Акциздердің экономикалық мәні мен мазмұны

Тексерістің барлық құжаттары  есеп бөліміне, кәсіпорынның дербес шотына үстеме есептелген салық көлемінде  өзгерістер енгізу үшін беріледі, құжаттардың  барлығы тексеріс жүргізген бөлімге қайтарылып беріледі.

Егер құжаттық тексеріс барысында салық төлемеумен немесе салық салу объектісін жасырумен  байланысты заң бұзушылықтар анықталса  немесе үстеме есептелген салық пен  бюджетке төленетін басқа төлемдер соммасы штрафсыз және айыппұлсыз 2000 еселенген айлық есеп көрсеткішінен асса, онда тексеріс құжаттары салық полициясы бөлімдеріне процессуалды шешім қабылдау үшін беріледі.

Орындалған жұмыстың аяқтаушы кезеңі үстеме есептелген салықтардың  және штрафтік санкцияларының бюджетке төленуін жүйелік тұрде бақылау болып табылады. Бақылау кәсіпорынды тексерген жұмысшыға жүктеледі.

Салық қызметінің әр жұмысшысының өз бетінше қосқан үлесін бағалау, оның жеке жұмыс жоспар кестесінің сапалық  және сандық көрсеткіштерін орындауын  есепке ала отырып жүргізілуі керек.

Салық қызметінің жұмысын  түгелдеу бағалау әлде қайда қиын. Бір қарағанда бұндай баға, түсімдер жоспарының орындалуы не орындалмауына  байланысты берілуі дұрыс сияқты. Алайда терең сараптағанда бұл критерий қажетті көлемде негізделмегені, тіпті кейде дұрыс емес екендігі де көрініп тұрады.

Салық ақиқат түскен пайдадан өндірілетіні белгілі. Яғни осы не басқа  салық төлеушінің табысынан осы  не басқа уақыт аралығының ішінде қазына пайдасына қандайда нақты  түсім жоспарланса, бірақ ол белгілі себептер кесірінен пайда таппаса, онда одан салық өндіру де мүмкін емес.

Егер жанама салықтарды тиімді және рационалды қолданса, олар мемлекет пайдасына өте ұлкен  қаржы түсімдерін қамтамасыз ете  алады.

<h4>Қорытынды

Нарық қатынастарының дамуымен байланысты Қазақстанда салық төлеушілер көлемі үнемі ұлғайып келе жатыр. Салық төлеушілер көлемінің өсуі олардың есебін жүргізуді қалай еткендеде толық ету керек және осы жағдайға сай салық төлеудің ерікті процедураларын ойлап табу керек.

Нақты критерийлерді қолдануға негізделген, ревизиялардың қазіргі таңға сай әдіс – тәсілдемесін қолдануды бастау қажеттігі туды.Ревизия жүргізілетін кәсіпорындарды сараптайтын қосалқы жүйе ревизиялық жұмыстың тиімділігін максималды тұрде жоғарылатуға көмегін тигізеді.

Бұл жүйе тексерілетін салық төлеушілерді, жиналған тәжірибиеге негізделіп өңделген, белгілі параметрлерге сай таңдауы қажет.

Салық төлеушілерді таңдаудың  критерилері бола алады:</h4>

• Төлемді көп рет кешіктірсе;
• Декларациядағы есептер дұрыс емес болса және қайталанса;
• Салық төлеудің тарихы қанағаттандырарлық болмаса.

Салық төлеушілермен  либералды және демократиялық қарым  қатынастар орнату керек 

Салық реформасын өткізгенде, басқарудың тиімді жүйесін құру басты  мәселелердің бірі болып табылады. Дамыған мемлекеттердің тәжірибесі көрсеткендей, бір қалыпты экономика жағдайында салық органының жұмысын, салық төлеушілердің төлеген барлық салықтық тұсімдерінің ішіндегі, еркін тұрде төлеген салық көлемі бойынша бағаланады.

Қорытындыда, көбейіп  кеткен салық төлемдерінен қашу құбылысы көбейіп кеткендігін айтқым келеді, бұған қатаң кедергі қою керек.

Салықтан жалтару заңның нашарлығынан не жауапты жұмысшылардың  оны қасақана тұрде сақтамаудан  болады, соңғы жағдай жұмысшылардың  жұмысын қадағаламай, олардың бетімен  кеткендігінен болады.

Бұндай жағдайларда  тәртіп қылмыстық заңнаманың мүмкіншіліктерін пайдалана отырып, қатаң әкімшілік  әдістермен реттеу арқылы ғана орнату мүмкін.

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Заң актілері мен ресми  құжаттар:

1. Алейбеков М.О. «Главное в налоговом реформировании», АльПари-Алматы, 2000.
2. Арыстанбеков К. «Стратегия и тактика экономических реформ». Саясат Алматы, 2000.
3. Байдуйсенов А.Д. «Налоговая система Казахстана», Финансы Казахстана, Каржы-Каражат. Алматы, 2001.
4. Бахытжанова З.С. «Налогообложение иностранных юридических и физических лиц». Алматы, 1997.
5. Есенбаев М. «Налоги - плата за цивилизацию», Финансы Казахстана Каржы - Каражат. Алматы, 2001.
6. Зейнельгабдин А.Б. «Финансовая система: экономическое содержание и механизм использования». Алматы, 1995.
7. Ильясов К.К., Зейнельгабдин А.Б., Ермекбаева Б.Ж. "Налоги и налогообложения". Алматы 1995 г.
8. Ильясов К.К., Идрисова Э.К. "Налоги развитых зарубежных государств", Алматы 1997 г.
9. Карагусова Г. "Налоги: сущность и практика использования", Алматы 1994 г.
10. Маметова Р.А. Соотношение закона Республики Казахстан О налогах и других обязательных платежах в бюджет и правил, разработанных для реализации положений этого закона / Бюллетень бухгалтера Алматы, 2001г.
11. Мүлкеманова А.Ж. Сізге тексеріс келген екен. Бухгалтер бюллетені, №33 Тамыз 2002ж.

Интернет сайттары:

12. www.nalog.kz
13. www.taxkz.kz
14. www.stat.kz