жабдықтар:

 

Аталуы	Саны	Өлшем бірлігі	Бағасы, теңге
Персоналды компьютер	2	дана	120000
Лазерлі принтер	1	дана	16000
Флеш карта	4	дана	10500
А4 форматты қағаз	1	қорап	300
СD-R диск	1	блок	1500

 

 

Жүйеге  қосылған   барлық  құрылымдардың шығынын есептеу

Бағдарламалық қамтаманы құрастыруға және енгізуге кететін барлық шығын төмендегі формуламен анықталады:

                      Стқ=С+Пайда+НДС=Сктқ+Салг+Сотл+Сен+Пайда+НДС

Мұндағы, С – бағдарлама құны

Сктқ - комплексті техникалық құрылымдарға кеткен шығындар;

Салг – алгоритмді өңдеуге кеткен шығындар;

Сотл–бағдарламаны жазуға және отладкаға кеткен шығындар;

Сен – бағдарламаны енгізуге кеткен шығындар;

Сб – басқа да шығындар;

Комплексті техникалық құрылғыларға кеткен шығындарды есептеу

 

Сктқ=Скомп+Сприн+Сод+Соқ

Мұндағы, Скомп – компьютерге кеткен шығындар;

Сприн – принтерге кеткен шығындар;

Сод – орнатушы дисктерге кеткен шығындар;

Соқ – оқулықтар алуға кеткен шығындар;

 

Атауы	Өлшем бірлігі	Бағасы
Персоналды компьютер	Дербес компьютерлер	120000 теңге.
Процессор	Intel PIV 2400 MHz	-
Оперативті жады	512 мегабайт	-
Қатты диск	120 гигабайт	-
видеожады	128 мегабайта	-
Sony типтегі дисковод		-
Multimedia	DVD-ROM52X/SB/Speakers	-
монитором	Monitor –17’	-
Принтер	. HP LaserJet 1100 типтегі лазерлі  принтер	16000  теңге
Жады	2 мегабайт 2500 параққа есептелген.	-
Орнатушы дисктер	Windows XP Gold Soft 6  және Borland Dhelphi 7 орнатушы дисктері	10500 теңге.

 

 

Комплексті техникалық құрылғыларға кеткен шығындар:

Сктқ=120000+16000+10500+300+1500=148300 теңге.

 

Жобалау және алгоритмін құруға кеткен шығындарды есептеу

 

Сжоб=Кжал*У+Әл

Мұндағы, Кжал –программисттің бір күндік жалақысы;

У – жобалауға кеткен уақыт;

Әл – Әлеуметтік сақтандыру салығы (программисттің алгоритмді өңдеуден алған жалақысының 20%-ы);

Программист жалақысы (Кжал) – бір күнде 1050 теңге.

Алгоритмді өңдеуге кеткен уақыт (У) – 25 күн.

Әлеуметтік сақтандыру салығы (Әл) - 20%-ға тең. Яғни:

Әл=Кжал*У*20%=1050*25*0.20=5250 теңге.

Сжоб=1050*25+5250=31500 теңге.

Бағдарламаны жазуға және отладкаға кеткен шығындарды есептеу

 

Сжазу=У*Котл+У*Кжал+Әл

Мұндағы, Котл – машинаның бір күндік шығыны;

Кжал –программисттің бір күндік жалақысы;

У – алгоритмді өңдеуге кеткен уақыт;

Әл – Әлеуметтік сақтандыру салығы;

Машинаның бір күндік шығыны - Котл=5сағ*100 теңге/сағ=500 теңге.

Программист жалақысы (Кжал) – бір күнде 1050 теңге.

Бағдарламаны жазуға және отладкаға кеткен уақыт (У) – 35 күн.

 

Әлеуметтік сақтандыру салығы (Әл) - 20%-ға тең. Яғни:

Әл=Кжал*У*20%=1050*35*0.20=7350 теңге.

Сотл=35*500+35*1050+7350=61600 теңге.

 

Бағдарламаны енгіздіруге кеткен шығындарды есептеу

 

Сен=У*Кен+У*Кжал+Әл

Мұндағы, Кен – машинаның бір күндік шығыны;

Кжал –программисттің бір күндік жалақысы;

У – бағдарламаны енгіздіруге кеткен уақыт;

Әл – Әлеуметтік сақтандыру салығы;

Машинаның бір күндік шығыны - Кен=5сағ*100 теңге/сағ=500 теңге.

Программист жалақысы (Кжал) – бір күнде 1050 теңге.

Бағдарламаны енгіздіруге кеткен уақыт (У) – 2 күн.

Әлеуметтік сақтандыру салығы (Әл) - 20%-ға тең. Яғни:

Әл=Кжал*У*20%=1050*2*0.20=420 теңге.

Сен=2*500+2*1050+420=3520 теңге.

 

Басқа да шығындарды есептеу

 

Сб=Самор+Сэл+Сконс+Ссд+Сқағ+Сқал

Мұндағы, Самор – комплексті техникалық амортизацияға кеткен шығыны;

Сэл – электроэнергияға кеткен шығын;

Сконс – программисттің консультациясына кеткен шығын;

Ссд – CD дисктер сатып алуға кеткен шығын;

Сқағ – А4 форматтағы қағаз алуға кеткен шығын;

Сқал – қалам алуға кеткен шығын;

 

Амортизация шығыны - Самор=Сктқ*20%=148300*0.2=29660 теңге.

Электроэнергияға кеткен шығын – Сэл=37 күн*5 сағ*7 теңге=1295 теңге.

Программисттің оқуына кеткен шығын –

Сконс=3 күн*500 теңге=1500 теңге.

CD дисктер сатып алуға  кеткен шығын - Ссд=50 дана*30 теңге=1500 теңге.

А4 форматтағы қағаз алуға кеткен шығын - Сқағ= 300 теңге.

Қалам алуға кеткен шығын - Сқал=5 дана*20теңге=100 теңге.

 

Сб=29660+420+1295+1500+1500+300+100=33275 теңге.

 

Бағдарламаның толық құны

 

Стқ=С+Пайда+НДС

 

Мұндағы, С – бағдарлама құны

Пайда – программисттің таза пайдасы;

НДС – бағдарламаны сатудағы НДС салығы;

 

Бағдарлама құны – С=148300+31500+61600+3520=244920  теңге

Программисттің таза пайдасы –

Пайда=С*20%=244920*0.2= 48984 теңге.

НДС салығы –

НДС=(С+Пайда)*14%=(244920+48984)*0.14=41146,56 теңге.

 

Стқ=244920 +48984+41146,56 =335050,6 теңге.

 

Жылдық эксплуатациялық шығынды экономдау

 

dЕэкспл=Еэкспл_ескі- Еэкспл_жаңа

 

Мұндағы,  Еэкспл_ескі – бағдарлама қолданбай жұмыс істегендегі жылдық  эксплуатациялық шығындар.

Еэкспл_жаңа – бағдарламаны қолданып жұмыс істегендегі жылдық эксплуатациялық шығындар.

 

Бағдарламаны қолданбай жұмыс істегендегі жылдық эксплуатациялық шығындар

 

Бағдарлама жасалмаған кезде оның орнында үш қызметкер жұмыс істеген болар еді. Сонда:

 

Еэкспл_ескі=В*Жқызм

        Мұндағы, В – қызметкерлер саны;

Жқызм – қызметкердің  жылдық жалақысы;

Егер бір қызметкердің айлық еңбек ақысы 35000 теңге деп есептесек, онда бір қызметкердің жылдық жалақысы Жқызм=35000*12=420000.

Еэкспл_ескі=4*42000=1680000  теңге.

 

Бағдарлама қолданып жұмыс істегендегі жылдық эксплуатациялық шығындар.

 

Мұндай жағдайда үш қызметкер орнына бір оператор және бір компьютер жұмыс істейді.

 

Еэкспл_жаңа=12*Жопер+Тм*Sм

 

Мұндағы, Жопер – оператордың айлық жалақысы;

Тм – Машинаның жұмыс істеу уақыты;

Sм – Машинаның бір сағат жұмысының шығыны;

 

Еэкспл_жаңа=12*35000+300*8*100=660000 теңге.

 

dЕэкспл=1680000 - 660000=1020000 теңге.

 

Бағдарламалық қамтамасыздандырудың  капиталды шығынының өтелу мерзімі

 

Т=С/ dЕэкспл=244920 /1020000=0,24 жыл

 

Бағдарламалық қамтамасыздандырудың капиталды шығынының өтелу мерзімі Т=0,24 жыл, яғни бағдарлама өзін  0,24*12=2.88  ай ішінде өтейді.

 

 

 

 

Қорытынды

 

Дипломдық жұмысымды  келесі қысқаша қорытынды мәліметтермен  қорытындылағым келеді.Электронды оқулық – бұл компьютерді қолданып, оқу курсын өз бетімен немесе оқытушының көмегімен меңгеруді қамтамасыз ететін программалық әдістемелік кешен. Электронды оқулық немесе курс үш компоненттен тұрады: курстың негізгі ақпараттық бөлігі мазмұндалған презентациялық құрамадан; алынған білімді бекітетін жаттығулардан; оқушының бағасын дұрыс бағалайтын тест жүйесінен. Оқыту программалары оқыту үрдісінде жетістікпен қолданылуда. Оқыту программасын жасау – өте күрделі және көп еңбектенуді қажет ететін жұмыс. Негізгі көңіл компьютерлік эффект немесе өнімдегі ерекше жаңа қабылдауларға бөлінеді. Жарнамалық жобалар мен компьютерлік басылымдар ең жиі қолданылатын компакт-дисктердің сипаттамасына қарау жеткілікті. Бірінші орында жазылған ақпараттың көлемі, иллюстрация, аудио және видеофрагментердің саны жәгне олардың ұзақтығы. Ақпараттығң сапасы жайлы ақпарат жоқ, ең жақсы жағдайда өнім басылымның электронды көшірмесі ретінде беріледі. Осылайша берілген оқулықтар, энциклопедиялар және басқа басылымдар оқу құралы ретінде қолданылуы мүмкін. Олар әр түрлі компьютерлік эффектілермен танысуға мүмкіндік береді. Бірақ осы қосымшаларды нақты бір жұмыста қолдану қиын. Оқу программасын құру кезінде технологиялық жабдықтардың барлық мүмкіндігін қолдану маңызды.

Электронды оқулық мынадай жағадайларда тиімді:

1) тез арадағы кері  байланысты қамтамасыз етеді, яғни  интерактивті болып табылады; 
2) қажетті ақпаратты тез табуға көмектеседі, іздеу жай оқулықта қиынға түседі; 
3) гипермәтіндік түсіндірмелерге бірнеше рет енген кезде уақытты үнемдейді; 
4) экранға мәтінді шығарып ғана қоймай, сонымен бірге көрсетеді және үлгілейді және т.б. – осында мультимедиалық технологиялардың мүмкіндіктері мен артықшылықтары белгілі болады;

5) нақты тарау бойынша  нақты тұлға үшін ең сәйкес  келетін білімді тексеру; 
6) интернет көмегімен қажетті ақпаратты жаңартуы мүмкін.

   Қазіргі кезде компьютерлік дидактикалық программалардың келесі типтері белгілі:

1) бақылаушы программалар  – кейбір істерді жоспарлау  және орындау жолында оқушы  белгілі бір мақсатқа жету  үшін оқу ортасында тапсырмаларды  көрсету;

2) оқыту програмамлары  – оқушыға оқу материалы мен  ол жауап бере алатын сұрақтарды  беру;

3) үлгіленуші программалар  – оқушыдан талап етілетін тапсырмаларды беру;

4) жаттығу программалары  – есепті шешудің техникалық  дағдылануларын бекіту үшін қызмет  етеді. Олар теория бойынша ақпаратты алуды қаматамасыз етуі тиіс;

5) дидактикалық ойындар  – ойын үрдістерін пайдаланып, оқушыға сұраұқтарға жауап беру;

6) гипермәтіндік жүйелер  – негізінен мультимедиалық анықтамалардан  тұрады, ақпаратты іздеу және  жаңарту жүйесі жақсы дамыған. 
Мұндай жағдайларда студенттің компьютерлік оқыту программаларымен байланысы оқытушының тәжірибесіне бағытталған. Оқытушы студенттің пән материалын оқып-үйрену үрдісіне қатысады.

Оқу материалының мазмұны

Оқу материалының мазмұнын психологтардың талаптарына сәйкес құру ұсынылады. Нақты бір материалды меңгеру екі сағаттан аспау керек. Студент бір матеиалды меңгергеннен кейін міндетті түрде бақылаудан өтуі тиіс. Оқу материалының графиктік көрінісі қажетті ақпаратты тез қабылдауға мүмкіндік береді. Сондықтан электронды оқулықтың архитектурасы графиктік жабдықтаудан тұрады. Күрделі сызбалар мен фотографияларды қарастыру кезінде иллюстрацияларды қолдану тиімді болып табылады. Программалық код пен программаның компиляциясын құру ретін орындайтын видеосюжеттерді де қою тиімді болып саналады. Әлемдік практикадан белгілі, үлкен компаниялар қосымша құжатқа тек басылымдық өнімдерді ғана емес, сонымен қатар видеокассеталарды да қосып қояды.

Оқулыққа талаптарды қалыптастыру

Жоғарыда айтылғандарды қорытындылай келе, автоматандырылған оқыту жүйесінің қолданушылары мен құрастырушылары үшін пайдалы және маңызды жабдықтардың барлық қарастырлған жүйелердегі дамуының кемшіліктерін ерекше атап өтуге болады. Автоматандырылған оқыту жүйесінде болатын мүмкіндіктер тізімін беруге болады.

Қолданушылар үшін: әр түрлі деңгейдегі оқытуды ұйымдастыру – алғашқы таныстырудан материалды толығымен меңгергенге дейін. Оқыту мақсатынан шығатыны материалды беру мүмкіндігі. Тесттік тексеру нәтижесі бойынша материалдарды жинақтау.

Құрастырушылар үшін: Енгізілген анықтамалардың дұрыстығын тексеру. Анықталмаған ұғымдардың тізімін қалыптастыру. Ерекшеленген ұғымдар үшін байланыс графын тұрғызу. Бұл жобада оқыту жүйелерінің құрастырушыларына қатысты барлық мүмкіндіктердің екінші бөлігі берілген. Бірақ берілген жобаның негізінде қолданушыларға қатысты мүмкіндіктердің бөлігін таратуға болады.