Экстракция. Медицина мен фармацияда экстракцияның қолданылуы

Адам науқасқа шалдыққанда  немесе ағзада физиологиялық өзгерiстер байқалған кезде қан сарысуындағы ақ уыздың құрамы, зәрдiң құрамындағы қанттың және ақ уыздың мөлшерi өзгерiске ұшырайды. Бұл мәлiметтер аурудың табиғатын зерттеу үшiн аса қажет. Клиникада мұндай зерттеулер рефрактометрдiң көмегiмен iске асырылды, ал фармацияда бұл құрал дәрiлiк ерiтiндiлердiң (дәрiнiң сұйықтағы ерiтiндiсi) тазалығы мен концентрациясын жоғарғы дәлдiкпен анықтау мақсатында қолданылады.

Жұмысты орындау  реттерi:

Қондырғыны  жұмысқа дайындау.

1. Жарық көзiн (немесе күн сәулесiн) рефрактометрдiң жоғарғы призмасының саңлауына тура түсетiндей етiп орналастыр.
2. Рефрактометрдiң жоғарғы призмасын көтерiп, төменгi призмасына пипетка-мен тазартылған (дистилденген) судың 3-5 тамшысын тамызып, жоғарғы призманы жауып қой.

Жарық  толқыны  сындыру көрсеткiштерi n₁ және n₂ болатын екi ортаны бөлiп тұрған шекарадан өткенде жарықтың жылдамдығы мен таралу бағыты  өзгередi. Бұл құбылысты жарықтың сынуы немесе рефракциясы деп атайды.

Жарықтың шағылу және сыну заңы.

1. Түскен, сынған, шағылған сәуле және ортаны бөлетiн шекарадағы сәуле түскен нүктеге тұрғызылған перпендикуляр бiр жазықтықта жатады.

2. Түсу бұрышы шағылу бұрышына тең.

3. Түсу бұрышы синусының сыну бұрышы синусына қатынасы жарық-тың бiрiншi және екiншi ортадағы таралу жылдамдықтарының қатынасына тең.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

Экстракция-шаймалау дегеніміз - өзара араласпайтын екі фазалар арасында заттың үлестірілуіне негізделген физика-химиялық процесс. Бұл тәсіл заттарды бөлу  үшін жиі пайдаланылады.Ол органикалық және бейорганикалық қосылыстарды бөлу және концентрлеу әдістерінің ең көп тараған тәсілдерінің бірі. Жүйелік талдау тәсілінде экстракция бір немесе топ катиондарын белу үшін пайдаланылады.

Экстракция кезінде  екі фазада да полимерлену, сольватация, ионизация процестері жүруі мүмкін, сондықтан Кд орнына үлестірілу (таралу) коэффициентін қолданады. Бұл шама заттың бір фазадағы жалпы концентрациясының екінші фазадағы оның жалпы концентрациясына қатынасымен анықталады:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер

 

1. Құлажанов Қ.С.«Аналитикалық химия»  II томдық оқулық .

II - том. Оқулық. Алматы:«ЭВЕРО»  баспаханасы, 2005

2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Фармокапеясы

Алматы. «Жібек жолы»  баспа үйі, 2008

3. О.М.Петрухина«Практикум по физико - химическим методам анализа» Москва, 1986

4.Интернет  желісі .google.com  yandex

5.Ә.Қ.Патсаев,С.Ж.Жайлау,Ш.С.Шыназбаева, Б.Қ.Махатов “Аналитикалық  химия”, Шымкент  2007ж.