Кәсіпорынның өндірістік шаруашылық қызметін ұйымдастыру

1. Дайындау этапы кезінде қаржылық  есепті жэне оны есептеуге арналған шешім қабылданады.

2. Есептемелік есептерде тексерісі барлық қажеттіліктердің есеп формасына дұрыстығы жэне оның толықтырылуына негізгі қаржылық жоспар, қаржылық есептеу, қаржылық есептің жағдайына қарастырылады.
3. Қаржылық есебі мақсатына қарай кэсіпорынның қаржылық жағдайының жинақталған бақылау багасы жэне оның қаржылық қызметінің қорытындысы болып табылады.

«Семей құс» ЖШС-нің бэсекелестермен күресудегі жалпы багдарламасы «Семей құс» жүмыртқасының сапасы жайлы жарнамалық компанияны қосады; тиімді бағалық саясат жургузіге көмектесетін төменгі өзіндік құнды қосады.

«Семей құс» ЖШС брэнді болып-фирмалық белгі-логотип, орау ыдысы, көлікті безендіру табылады. Брэндигтің үлттық шарасы- бүл БАҚ жарнама, өзіндік дилерлік жүйесін құру. Брэндті басқару - бүл брэндтің өзіндік белгісін қалыптастыру процесі.

 

 

 

4 кесте -«Семей   құс»  ЖШС-нің   негізгі   бәселестеріне   қатысты позициясы

 

Критерий	«Семей құс » Семей	Черемшандық қ/ф Өскемен	«Север птица» Қостанай	«Сеймар» Алматы
Сапа	Күнбе-күн сапалылық; Жоғарғы сапа	Жақсы сапа; Апталық сапа	Орта сапа; Апталық сапа	Жоғарғы сапа
Баға	Нарыққа байланысты бағалалар қойылады	Орта	Төмен	Орта
Тасымалдау	Жұмыртқа өндірілген күні     сатылу ортына түседі. Алдын-ала төлеу бойынша жұмыс істейді	Жұмыртқаны тасымалдау        1 -2 тэуліктІ алады. Консигнация бойынша      жұмыс істейді	Тасымалдау 2-3      тәулікті алады	Тасымалдау 2-3 тәулік

«Семей құс» ЖШС негізгі мақсаты болып табылады.

• тұтынушылар қажеттілігін қанағаттандыру;
• бәсекелестерден асу;
• нарық бөлігін жаулап алу;
• сату өсімін қамтамасыз ету.

Жөнелту объект құралдар соңғы

пункті мақсат

өндіріс қолтабар тауарды сату көлемін

тауар сату жеке үлкейтуден

қозғалысы пайда

Сурет 3-«Семей құс» ЖШС-нің өткізу саясаты

 

«Семей кұс» ЖШС көптеген компаниялар сияқты комерциялық күштеу интенсификация концепциясын ұстанады. Берілген концепцияны кесте түрінде былай көрсетуге болады.

Берілген концепция өндіріске емес, қолда бар өнімге негізделіп, тиімді шарттар жасау мақсатымен күшті әдістерді қажет етеді. Осы кәсіпорынның қызметі тұтынышыларды жаулап алуға бағытталған.

«Семей құс» ЖШС

«Ардагер Трейд» ЖШС

Көтерме сауда - өнімді қайта сату үшін алатын адамдар немесе ұйым 

Бөлшек сауда - өнімді соңғы тұтынушыларға сатумен байланысты адам немесе ұйым қызметІ

Сурет 4-«Семей құс» ЖШС-нің көтерме, бөлшек сауда айналымы

Жұмыртқаға сұраныс шыңы қысқа айларға келеді, бірақ өндіріс щған тәуелсіз, маусымдық ауытқуды кәсіпорын бағалық саясатпен жабады.

«Семей     құс»     жауапкершілігі     шектеулі     серіктестігі    Қазақстан Респуликасының ірі жүмыртқа өндірушілердің бірі болып табылады. Жұмыртқа өндірумен қоса бұл кәсіпорын тауық етін де өндіреді. Соған сәйкес кәсіпорынның негізгі қызметі болып жұмыртқа және тауық етін өткізу табылады.

Осы жылы өткен жылдағыдай «Семей құс» өнімдерін жарнамалау бойынша шаралар қолданылады. Семейлік телеарна және қалалық газеттерде кәсіпорын қызметі жайлы сюжеттер мен статьялар шығару жоспарлануда.

 

Бірнеше жарнамалық роликтер жанартылып жэне жаңадан шығарылады, олардың әрқайсысы Семей қаласы мен одан тыс жерлердің теледидар каналы бойынша беріледі.

Тауар

—►

Өткізу жэне сатуды ынталандыру

►

Сату көлемін улкейту есебінен пайда түсіру

Сурет 5-«Семей қүс» ЖШС-нің өткізу концепциясы

Тұтыну-шылар	—»	Интрегрирленген маркетинг		Тұтынушылар қажеттілігін қанағаттандыру жолымен пайда түсіру

 

Кез келген кәсіпорын сияқты «Семей құс» ЖПІС бәсекеге қабілетті және өзінің өнімін өткізу саясатымен өнімдерін жарнамалайды.

 

 

 

Сурет 6-«Семей қүс» ЖШС-нің макетинг концепциясы

ішкізатты дайындау жүйесінде жақсы жағдай қалыптасуда, яғни баға, сапа, көлем бойынша оптималды шарт.

«Семей құс» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің негізгі ішкізаты ретінде тауықтарға беретін жем жатады. Жемнің түрлері, коспалары көп, оны белгілі бір стандартқа сәйкес мөлшерлеп береді,

Құсты асыру үшін мемлекеттік және семейлік комбикорм зауыты толық рационалды комбикорм, концентрат- комбикорм, ақ уыз- витаминді қоспалар және байытушы қоспалар (премикстер) өндіреді.

Ата-аналық құстарды ұстау мен асыраудағы ауытқулар, сонымен қоса инфекциялы аурудың тарауы-жоғары сапалы құс өсіруге айтарлықтай кедергі жасайды, Балапандардың алғашқы он күнде өлудің 50 пайызы ата- аналық тауықтар цехындағы жұмыстың төмендеуінен, ал 50 пайызы икубаторлық цехтың нашарлауынан байланысты деп санау қалыптасқан.Сондықтан құс фабрикасындағы жұмыртқа инкубациясының сапасына бақылау қызметінің бірінші дәрежелі мэні бар, Фабрикадағы бар зоолаборатория үнемі ата-аналық тауықтарға негізгі қоректік заттарды оптималды дэрежеде беру үшін үнемі анализдейді. Инкубациялық жүмыртқаларда А1, В2 витаминдерді және каротоноидтер болуы керек, сонымен қоса кұс фабрикасындағы зиянды газдың мөлшерін анықтау ушін ауа құрамына зерттеу жүргізеді. Қажетті қорек күрамын төменгі кестеден көруге болады,

Шаруашылык қызметін талдау келесідей бірқатар шешімдер қабылдауга үлкен үлесін қосады:

- тауарды шығарудағы түпкі мақсатпен маркетинг стратегиясының 
шаруашырық мақсатына сай келетінін анықтау үшін сатудың, шығындардың 
және пайданың межелеген бақылау көрсеткіштерін талдау;

• қаражатты үнемдеу мүмкіндігін анықтап, талдайды;
• мұражайды жөндеу жұмыстары немесе белгілі бір қызметті көрсету жөніндегі бағдарламаны жүзеге асыруға ресурстар жұмсау керек пе және қанша мөлшерде жүмсау керек деген мэселені шешу кезінде шығын мен пайданы салыстырудағы қызметі;

5 кесте-«Семей құс» ЖШС-де қажет қорек кұрамы мен құрылымы

Ішкізат	Балапан	Балапан	Бірінші	Екінші	Ата-	Жөнд.
қажеттілігі (тн)	(0-10күн)	(10-	дәреже	дэреже	аналық	жас
		ЗОкүн)	тауық	тауық	тауық	тауық
скз	-	-	62,7%	70,9%	64%	79,9%
комбикормы	-	5%	12%	10%	10%	10%
Шемішке жмыхы	2%	3%	6%	6%	5%	4%
Балық үны	-	-	0%	0%	0%	0%
Шемішке шроты	15%	10%	0%	-	10%	0%
Соялық шрот	1%	2%	1,7%	1,5%	3%	1,5%
Шемішке майы	-	-	1%	1%	-	-
Мясокостты ұн	0,5%	1%	6%	6%	6%	3%
Әктас	-	0,1%	0,1%	0,1%	0,1%	0,1%
Тұз	-	01,%	0,5%	0,5%	0,5%	0,5%
Гравий	1%	1%	1%	1%	1%	1%
Премикс	65,3%	67,8%	6%	0%	-	_
Жем	-	-	3%	3%	-	-
Ракушка	15%	10%	-	-	-	-
Кукуруз	0,1%	-	-	-	-	-
Лизин	0,1%	-	-	-	-	-
Метионин	100%	100%	100%	100%	100%	100%
Қорекқоспаның
қорыт.	-	-	0,3%	0,3%	0,3%	-
Холин-хлорид	-	-	0,4%	0,4%	1,2%	-
Нан содасы	-	-	-	-	-	-
Құрғақ сүт	-	-	-	-	-	-
Қант	-	-	-	-	-	-
Лизин	-	-	-	-	-	-
Метионин	-	-	_	-	-	-
Өскен жем	-	-	-	-	-	-
Жұмыртқа жем

- қандай шығындардың неғұрлым тиімді  екенін,  қандай өзгерістер 
еңгізу керек екенін анықтауға мүмкіндік береді;

• қажетті факторларды анықтауға, құндық пайдалылығын талдау үшін;

• жалпы табыс жинақтық шығынға тең болатын істің жай-кейін анықтау үшін;

• жалпы экономикалық факторларды анықтау үшін және кетіліп отырған көрсеткіштермен салыстырмалы талдау жасауға және т.с.с.

Қорыта келгенде "Семей құс" фабрикасының тиімді қызмет етуіне жалғыз бухгалтерлік есеп қана еместігін көріп отырмыз, яғни аудит пен талдауды да ұйымдастырудағы үлесі зор екенін байқалады.

5. Өндірістік-шаруашылық қызметті ұйымдастыру                                         

Өзінің ұйымдастырушылық  нәтижесінде кәсіпорын нарықтық экономика жағдайында  өз потенциалын  сақтап қана қоймай күннен күнге арттыруда.

Кәсіпорынның дамуының бірден бір себебі, осы кәсіпорындағы қызметкерлердің біліктілігінің нәтижесі. Яғни сол қызметкерлер барлық ұйымдастыру істерінің иелері.

Сатуды ұйымдастыру және өндіріс саясаты мақсаттарына жету үшін тәжірибеге негізделген бір-бірімен тығыз байланысты 2 стратегия ұсынылады:

1. Ішкі нарық мүмкіндіктерін кеңейту стратегиясы. Нарықта белгілі бір улесті алу күрделі болғандықтан өнім және өндіріс стратегиялары Қазақстанда бәсекелестік артықшылығына жету қажет. Өнім стратегиясы: «Цесна» және «Корона» сияқты ұнды  1 бренд ішінде сорты бойынша таратып отырғандай барлық өнім 1 брендке бірігуі керек. Бір брендті бақылау, жарнамалау және оны басқару жеңілірек. Стандартты емес көрсеткіші бар сападағы қалған ұн экспортқа бейімделуі керек. Өндіріс стратегиясы өз өндіріс құрылымын дамыған аймақтарда жұмсалуын мөлшерлейді, бұл өндіріс құрылымын бір желіге біріктіру, сәйкес бақылау инфрақұрылымын құру.
2. Экспорт мүмкіндіктерін тану және өндіру. Кәсіпорында Тәжікстанмен, Ауғаныстанмен және Өзбекістанмен тұрақты байланыс пайда бола бастағанына байланысты олармен жұмысты жеке категориямен істеуді және оған жоспар өңдеу қажет.

Сатуды іске асыру үшін Орта Азия нарығында кәсіпорынның өз өкілеттерін ұйымдастыру қажет. Сесей қаласы бойынша сатуды дамыту дүкендерді желі көбейтумен мөлшерленеді.

 

6.   Кәсіпорынның ресурстық қамтамасыз етілуі     

Қорлармен қамтамасыз етілу ұғымы материалдық (шикізат, жартылай фабрикаттар, энергия, ғимарат, құрылыс, жабдық және т.б.), еңбектік (барлық категория жұмысшылары), қаржылық (ағымдағы ақшалай қаражат, несие, бағалы қағаз) және  ақпараттық (бағдарламалық және ғылыми-техникалық қамтылу) қорларды қамтиды.

Өнеркәсіптік кәсіпорындарда өндіріс тиімділігін жоғарлатудың басты факторының бірі болып қажетті көлемде олардың негізгі қормен қамтамассыздығы табылады.

«СЕМЕЙ ҚҰС» ЖШС-да негізгі құрал-жабдықтар келесілер:

• жер;
• ғимарат және құрылыс  (тұрмыстық орын, цехтар ғимараты, дайын өнім қоймасы, әкімшілік корпус, материалды қойма ғимараты);
• машина және құрал-жабдықтар (вентилятор, гранулятор, таразы және тағы да басқа);
• көлік құралдары (ЛАЗ 1325, ГАЗ 257, ИЖ 261 және т.б.);
• басқа инвентарь (кеңсе жиһазы, факс, электроплита және т.б.).

Негізгі құралдар өндіріс процесінде біртіндеп тозады, яғни өзінің физикалық және моральдық формасын жоғалтады. Негізгі құралдарды тозуға жіберу кәсіпорын басшысының бұйрығымен іске асырылады. Кәсіпрынның негізгі құралдары өндірістік – неркәсіптік және  өнеркәсіпиік емес, сонымен қатар өндірістік емес бағытта болып бөлінеді. Сонымен қатар АҚ «ШҚ ҰЖК» қорларды активті (жұмыс машиналары, құрал-жабдықтары) және пссивті (өлшеуіш құралдары, қоймалар) болып бөлінеді. Бұлай бөлшектеп көрсету резервтерді тиімді құрылым негізінде тиімді қолдануды жоғарлату үшін қажет.

Негізгі өндірістік қорлардың техникалық жағдайын меңгеру үшін келесідей көрсеткіштерді қолданады:

• жаңару  коэффиценті (Кж);
• істен шығару  коэффиценті (Кш);
• өсу коэффиценті (Кө);
• жарамдылық коэффиценті (Кжар).

Аталған коэффиценттер 2003 жылы келесідей болды:

1. Жаңару коэффицентінің формуласы:

               Кжаңару=НӨҚтқ/НӨҚжақ;          (1)

мұндағы:

НӨҚтқ – негізгі өндірістік қордың түскен құны

НӨҚжақ – негізгі өндірістік қордың жыл аяғындағы құны.

Кж=246532/873569=0,28

2. Шығу коэффицентінің формуласы:

                                   Кш=НӨҚшқ/НӨҚмбқ        (2)

мұндағы:

НӨҚшқ – негізгі өндірістік қордың шыққан құны

НӨҚмбқ – негізгі өндірістік қордың мерзім басындағы құны.

Кш=63494/690531=0,91.

3. Өсу коэффицентінін формуласы:

 

          Кө=НӨҚөсу  сомасы/НӨҚмерзім басындағы құны      (3)

 

Кө=246532-63494/6905310,26

Айналым құралдарының жоспарында көрсеткендей айналым құралдарына  шикізат, материалдар, бөлшектер, сатып алынған жартылай фабрикаттар, электроэнергия, жанар жағар май, дайын өнім және т.б. жатады. «СЕМЕЙ ҚҰС» ЖШС Шығыс Қазақстан облыстарында тұрақты шикізат жеткізушілерін иеленеді.