Монғол шапқыншылығының Қазақстанға тигізген зардаптары

Жоспары:

I.Кіріспе                            Дін туралы түсінік

II.Негізгі  бөлім.              1.Діннің адам өміріндегі рөлі

                                           2.Діннің шығуы

                                           3. Ислам діні

III.Қорытынды.                                     

     Дін - әлемдік өркениеттегі барлық қоғамдық құрылыстарға тән тарихи, саяси - әлеуметтік, дүниетанымдық және психологиялық құбылыс. Ол ықылым замандардан бері адамдармен бірге жасасып келеді. Оны ең тұжырымды түрде Құдай мен адамның арақатынасы, адамның танымынан тыс күштердің барлығын мойындау және соған илану деп анықтауға болады. Дін туралы арнайы ғылымды – дінтану дейміз. Дінтану ғылымы дінді теологиялық, философиялық - әлеуметтік, биологиялық, психологиялық және этнологиялық (грек тілінде ethnos – халық, logos - ілім) тұрғылардан бөліп қарастырады.  Дінді философиялық - әлеуметтік тұрғыдан түсіну дегеніміз – оны қоғамдық сана мен дүниетанымның нысаны, діни мәдениет түрінде көрінуі, белгілі әлеуметтік қызмет атқаратын құбылыс, діни идеология, діни мораль тұрғысынан қарастыру, дін және саясат мәселелерін зерттеу. 

    Дін - адам пайымының бүкіл әлем мен болмысқа, қоршаған дүниеге, табиғатқа, өзі өмір сүретін ортаға және өзінің ақыл-ойы мен сана-сезімінен тысқары тылсым дүниеге қатынасы; адамзат танымының дүние мен жаратылысқа деген көзқарасты айқындайтын мифология, философия және ғылымнан ерекше өзіндік бір тұрпаты; адамзат қоғамындағы аса күрделі де маңызды әлеуметтік-мәдени институт, ерекше қоғамдық сана және әлеуметтік құбылыс. Ислам философиясының түсіндіруінше, дін дегеніміз - әлемді байланыстыратын күш Алланың барлығына сенім. Бүкіл әлемді және адамды жаратушы ие – Жалғыз Алла адам баласының жүрегін өзіне ұштастыра жаратады, яғни Жаратушының барына сеніп, оның ажырамас бөлшек екенін адам өз жүрегі арқылы сезетін болады. Діннің басты мақсаты – адамның рухани жетілуі және оның Жаратушы Құдаймен байланысын орнату болса, ислам тұжырымдамасы бойынша, рухани жетілу сатысының бірінші деңгейінде тұрған адамның алғашқы махаббаты, таза құлшылығы, қорқынышы Аллаға арналады. Сөйтіп, шынайы діндар болып, жас кезінен Алланың ғана бұйрығын орындаушы болып өседі. Барлық тіршілік құбылыстары Алла Тағаланың қолында екеніне және күнәлі істері үшін оның қарғысына ұшырайтынына мұсылман кәміл сенеді. Осы сенім – оны жаман істерден тежеуші және дұрыстықтан, имандылықтан шықпауына себепші. Иманын жоғалту адамның дінін жоғалтуына алып келеді. Діни тұрғыдан, дін – бүкіл болмыстың түпкі себебі барын, дүние-болмыстың жаратылу мақсатын, оның сыр-сипатын түсіндіріп, танып білуге және адамның рухани жетілуіне мүмкіндік жасайтын іс-әрекеттер мен бүкіл дүниетанымды, болмысты толық қамтитын өте кең, ауқымды ұғым.

        Діннің шығуы қазіргі ғылымның зерттеулері бойынша 40 – 50 мың жыл бұрынғы палеолит (тас дәуірі), яғни алғашқы қауымдық қоғамның салыстырмалы түрде жоғары деңгейдегі даму кезеңіне жатқызылып отыр. Аталмыш кезеңнің мәдениет ескерткіштері жан-жануарлар культі мен аңшылықта қолданылған сиқыршылық белгілерін сақтаған. Сондай-ақ, діни наным-сенімдердің болғандығын сол ежелгі дәуірлердегі өлген адамды еңбек құралдары және әшекей бұйымдармен бірге жерлеу дәстүрінің белгілері де дәлелдейді. Діннің шығуы адам ақыл—ойында теориялық ойлау және ойдың шынайы өмірден ажырау мүмкіндігінің пайда болуы деңгейімен де байланысты. Адамзат тарихында өн бойында дін адам сенімінің сипатына және халықты қамтуына байланысты сан түрлі күйде болады. Бірінші жағдайда қатысты оның тотемизм, анимизм, натуризм, шаманизм, фетишизм, политезм (көптәңірлі),онотеизм (біртәңірлі), деизм (әлемді жаратқан соң, оның одан әрі дамуына араласпайтын, белгілі бір тұлға кейпіндегі емес әлдебір бастапқы себепті мойындайтын ілім), т.б. түрлері пайда болды. Құдайды тұлғалық Бастау ретінде мойындау барлық діндерге тән емес. Ол қазіргі діндерден, мәселен, ислам, христиан, иуда діндеріне тән, ал будда, даосизм діндеріне тән емес. Халықты қамтуы жөнінен діннің тайпалық – халықтық және ұлтаралық немесе әлемдік түрлері белгілі. Әлемдік діндердің әрқайсысы түрлі ағымдар мен конфессияларға бөлінеді. Мысалы, ислам дінінің сүнниттік, шииттік ағымдары, христиан дінінің католиктік, православие және протестанттық конфессиялары, т.б. Діннің екі сипаты бар. Төменгісі – сыртқы, ғибадат ету, ал жоғарғысы – имандылық. Имандылық барлық дерлік діндерге ортақ, діннің ішкі мәнін білдіреді, сондай-ақ, ғибадатты да қамтиды, адамның сыртқы және ішкі болмысын тәрбиелейді. Діннің имандылық сипатын қабылдайтындар бүкіл болмыстың себебінің, заңдылықтарының бар екенін толық түсініп, оларды танып-біліп, бойына сіңіріп және бұлжытпай орындауға ұмтылады. Барлық діндердің ұқсастығы және негізгі мақсаты – бір Жаратушыға деген сүйіспеншілікке жету және оның мейірімі мен кешіріміне ие болу, рухани тазарып, жетілу. Олардың ішкі мәнінде ғана емес, салт – рәсімдерінде де көптеген ұқсастықтар бар. Дүние жүзі халқының дені, негізінен , әлемдік үш дінді ислам, христиандық, будда ұстанады.Осы әлемдік діндердің бірі ислам дініне тоқталып өтсек.

       Ислам діні — бүкіл әлемге ортақ құндылық. Ол бір ұлтқа немесе тек мұсылмандарға ғана жіберілген дін емес. Сондықтан, Құран Кәрімде қаратпа сөздер «ей, арабтар» немесе «ей, бәдәуилер» деп айтылмайды, «ей, адам ұрпақтары», «ей, адамзат баласы» және «ей, мүминдер» деп жалпыға ортақ атаулар ретінде қолданылады. Бұл-қасиетті кітаптың бүкіл адамзатқа, тіпті, бүкіл жаратылысқа жолдауы екенін көрсетсе керек. Сондай-ақ, Құранда Алла Тағаланың соңғы елшісі Мұхаммед Мұстафаны (с.ғ. у.) бүкіл әлемдерге рахмет — мейірім пайғамбары ретінде жіберілгені айтылады. Сонымен дін – адам жанының азығы, Жаратушыға деген сенім дедік.Дін  адамның ауыр қылмыстар мен күнәлі істерге  бармауына ықпал етеді.Өйткені дүниежүзіндегі діндердің қайсыбірін  алып қарасақ ,оның бәрі жеке адамға ,қоғамға зиян тигізетін жолдарға баруға тиым салады.

     Дін кейде үрей, қорқыныш, қайғы, үмітсіздік сияқты адамды торығуға әкелетін қиыншылықтарды жеңуге көмек береді.Адам осындай қиын жағдайларда өз сенімі, үміті , жалбарынуы, тәубеге келу арқылы көңілін орнына түсіреді, рухани дүниесінде тыныштық табады.

     Сонымен бірге дін қоғамның тәртіпті , бақытты болуына үлкен әсер етеді.Өйткені дінге шын сенген адам жаманшылыққа бармайды, соның себебінен қоғамда да қылмыстар мен күнәлі істер азаяды. Ал қылмыс , күнә көбейген қоғамның ұзақ өмір сүруі неғайбіл. Себебі ол қоғамда діннің әлсіреуі  адамдардың азғындануына ,бір-біріне деген мейірімділігінің азаюына , әділдіктің жоғалуына әкеледі.Адамгершілік пен әділдік жоғалған қоғамда  тәртіп те  бұзылады. Тәртіпсіз қоғамды жөнге келтіру өте қиын. Тәртіп адамның жүріс – тұрысын ,іс- әрекетін реттесе, дін адамның ішкі жан дүниесін реттейді, осылайша қоғамда тепе- теңдік орнайды.Дін барлық салада , адамға қатысты ,оның түпкілікті пайдасын  көздейді.Мінез – құлқын жақсартып ,қабілеттерін жетілдіреді.Сондықтан дінсіз адамзат  тарихын елестету қиын.

      Атеизм(гр. Atheos-құдайсыз)-социализм кезінде оқу пәні және ғылыми ілім түрінде кен өріс алды,басты мақсаты-дінді бекерге шығару,құдайды мойындамау.

     Тотемизм- рулық қоғамдағы  адамдар тобынан шығу тегін  жануарларға,өсімдіктерге немесе  табиғат құбылыстарына  байланыстыру  негізінде қалыптасқан сенімдер  мен әдет ғұрыптар.

    Анимизм- 1)жан туралы ұғымдар туралы ғылым.2)барлық жанды заттар туралы ғылым.

     Дааниматизм-бізге жаны жоқ болып көрінетін заттардың жандануы туралы ілім.

   Натуризм(нудизм)-движение с элементами философского  учения,целью которого  является совместная нагота т.е. нудизм.

     Фетишизм-(фран. тұмар,қасиетті  күш бар зат)- көбінесе алғашқы  қауымдық құрылыс , архаикалық  мәдениетіне тән жансыз заттарға  қасиетті деп табыну.

   Деизм- құдайды бейнесіз әлемнің алғы шарты ретінде мойындайтын ілім.

   Магия(лат. Magia-сиқыршылық)-алғашқы қауымдық дін формаларынын бірі;іс-әрекеттердің символдық бейнесі.Адамдардың өзінің н/е басқалардың бойында табиғатқа ықпал етудің табиғаттан тыс барлық мүмкіндіктеріне сенімін білдіру.

      Самый большой пассажирский самолет мира Airbus A380 (Эрбас А380) работает на маршрутах перевозчиков с октября 2007г. Airbus А380 — широкофюзеляжный двухпалубный четырехдвигательный реактивный пассажирский самолёт, созданный концерном Airbus S.A.S. (ранее Airbus Industrie) — крупнейший серийный авиалайнер в мире (высота 24,08 метра, длина 72,75 метра, размах крыла 79,75 метра). Вместимость — 525 пассажиров в салоне трёх классов, 853 пассажира в одноклассовой конфигурации. Может совершать беспосадочные перелёты на расстояние до 15 400 км.

     Имеет четыре двигателя. Также предусмотрена грузовая модификация A380F с возможностью перевозить груз до 150 тонн на расстояние до 10 370 км. Максимальная взлётная масса — 560 тонн (масса самого самолёта — 280 тонн). На сегодняшний день A380 является также самым большим пассажирским авиалайнером в мире, превосходя по вместимости Boeing 747, который может перевозить лишь до 525 пассажиров. (Boeing 747 являлся крупнейшим пассажирским лайнером на протяжении 36 лет. Абсолютным же рекордсменом среди транспортных авилайнеров до сих пор остается Ан-225 «Мрия». Ан-124 «Руслан» остается крупнейшим регулярно эксплуатируемым коммерческим грузовым лайнером.)

     По словам разработчиков, самой сложной частью в создании самолёта стала проблема снижения его массы. Её удалось решить за счёт широкого применения композиционных материалов как в силовых элементах конструкции, так и во вспомогательных агрегатах, интерьерах и т. д. Для снижения массы самолёта также использовались прогрессивные технологии и улучшенные алюминиевые сплавы. Так, 11-тонный центроплан на 40 % своей массы состоит из углепластиков. Верхние и боковые панели фюзеляжа производятся из гибридного материала Glare (англ.). На нижних панелях фюзеляжа применена лазерная сварка стрингеров и обшивки, что существенно снизило количество крепежа.

    Среди больших лайнеров самый экономичный — 3 литра топлива на одного пассажира на 100 километров (54 морских миль) пути. По заявлениям Airbus, в расчёте на одного пассажира A380 сжигает на 17 % меньше топлива, чем «современный самый большой самолёт» (по всей видимости, имеется в виду Boeing 747). Чем меньше топлива сжигается, тем меньше выбросы углекислого газа. Для самолёта выбросы CO2 в расчёте на одного пассажира составляют 75 граммов на километр пути.

    На разработку А380 ушло около 10 лет. Стоимость всей программы — около 12 млрд €. Airbus утверждает, что для возмещения затрат корпорации необходимо продать 420 самолётов, хотя по оценкам некоторых аналитиков, их число должно быть намного больше.

    Airbus начал разработки очень большого пассажирского авиалайнера (на первых стадиях разработок называвшимся мегалайнером Airbus) в начале 90-х, чтобы расширить диапазон своих продуктов и лишить Boeing господствующего положения, которое тот занимал в этом сегменте рынка начиная с 1970-х годов со своей моделью Boeing 747. McDonnell Douglas преследовал те же самые цели со своим — в результате неудачным — проектом MD-12. Так как обе фирмы собирались строить преемника Boeing 747, они знали, что в данном сегменте потребительского рынка — самолётов на 600—800 пассажиро-мест — найдётся место только для одного подобного самолёта. Каждый знал о риске раскола подобного специализированного рынка, что было наглядно продемонстрировано при одновременном дебюте Lockheed L-1011 TriStar и McDonnell Douglas DC-10: оба самолёта отвечали потребностям рынка, но рынок с пользой мог выдержать лишь одну из моделей, что в результате заставило Локхид покинуть рынок гражданской авиации. В январе 1993 года Boeing и ещё несколько компаний из консорциума Airbus приступили к анализу экономической целесообразности создания очень крупного авиалайнера для пассажирских и грузовых перевозок (Very Large Commercial Transport (VLCT)), стремясь сформировать партнёрство, чтобы разделить рынок ограниченной ёмкости.

      В июне 1994 г. Airbus начал развитие своего собственного VLCT, дав ему временное обозначение Airbus 3XX. Airbus рассматривал несколько проектов, включая комбинацию из двух фюзеляжей от Airbus A340, бывшего тогда крупнейшим воздушным судном Airbus. В то же время Boeing рассматривал концепцию с «горбом» ближе к носу самолёта, что позволило бы вместить больше пассажиров. Партнёрство по программе VLCT закончилось в 1996 году. А в январе 1997 Boeing свернул свою программу Boeing 747X в связи с Восточно-азиатским экономическим кризисом 1997—2000 гг., который затмевал перспективы рынка. Airbus изменил проект в сторону снижения эксплуатационных расходов на 15-20 % в сравнении с существовавшим на тот момент Boeing 747-400. Проектирование A3XX сошлось на полностью двухпалубной конструктивной концепции, что позволило бы обеспечить больший пассажирообьём, чем стандартный однопалубный вариант или «горбатый» вариант, подобный Boeing 747.

     19 декабря 2000 года совет директоров недавно реорганизованного Airbus проголосовал за запуск программы A3XX и оценил стоимость программы в 8,8 млрд €. A3XX наконец получил полноценное обозначение как A380. Уже тогда было получено 55 заказов от 6 заказчиков. Обозначение A380 — это разрыв между предыдущими «Airbus» обозначавшимися в последовательности от A300 до A340. Обозначение A380 было выбрано по причине того что цифра 8 напоминает поперечное сечение этого двухпалубного самолёта. К тому же число 8 считается «счастливым» в некоторых азиатских странах-заказчиках. Окончательная конфигурация самолёта была утверждена в начале 2001, и производство первых компонентов крыла A380 стартовало 23 января 2002 года. Стоимость программы выросла до 11 млрд €, когда был закончен первый самолёт.

      В проектировании А380F приняли участие сотрудники Инженерного центра Airbus ECAR в Москве — первого конструкторского бюро, созданного концерном в Европе за пределами территорий своих стран-участниц в июне 2003 года. Российские конструкторы выполняют значительный объём работ по проектированию частей фюзеляжа, расчётам на прочность, размещению бортового оборудования и сопровождению серийного производства самолётов. Центр уже завершил ряд ответственных заданий по программе А380F.

      Основные секции  авиалайнера строятся на предприятиях  во Франции, Великобритании, Германии  и Испании. Из-за их размеров  в Тулузу они транспортировались  не самолётом A300-600 Beluga (используемым для транспортировки деталей для других самолётов Airbus), а наземным и водным транспортом, хотя некоторые части перевозятся самолётом Ан-124. Компоненты для A380 производят такие компании, как Rolls-Royce, SAFRAN, United Technologies, General Electric, и Goodrich.

     Носовые и хвостовые секции фюзеляжа грузились горизонтальным способом в Гамбурге на судно «Ville de Bordeaux ruen», принадлежащее Airbus, и оттуда отправлялись в Великобританию. Консоли крыла производились в Филтоне ruen (пригород Бристоля) и в Бротоне ruen в Северном Уэльсе, откуда баржей доставлялись в Мостин ruen, где грузились на «Ville de Bordeaux» вкупе с уже имеющимся на борту секциями. Затем за ещё некоторыми секциями судно заходило в Сен-Назер в Западной Франции и, далее, судно разгружалось в Бордо. Затем судно принимало на борт нижнюю часть фюзеляжа и секции хвоста в Кадисе и доставляло их в Бордо. Оттуда части A380 транспортировались на барже в Лангон (в Жиронде) и далее по земле до сборочного цеха в Тулузе. Для доставки частей A380 были расширены некоторые дороги, построены новые каналы и баржи. После всего этого самолёты отправлялись в Гамбург, где оборудовались и красились. Для каждого A380 требуется 3600 литров краски, чтобы покрыть 3100 м² обшивки.