Қазақстан Республикадағы ауа қорының ластану проблемалары

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Екібастұз экологиялық орталық қызметтерінің көрсеткіштері

 

	1999	2000	2001
Диспансерлік тіркеуде тұрғандар	1241	1100	-
Онкологиялық өлім	58	65	97
Өкпенің пәле ауруы (10 мыңға шаққанда)	18	15	15
Сүт бездері ісігі	16.5	17	20
Тері (пәле ауру)10мыңға шаққанда	12	13,4	13,4
Тік ішек (пәле ауру)	8	10	8
Жыл бойғы асқынып кеткен көрсеткіш	15	20	19

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды:

 

Халықтын аппарат білімінің экологиялық проблемалардың шешілуіндегі маңызы зор.Табиғат әрқашан да адамның тіршілік ортасы деп саналады Адамды да жаратқан табиғат десекте , қателеспейміз.Енді адам табиғаттың өзгеруіне көптеген әсер тигізіп тұр.Адамзат табиғатқа қол үшін тигізіп өзгертуде: суды, ауаны, топырақты ластайды, аңдарды өлтіреді. Ақырын табиғат жойылады.Сонда жер планетасында кім тұрады? Адам өзі тіршілік ете алама?

Экологиялық проблема қазірғі кезде өте кұрделі, сондықтан әр жеке адам соны түсініп, егенр оның жойылмауына кішкене болсада үлес қосса, проблема толық шешілмесе де, бір қатар жұмыстардың дұрыс жасалуына көмектеседі.Сыртқы ортаның жақсаруы ең құрделі процесс болғандықтан Қазақстан Республикасының Конституция заңдарында, Президенттің 2030 Жолдауында, мемлекеттік “Халық денсаулығы”бағдарламасында көтерілген .Қазақстан Республикасының заңдарында қоршаған ортаны қорғау заңдылықтарында халықтың және біріккен ұйымдар үшін табиғатты қорғауға қатысты құқығы мен міндеттері көрсетілген;қоршаған орта мен табиғат ресурстарының мониторингтері, жергілікті өзін өзі басқару органдарының табиғатты қорғау мәселесіндегі объектілерді және біліктілігі қарастырылған.Қазақстан Республикасының қылмыстық Кодексінің №277 және № 288 баптарында әр түрлі шаруашылықта және тағы басқа қызмет барысында экологиялық талаптарды сақтамаған үшін сыртқы ортаны ластағаны үшін жаза қолдану керектігі көрсетілген. 15.11.1998 ж. Қазақстан Республикасының президентінің Жарлығы бойынша “Халық денсаулығы” деген мемлекеттік бағдарламасы қабылданған .Онда қоршаған ортаны тазалығы ұлттық жоспарға еңгізілген.Бүкіл өндірісті жерлерде ШРЕК тоқтатылып әр уақытта тексерілуде.Қайда да бір стратегиялық шешімдер қабылданғанда мелекет экология биосфераға басты назар аудару керек.Экологиялық проблемалардың шешілуінде тек қана үкімет қызметкерлері ғана емес, халықтың да қатысуы көп үлес қосу керек.

Елімізде мынадай сұрақтармен сауалнама жұргіздік:

*осы ауылдағы адамдардың ауруы  не себептен дейсіз?

*сіз экология қатысты өз құқығыңызбен  міндеттеріңізді білесізбе?

*Қазақстан Республикасының   қоршаған айналаны қорғау туралы  заң сізге белгілі ме және  өз экологиялық құқығыңызды қорғай  ала сыз ба?

*Сіз қалай ойлайсыз, ауылдығы  судың, ауаның тазалығы тазалығы  сізге байланысты ма?

*ауаның және судың ластану көздері айтыңызшы?

*ауа ластануынан қандай аурулар  болуы мүмкін?

*үйіңіздін маңында қандай ағаштар  өсіп тұр?

Осы сауалнаманы қорытындылай келгенде көбісі ауа және судың тазалығына жергілікті басшыларына байланысты;одан кейін әр отбасының әлеуметтік жағдайына және әйел адамның ролі көп деп айтылады.

Бүл сұрақтарды кенейте отырып , жергілікті жерде мынадай іс-шаралар өткізуге болады:

1.Экологиялық жағдайларды қарастыру  мақсатымен экологиялық клубтар, ұйірмелер жұргізу.

2.Қазақстан Республикасының ақпарат бағдарламалармен таныстыру;

3.”Жасыл ел” бағдарлама бойынша  елді мекенде қоғалдандыру жұмыстарын  жүргізу.

4.Тазалық сақтау жұмыстарын  жұргізу .

Осы аталған іс-шаралар үнемі қолға алынып тұрса, осыған бүкіл халық атсалысса, менің ойымша біздің елді мекенімізде қоршаған айналаны тазарту мәселесі күн тәртібінен түспейді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланған әдебиеттер.

 

 

1. Абасова А.Н., Саинова Г.Ә.,Экология, Алматы, “Бастау”,2003 ж.

 

2. Бесеева Г.Б., Ә.С. Бейсенова Адам экологиясы Алматы,2001 ж.

 

3. Қазақстан энциклопедия “Ел Бюросы”, Алматы,1995 ж.

 

 

4. Кузьменко Б. Ертіс Өмірі , Алматы, “Қайнар”,1984 ж.

 

5. Кубаев К.Е., Стоянова И.О. экономические проблемы природопользования.Вестник ПаУ,1999-№1

 

6. Назарбаев Н.Ә. Қазақстан 2030 Стратегиясы 1997 ж.

 

 

7. Ормантаев К.С., Ешмукамбетов С.Н., Экология және адам мен бала денсаулығы, Алматы,1991 ж.
8. Об охране атмосферного воздуха: Закон РК от 11 марта 2002г экологич.обр.в Казахстане-2006-№6-2-10.

 

9. М.Сәрсенбаев , Ә.Ақашева Елді мекендерді көркейтудегі жасыл жекелектердің маңызы. “География және табиғат”№3,2005,

                                                                                           №1,2003

                                                                                           №3,2004

10. Сералиев Ә. Теміржол –экономикалық дамудың тетегі. “Георгафия жәнек табиғат”№3,2006
11. Слажнева Т.И. и др. Системный подход к управлению медико-экологической ситуации в промышленном городе,Алматы,2001 ж.
12. Утилова А.М., Ермакова О.А. Последствия загрязнения окружающей среды тяжелыми металлами . Вестник ПаУ-2004,-№2-с173-174
13. .“Халық денсаулығы” бағдарламасы,1998 ж.
14. Чернова Н.Н. основы экологии изд. “Просвещение”,1995 ж
15. Чуб М.И. Павлодар облысының геграфиясы, Павлодар,1999 ж.
16. Шарманов Т.Ш. Долгое восхождение к праву на здоровье, Алматы, “Атамура”,1998 ж.
17. Экономика и статистика журналы №4, 2001,Алматы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Комсомол орта мектебінің 9 сынып оқушысы Мухаметжанова Бақыттың қоршаған ортаны қорғай отырып экономиканы дамыту атты зерттеу жұмысына сын пікір

 

Адамның іс әрекеті және ғылыми –техникалық революцияның дамуы адаммен табиғаттың байланысының жоқтылығынан қазіргі кезде экологиялық проблемаларының толуына әкеліп соқты.Экологиялық проблема  адамзаттың басты проблемаларының  бірі.Таза ауа проблемасы осы проблемалардың бір бөлшегі болып саналады. Осы проблемалар өнеркәсіптің дамуы, автокөліктің көбеюі, арман- ағаштардың  азаюынан, халық санының көбеюнен туындап отырғаны белгілі.Бұл проблема адамның денсаулығына өміріне тіршілігіне тығыз байланысты.Бірақ экономиканың дамуы да –адамның болашағына қажет.Сондықтан Мухаметжанова Бақыттың жұмысы актуалдық жағынан кәзір де келешекте де ешқандай күдік тудырмайды.Автор өзін еңбегіне көп үлес енгізді.Көптеген ғылыми әдебиеттер, документтер оқып, өз пікірін жазып қорытынды жасады.Салыстырмалы анализ материалдарын экология бөлімшесінен, санэпидемстанциядан, кәсіпорындарды қадағалайтын мамандармен кездесіп пікір алмасып өз қортындысын жазды.ГРЭС жанына және көмір алатын жерлерге өз көзімен жұмысты көру үшін саяхат жасады (ата-ана көмегімен).

Еңбектің нәтижесін әрі қарай ғылыми зерттеу жұмысында, балаларға арналған насихаттау материалында, бүл бұкіларалық ақпарат құрал ретінде пайдалануға болады.

 

 

 

 

Ғылыми жетекшісі :                                      М.К.Тулеубаева