Технологиялық карта – мектепке дейінгі ұйым педагогының құзыреттілігін қалыптастыруда негізгі құрал ретінде

Кезеңдері

Тәрбиешінің іс-әрекеттері

Баланың қызметі

І. Мотивациялық қозғаушы

Оқу қызметінің мақсатын тұжырымдау, ол 3-5 жасар балаларға түсінікті болуы керек. Алға қойылған мақсаттарды ескере отырып, әлеуметтік тәжірибе мен бұрын жиналған білімдерін өзектендіру баланың даму үрдісіне немесе қызметке тарту. Балалардың болып жатқан оқиғаларға шынайы қызығушылығын модельдеу шешімді талап еттетін күрделі жағдайды қалыптастыру.

Балалардың мақсаты өзіндік іс-әрекет стратегиясы ретінде қабылдауы болып жатқан оқиғаға деген шынайы қызығушылығын айқындау. Ол білетін немесе бұрын көргендерін «еске түсіру» балалардың мәселені шешуді талап ететін мәселе ретінде түсіну және қабылдау. Әр баланың өзіндік ойлау уәждемесін анықтау.

ІІ. Ұйымдастыру -іздестіру

Алған қойылған мақсатқа сәйкес таным үрдісін ұйымдастыру. Күрделі жағдайдан шығу. Баланы ізденуге, мәселені зерттеуге бағыттау. Бір аумақты мәселені жеке «күрделі емес» міндеттерге бөлу. Таным үрдісіне қажетті көмек пен қолдау көрсету. Таным жолы бойынша баланы психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу.

Таным үрдісіне тарту.

Ұсынылған ойынға қатысу.

Қойылған сұрақтың жауабын белсенді іздеу.

Мәселені қолжетімді жолдармен және өқралдармен зерттеу.

Қажетті көмек және қолдау бойынша ересектерге жүгіну басталған. Басталған істі логикалық аяғына дейін жеткізуде ұмтылу.

ІІІ. Рефлексивті-түзетушілік

Ұйымдастырылған оқу қызметінің, таным үдерісінің барысын бақылау. Таным, іздену, зерттеу барысында әркімнің жеке қадамын тіркеу.

Жоспарланған нәтижеге жету мақсатында таным үдерісінің түзету. Ұйымдастырылған оқу қызметінің, таным үдерісінің нәтижелерін талдау.

Баланың өз қызметінің нәтижесін рәсімдеуі. «Мен не жасадым, нені жасай алмадым?» сұрағына жауап іздеу. Баланың жеке қызметінде өзін өзі тануы.

Педагогикалық қолдау, өзіндік оқу қызметінің нәтижелеріне көмек көрсету барысында түзету.

Балаларды қызметке тартатын тәрбиешінің іс-әрекеттерінің арақатынасы

(уақыт  бойынша)

15

15

Кезеңдері

 
 
Тәрбиешінің іс-әрекеті

 
 
Балалардың іс-әрекеті

 
Мотивациялы- 
 
қозғаушы

 
Шаттық шеңбері 
 
- Сәлематсыздар ма, балалар? Мен сендерді көргеніме өте қуаныштымын.

 
Балалар бірін бірі: «Сәлем, мен сені көргеніме өте қуаныштымын!» жалғастыра айтып шығады.

 
Ұйымдастыру- іздестіру

 
Өлең жолдарын 
 
Бақшамызға барғанда, 
 
Жолыққан бар жандарға, 
 
Ертемен ақ пейілмен: 
 
«Қайырлы таң!» - деймін мен 
 
Күндіз де елді елеймін: 
 
«Қайырлы күн!» - тілеймін. 
 
Үйге кешке келемін, 
 
Не дерімді білемін: 
 
«Кеш жарық!» - деп кіремін. 
 
Балалар, бүгін бізде сабақ ерекше болмақ. Біз бүгін Жақсылық және Сыйластық туралы әңгімелейміз.Жақсылық- ол өте ұлы сезім.Ол бізді көп нәрсеге үйретеді. Біз бірімізге жақсылық жасай отырып достық қарым қатынаста боламыз.  
 
 
Жаттығу «Көңілді шылдырмақ»

• Егер жер бетінде жақсылық көп болатын болса, үлкендер де, кішілер де қуанады.
• Ал қандай адамды жақсы адам деп айтуға болады? Күнбағыстың дәнін көрсетіп:
• Мынау не?
• Бұл дәннен не өсіп шығады?
• Кімнің жақсы іс-әрекеті күнбағыстың өсіп шығуына көмектеседі.
• Ал сендердің өсулеріңе кімнің жақсылығы көмектеседі?

 
Ойын «Жақсы жаңбыр» 
 
Өлең оқу. 
 
Мен бастаймын, ал сендер өлең жолдарын аяқтаңдар. 
 
Апаң сенің базардан 
 
Алма сатып әкелді. 
 
Ең үлкенін жақсысын 
 
Саған таңдап әперді.  
 
Не деп барып жеу керек? 
 
 
Балалар жүр көшеде, 
 
Естіледі айқай шу. 
 
Сен де шықтың, көршіңді 
 
Қағып кеттің байқамай 
 
Мұндайда не деу керек? 
 
 
Осы келген бетіңде, 
 
Допты қудың жарыстың. 
 
Көшенің сол шетінде, 
 
Кезікті бір танысың. 
 
Сен не деу керексің? 
 
Бар көңілмен айтылған жылы, жақсы сөзді естіген кезде сен де жадырап қоя бересің, олай болса келіңдер,ойын ойнайық. 
 
Ойын:«Мейірімді сөз» ( доппен) 
Тәрбиеші сөздер айтады

• Күн
• Бұлақ
• Бүгінгі күн
• Ана

 
Біздің шығармашылығымыз «Жақсылық гүлін жасау» 
Жақсылық жасау – бақыт, қуаныш. 
Мына гүлдерді ең жақсы көретін адамдарымызға сыйлаймыз.

 
Балалар кезекпен шылдырмақты ұрып жақсы сөздер айтады.  
 
Сұраққа жауап береді.

• Күнбағыстың дәні
• Күнбағыс
• Адамның жақсылығы, жердің жақсылығы, күннің жылуы, жауынның жаууы. Ата-аналарымыз, ата-әжелеріміз, тәрбиешілеріміз.
• Балалар шеңбер жасап тұрады. Олардың әрқайсысы жаңбырдың тамшылары.Көңілді әуенге бұлтты айнала би билейді.Әуен тоқтаған кезде бұлт балаларға ыдыстан су шашады да: «су кімге көмектесті?»- деп сұрайды. Ал балалар сұраққа жауап береді. Мысалы:
• Мен шөлдеп тұрған гүлге су шашқанын көрдім.
• Мен жолдағы лас көлікті жуғанын көрдім.

 
Ал мен балалардың жаңбыр астында шаттанып қуанғанын көрдім 

• Ал мен балалардың жаңбыр астында шаттанып қуанғанын көрдім.

 
-РАХМЕТ! 
 
 
-Кешіріңіз! 
 
 
-Сәлеметсіз бе? 
 
 
Төмендегі сөздерге жылы сөздер тауып айтады. 
 
 
- Күнім 
 
- бұлағым 
 
- бүгінгі күнім 
 
- анашым  
 
 
Балалар қолдағы материалдардан гүлдер жасайды.  
 
 
Өлең жолдарын оқиды. 
 
Біздің топта балалар 
 
Тату тәтті ойнайды. 
 
Дос көңілі әрқашан 
 
Тек жақсылық ойлайды. 

 
Рефлексивті – түзетушілік

 
Шеңбер «Жүректен жүрекке» 
Зеңгір көктен 
Нұрын төккен, 
Ортақ біздің күніміз. 
Жайнап өскен, 
Жайдары өскен 
Біз-өмірдің гүліміз. 
Бал достыққа, 
Жолдастыққа 
Шақырады әніміз. 
Тыныштықты, 
Нұр құшақта 
Бақыттымыз бәріміз.

•  
  Қолымызды жанымызға созамыз
•  
  Жоғары көтереміз
•  
  Қолымызды жүрегімізге апарамыз

Шығармашылық бөлімдері

Тәрбиешінің іс — әрекеттері

Балалардың шығармашылық іс — әрекеттері

Мотивациялық –ояту бөлімі

- Балалар, біз қай планетада тұрамыз?

- Дұрыс, мынау – глобус. Глобус  – Жер планетасының макеті. Бұнда  барлық елдер көрсетілген. Ал  біз қай елде тұрамыз?

- Иә, ендеше, глобустан Қазақстан  Республикасын тауып көрейік. (глобустан  табамыз) Мынау – Қазақстан Республикасы. Ол – біздің Отанымыз. Қазақстан  – байтақ ел. Сендердің әрқайсысың  ҚР азаматысыңдар. Қазақстан туралы  кім маған тақпақ айтып береді?

- Еліміздің елордасы қай қала?

- Ал Оңтүстік астанамыз қай  қала?

- Біз қай қалада тұрамыз?

- Балалар, енді алақанымызды бір  – біріне үйкелеп жылытып, жерге  өз жылуымызды беріп, тілегімізді айтайық.

- Жақсы, тілектерін орындалсын. Енді  орнымызға отырайық, отырмас бұрын  сұрақтарға жауап берулерің керек. Кім дұрыс әрі тез жауап  берсе, сол орнына отырады.

- Біз тұратын қала?

- Біздің облыс қалай аталады?

- Бас қаламыз қай қала?

- Еліміз қалай аталады?

- ҚР елбасы кім?

- ҚР рәміздері қандай?

- Қазақтың қандай ақын – жазушысын  білесің?

- Ұлттық тағам?

- Ұлттық аспап?

- Тудың түсі қандай?

- Ою  — өрнектің атын ата.

Балалар глобусты қоршап тұрады.

- Біз Жер планетасында тұрамыз.

- Біз Қазақстан елінде тұрамыз.

Глобустан табады.

1- бала:

Әйнегі – күн, шатыры – аспан.

Кең дала…Төсі толқыған егін,

Көлдері көкке күмістер шашқан

Қазақстан – Республикам менің.

- Астана. (глобустан табады, үлкен  қызыл жалаушамен белгіленген)

- Алматы (глобустан табады, кішкентай  қызыл жалаушамен белгіленген)

- Біз Орал қаласында тұрамыз.(глобустан  көрсетемін, қызыл нүктемен белгіленген)

Балалар қолдарын жылытып глобусқа қояды, тілектерін айтады.

- Көкшетау.

- Ақмола облысы.

- Астана.

- Қазақстан.

- Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев.

- Ту, елтаңба, әнұран.

- Абай, Ыбырай, Шәкәрім.

- Бесбармақ, бауырсақ.

- Домбыра, қобыз, сыбызғы.

- Көгілдір.

- Қошқармүйіз, түйетабан, т.б.

(жауап  берген балалар орындарына отыра  береді)

Ізденушілік – ұйымдастыру бөлімі

- Балалар, біздер бүгінгі тіл дамыту  сабағында Отанымыз, туған жеріміз  – Қазақстан Республикасы туралы  әңгімелейміз.

Тәуелсіз мемлекет дегенді қалай түсінесіңдер?

- Көпұлтты мемлекет қандай мемлекет?

- Жақсы, дұрыс, балалар, естеріңде  ме, өткен сабақта біздер Қазақстан  еліне сиқырлы саяхатқа шыққан  болатынбыз. Сол саяхатты бүгін  жалғастырамыз. Бізге кімдер көмектесіп  еді?

- Иә, сол достарың бүгін бізге  қонаққа келді. Олар сендердің білімдеріңді тексеру үшін тапсырмалар алып келген. Енді тапсырмаларға назар аударайық.

Тапсырма №1. Өз еліңнің астанасын анықта. (тақтада әртүрлі елдердің астаналары көрсетілген сурет ілініп тұрады)

- Қайдан білдің?

- Астана туралы кім маған  тақпақ айтып береді?

- Балалар, Қазақстан Республикасының  әр азаматы өз елінің тарихын  білуі тиіс, сендер сол Бәйтеректің  шығу тарихын білесіңдер ме?

Тапсырма №2. Қазақтың ұлттық аспабын тап (үлестірмелі материал)

- Балалар, алдарыңдағы қағазға  қараңдаршы. Сендерге тапсырма берілген. Суреттен нені көріп тұрсыңдар?

- Осылардың ішінен қазақтың  ұлттық аспабын табу керек. Қане, дұрысын қоршайық.

Жұмыстарды тексеру.

- Ендеше домбыраның күмбірлеген  даусын тыңдайық. Құрманғазының  күйі “Адай”.

- Балалар, сендер жаңа күй тыңдап  отырған кезде құлыншақ – тұлпар  менің құлағыма келіп сыбырлап  кетті. Ол сендерді шаршаған болар  дейді, сендермен ойын ойнағысы  келіп тұр. Шаршадыңдар ма, ойнаймыз  ба?

“Көңілді қобыз” ойыны.

Тапсырма №4. Қазақтың ұлттық ою — өрнегін құрастыр.

- Балалар, алдарыңдағы конвертті  ашыңдар, ішінде ою — өрнек  бар, оны құрастыру керек және  атын атау керек.

- Ою — өрнектер қайда қолданылады?

Тапсырма №5. Қазақтың ұлттық тағамын тап.

- Бұл  тапсырма ұлттық тағам жайында. Қазақтың ұлттық тағамын тауып, атын атау керек.

- Оқуға, демалуға, отбасында өмір сүруге, емделуге, т.б.

- Қазақстанның өз Конституциясы, президенті, рәміздері бар. Ондай  елді тәуелсіз ел деп атайды.

- Қазақстанда әртүрлі ұлт өкілдері  тұрады: қазақтар, орыстар, татарлар, немістер, корейлер, т.б.

- Достарымыз: балапан – бүркіт, бала – барыс, құлыншақ – тұлпар, ақ ботақан.

Балалар қызығушылықпен достарының алып келген тапсырмаларын тыңдайды.

1 бала шығып көрсетеді.

- Өйткені онда Бәйтеректің суреті  көрсетілген, Бәйтерек Астана қаласында  орналасқан.

2-бала:

Астана – арман қала,

Бағы бір жанған қала.

Тұрады ол жап – жас болып,

Мен үлкен болғанда да.

3-бала: “Астана – Бәйтерек”  кешенін тұрғызу президентіміз  Н.Ә.Назарбаевтың идеясы болатын. Бәйтерек — өмір ағашы. Бәйтеректің  тамыры өте тереңде, ал биіктігі  аспанмен таласады. Жыл сайын  Бәйтеректің басына киелі құс  – Самрұқ жұмыртқалайды екен. Жұмыртқасы – Алтын-Күн, оны сол  Бәйтеректің түбінде өмір сүретін  Айдаһар жұтып қояды екен. Ол  жаз бен қыстың. Күн мен Түннің, жақсылық пен жамандықтың алмасуын  білдіреді екен.

- Ұлттық аспаптарды: домбыра, қобыз.

Балалар жұмысқа кіріседі.

Балалар күй тыңдайды.

- Шаршадық, ойнаймыз.

Балалар жұмысқа кіріседі, оюды құрастырып, атын атайды.

- Туда, ұлттық киімде, ыдыс –  аяқта, ұлттық киімдерде, бұйымдарда.

Балалар тапсырманы орындайды.

Рефликсивті -түзету бөлімі

- Балалар, сендер бүгінгі достарың алып  келген тапсырмаларды жақсы орындадыңдар.

- Балалар, сендерге бүгінгі саяхат  сабағымыз ұнады ма? Несімен ұнады?

- Балалар, елімізге, Отанымызға арнап  “Бала тілегі” әнін орындап  берейік.

Ән “Бала тілегі”

Балалар қызығушылық танытады.

Балалар өз пікірлерін айтады.

Балалар қуана келіседі, ән орындалады.