Ректификация нефти

 

Амортизациялық шығындар суммасы:

 

ЗАМОР = (50000*20*160)/100*2224= 720тг.

 

4.3.3 Басқа шығындар

 

«Басқа шығындар» бөліміне әкімшілік-басқару персоналы, жылыту жүйесі, жарықтандыру және бөлменің жөндеу жұмыстары, канцелярлық т.б. шығындар кіреді:

 

Рбасқа = 0,1*450 000 = 45 000 теңге.

 

4.5 кесте – Алыстан  қол жеткізу режиміндегі зертханалық  жұмысты өңдеуге кететін шығындар

 

Бөлімдер	Сумма
Электроэнергия	4083
Әлеуметтiк салықтар	99 000
Жұмысшы жалақысы	450 000
Амортизация	720
Басқа шығындар	45 000
Барлығы:	598 803

 

 

Виртуалды зертханалық жұмысты өңдеуге кететін шығындар: 598 803теңге.

 

4.4 Жасалатын жобаның  келісімді бағасын анықтау

 

Жасалатын жобаның келісімді бағасы оның қанша уақытта жасалатынын, жоба жасаушы мен қолданушының экономикалық мүдделерін қанағаттандыратын жобаның тиімділігін, сапасы арқылы анықталады.

 

Жасалатын деректер қорының келісімді бағасы ( ЦД ) (4.5) формуламен есептеледі:

		æ			Р  ö
ЦД	= ЗАИС	× ç1	+			÷	(4.5)
		è		100 ø

 

мұнда ЗАИС  - жобаны жасауға кететін шығындар, теңге;

 

Р - жобаның орташа тиімділік коэффициенті.% (Экономикалық бөлімнің консультанты арқылы коэффициент 20-30% ке тең деп алынады).

 

Осы мәліметке сүйене отырып, келісімді бағаны есептейміз:

 

Цд = 598 803∙ (1+0.25) = 748 504 теңге.

 

4.4.1 Жобадан түсетін  пайда

 

Жасалған жобаның түсетін пайданы анықтау. «Кадрлар бөлімі» деректер қорының автоматтандырылған жүйесі бағдарламалық өнім болып табылады, сол себепті негізгі пайда бағдарламаны сатудан түседі. Бұл бағдарламаны ұйымдар, жоғарғы оқу орындарға сатуға болады. Алматы қаласында 200 астам жоғарғы оқу орны бар, бір жылда сол жоғарғы оқу орнының 2 пайызына сатылса, бір жыл ішінде түсетін пайда:

 

DС = S × N × 0,1,	(4.6)

 

мұнда S – бағдарламаның рыноктық құны – 250 000 тенге;

 

N – оқу орындар саны  – 50.

 

C =250 000*50*0,1 =1 250 000 тенге.

 

Жобаның жылдық экономикалық әсері

 

Жоба енгізуінің жылдық экономикалық әсері (Э) аралық жылдық үнемділікпен және нормативті пайданың айырымымен анықталады:

 

ТЭ = DС - Ш ,

(4.7)

 

мұнда Э – жылдық экономикалық эффект, қорды өндеуге байланысты, теңге; DС – бағдарламаны сатудан түсетін пайда;

 

Ш– алыстан қол жеткізу режиміндегі зертханалық жұмысты өңдеуге кететін шығындар.

 

T Э =1 250 000 – 598 803=651 197 теңге.

 

4.4.2 Жобадан қаржыны  қайтару есептемесі

 

Ақпараттық қорды өндеудің шығыны Шбар теңге екенің ескерсек, ал жылдық құралдардың жоспарлық үнемділігі оны іске қосқаннан кейін құрайды Эжосп. сонымен бірлескен желінің мынанша жылдан кейін есесі қайтарылады:

 

	åК		(4.8)
Т жосп  =	, жыл
	ТЭ
Тжосп=	598 803	» 1 жыл.
	651 197

 

Демек, жобаны іске қосқаннан кейін 1 жыл аралығында есесі қайтарылады.

 

5 Бөлім. Өміртіршілік  қауіпсіздігі

 

Дипломдық жобаның тақырыбына сәйкес мұнай ректификациясын зерттеуге арналған виртуальды зертханалық жұмысы жасалынады. Бұл жұмыстың нәтижесінде мұнай ректификациясын зерттеу студенттерге қол жетімді болады.

 

Ректификация процесінің негізгі мақсаты мұнайды фракцияларға бөлу болып табылады. Электротермиялық қондырғысында (ЭТҚ) сусыздандырылған және тұссыздандырылған мұнай насос арқылы жылуалмастырғышқа жіберіледі. Онда мұнай 220-230С температураға дейін қыздырылады да, ары қарай ректификациялық колоннаға жіберіледі. Атмосфералық қысымда біріншілік айдау барысында мынадай өнімдер түзіледі:

 

1. Негізінен пропан мен  бутаннан тұратын сығылған (сұйыққа  айналдырған)газ. Құрамында газ мол мұнайды өндегенде пропан-бутан фракциясы айдау қондырғысынан сұйық түрінде ғана емес, сонымен бірге газ түрінде де бөлініп шығады.

 

2. Бензин фракциясы 30-180С аралығында айдалады. Бензин фракциясын автобензиннің компоненті ретінде, каталитикалық риформинг қондырғысының қажетті шикізаты есебінде пайдаланады.

 

3. Керосин фракциясы 120-315С аралығында айдалады. Реактивті авиация двигательдердің жанармайлары, шарық шаммайларында, тракторлық карбюраторлық двигательдердің отыны ретінде қолданылады.

 

4. Дизель фракциясы 180-350С аралығында айдалады. Бұрындары дизель фракциясын атмосфералық газойль деп атаған. Бұл фракцияны автомобильдерде, тракторларда, тепловоздарда,теңіз және өзен кемелерде орнатылған двигательдерінің жанармайы ретінде пайдаланылады.

 

5. Мазут-мұнайды атмосфералық қысымда айдағанда түзілетін қалдық. Оның бастапқы қайнау температурасы 330-350С. Мазут термиялық крекингтің шикізаты болып саналады және отын ретінде де пайдаланады. Мазутты өндегенде түзілетін вакуумдық дистиллят 350-500С температурада айдалады және каталитикалық крекинг пен гидрокрекингтің шикізаты ретінде қолданады. Бұл фракцияны кейде вакуумдық газойль деп атайды.

 

6. Гудрон-мазутты вакуумдық айдау кезінде қалатын қалдық, ол 500С-та айдалады. Гудрон тұтқырлығы жоғары, 30-40С-та қатып қалатын өнім болып саналады. Оны термиялық крекинг, кокстеу, битум мен тұтқырлығы жоғары майлар өндіруде пайдаланады.

 

Өмір тіршілігінің қауіпсіздігі бөлімінде оператор бөлмесінің жоспарының сұлбасын салып, оператор бөлмесіне ауа тазарту жүйесін есептеп салқындатқышты тандап алу қажет . Дербес компьютер пайдалану ережелері мен электрқауіпсіздігі жайында сөз қозғаймын.

 

5.1 Дербес компьютер  операторының еңбек жағдайларын  талдау

 

Нысан ретiнде университеттің зертханасын қолданамыз

 

Маңызды орынды еңбек қызметiнiң процессiндегi қызметкерлердiң өмiрi мен денсаулығын сақтау жүйесі алады. Ол құқықтық, әлеуметтiк-экономикалық, ұйымдастыру-техникалық, санитарлық-гигиеналық, емдiк-алдын алу, реабилитациондық және тағы басқа шаралардан тұрады. Өндiрiстегi адам өмiрі мен жұмысқа қабiлеттiлiгіне ықпал ететiн әр түрлi факторлар және мәселелер бар.

 

Оператордың бөлме жоспарының сұлбасы (5.1 сурет) көрсетiлген.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5.1 сурет –   Оператор  тармағындағы бөлме жоспарының  сұлбасы

 

Жұмыс аймағының ауасының тиiстi күйi нақтылы шаралардың орындауымен қамтамасыз еткен, соның iшiнде:

 

• өндiрiстiк процесстердi механикаландырумен және автоматтандырумен және оған қашықтан басқарумен;

 

• зиянды заттардың пайда болуы немесе олардың жұмыс аймағына түсуінен қорғайтын технологиялық үдерiстер және қондырғыларды қолданумен;

 

• зиянды заттар орналасқан сенiмдi герметизациямен жабдықтарымен;

 

• жылулық сәулелендіру көзінен қорғаумен;
• желдету және жылыту құрылғыларымен;
• жеке қорғану құралдарының қолдануымен.

 

20 м2 ауданы бар операторлар жұмыс iстейтiн бөлмеде табиғи жарықпен қатар жасанды жарықтандыру да болады.

 

Ұтымды микроклимат желдету қондырғыларымен қамтамасыз етіледі. Бөлмеде ibmps типті құрамына мониторлар, жүйелiк блок, тышқан және клавиатура кiретiн бір дербес компьютер орналасқан. Жұмыс орынының тиiмдi орналастыруының маңызды элементi жұмысшының жеке антропометриялық және психофизиологиялық мәлiметтерiнiң есепке алуы болып табылады. Санпин 4.01.063.02 – санитарлық ережелер және нормаларды ұйымдарға және жұмыс орындарының жабдықтарына жалпы талаптар берiледi. Жоғарыда айтылған санитарлық нормаларға сәйкес, жұмыс столының конструкциясы оның санының есепке алуы бар қолданылатын жабдығының жұмыс бетiндегi ұтымды орналастыруы және (жэсм өлшем, клавиатура) конструктивтiк ерекшелiктердi қамтамасыз етедi. Жұмыс орындары психология, эстетика және физиологияның өте жайлы жұмыс жағдайларына және талапқа сәйкес келетiн тиiстi жиhазбен жабдықтаған.

 

Адамдар мен қызметкерлер үшін қоғамдық және өнеркәсiп ғимараттарда және бөлмелерде, сонымен бiрге өнеркәсiптiк цехте iске асатын технологиялық үдерiстерде қажеттi метеорологиялық шарттар болуы тиіс. Ғимаратты қоршайтын құралымдар тiкелей атмосфералық әсерлерден бөлмелердi қорғайды, дегенмен қажеттi iшкi шарттардың жыл бойы сүйемелдеуi үшiн тек қана сыртқы қорғау жеткiлiксiз. Тиiстi шарттар жылыту, желдету және ауа тазарту немесе оларды жинақтап микроклиматтың ауа тазарту жүйесі деп атауға болатын жүйелерi арқылы жасалады. Жабулы бөлмелерде жұмыстың орындалуына байланысты әртүрлі температуралық-ылғалдық шарттар пайда болады [16,17].

 

Қызметкерлерге жайлы еңбек жағдайлары, денсаулығы, көңiл күйі және жұмысқа қабiлеттiлiгінiң ұтымды динамикасын қамтамасыз ететiн бөлмелер, жұмыс орындары және iшкi ортаның күйi жақсы болуы керек болады. Жақсы және өнiмдi жұмыс үшiн өндiрiстiк бөлмелердегi (температура, ылғалдылық және ауаның қозғалыс жылдамдығы) метеорологиялық жағдайлары белгілі бір қатынаста болуы керек. Сонымен бірге, бөлмедегі жасанды жарықтандыру адамның көру жұмыс қасиеттігіне, физикалық және моральдік әсерін тигізеді, яғни еңбектің өнімділігіне, өнімнің сапасына және өнеркәсіптік жарақаттануға әсерін тигізеді.

 

Еңбекке жақсы әсерін тигізу үшін бөлмедегі жасанды жасанды жарықтандыру мына нормаларға сәйкес келуі керек:

 

• жұмыс орындағы жарықтану «Табиғи және жасанды жарықтандыру. Ортақ талаптар» ережесіне жұмыстың сипаттамасы сәйкес келуі керек;

 

• жұмыс орыны мен қоршаған ортаға жарық шамасынша бірқалыпты таралуы керек;

 

• жұмыс орындарында тез көлеңкелер жоқ болуы керек;

 

• жарықтану түстаралуы дұрыс таралуы үшін жарықтың спектірлі құрамын қамтамасыз етіп тұру керек;

 

• жарықтану басқа да зиянды факторлар тудырмауы керек (шу және т.б.), және де электр және өрттен қауіпсіз болуы керек.

 

Қорытындылай келе, жоғарыда жазылған кемшіліктерге тоқтала отырып, бөлмеде ауа тазарту жүйесіне және жарықтандыруға ерекеше көңіл бөлу қажет.

 

5.2 Оператор бөлмесінің  ауа тазарту жүйесін есептеу

 

Ауа тазартуды жүйесін есептеуi уақыттың жазғы мерзiмi үшiн жасалған, өйткенi жаз маусымына молдық жылу пайда болады.

 

Бөлмеден бiр сағатта шығаруға керек болатын, L м3/с ауасының көлемін, сонымен бірге молдық жылуды жоятын келесi формула арқылы анықтаймыз

L =	Qизб		3		(5.1)
				м /с,
	Св	× t × y
			в

 

мұнда Св – құрғақ ауаның жылу сыйымдылығы, ккал/кг (Св=0,24 ккал/кг град);

t = tУХ – tBX есептеуде t=5°C деп аламыз;