Кызметтер көлемі және байланыс жүйенің даму жоспары

 1 ҚЫЗМЕТТЕР КӨЛЕМІ ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС ЖҮЙЕНІҢ ДАМУ ЖОСПАРЫ

• Осы бөлімде байланыс жүйенің келесі даму көрсеткіштері есептеледі:
• Жүйенің телефон тығыздығы;
• Жоспар кезеңіңде сыйымдылықты енгізу және қажетті күрделі қаржы;
• Жоспар кезеңіңің сонындағы телефон аппараттардың саны.

   Байланыс құралдардың даму процесінде байланыс жүйенің құрамында маңызды сандық және сапалық өзгерістер болып жатады. Байланыс құралдардың қол жетімділігінің жоғарлауында, байланыс бекеттердің тұтынушыларға жақындауында және байланыс орнату уақытының көбеюінде бұл даму процесі өз-өзін білдіреді.

 

     Жүйедегі 100 тұрғынға келетін телефон тығыздығы:

   ТП = N / Н • 100          (ТА/100тұр)                           (1.1.1)

N – ағымдағы (жоспарлы) кезең сонындағы телефон аппараттардың жалпы саны,  мың аппараттар.

Н – ағымдағы (жоспарлы) жылдағы халықтың саны, мың адам.

 

Телефон тығыздығы ағымдағы және жоспарланған кезең бойынша есептеледі:

                  ТП тек = N кг тек / Н ∙ 100 =249400/1000/760*100 = 32,81                (1.1.2)

 

   ТПпл=(Nкгтек*ПТП)/(Н*Iнас)*100=(249,4*1,093)/(760*1,003)*100=35,76      (1.1.3)

 

ПТП – телефон тығыздығының  өсуі

(9,3+100)/100 =1,093

 І нас - болжам кезеңіндегі халықтың өзгеру  индексі

Жоспарланған кезеңңің соңындағы телефон аппараттар саны:

 

Nкг пл = (ТПпл • Н•Iнас )/ 100 = (35,76*760*1,003)/100 = 272,59 мың ТА   (1.2)

 

ТПпл – жоспарланған кезең бойынша 100 тұрғынға келетін телефон тығыздығы, (ТА/100 тұр.)

Н – ағымды жылдағы халықтын саны (мың адам)

Iнас – халық санның өзгеру индексі

 

Жоспарланған жылда телефон аппараттардың өсімі:

     DNпл = Nкг пл – N кг тек =272,59- 249,4 = 23,19 мың дана                       (1.3)

Nкг пл – жоспарланған кезеңңің сонындағы телефон аппараттар саны, мың дана

N кг тек – ағымды кезеңңің сонындағы телефон аппараттар саны, мың дана

 

Соның ішінде квартал бойынша:

                                         DNпл i = DNпл • х% / 100%,                                  (1.4)

 DN пл 1 кв = 23,19*45/100=10,43

DN пл 2 кв = 23,19*20/100=4,64

DN пл 3 кв = 23,19*25/100=5,80

DN пл 4 кв = 23,19*10/100=2,32

x% - квартал  бойынша жүйедегі сыйымдылықты енгізу

 

Жалпы күрделі қаржының сомасы:

          Sк.в. = DNпл • КВуд=23,19*24 мың тг/ном=556560 мың тг                (1.5) 

КВуд – күрделі қаржының салмағы (тг/ном.);

DNпл - жоспарланған жылда телефон аппараттардың өсімі

 

Сонын ішінде квартал бойынша:

 

                                        Sк.в.i = DNпл i • КВуд                                                          (1.6)

  Sк.в.1 = 10,43*24000=250320

Sк.в.2 = 4,64*24000=111360

                                         Sк.в.3 =5,80*24000=139200

                                         Sк.в.4 = 2,32*24000=55680

DNпл I – жоспарланған жылда квартал бойынша телефон аппараттардың өсімі;

КВуд - күрделі қаржынын салмағы (тг/ном.)

 

    Ағымдағы кезеңде тұтынушылар топтары бойынша телефон аппараттардың орташа жылдық саны:

                                         Nср i = Nср тек • УВТА I  /100                                    (1.7)

Nср тек нас = Nкг тек • УВТА i/100 =230,4*94,6/100=217,96

Nср тек орг = Nкг тек • УВТА i/100=230,4*4,1/100=9,45

Nср тек = Nкг тек • УВТА i/100=230,4*1,3/100=2,99

Nср тек –ағымдағы кезеңде телефон аппараттардың орташа жылдық саны (дана);

УВТА i  – тұтынушылар топтары бойынша ағымдағы кезеңде телефон аппараттардың (ТА) салмағы.

 

     Тұтынушылар топтары бойынша ағымдағы кезеңнің сонындағы телефон аппараттардың саны:

                                     Nкг тек i = Nкг тек • УВТА i/100                                       (1.8)

Nкг тек нас = Nкг тек • УВТА i/100 =249,4*94,6/100=235,93

Nкг тек орг = Nкг тек • УВТА i/100=249,4*4,1/100=10,23

Nкг тек = Nкг тек • УВТА i/100=249,4*1,3/100=3,24

Nкг тек– ағымдағы кезеңңің сонындағы телефон аппараттардың саны.

 

      Тұтынушылар топтары бойынша жоспарланған жыл соңындағы  телефон аппараттардың саны:

                                Nкг пл i = Nкг тек i + DNпл. • di / 100                                   (1.9)

     Nкг пл нас =235,93+23,19*94,1/100=257,75

Nкг пл орг =10,23+23,19*3,8/100=11,11

Nкг пл такс =3,24+23,19*2,1/100=3,73

Nкг тек i  - тұтынушылар топтары бойынша ағымдағы кезеннің соңындағы телефон аппараттардың саны (дана);

DNпл – жоспарланған жылда телефон аппараттардың өсімі (дана);

di – тұтынушылар топтары бойынша телефон аппараттар өсімінің салмағы (%).

 

       Ағымдағы кезеңде мың тұрғынға келетін таксофондардың саны:

                    Nтакс. тек. = (Nтакс кг тек /Н) • 1000=3,24/760*1000=4,26             (1.10)

Nтакс кг тек – ағымдағы кезең соңындағы таксофондардын саны (мың дана).

 

     Жоспарлы кезеңде мың тұрғынға келетін таксофондардың санын анықтаймыз

           Nтакс. пл. = (Nтакс кг пл /(Н• Iнас)) • 1000=3,73/760*1,003*1000=4,89   (1.11)

Nтакс кг пл – жоспар кезең сонындағы таксофондардың саны (мың дана)

 

Есеп нәтижелерін кестеге енгіземіз.

 

Кесте 1.1. Байланыс жүйенің даму жоспар-болжамы

Көрсеткіштер	Ағымдағы	Жоспарланған	Өзгерістер
			Абсолюттік	Қатынасты
1. Жыл сонындағы ТА саны, мың дана Сонын ішінде:	249,40	272,59	23,19	109,30
Тұрғындар бойынша, мың дана	235,93	257,75	21,82	109,25
Мекемелер бойынша, мың дана	10,23	11,11	0,88	108,60
Таксофондар саны, мың дана	3,24	3,73	0,49	115,12
2. 100 тұрғынға келетін телефон тығыздығы	32,81	35,76	2,95	108,99
3. 1000 тұрғынға  келетін таксофондар саны	4,26	4,89	0,63	114,79

 

    Қорытынды: Бірінші бөлімде ірі кәсіпорынды қарастыра отырып, оған ағымдағы жыл мен жоспарланған кезеңге кәсіпорында көрсетілетін қызметтер көлемі мен байланыс жүйесінің даму жоспары есептелінді. Жыл соңындағы телефон аппараттар саны мен 100 тұрғынға келетін телефон тығыздықтарын салыстырып қарастырдық. Мұнда телефон аппараттарының саны 249,40 құраса, келесі жоспарланған жылда 272,59 телефон аппаратына артатыны күтілуде.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 НЕГІЗГІ ҚЫЗМЕТТЕН  ТАБЫС ЖОСПАРЫ

   Бөлімде келесі көрсеткіштер есептеледі:

• Қосымша құн салығын есепке алып және есепке алмай тұрғындардан, мекемелерден абоненттік төлем түрінде түсетін табыс;
• Таксофондардан түсетін табыс;
• Телефон аппараттарды орнатқан үшін түсетін табыс;
• Басқа табыс түрлері.

 

    Тұтынушыларға өткізілген қызметтердің барлық көлемі үшін тарифтерге сәйкес байланыс кәсіпорындардың алатын табысы - байланыс құралдарды пайдаланғаннан түскен табыстың жалпы сомасын құрайды. Бұндай табыс негізгі қызметтерден түскен табыс деп аталады.

 

   Телефон аппараттардың және таксофондардың орташа жылдық өсімі жоспарланған кезеңде:

                           DNпл.’ = DNпл. /2=23,19/2=11,60 (мың ТА)                        (2.1)

 

   Ағымдағы жылда күтілген орташа абоненттік төлем тұрғындар бойынша:

                         mнас = АПнас / Nср нас=402100/217,96=1844,83                     (2.2)

АПнас – ҚҚС есепке алғанда тұрғындардан түскен абоненттік төлем, мың тенге;

Nср нас – тұрғындар бойынша орташа жылдық телефон аппараттар саны.

 

     Ағымдағы жылда күтілген орташа абоненттік төлем мекемелер бойынша:

                        mорг = АПорг / Nср. орг=143300/9,45=15164,02                        (2.3)

Nср. орг – мекемелер бойынша орташа жылдық телефон аппараттар саны,

АПорг – ҚҚС есепке алмағандағы мекемелерден түскен абоненттік төлем, мың тенге.

Ағымдағы жылда күтілген орташа абоненттік төлем таксофондар бойынша:

                          mтак. = СТ. / Nср.такс  =45120/2,99=15090,30                         (2.4)

СТ. – ҚҚС есепке алғандағы таксофондардан түскен табыс, мың тенге;

Nср. такс –таксофондардын орташа жылдық саны

 

    Тұтынушылар топтары бойынша жоспарланған кезеңде абоненттік төлем түрінде алынатын табыс:

                            Дпл. i = (Nкг тек i + DNпл.’ * d i/100) * mi * I                          (2.5)

Дпл. нас = (235,93+11,60*94,1/100) *1844,83 * 1,06=482711,45

Дпл.  орг = (10,23+11,60*3,8/100) *15164,02 * 1,06=171520,95

Дпл. такс = (3,24+11,60*2,1/100) * 15090,30 * 1,06=55722,68

Nкг тек i  - жыл басындағы тұтынушылардың i тобы бойынша телефон аппараттардын саны ( мың дана);

mi – тұтынушылардың i тобы бойынша ағымдағы кезеңдегі орташа абоненттік төлем (тенге);

I – бағаның өсу индексі (инфляция).

 

     Жоспарланған кезеңде телефон аппараттарды орнатудан түскен табыс:

                                   Дуст.i = Плi * (DNпл.*d i /100) * I                                   (2.6)

     Дуст. нас = 12500* (23,19*94,1 /100) * 1,06=289138,71

Дуст. орг = 18500 * (23,19*3,8 /100) * 1,06=17280,72

Плi – телефон аппаратты орнатқан үшін орташа жылдық төлем (тенге)

DNпл.i – тұтынушылар топтары бойынша жоспарланған жылда телефон аппараттардың өсімі  (мың. дана)

 

     Ағымдағы кезеңдегі жалпы табысы (мың тг) :

                        Добщ. тек. = АПнас + (АПорг * ҚҚС’) +CТ. + ПДтек =

                        402100+(143300*1,12)+45120+20150=627866                               (2.7)

ҚҚС’ = (ҚҚС +100) /100, мұндағы ҚҚС – қосылған құн салығы.

ПД – табыстың басқа түрлері, мың тенге 

    Ағымдағы кезеңдегі  табыстың басқа түрлерінің  :

                    dпр. =  ПД / Добщ. тек.. =20150/627866=0,0321                            (2.8)

 

     Жоспарланған кезеңдегі жалпы табысы:

                            Добщ. пл. = Дпл.нас. + (Дпл. орг * ҚҚС’)+Дпл. так                             (2.9)          Добщ. пл. = 482711,45+(171520,95+1,12)+55722,68=730537,59                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

Дпл нас -  жоспарланған кезеңде тұрғындардан абоненттік төлем түрінде түсетін табыс, мың тенге;

Дпл. орг – жоспарланған кезеңде ҚҚС-ті есепке алмағанда мекемелерден түсетін табыс, мың тенге;

Дпл. такс – ҚҚС-ті есепке алғанда жоспарланған кезеңде таксофондардан түсетін табыс.

 

      Табыстың басқа түрлері (ҚҚС-ті есептегенде):

      Дпр. пл. = (Добщ. пл. • dпр.)/ (1- dпр)=(730537,59*0,0321)/(1-0,0321)=24227,98  (2.10)

Добщ. пл. – жоспарланған кезеңдегі жалпы табысы, мың тенге;

dпр – ағымдағы кезеңдегі табыстың басқа түрлерінің салмағы.

 

        Жоспарланған кезеңдегі өткізуден тыс табыс:

                              Д вн. пл = ВД* I= 12126*1,06=12853,56                         (2.11)

ВД – сатудан тыс табыс.

 

Жоғарыда шыққан есептерді белгілі кестелерге енгіземіз. Жетіспеген көрсеткіштерді пропорция бойынша анықтаймыз.

 

 

 

 

 

 

Кесте 2.1. Ағымдағы кезеңдегі ҚҚС анықтау