Хавф ва даромад дар менеҷменти молия

 

Ҳисобот  оиди  фоида  ва  зарар – ҳисоботи  молиявӣ  дар давраи  муайян  мебошад, ки  дар  он  ҳамаи  хароҷотҳо  ва  даромадҳо  нишон  дода  мешаванд. Дар  ҳисобот  аввал ҳамаи  даромадҳо (ҳаҷми  умумии  фурӯш) ва  ҳамаи  хароҷотҳо, ки  корхона  кардааст, ҷамъ карда  мешаванд. Сипас  хароҷотҳо  аз  даромадҳо  тарҳ  карда  мешавад, ки  он  фоидаи  софи  корхонаро  ифода  мекунад. Намунаи  ҳисобот оиди  фоида  ва  зарари КМ «Ҷавони»  дар ҷадвали 2.2  оварда  шудааст.

Ҷадвали 2.2

Ҳисобот  оиди  фоида  ва  зарар дар  КМ «Ҷавони»

 

Ноигӯи  нишондодҳо	2010	2011
Даромад	85085	96008
Арзиши аслии маҳсулоти  фурӯхташуда	58619	61893
Фоидаи  умумӣ	26466	34115
Хароҷотҳои тиҷоратӣ	9408	12115
Хароҷотҳои идоравӣ	5905	5120
Дигар даромадхои амалиёти	35082	44617
Дигар харочотҳои амалиётӣ	34756	44994
Фоидаи амалиётӣ	11479	16503
Даромдахои ғайриамалиётӣ	18	22
Харочотҳои ғайриамалиётӣ	50	66
Фоидаи то андозбандӣ	11447	16459
Меъёри надоз	15%	15%
Андоз	1717,05	2468,85
Фоидаи соф	9729,95	13990,2

 

         Аз  рӯи нишондодҳои дар ҷадвали 2.1  оварда  шуда  таҳлили уфуқӣ ва  амудии  корхонаи  КМ «Ҷавони»-ро  мегузаронем.

Таҳлили  уфуқӣ. Дар  раванди  таҳлил аввал   динамикаи  баланс ва  тағйирёбии  таркиби  онҳоро  омӯхта  сипас  баҳогузорӣ мекунем. Дар  таҳлили  уфуқӣ  ҳар як  нишондоди  ҳозираи  баланс  бо  нишондодҳои  давраҳои  гузашта  муқоиса  карда  мешавад.

 

 

 

 

Ҷадвали 2.3

Таҳлили  уфуқии  активҳои  тавозуни корхонаи КМ «Ҷавони» барои солҳои 2009-2010

Номгӯи нишондодҳо	Солхо		Тагирёби (+;-)
	2010	2011	мутлақ	Нисбӣ
Активхои  ғайримоддӣ	7	15	8	114,29
Воситаҳои асосӣ	99821	135505	35684	35,74
Истеҳсолоти нотамом	58567	30284	-28283	-48,29
Маблағгузориҳои молиявии дарозмуддат	48	346	298	620,83
Захираҳо	50011	40889	-9122	-18,24
ААИ барои сарватҳо	933	3162	2229	238,91
Ӯҳдадории  дебиторӣ	26093	48124	22031	84,43
Маблағгузорихои молиявии кӯтоҳмуддат		1268	1268	0
Воситаҳои пулӣ	3342	11050	7708	230,64
Ҳамагӣ активҳо	238822	270643	31821	13,32

 

Аз  натиҷаи  нишондодҳои  дар  ҷадвал  овардашуда  маълум мешавад,  ки  сумаи  активҳои  ҶДММ КМ «Ҷавони»дар  соли  2010  ба  238822 сомонӣ  баробар  буда  соли  2011  он  ба 31821 (+13%) сомонӣ  зиёд шуд  ва   270643  сомониро   ташкил  дод.  Аз  рӯи  нуқтаи  назари  активҳо  зиёдшавӣ  асосан  аз  ҳисоби  воситаҳои  асосӣ  ба  вуҷуд  омадааст, ки  дар  соли  2011  ба  35284  сомонӣ (+35,7%)   афзуд.

Воситаҳои  пулӣ  дар соли  2010  3342  сомонро  ташкил  медод,  соли  2011 бошад  он  7708  сомонӣ  зиёд шуда  ба  11050  сомон  расид.  Ӯҳдадориҳои  дебиторӣ  дар  соли  2010  26093 сомонро  ташкил  медод,  ин  нишондод  соли  2011 ба  22031 сомон (+84,4%)  зиёд  шуда  ба  48124  сомон расид. Дар  натиҷаи таҳлил  гуфтан  мумкин  аст,  ки корхона  инкишоф  ёфта  истодааст.

 

Ҷадвали 2.4

Таҳлили  уфуқии  қисми  пассивии  тавозуни  КМ «Ҷавони»

Номгӯи  нишондодҳо	Солхо		Тагирёби (+;-)
	2010	2011	мутлақ	Нисби
Сармояи оинномавӣ	25000	50000	25000	100
Сармояи иловагӣ	76000	98300	22300	29,34
Сармояи захиравӣ	49000	50500	1500	3,06
Маблағгузории мақсаднок	9600		-9600	-100
Фоидаи тақсимнашуда	8000	10521	2521	131.5
Қарзҳо	35400	5500	-29900	-84,46
Ӯҳдадории кредитори	32892	55812	22920	69,68
Дигар кредиторон	2800		-2800	-100
Даромади давраҳои оянда		10	10	0
Захираҳои харочотҳои оянда	130		-130	-100
Ҳамагӣ пассив	238822	270643	31821	13,32

 

Чуноне, ки аз  натиҷаҳои  ҷадвал  маълум  аст, сармояи  оинномавии  корхона  соли  2011  нисбат  ба  соли  2010  25000  сомон(+100%)  зиёд  шудааст. Сармояи  иловагӣ  соли  2010  76000  сомонро  ташкил  медод, ин  нишондод  соли  2011  ба  22300  сомон (+29,3%)  зиёд  шуд ва  ба  98300  сомон расид.

Ӯҳдадории  кредиторӣ  дар  соли  2011  нисбати  соли  2010  ба  22920  сомон (+69,6%)  зиёд  шуда  55812  сомонро  ташкил  дод, аз  ин  бармеояд, ки  қарзи  корхона  афзудааст.

Таҳлили  амудӣ

Таҳлили  амудӣ  омӯхтани  тағйирёбии  вазни қиёсии  актив ва  пассиви тавозунро бо  худ ифода мекунад. Дар ҷадвали поён таҳлили амудии  қисми активи  тавозун оварда  шудааст.

 

 

 

Ҷадвали  2.5

Таҳлили амудии қисми  активи  барои  солҳои 2010-2011

Номгӯи  нишондодҳо	солхо		Вазни киёси
	2010	2011	2010	2011
Активҳои  ғайримоддӣ	7	15	0,003	0,005
Воситаҳои асосӣ	99821	135505	41,79	50,06
Истеҳсолоти нотамом	58567	30284	24,52	11,19
Маблағгузориҳои молиявии дарозмуддат	48	346	0,02	0,12
Ҳамагӣ	158443	166150	66,34	61,39
Захираҳо	50011	40889	20,94	15,1
ААИ барои сарватҳо	933	3162	0,39	1,16
Ӯҳдадории  дебиторӣ	26093	48124	10,92	17,78
Маблағгузориҳои молиявии кӯтоҳмуддат		1268	0	0,46
Воситаҳои пулӣ	3342	11050	1,39	4,08
Ҳамагӣ	80379	104493	33,65	38,60
Ҳамагӣ активҳо	238822	270643	100	100

 

Дар сохтори  активи  тавозуни  КМ «Ҷавони»  ҳиссаи  аз  ҳама  калонро дар соли  2010  воситаҳои асосӣ ташкил  медиҳад, ки 

41,7 %-и ҳаҷми   умумии  активҳоро   ташкил  медиҳад. Соли  2011  бошад   ин  нишондод  50 %-и  активро  ташкил  дод. Тенденсияи  зиёдшавии ин  намуди  актив ба  назар мерасад.

Захираҳо  дар  соли 2010  20,9 %-и  активҳоро  ташкил  медод  ва  соли 2011  бошад  он  ба  15,1 % паст шуд,  яъне  камшавии  захираҳо ба  назар  мерасад.

Дар  расми  поён  таркиби  активҳо  ба  таври  диаграмма  оварда  шудааст.

Расми 2.1 Таркиби активҳои  КМ «Ҷавони» дар соли  2010-2011

1-Воситаҳои   асосӣ, 2-истеҳсолоти нотамом, 3-захираҳо, 4-ӯҳдадориҳои дебиторӣ.

 

Ҷадвали 2.6

Таҳлили  қисми пассиви  тавозун

Номгӯи нишондодҳо	Солхо		Вазни киёси %
	2010	2011	2010	2011
Сармояи оинномавӣ	25000	50000	10,46	18,47
Сармояи иловагӣ	76000	98300	31,82	36,32
Сармояи захиравӣ	49000	50500	20,51	18,65
Маблағгузории мақсаднок	9600		4,01	0
Фоидаи тақсимнашуда	8000	10521	3.35	3.89
Қарзҳо	35400	5500	14,82	2,03
Ӯҳдадории кредитори	32892	55812	13,77	20,62
Дигар кредиторон	2800		1,17	0
Даромади давраҳои оянда		10	0	0,003
Захираҳои харочотҳои оянда	130		0,05	0
Ҳамагӣ пассив	238822	270643	100	100

 

Дар  соли  2010  ҳиссаи  зиёди  пассивро  сармояи иловагӣ  ташкил  медиҳад, ки  ба  31,8%  баробар  аст. Дар  соли  2011  ин нишондод  36,2 %-и  пассивро  ташкил дод. Қарзҳо  соли 2010 14,8 %-и  пассивро  ташкил  медод ва  соли  2011  ба 2 %  паст шуд.  Ӯҳдадориҳои  кредиторӣ  соли  2010  13,7 %-и пассивро  ташкил  дода  соли  2011  ин  нишондод  ба 20,6 %  расид, яъне  зиёдшавии ин  намуди  пассив  ба  назар мерасад.

Дар  поён  таркиби  пассиви  корхона  барои  солҳои  2010-2011 ба  таври  диаграмма  оварда  шудааст.

Расми 2.2 Таркиби  пассиви  тавозуни  КМ «Ҷавони» барои солҳои  2010-2011

1-сармояи   иловагӣ, 2-сармояи  захиравӣ, 3-қарзҳо, 4-ӯҳдадории  кредиторӣ, 5-сармояи   захиравӣ.