Дебиторлық берешек аудиті

Бухгалтерлік  есеп шоттарында қаржы шаруашылық  операцияларының қортындыларын дұрыс анықтай алмау мүмкіндігі заңды тұлғалардың қарым қатынастарын реттеуші ережелерге сәйкес келмеушілігін көрсетеді.

• заңды тұлғалармен есеп айырусудың ең жағымды кезеңін талдау.
• Сыбайластырының несие қаблеттілігі жайлы ақпараттарды жинау және талдау;
• Қызметтік сыбайласиармен есеп айырысуда алдын ала төлеу мүмкіншіліктерімен қамтамасыз ететін келісім шартқа отыру;
• Пайданы максимизациялаумақсатымен келісім шарттың шекті сомасын анықтау;
• Дебиторлық берешектің өтелуін сұрау;
• Есеп айырысу мен міндеттерді түгендеу;
• Дебиторлық берешекті басқаруда ішкі бақылауды ұйымдастыру;

Келтірілген тізімдер ішінде ең маңызды шарт есеп айырысу мен міндеттемелерді түгендеу болып табылады. Дебиторларды тексерумен байланысты көп кездесетін жағымсыз мәселелерден шеттеу үшін мынандай тиімді бағыттарды ұсыну оңтайлы:

• Еш нәрсеге негізделмеген таңдаулы тексеру. Ол аудиторлар дебиторлық топтастыруда қиыншылық көргенде және таңдау мүмкіншілігі болмағанда жүзеге асырылады.
• Дебиторларды тексеруші және бақылаушы мекеме арқылы бекіту.
• Күмәнді шоттарды қамтамасыз ету бойынша статистикалық тенденцияларды талдау.
• Бекітілген баланстағы кішкене жетіспеушілікке тым көп уақыт бөлу.
• Клиентті пайдалану мүмкіндігінің болмауы.
• Жауапты алған сайын оны өңдеп отыру. Жауаптар өз объектілеріне қатысты топтастырылуы керек.
• Мүмкін болатын түсімнің уақытынан бұрын талдануы.

Төменде аудиторлардың дебиторларды толық емес тексеруінің үлгілік мысалдары келтірілген:

• күмәнді қарыздарды толығымен анықтамаушылық. Өтеу мерзімінң өтіп кетуінің негізделген себептерін дұрыс ашпаушылық көп кездеседі.
• Теріс бекітілімін заңдылыққа сәйкес емес қолдану.
• Тексеруді болдырмау өтініштеріне көңіт аудармағандық.

Бұл қателіктерді біле отырып, олардан арылуды көздеу қажет. Ішкі бақылаудың жетіспеушілігінде ақша жоғалтушылық жеңіл дамыған.Осындай жұмыстарды болдырмау үшін кадрлық саясат мықты                                                                                                                                                                                                                болуы тиіс, бірақ, АҚ «ҚАЗҚҰРЫЛЫССЕРВИС» сияқты міндеттерді дұрыс бөлу өте тиімді болып табылады.