Адвокатураның мәні мен міндеті

Айыпталушыға қорғану құқығының берiлуiне байланысты қылмыстық iске қорғаушының мiндеттi қатысу негiздемесiн; адвокаттың қорғаушы ретiнде қатысуын болдырмайтын жағдайды; қорғаушыны шақыру, ауыстыру және тағайындау тәртiбiн; қорғаушының iс жүргiзудегi жағдайын, мiндеттерi мен құқықтарын қарау қажеттiгi туындайды.

Қазақстан Республикасының адвокатура қызметiнiң негiзгi бағыттары әр түрлi заң көмегiн көрсетуге жәрдемдесу болып табылады. Олар:

- шешiлiмi кәсiби заң бiлiмiн талап ететiн мәселелер бойынша консультациялар, түсiндiрмелер, кеңестер, жазбаша қорытындылар беру;

- талап қою арыздарын, шағымдар  мен құқықтық сипаттағы басқа құжаттарды жасау;

- адвокаттардың анықтау және  алдын ала тергеу iстерi кезiнде, сезiктiлердiң, айыпталушылардың және сотталға адамдардың қорғаушылары, жәбiрленушiлердiң, азаматтық талап қоюшылардың, азаматтық жауапкерлердiң өкiлi ретiнде қылмыстық iстер бойынша сотқа қатысуы;

- соттар мен мемлекеттiк органдарда азаматтық және әкiмшiлiк құқық бұзушылық iстерi бойынша өкiлдiк ету;

- азаматтар мен ұйымдарға заңда тыйым салынбаған басқа да заң көмегiн көрсету.

Адвокаттың қылмыстық сот iсiне қатысуы – адвокаттық қызметтiң негiзгi бағыттарының бiрi. Мұнда адвокат қызметi негiзiнен айыпталушыларды (сезiктiлердi) қорғау мiндетiн жүзеге асырумен байланысты. Оның кәсiби тәжiрибесiмен құқықтық бiлiмi қорғайтын адамына аса бiлiктi көмек көрсетуiне мүмкiндiк бередi. Қоғам мен мемлекет бiрде-бiр азаматтың жеткiлiктi айғақсыз қылмыстық жауапкершiлiкке тартылмауын және сотталмауын көздейдi.

Ұсталған, тұтқындалған, қылмыс жасады деп айып тағылған әрбiр адам ұсталған, тұтқындалған немесе айып тағылған кезден бастап адвокаттың (қорғаушының) көмегiн пайдалануға құқылы.

Заң сезiктiлердiң және қылмыс жасағандығы туралы айыпталғандардың, сондай-ақ сотталғандардың қорғану құқығын қамтамасыз етедi. Осы құқықтық қорғаушы ретiнде заңмен қажеттi кепiлдiктер берiлген адвокаттар жүзеге асырады. Атап айтқанда, қылмыстық iстi жүргiзу заңы сот талқысы кезiнде (сот талқысы және ақты iс бойынша шығарылған үкiмдердiң заңдылығы мен қисындылығын iзiнше тексеру сатысы), сондай-ақ алдын ала тергеуде немесе анықтауды жүргiзу кезiнде, сонымен қатар қадағалау тәртiбiмен iстi қарау кезiнде адвокатқа (қорғаушыға) берiлетi құқықтардың үлкен шеңберi айқындайды.

Адвокаттар (қорғаушылар) iске қатысуға айып тағылған немесе сезiктi адам мойындаған сәттен — ұстау жүргiзiлген я болмаса айып тағылғанға дейiн бұлтартпау шарасы қолданылған сәттен бастап жiберiледi. Бұл жағдайда ол ұстау хаттамасымен немесе қамауға алынған түрiндегi бұлтартпау шарасы таңдалғандығы туралы қаулымен таныса алады. Қорғайтынн адаммен оңаша жүздессе, одан жауап алуға қатыса алады және т.б. Жүздесу саны мен олардың ұзақтылығы шектеусiз. Конституцияның 16-бабының 2-тармағы тұтқындалған адамға сотқа шағымдану құқығын бередi. Бұл құқықтардың көлемiмен мазмұнын реттеу ұдайы жетiлiп отырады.

Қылмыстық iс жүргiзу кодексiнде  анықталға көп жағдайда, қылмыстық жауапкершiлiкке тартылған адамның қорғаушысы болуға мiндеттi. Егер бұл азамат немесе оның туысқандары не заңды өкiлдерi адвокатты шақыруға ынта бiлдiрмесе, адвокат тергеушiнiң, прокурордың немесе соттың қаулысы бойынша тағайындалуға тиiс. Мұндай адвокатта айыпталушы немесе оның жақын туысқандары шақырған адвокаттардың құқығын пайдаланады. Оның еңбегi толығымен республикалық бюджет қаражатынан төленедi.

Қылмыстық iстi қарауға қатысқан адвокат айыпталушыны ақтайтын немесе жауапкершiлiгiн жеңiлдететiн жағдайды анықтау мақсатында заңда көзделген барлық қорғау құралдарымен тәсiлдерiн пайдалануға және айыпталушыға қажеттi қорғау мен заң көмегiн көрсетуге мiндеттi.

Адвокат қылмыстық iстi қараған кезде тек айыпталушының қорғаушысы ғана емес, сондай-ақ жәбiрленушiнiң мүддесi бiлдiрушi, азаматтық талап қоюшы, азаматтық жауапкер ретiнде қатыса алады.

Азаматтық іс жіргізу кодексінін 58 бабына сәйкес азаматтар 
Бірақ азаматтық іс жүргізуде адвокаттың қызметінін маңыздылығына ешқашан тиісті 
Қазір жағдай мүлдем өзгерді. Заңнамалар да өзгерді.  
Қазіргі уақытта сот реформалар нәтижесінде сот билігі жеке билік 
Азаматтардың құқықтарын қорғауда соттың рөлінің ұлғаюмен қатар адвокаттың қатысуының 
ҚР-ның Конституциясы тікелей әрекеттегі заң болған жағдайында, адвокаттар конституциялық 
Қазақстан Республикасында азаматтық істерді жүргізуде адвокаттың көмегіне жүгіну әлі 
Сонымен бірге, сот тәжірибесінде процесуалдық нормалардың көптеген бұзушылықтары кездеседі 
Мұндай жағдайда адвокаттың берген кеңестері азаматтың уақыты мен қаражатының 
ҚР-ның адвокатураға басты көніл бөлуінін себебі, адвокат алдын-ала тергеу 
Сондықтан мемлекеттің тарапынан адвокаттың қызметі қатаң реттелуі қажет.  
Осы дипломдық жұмысымда мен Антимонов, Герзон, Л..Лесницкая, Ильинская, Е.Васьковскийдің 
Адвокатура институтының даму тарихы.  
Қазіргі уақытта әдебиеттерде адвокатура ежелгі және сонымен бірге жалпыадамзаттық 
Грелле-Дюмозоның айтуы бойынша "адвокатураның пайда болуы алғаш іс 
Айтылған пікірлерге қарсы өзге жазушылар "адвокатура өркениеттің ең соңғы 
Осы пікірлердің қайсысы әділ екен? Бұл сұраққа жауап беру 
Біріншіден, алғаш қауымдардың заңды құрылысына қатысты антропология және этнография 
Екіншіден, өркениетті елдердің сот төрелігінің жағдайымен танысу керек.  
Үшіншіден, ежелгі және жаңа мәдени халықтардың тарихтарына терең назар 
Осы аталған үш қайнар көздер арқылы адвокатураның пайда болуы 
Антропология мәліметтеріне сүйенетін болсақ, сол кездегі алғашқы қауымдарда, қауым 
Кейбір жартылай өркениеттік мемлекеттерде, әсіресе мұсылман мемлекеттерінде, құқық қорғаушылық 
Егер алғашқы қауымдардың және өркениетті халықтардың құқықтық жағдайлары біздерге 
Ежелгі Греция.  
Ежелгі Грециядағы адвокатураның пайда болу процесін Афина тарихынан толығырақ 
Тек Афинада адвокатураның пайда болуына қажетті жағдайлар болды: республиканың 
Сол шақта сөз өнерімен иеленбеген тұлғалар өздерін сотта жеке 
Грециядағы адвокатураның алғаш нысаны осындай болған (мылқау адвокатура). Ол 
Алдымен қорғауға тараптармен қандық туыстықпен байланысты тұлғаларды жібере бастады, 
Логографияны шығарумен қатар ауызша қорғау пайда болды, алдымен туыстық 
Грек адвокатурасы жөнінде айтар кезде, алдымен грек адвокатурасының сот 
Ежелгі Грецияда сөз өнері әсіресе елеулі даму кезеңі V 
Жоғарыда айтып кеткендей, Ежелгі Грецияда соттағы еркін өкілдіктің болуы 
Сотта жауап беру құқығы тек құқық-және-әрекетке қабілетті тұлғаларға тиесілі 
Дәл осылай, физикалық және есі кемістігі бар тұлғаларды олардың 
Аталған жағдайлардан басқа, аралас өкілдік қолданды; бұл өкілдік түрі 
Рим.  
Әдебиеттердегі жалпы пікір бойынша рим адвокатурасы патронаттан пайда болды. 
Құқықты білу және оны қолдану патрицийлардың қолында болғаны жұртқа 
Тек XІІ таблица қабылдаумен және Флавий (V ғ.) кейін 
Рим адвокатурасының тарихшысы Грелле-Дюмазо адвокатураның патронаттан дамуын өзгеше түсіндіреді: 
Сонымен, Римнің алғашқы заңгерлері болып патронаттар болды. Оның ішінде 
Бірақ патронат толығымен ыдырап және құқықты зерттеу баршаның игілігі 
Республика кезеңінде адвокатура еркін мамандық болған. Заң шығару аясы 
Адвокатураға қабылдау тәртібі мүлдем анықталмағанмен, кіші Плинийдің айтуы бойынша 
Адвокатурамен шұғылдану үшін білім деңгейі, тәжірибенің дайындық, өнегелік қасиет 
Тек адвокаттық қызметін сыйақыға қатысты жағы заңмен реттелуге тап 
Бірақ республиканың соңына қарай Помпей "тіл шеберлігіне тиым салды" 
Бәріне қарамастан, республикалық кезең рим адвокатурасының ең жақсы уақыты 
Республикалық басқару кезеңі ыдырауымен адвокатура көптеген өзгерістерге ұшырады. Сот 
Император адвокаттарға сый ақыны оң мың (10 000) сестерцийден 
Астананы Римнен Константинопольға көшірумен заң шығару аясы адвокаттық қызметтің 
Осы уақытқа дейін адвокатура барлық қатынастарда еркін мамандық болды 
ІV ғасырдан бастап заң ескерткіштерінде "адвокаттар сословиесы" атты термин 
Юстиниан жинақтарында адвокатураның ұйымдастырылған жүйесін табуға болады. Бұл ұйымның 
Сонымен бірге адвокатура кандидатынан келесі жағымды шарттар талап етілді:  
Заң мектебінің курсін бітіру.  
Емтихан.  
Юстиниан кезінде заң мектептері тек Рим, Константинополь және Берит 
Аталған курсты аяқтаған соң, адвокаттыққа кандидаттар аудан (қала) басшысының 
Айырмашылығы, біріншілері белгілі бір санмен шектелген және барлық соттарда 
Олардың басты кәсіби қылмыстары болып: клиентке опасыздық жасау, үлкен 
Адвокаттар әрбір сот ісін жүргізудің алдында ант береді.  
Осындай түрде Юстиниан заңнамасы бойынша рим адвокатурасының ұйымдастырылуы көрсетілген.  
Ежелгі рим іс жүргізуінде қатаң түрде жеке келу қағидасы 
Бірақта, азаматтық айналымның кең дамуымен қатар өкілдікте деген табанды 
Империя кезеңінде өзге тәртіп орнады. Осы уақытқа дейін адвокаттар 
Франция.  
Римдықтар Галлияны жаулап алып оған өздерінің өзге мекемелерімен қатар 
Галлиядағы Рим үстемдігі төрт жарым ғасырға созылды. Ол римнің 
V ғасырда Галлияны франктар жаулап алды. Адвокатура бұрынғы күйде 
Адвокаттың мұндай іс жүргізудегі міндетіне, мұндай жағдайда Құдай 
XІІІ ғ. соңынан бастап адвокатура заңмен реттеле бастады. 1270 
Людовик өзінің жинақтарына рим құқығында кездесетін осы мамандыққа қатысты 
Людовиктің баласы Филипп осы қаулыларды дамытып және толықтырды. 1274 
Сословияға кірген адвокаттар, рим құқығының формуласына жақын формула бойынша 
Осы антты олар жыл сайын қайталау керек болатын.  
Сый ақының мөлшері істің түріне және адвокаттың қабілеттігіне байланысты 
Адвокатураның сословиялық ұйымдастырылуының бірінші көрінісі ХІV ғасырда көрінді. Сословиялық 
Сонымен, құқық лицензиятының дипломы, ант беру және тізімге енгізу 
Адвокаттар "парламент корпусының" құрамына кірген және онда, судья және 
Адвокаттардың міндетіне заң кеңесін беру, істі сотта ауызша қорғау 
Республикалық Римдегі сияқты француз заңгерлері 2 (екі) топқа 
Юрисконсульттар ауызша және жазбаша кеңес берумен қатар, кейде дауласушы 
Біз байқауымыз қажет, Францияда юрисконсульттар адвокатурадан бөлек XVІІІ ғасырға 
Ауызша қорғау адвокаттардың монополияся болып танылды. Бұлардан басқа сотта 
XVІ, XVІІ және XVІІІ ғасырлар барысында фрацуз адвокатурасы орта 
Орта ғасырларда кандидаттардан үш шартты талап еткен: заң білімі, 
Алғаш кездерде оның ұзақтығы екі жыл болған, кейін ол 
Азаматтық істер бойынша адвокаттардың қызметінде ешқандай өзгерістер болған жоқ. 
Адвокатураның сословиялық ұйымдастырылуы толық дәрежеге жетіп 1790 жылы 2 
1790 жылғы Декреттің 10 бабы бойынша "бұрын адвокаттар деп 
Бірақ, Наполеон тәуелсіз және өзін-өзі басқаратын сословияның болуын қаламады. 
Аталған заңның шығарған уақытынан бастап тек бірнеше заңдар қабылданды, 
Осымен ХІХ ғ. Франция адвокатурасы арнайы ережелермен айқындалмаған, тек 
Бұл корпорацияның құрамына бірінші немесе екінші инстанциядағы соттар тізіміне 
Азаматтарға заң консультациясын беру.  
Құжаттарды толтыруға жәрдемдесу.  
Сотта азаматтардың құқықтарын қоргау.  
Сол кездегі адвокаттыққа кандидаттан мындай талаптар талап етілді:  
Құқық лицензиатының білім деңгейі.  
Ант беру.  
Тәжірибелік дайындық немесе страж.  
Тізімге еңгізу.