Экономикада және басқа ғылымдарда математикалық әдістемелерді қолдану қажеттілігі

 

a₁₁x₁+a₁₂x₂+...+a_1nx_n ≤ b₁

a₂₁x₁+a₂₂x₂+...+a_2nx_n ≤ b₂

........................................

a_m1x₁+a_m2x₂+...+a_mix_n ≤ b_m

x_j ≥0                     j=1,n 1

Табылатын мәндердің  экономикалық мағынасы болу үшін, олар теріс сан болмауға тиісті : х_j ≥ 0, j = .

Келтірілген теңсіздіктер есептің шектеулер жүйесін құрастырады. Есептің математикалық түрін қысқаша былай жасауға болады:

Z=

→max

 ≤  ,  i = . 
х_j ≥ 0, j = .

 

Математикалық тұрғыда  есептің шешуі нәтижесінде сызықтық функцияны максималға жеткізетін белгісіз х₁....х_n мәндердің шамаларын табу керек. 

 

 

 

 

 

Қорытынды

Қазіргі қоғамда болып  жатқан ақпараттық дамудың өңделу, жеткізілу, сақталу заңдарының негізін  ұғыну және дұрыс болжамдау үшін болашақ маманға компьютерлік модельдеу, ақпартты өңдеу  қажет.

Ақпараттарды модельдеу  түрлерін таңдау мен құруда студенттердің  танымдық пен біліктілік деңгейін, эстетикалық талғамын байқауға болады. Дұрыс таңдалған және өз дәрежесінде  тиімді құрылған модель зерттеу жұмыстарын жеңілдетіп, объекті туралы толығырақ мәлімет алуға көмектеседі.

Модельдеудің негізгі  идеялары барлық күрделі объектілерді оқу, зерттеу үшін тиімді тәсіл ретінде  пайдаланылады. Көптеген зерттеушілер модельдеуді білімді игерудің негізгі  әдісі және жалпы дидактикалық ортасы ретінде қарастырады.

Қазіргі қоғамымызда  нарық жүйесін қалыптастыру жағдайында арнайы қолданбалы математикалық пәндерге дұрыс көңіл бөлу, олардың негізгі  мақсатын ұға білу және барлық салада қолданбалы қағидаларын оқып үйрену, сонымен қатар тәжірибелік есептерді  шығаруда осы әдістерді қолдана алу, келешек маманның әр істегі тұрақты дағдысына айналуы керек. Нәтижесінде, келешек жас маманның жаңа ой жүйесі қалыптасады, көзқарасы кеңейеді, ой - өрісі және мәдениеттілік деңгейі өседі. Мұның барлығы – келешекте оған табысты еңбек етуге және кәсіптік іс-әректтерін дұрыс бағыттауға өте қажетті шаралар. Келешекте нарық жүйесінде, бизнесте шаруашылығының кез келген саласының маманы математикалық модельдеу әдістемесін өзінің күнделікті ісіне қолдана білуге тиіс.

Сонымен нарықтық экономикаға көшуде, тиімді экономикалық варианттарды таңдаудың әдістерін, яғни оның математикалық аппаратын, соның ішінде математикалық бағдарламалау, математикалық статистика және басқа қолданбалы математика әдістерін жақсы меңгерген мамандар дайындау - өте маңызды іс.

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер:

• Беркінбаев К. М, Ажиханов Н. Т, Нұрыллаев А. М., Ниязова Г. Ж.. «Компьютерлік модельдеу негіздіері» (Оқу әдістемелік құрал)  - Алматы, 2005
• Васильков Ю.В, Василькова Н. Н. «Компьютерный технологии вычислительний в математическом моделировании» уч. Пособие.- М:1999
• Горчанов А. А, Орлова И. В. «Компьютерные экономико – математическое модели» - М: Компьютер, ЮНИТИ, 1995.
• Оспанов С. С,  Асқарова Ж.А. « Экономикадағы сызықтық модельдерді талдаудың математикалық әдістері» (оқу - әдістемелік  құрал) – Алматы, 2006 жыл. 
• Сапарбаев Ә.Ж , Мақұлова А.Т. « Экономикалық – математикалық әдістер мен модельдер» (Оқулық) – Алматы,  « Бастау » баспасы, 2007 жыл.
• Үсіпбаева М.Е. «Экономикаық – математикалық модельдеу пәнінің есептер жинағы» (оқу құралы) – Республикалық баспа кабинеті, Алматы, 1998 ж.

 

 

 

Хабиева С. Г-142 тобы