Таңдалып қабылданған шешімдердің негізделуі

-станциялық қондырғыларға: SMA-16 мультиплексорлық қондырғыларын ЛАЦ ғимаратында. SDH салынып қойған ғимараттарда қондырылады.

-қосымша шығындар (дайындық  жұмыстарына кететін). Барлық есептеулер  мың теңгемен есептелінеді.

 

С=с×n,                                                                                                         (5.1)

 

Мұндағы,  с - жеке бірлік құны;

n  - бірлік саны.

 

Линиялық құрылғылар:

Ұйымдастырылатын жол  ұзындығы   L=250 км.

Басты жолдағы кабел  шығыны құрайды 

 

С_рк=250×190=47500000 тг.                                                                       (5.2)

 

мұндағы: 190 мың. тг.- 1 км 16-талшықтық кабел құны. 

1 км полиэтиленді құбыр  267 мың. тг, жол ұзындығы 250 км.

 

С_nm=250×267=66750000 тг.                                                                       (5.3)

 

Белгі лентасының құны:

 

С_nл=250×30=7500000 тг.                                                                           (5.4)

 

мұнда: 30 мың. тг.- 1 км  белгі лентасының құны.

Жобаланатын 250 км-ге 41 муфта  қойылады, 1-муфта құны 24 мың .тг

 

Онда,                         С_м=41×24=984 мың. тг                                           (5.5)

 

Инвестициялық есептеу  нәтижелерін 5.1-кестеге енгіземіз.Онда капиталдық шығындар көрсетілген.

Кесте 5.1- Капиталдық шығындар

 

Аталуы	Саны	Бірлік құны. мың.тг.	Жалпы бағасы. мың тг.
I.   Линиялық қондырғылар:
16 – талшықты кабель,  км.	250	190	47500
Полиэтиленді құбыр,   км.	250	267	66750
Белгі лентасы, км	250	30	7500
Муфты, тал.	41	24	984
Дайындалған жұмыс, км	250	82	20,5
. I бөлімнің жалпы бағасы:			122754,5
II.   Қосымша шығындар:
Құрылысына			6132,5
Транспортты шығындар			2453,45
Қондырғыларды монтаждау және реттеу			18397,5
Қызмет ететін жұмыскерлерді оқыту			2452,7
Өлеуіш құрылғыларды сатып алуға			8585,5
Қосымша бөлшектер			6132,5
Станциялық қондырғылар			326323,84
Кесте 5.1- жалғасы
II бөлімнің жалпы бағасы:			370477,99
Барлығы:			493232,49

 

5.1 кестеде ТОБЛ-нің жобасын іске асыру үшін көрсетілген қондырғылар қажет. Өлшеуші техниканың санына байланысты нормативтер телекоммуникация желісінің және жүйенің қызмет көрсету сонымен қатар жөндеу жұмысының тәжірбиелеріне сүйене отырып аламын және де басқа да мекемелердің қолдауларына байланысты сүйене отырып алынғын.

5.8 Қаржылық жоспар

 

Жобаланатын ТОБЛ алынатын кредитті білу үшін шығындарды есептеу керек: линиялық қондырғыларға (кабел, ПЭҚ, белгі лентасы, муфты):

122754500. тг.

Станциялық  қондырғыларға (стойка, мультиплексорлармен  қамдандырылған)

326323,84 тг.

Қосымша шығындар

370477,99 тг.

493232,49 мың.тг кредит алуға тура келеді, жылына 10%.

Kвл= 496000 мың

5.9 Жұмыскерлер штатының есебі

 

Байланыс линиясына  қызмет көрсететін жалпы штатты анықтау үшін, ЛАЦ бойынша қызмет көрсету штатын есептеуіміз керек.

Байланыс линиясына  қызмет көрсететін штат мына формуламен есептелінеді:

 

Рл= ,                                                                                         (5.6)

 

мұндағы: l– трасса ұзындығы, 250 км.;

Н_ШТ – штаттық норматв 6 адам. Айына 1 км ге. (Приказ от 20.11.96. №02-3/2084 ОАО ‘’Казахтелеком ‘’)

169– бір жұмысшының  орташа айлық жұмыс уақыты, сағ 

1,06- жұмысшылардың демалыс  уақыты кезіндегі ауысу резервінің коэффиценті;

 

Рл=(250×6/169)×1,06=9 адам.

 

ЛАЦ ОП штаты қарапайым түрде  алынады. Осы түрдегі аппаратты  қарау үшін 2 адам жеткілікті :

1 SDH басқаруға аға инженер.                        

2 ЛАЦ  қызмет көрсетуші  электромеханик. 

 

Рлац=2 × 9= 18 адам.

 

Өндіріс қызметкерлерінің штатын есептеу нәтижесі 5.2-кестеде  көрсетілген.

 

Кесте 5.2-. Өндіріс қызметкерлерінің штаты.

 

Міндеттеме атауы	Штаттық бірлік саны, адам.
1.Аға инженер ЛАЦ	6
2.Электромеханик ЛАЦ	18
3.Инженер РВБ	9
4.Аға. электромеханик	9
5.Кабельщик-спайщик	6
6.Электромонтер	9
7.Жүргізуші	3
Барлығы:	60

 

5.2-кестеде барлық линия  бойында жұмыс істейтін адамдар  саны көрсетілген, олар бізге  жұмысты тиімді басқару үшін  керек. Инженерлер, электромеханиктер,  кабельщик-спайщик және электромонтерлар осы линия бойын ұйымдастырады

 

5.10 Байланыс құралдарын  эксплуатациялауға кететін шығындар:

   

Байланыс құралдарын эксплуатацилауға кететін шығындардың  жалпы сомасын мына формуламен анықтаймыз:

 

 Эр = ФОТ + Осн + М + Сэл + А + Сауп + Скр + Н.                           (5.7)

 

ФОТ – еңбек ақы қоры (негігі және қосымша жалақы)

Осн – әлеуметтік салық 11% ФОТ;

Осо - әлеуметтік қамтамасыздандыру шығындары;

М – материалдаржәне қосалқы бөлшектер

Сэл - өндіріс қажеттеріне жұмсалатын электроэнергия;

А – амортизациялық шығындар;

Сауп – қосымша администрациялық басқаруға және эксплуатациялық шаруашылық шығындар;

Скр – кредиттік шығындар,

Н – қосымша (накладные) шығындар;

 

5.10.1 Жалақыға төленетін шығындар мына формуламен анықталады:

 

ФОТ=3П×Р×12,                                                                                          (5.8)

 

мұндағы: ФОТ- жалақы фонды, мың.тг.

3П- жұмысшының орташа айлық жалақысы 50 мың. тг. 

       Р  – штат;

      12 – жыл ішіндегі алар саны.

 

ФОТосн = 50×60×12= 36000 мың.тг.                

 

Монтаж уақытысында  екі айға әр обьектіге  2 маманнан қабылданады, олардың айлығы :     

 

ФОТдоп =50×(2+6) × 2=800 мың. тг.

 

ФОТ = ФОТосн + ФОТдоп =36000 + 800 = 36800 мың. тг.

 

5.10.2. Әлеуметтік салыққа төлемдер ФОТ тың 11% оның 10 % зейнетақы қорына бөлінеді.

 

Осн=(ФОТ-0,1×ФОТ)×0,11=(36800-0,1×36800)×0,11=3643,2  мың.тг    (5.9)

 

 

 

 

5.10.3.Материалдар және қосалқы бөлшектер шығыны капитал салымының 0,5% құрайды:

 

М = Квл × 0,005 = 496000×0,005=2480 мың.тг.                                     (5.10)

 

4.Амортизациялық төлемдер  капитал салымының 15% құрайды: 

 

Ао=Квл×0,15=496000×0,15=74400 мың.тг.                                           (5.11)

 

5.10.4 Электроэнергияға кететін шығындар аппараттар мен электроқұрылғылардың қуатына байланысты жылына және электроэнергия тарифіне байланысты:

 

Сэл=W×Ц×N×8760                                                                                    (5.12)

 

W- бір ОП тың бір  сағатта пайдаланатын қуаты (W=1кВт/сағ)

Ц- бір киловатт энергияның бағасы (Ц=6,15 тг/кВт)

N- ОП саны (N=5)

8760-жылдық сағат саны 

 

Сэл=1×6,15×5×8760=270 мың.тг.                                                             (5.13)

 

5.10.5 Қосымшы администрациялық басқаруға және эксплуатациялы шаруашылық шығындар ФОТ тың 10% құрайды:

 

Сауп=ФОТ×0,1=36800×0,1= 3680.мың. тг.                                            (5.14)

 

5.10.6 Қосымша шығындар негізгі шығындардың 20% құрайды Ор.

 

Ор= ФОТ + Осн + М + Сэл + АО                                                         (5.15)

 

Ор=36800+3643,2+2480+270 +74400 =117593,2 мың. тг.

 

Н = Ор × 0,2 = 117593,2 ×0,2 = 23518,64 мың. тг.                                 (5.16)

 

5.10.7 Кредиттік шығындар жылына капитал салымының 10% құрайды:

 

Скр=Квл×0,1=496000×0,1=49600 мың.тг.                                           (5.17)

 

Эксплуатациялық шығындар:

 

Эр =36800+3643,2+2480+270+74400+3680+49600+23518,64=194391,84

 

 

Эксплуатациялық шығындар 5.3-кестеде көрсетілген. 

Кесте 5.3- Эксплуатациялық шығындар

 

Шығын түрлері	Шығын сомасы, мың.тг.
1.Еңбекке төлеу қоры	36800
2.Әлеуметтік салыққа төленетін аударымдар	3643,2
3. Материалдар мен қосалқы бөлшектерге жұмсалатын шығындар	2480
4.Электроэнегияға жұмсалатын шығындар	270
5. Амортизациялық аударымдар	74400
6.Қосымша администр. - эксплуатация. Шығындар	3680
7. Қосымша шығындар	23518,64
8. кредитке төленетін шығындар	49600
БАРЛЫҒЫ Эш:	194391,84

 

5.3-кестеде Барлық Экплуатациялық  шығындар есептеліп, еңбек төлеу  фонды, әлеуметтік салық, материалдар  мен қосалқы бөлшектерге жұмсалатын шығындар және т.б қорытындыларын шығардық. Бұл кестеге құрылымдық схемасын тұрғыздым. 5.1-суретте Эксплуатациялық шығынның құрылымдық схемасы көрсетілген.

 

 

Сурет 5.1 –Эксплуатациялық шығының құрылымдық схемасы.

 

5.1-суретте көріп отырғанымыздай амортизациялық аударым мен еңбек төлеу шығындары көп болып тұр. Жалпы электрэнергиясы мен материал шығыны аз көрсеткішке ие.

5.11  Жобаның  кірістік және тиімділік есептеулері

 

Негізгі жұмыстағы  кіріс –бұл қолданылушы тарифтер арқылы байланыс ұйымдастырудан түскен кіріс.

 

Досн=Q×Цок×k                                                        (5.18)

 

Мұндағы, Q – арендаға берілетін каналдар саны, 1500 канал.

Цок – сағатына бір канал бағасы (0,32 у.е.– 50 тг).

k– жылдық сағат саны (8760 сағ)

Белгілі мәндерді (5.19 ) формуласына қоя отырып, табамыз Досн

Досн=1500 × 50 × 8760 =657000 мың.тг.

Сонда шаруашылық жұмыстағы  таза кіріс мынаған тең:

 

П=Досн – Эш,                                                                 (5.19)

 

мұндағы: Эш – эксплуатациялық шығын, Эш=194391,84мың.тг.

 

П=657000– 194391,84= 462608,16 мың.тг.

 

Жеке жұмыскерлерден түсетін кірістік салық таза кірістің 30% құрайды:

 

Нп = П× 0,2 = 462608,16 × 0,2 = 92521,632 мың. тг.                       (6.20)

 

Салық төлемінен кейінгі  таза кіріс

 

ЧД =П – Нп =462608,16- 92521,632 = 370086,528 мың. тг.            (5.21)

 

Абсолютті экономикалық тиімділіктің нормативті  коэффициенті мынаған тең:

 

Е=П/Квл=462608,16/496000=0,93                                     (5.22)

 

Тиімділік мерзімі:  

 

Т=Квл/П=496000/462608,16=1,07 жыл                                (5.23)

 

5.4-кестеде жобаны түбегейлі  есепетеу көрсетілген.

Кесте 5.4-  Жобаны түбегейлі есептеудегі бизнес-тиімділік  

 

Экономикалық көрсеткіштер	Мәндері
Капитал салымы, мың.тг.	496000
Кіріс, мың. тг.	462608,16
Эксплуатациялық шығындар, мың. тг.	194391,84
Пайдалылығы, %	0,93
Тиімділік уақыты, жыл	1,07

 

 

ҚОРЫТЫНДЫ

Нәтижелерді қорыта келе SDH базасының  STM-16 тарату жылдамдығымен Орал мен Ақтөбе арасында ТОБЛ ұйымдастыру экономикалық жағынан тиімді. Есептелген экономикалық көрсеткіштер нормативтік көрсеткіштерден аспайды. Ұйымдастыру кезінде қолданылған жабдықтардың жалпы қаражатын шығардық. Есептелген экономикалық көрсеткіштер нормативтік көрсеткіштерден аспайды: тиімділік уақыты  1,07 жыл (норматив бойынша ол 5 жылдан аспау керек); экономикалық тиімділігі 0,93 тең (норматив бойынша ол  0,15 кем болмауы тиіс).