Берілгендерді негіздеу

 

3 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ БОЙЫНША  ШАРАЛАР

           Қазіргі автомобильдердің қоршаған ортаға шығаратын зиянды қоспалар-

дың мөлшері жылына екі миллионнан асады және жылдан жылға көбеюде. Авто-

мобильдер саны көбейген сайын бір күнге атмосфераға бөлінетін зиянды заттар көлемі 6-7 тоннадан асады. Жалпы көлемі тұншықтырғыш газ мөлшері – 70%, көмірсутек -15%, азот тотығы – 10%.

           Қозғауыш жұмыс істегенде ауаға 200-ден артық заттар, қосылыстар бөлініп шығады. Оның ішінде ауыр металдар, бензопирен өте қауіпті концерген мутация жасайтын. Жану өнімдерінің құрамы автомобильдің агрегаттары мен тораптары-

ның техникалық жағдайына байланысты.

            Қозғауыштың механизмдері мен жүйелерінің техникалық жағдайы қорша-

ған ортаға зиянды қоспаны бөлуге елеулі рөл атқарады. Сондықтан да автотранс-

порт кәсіпорындарында қоршаған ортаны қорғау шаралары ұйымдасытрылады. Автокәсіпорын айналасын жасылдандыру үшін ағаштар, бұталар егеді. Бұл шара барлық жерде етек алса, қоршаған ортаның ауасы біршама тазаланар еді.

            Кәсіпорын айналасын таза ұстау, технткалық қалдықтарды сорттап өндел-

ген ұшырту санитарлық нормалар мен талаптарды стандартқа сәйкес орындау әрбір саналы азаматтың ісі. Кәсіпорын аулаларында қоқысқа арналған әртүлі контейнерлер орналасуы керек және жұмыс әрекетінің қалдықтары қалдық өндеу орындарына тасылып берілсе, жағдай біршама өзгерер еді.

            Евро-11 стандартың қамтамасыз ету үшін карбюраторлары қозғауыштарды электронды басқаратын таратып бүрку жүйесіне көшіру керек, бейтараптандыру жүйесін пайдалану керек.

            Мүмкіндігінше құрамында күкірті аз бензинді қолдану керек. Альтерна-

тивті жағармай ретінде табиғи биожанармайды пайдаланған тиімді, әрі залалы аз.

Дизельді қозғауыштарды камера алдында жану жүйесі бар түрлерінен бас тарту

керек. Жанармайды бүрку қысымын 1600-1800 атм көтеру керек.

            Түйін корректорын бейтараптандырғышын,интеркулерлі турбоүрлегіш пайдаланған жөн. Құрамында күкірті аз жанармайды және түтіндеуге қарсы қоспаны пайдалану ұсынылады.

            Қоршаған ортаны қорғау шаралары. Автожөндеу кәсіпорынның қоршаған ортаға зиянды әсерін азайту үшін оны жобалағанда құрылысын жүргізгенде және пайдаланғанда табиғатты қорғау шаралары орындалуы керек. Кәсіпорынның айналасының ені 50м-ден кем емес. Санитарлық сақтау аймағы болуы керек. Бұл аймақты көгалдандырылады және инфрақұрылым салады. Жасыл жеген ауаны оттегімен байытады. Көмірқышқыл газын жұтады.

            Шуды азайтады, ауаны шаңнан тазалайды және реттейді. Атмосфераға шығаратын зиянды заттардың шеткі рұқсат етілген мөлшері ( МЕСТ 12.1.05-76 ) талаптарына сәйкес анықталады.

            Зиянды заттардың атмосфераның жер бетіне жақын қабатында кесікті рұқ-

сат етілген жиналуынан аспау керек ( ШҰЖ ) шаң шығарылатын ауаның көлемі 15 мың м /сағ. болғанда, V2 15 м /сағ.болғанда ( 160-4 V )-К-дан аспау керек. Мұндағы К-жұмыс орынының аймағының ауасында шаңның ШҰЖ-на байланысты. ШҰЖ 2мг/ м . К=0,3. ШҰЖ 2-4 дейін болса К=0,6, ШҰЖ 4-6 болса: К=0,8,6-дан артық болса К-1.

            Қайрау және шлифтау станогін жетіп арқылы тазартады, циклонды ауада-

ғы шаң центрден тепкіш күштің әсерінен және мата сүзгінің әсерінен тазартыла-

ды.

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

            Бұл курстық жоба автожөндеу кәсіпорындарының технологиялық нұсқама-

ларын орындай отырып жасалған. Ұсынылған тетікті қалпына келтіру техноло-

гилық процессі орта деңгейде құрал-жарақпен қамтамасыз етілген орта қуатты автожөндеу кәсіпорынының деңгейінде істеледі.

            Қолданылған құрал-сайман, жону, өлшеу құралдарымен кез келген  қазіргі замандағы автожөндеу кәсіпорындары қаматамасыз етілген. Қалпына келтірілетін тетіктің құны жаңа тетіктің құнынан аз.

            Пайдаланылатын бейімді құралды автожөндеу кәсіпорында дайындауға немесе жетілдіруге болады. Тетікті қалпына келтіру технологиясын автотранс-

порт кәсіпорындарының жөндеу цехтарында пайдалануға болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. «Автомобильді жөндеу» С.И. Румянцев  редакциясының оқулығы М. «Транспорт» 1988

2. «Автожөндеу өндірісінің технологиялық  анықтамалығы» Г.А.Малышев редакциясынан М. «Транспорт» 1977

3. А.Г. Боднев, Н.Н. Шаверин « Автомобиль жөндеу зертханалық практикум» М. «Транспорт» 1989

4. Суханов Б.Н., Борзых И.О., Бедарев  Ю.Ф. « Автомобильдерге ТҚК және  жөндеу» М. «Транспорт» 1989

5. Мотовилин Г.В., Масино М.А., Суворов О.М. «Автомобиль материалдары» Анықтама М. «Транспорт» 1985

6. Аршинов В.К., Зорин В.Д., Созино  Г.И. «ЯМЗ-240 қозғауышын жөндеу» М. «Транспорт» 1978

7. Мұстафинов Б.Қ. «Автомобильдерді  жөндеу» пәнінен курстық жобаны  орындауға арналған ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛЫҚ.

 

Қосымша әдебиет

1. «Автомобильдер мен қозғауыштарды  күрделі жөндеуге арналған бағыттама».

2. Хрулев А.Е. «Шетел автомобильдерінің  қозғауышын жөндеу» М. Баспа «За  рулем» 1999

3. «Автомобильдерді күрделі жөндеу»  Дехтеренский Р.В., Есенберлин Р.А., Акмаев К.Х. «Анықтама».