Шпаргалка по "Информатике"

1.Информация дегеніміз қоршаған ортаны объективті  түрде сипаттайтын сигналдардың жиыны күйінде, тек оларды «қабылдаушымен» қарым-қатынас орнатылғанда ғана  пайда болатын табиғаттың ерекше атрибуты(қасиеті).Жоғарыдааталынғанинформацияның сипатын оның кейбір мынадай  қасиеттерімен толықтыруға болады; информация дәл, толық, сенімді, актуальді, қол жетерлік болуы тиіс.

Информацияның қоғамдағы маңызы аса зор, информациясыз  ғылыми-техникалық прогрестің және  экономикалық дамудың болмайтыны, адам толық қанды өмір сүре алмайтыны анық. Информация сигнал (signum – белгі) түрінде берушіден қабылдаушыға жеткізіледі. Мысалы, электр, жарық, дыбыс және т.б. сигналдар. Сигналдардың пайда болуы энергия алмасудың әсерінен болады. Сигналдарға байланысты, информация үзіліссіз және үзілісті (дискретті) түрде  болуы мүмкін.

2. Информацияның қоғамдағы маңызы аса зор, информациясыз ғылыми-техникалық прогрестің және  экономикалық дамудың болмайтыны, адам толық қанды өмір сүре алмайтыны анық. Информация келесі негізгі функцияларды орындауға арналған:танырлық функциясының мақсаты – жаңа информация алу;

коммуникативтік функция  адамдар арасындағы қарым-қатынас жасауды қамтамасыз ету;

басқару функциясының мақсаты – басқарылуға тиісті жүйенің тиімділігін қамтамасыз ету.Информацияны пайдалану және онымен жұмыс істеу белгілі бір амалдарды орындауды қажет етеді. Информацияға қолданылатыннегізгі амалдармыналар:информацияны жинақтау және құрастыру;информацияны сақтау;

информацияны  компьютер жадына енгізу; информацияныкомпьютерде  бейнелеу;информацияны компьютер жадынан шығару;информацияны берушіден  пайдаланушыға жеткізу;информацияны өңдеу;информацияны қорғау.

3. Информацияға қолданылатын амалдардың  тізбегін информациялық үрдіс (процесс), ал  оны жүзеге асыратын  жүйелерді информациялық жүйелер (системалар) деп атайды.

Қазіргі замандағы  қоғам дамуының бір  ерекшелігі – индустриалды қоғамнан информациялық қоғамға өту кезеңі. Бұл кезеңді қоғамды информацияландыру кезеңі деп атайды. Мұның негізгі себебі - информацияның қоғамдағы, өндіріс пен шаруашылықтағы маңызы мен ролінің артуына байланысты. Кез-келген ұйымның   немесе кәсіпорынның қалыпты жұмыс істеуі үшін материалдық ресурстардың (табиғи шикізат пен энергетика көздері, еңбек пен қаржы ресурстары және т.б.)  болуы жеткіліксіз екендігі дәлелденді. Әрбір әлеуметтік, экономикалық немесе инженерлік жобаның жасалынуы мен жүзеге асырылуы оның информациямен қамтамасыз етілуіне тікелей байланысты. Сондықтан материалдық ресурстармен қатар информациялық ресурстардың жеткілікті болуы қоғам дамуының кепілі

4. 4)Си тілінде қайталау құрылымды алгоритмдерді программалау.Си  тілінде while,for,do қызметтік сөздермен белгіленген цикл операторлары қолданылады.Циклдық оператор while қолданылғанда қайталауды ұйымдастыратын шарт өрнегі цикл денесінен бұрын жазылады.Мұнда шарт ретінде шартты өрнек немесе кез келген типтегі өрнек  пайдаланылуы мүмкін.Оператор қарапайым н\е құрама болуы мүмкін.Құрама оператор болса,онда операторлар жиыны жүйелі жақшаға алынып жазылады.while операторы орындалғанда алдымен жақша ішіндегі өрнек есептеліп тексеріледі.Егер өрнек мәні ақиқат болса,онда оператор атқарылады.Содан соң жақшадағы өрнек тағы да есептелінеді.Егер өрнек мәні жалған болса, онда while цикл операторы өз жұмысын аяқтайды.Do операторында шарт өрнегі цикл денесінен кейін жазылады.шарт өрнегін жазғанда while қызметтік сөзі жазылады.Цикл тұлғасы ретінде қарапайым н\е құрама оператор қолданылуы мүмкін Жақшадағы өрнек цикл тұлғасынан кейін тексеріледі.Сондықтан do while цикл тұлғасы ең болмағанда бір рет орындалады.Цикл тұлғасынан кейін жазылған өрнек  ақиқат болса,цикл тұлғасы қайтадан орындалады.Ал өрнек жалған болса,цикл аяқталады.For операторы айнымалы ретінде берілген цикл параметрінің алғашқы,соңғы мәні мен өзгеру қадамы белгілі болғанда, соған сәйкес бір немесе бірнеше операторларды қайталап орындау кезінде қолданылады.Бұл оператор параметрлі цикл операторы деп аталады.

5. Информациялық ресурстар дегеніміз информациялық жүйелердегі (кітапханалардағы, архивтердегі, қорлардағы, деректер базалары мен банктеріндегі және т.б) жеке құжаттар мен олардың жиындары. Қысқаша айтқанда, информациялық ресурстар деп информациялық жүйедегі жалпы көпшілік пайдалана алатын информация жиынын атайды.Информациялық ресурстың  материалдық ресурстан ерекшелігі – қоғамның  дамуының нәтижесінде, егер материалдық ресурстардың көпшілігі азайып немесе таусылатын болса, ал информациялық ресурстар пайдаланғаннан азаймайды, керісінше, дамып көлемі арта береді.

Информациялық ресурстар дегеніміз информациялық жүйелердегі (кітапханалардағы, архивтердегі, қорлардағы, деректер базалары мен банктеріндегі және т.б) жеке құжаттар мен олардың жиындары. Қысқаша айтқанда, информациялық ресурстар деп информациялық жүйедегі жалпы көпшілік пайдалана алатын информация жиынын атайды.Информациялық ресурстың  материалдық ресурстан ерекшелігі – қоғамның  дамуының нәтижесінде, егер материалдық ресурстардың көпшілігі азайып немесе таусылатын болса, ал информациялық ресурстар пайдаланғаннан азаймайды, керісінше, дамып  көлемі арта береді.

Қазіргі қоғамның дамуы «информациялық қоғам» немесе «білімдер қоғамы» деп аталынатын өзінің жаңа формациясына өту жағдайында. XXI – ғасыр жаңа  информациялық технологиялардың (IT) адам қызметі мен өмірінде кеңінен пайдалануымен сипатталынатыны көпшілікке мәлім. Осыған байланысты әрбір қоғамның немесе мемлекеттің даму деңгейі олардың  халқының жаңа информациялық технологияларды игеруі мен пайдалануы дәрежесімен анықталады.

6. Егер материалдық өндірісте шикізат алғашқы материал болса, ал информациялық технологияда алғашқы материал да, одан шығарылатын өнім де информация болады. Информациялық технологияның даму тарихында келесі кезеңдер аталады:

  «тасты қашап, қабыққа, жарғаққа (пергаментке, бұзау терісіне) жазу»  технологиясы (көне дәуірде);

«қағаз» технологиясы баспа станогын пайдаланумен байланысты (XV ғасыр);

«электрондық» немесе «қағазсыз» технология ЭЕМ-ның  пайда болуымен байланысты (XX ғасырдың ортасы);

«жаңа информациялық технология» дербес компьютерлер мен телекоммуникациялық  құралдардың пайда болуына байланысты (XX ғасырдың соңынан бастап).

  Адамзат тарихында ұзақ уақыт бойы информацияны өңдеу мен жеткізуге байланысты мәселелерді шешудің негізгі құралдары ретінде адамның зердесі, көзі, мұрыны, тілі мен құлағы ғана болып келді. Ғалымдардың тұжырымы бойынша, адамзат қоғамының дамуына өте зор әсер еткен оқиға - жазудың пайда болуы.  Оның арқасында білімді жинақтау, оны кейінгі ұрпаққа жеткізу мүмкіншілігі туды. Ал XV ғасырда баспа станогының пайда болуы кітап шығару ісінің дамуына үлкен әсерін тигізді. Бұл оқиғалар (жазу мен кітап басу) адам өмірінің, мәдениетінің, өндірісінің күрт өсуіне жағдай жасады. 

XIX ғасырдың соңында электр қуатын  пайдалану телеграф, телефон, радио  сияқты жаңа құралдарды пайдалануға  мүмкіншілік берсе, ал XX ғасырда  ғылым мен техниканың, өндірістің  үдемелі дамуының нәтижесінде электрондық - есептегіш машиналар (ЭЕМ) пайда болды. Бұл оқиғалардың арқасында  адам өмірінде, қоғамның дамуында, информацияны өңдеу, сақтау және жеткізу ісінде ғылыми-техникалық  революция жасалынды деуге болады.

Қазіргі қоғамның дамуы «информациялық қоғам» немесе «білімдер қоғамы» деп аталынатын өзінің жаңа формациясына өту жағдайында. XXI – ғасыр жаңа  информациялық технологиялардың (IT) адам қызметі мен өмірінде кеңінен пайдалануымен сипатталынатыны көпшілікке мәлім. Осыған байланысты әрбір қоғамның немесе мемлекеттің даму деңгейі олардың халқының жаңа информациялық технологияларды игеруі мен пайдалануы дәрежесімен анықталады.

7. Информатика – информацияның құрылымы мен жалпы қасиеттерін, информациялық үрдістерді зерттейтін, осылардың негізінде информациялық технологиялар мен техниканы құрастыратын, ғылыми және  инженерлік мәелелерді шешу, қоғамдағы барлық салаларда  компьютерлік техника мен технологияны енгізу және тиімді пайдаланумен айналысатын кешендік ғылыми-техникалық пән.

Қазіргі кезде информатика пәні негізінен үш құрама бөліктен тұрады:

- теориялық информатика – информация мен информациялық үрдістердің   құрылымы мен жалпы қасиеттерін зерттейтін, информациялық техника мен технологияны құрастырудың жалпы қағидаларын көрсететін информатика бөлігі; онда математикалық әдістер, алгоритмдер мен автоматтар теориясы, кодтар теориясы, операцияларды зерттеу, формальді тілдер мен грамматикалар теориясы және т.б. қарастырылады;

- информатизация құралдары (hardware - техникалық және software - программалық) – есептеуші құралдардың көмегімен деректерді өңдеу және жеткізу жүйелері жөнінде, оларды программамен жабдықтауға байланысты мәселелермен айналысатын бөлім;

- информациялық жүйелер мен технологиялар -  информация ағымын талдау, оны әртүрлі күрделі жүйелерде  құрылымдау, ол жүйелерде информациялық үрдістерді жүзеге асыруға байланысты мәселелерді шешуге арналған бөлім.

Осы аталынған тұжырымдарға байланысты, қазақ тіліндегі көпшілік ресми  әдебиетте пайдаланылып жүрген «информатика»  деген терминді  «ақпараттану», ал «информацияны»   «ақпарат»  деп атау бұл ғылым саласының ауқымын тарылтып, тек информацияның (ақпараттың) құрылымы мен қасиеттерін зерттеумен шектелетін ғылым ретінде қарастыру болып табылады. Информатика – ауқымы кең, кешендік ғылыми-техникалық ғылым саласы, ал информация ақпарат қана емес. Сондықтан бұл ғылым саласын, осы пәнді «информатика» деп атаған жөн.

Соңғы жылдарда ұлттың немесе мемлекеттің  даму деңгейі, олардың дүниежүзілік рейтингісі қоғамның информацияландырылуына тікелей байланысты деп есептелінеді. Қоғамның информацияландырылуының техникалық бөлігі – жедел әрі сапалы информация алу мен жинақтауды қамтамасыз ететін компьютерлік құралдармен жабдықталуы

8. Егер материалдық өндірісте шикізат алғашқы материал болса, ал информациялық технологияда алғашқы материал да, одан шығарылатын өнім де информация болады. Информациялық технологияның даму тарихында келесі кезеңдер аталады:

  «тасты қашап, қабыққа, жарғаққа (пергаментке, бұзау терісіне) жазу»  технологиясы (көне дәуірде);

«қағаз» технологиясы баспа станогын пайдаланумен байланысты (XV ғасыр);

«электрондық» немесе «қағазсыз» технология ЭЕМ-ның  пайда болуымен байланысты (XX ғасырдың ортасы);

«жаңа информациялық технология» дербес компьютерлер мен телекоммуникациялық  құралдардың пайда болуына байланысты (XX ғасырдың соңынан бастап).

  Адамзат тарихында ұзақ уақыт  бойы информацияны өңдеу мен  жеткізуге байланысты мәселелерді  шешудің негізгі құралдары ретінде  адамның зердесі, көзі, мұрыны, тілі  мен құлағы ғана болып келді.  Ғалымдардың тұжырымы бойынша, адамзат қоғамының дамуына өте зор әсер еткен оқиға - жазудың пайда болуы.  Оның арқасында білімді жинақтау, оны кейінгі ұрпаққа жеткізу мүмкіншілігі туды. Ал XV ғасырда баспа  станогының пайда болуы кітап шығару ісінің дамуына үлкен әсерін тигізді. Бұл оқиғалар (жазу мен кітап басу) адам өмірінің, мәдениетінің, өндірісінің күрт өсуіне жағдай жасады. 

XIX ғасырдың соңында электр қуатын  пайдалану телеграф, телефон, радио  сияқты жаңа құралдарды пайдалануға  мүмкіншілік берсе, ал XX ғасырда  ғылым мен техниканың, өндірістің үдемелі дамуының нәтижесінде электрондық - есептегіш машиналар (ЭЕМ) пайда болды. Бұл оқиғалардың арқасында  адам өмірінде, қоғамның дамуында, информацияны өңдеу, сақтау және жеткізу ісінде ғылыми-техникалық  революция жасалынды деуге болады.

Қазіргі қоғамның дамуы «информациялық қоғам» немесе «білімдер қоғамы» деп аталынатын өзінің жаңа формациясына өту жағдайында. XXI – ғасыр жаңа  информациялық технологиялардың (IT) адам қызметі мен өмірінде кеңінен пайдалануымен сипатталынатыны көпшілікке мәлім. Осыған байланысты әрбір қоғамның немесе мемлекеттің даму деңгейі олардың  халқының жаңа информациялық технологияларды игеруі мен пайдалануы дәрежесімен анықталады.

9. ЭЕМ дегеніміз информацияны өңдеу мен есептеулер үрдісін автоматтандыруға  арналған электрондық құрылғы. Өңделінетін информацияның түріне байланысты электрондық-есептегіш машиналар үш түрге бөлінеді:

цифрлы  есептегіш машиналар (ЦЕМ) цифрлы (дискретті) түрдегі информацияны өңдеуге арналған;

аналогты  есептегіш машина (АЕМ) үзіліссіз  өзгеретін информацияны өңдеуге арналған;

гибрид (будан) есептегіш машина (ГЕМ) дискретті  де, үзіліссіз өзгеретін де информацияны өңдеуге арналған.

XX –  ғасырдың  40 - жылдары пайда болған  алғашқы ЭЕМ-дерден бастап, қазіргі  заманғы компьютерлерге дейінгі   даму тарихында есептеу техникасы мен оларды жасаудың технологиясы көп өзгеріске ұшырады. Ғылым мен техниканың барлық жаңалықтары есептегіш машиналар мен олардың құрылғыларын жасауда алғаш болып пайдаланылды. Алғашқы буын машиналардың мүмкіншіліктерін қазіргі заманғы дербес компьютерлердің, ноутбуктардың, суперкомпьютерлердің мүмкіншіліктерімен салыстыруға болмайды, айырмашылықтары өте зор.  Бірақ өткен 60 жылдан астам уақытта дүние жүзінде жасалынған компьютерлердің барлығының жасалу принциптерінде шешуші өзгерістер болған жоқ. ЭЕМ-ды құрастырудың жалпы принциптерін 1945 ж. АҚШ математик-ғалымы   Джон фон Нейман ғылыми конгресте  жариялаған болатын. Қазіргі заманғы компьютерлердің де жасалуының негізі болып осы принциптер қалуда.

Информацияны  өңдейтін құрал әмбебап және тиімді болуы үшін келесі фон Нейман принциптері бойынша құрастырылуы тиіс:

1. Информация  екілік сан жүйесінде бейнеленеді  (кодталынады) және оның  элементі (бірлігі) сөз деп аталынады.

ЭЕМ-де екілік жүйенің қолданылуы информацияны сақтау, жеткізу мен өңдеудегі электрондық схемалардың ерекшеліктеріне байланысты. Нольдер мен бірлерден тұратын жиындар сандарды, командаларды және т.б. информациялық объектілерді бейнелейді; оларды сөздер деп атайды.