Табиғи материалдармен ойналатын ойындар

Іс-әрекеті кезеңдері

Тәрбиеші әрекеті

Балалардың әрекеті

Мотивациялық-қозғаушылық

«Жүрек жылуы» Далада күн суытқанымен біздің жүрегіміз ыстық мейірімге толы. Достарымыз бен жақын адамдарымызға өзіміздің жылуымызды бере аламыз. Балалар шеңберде қыстың ерекшелігін естеріне түсіреді, екі алақандарын алдымен жүректеріне қойып, соңынан жан-жақтарына жаяды

Балалар ортаға шығып шаттық шеңберге турады. 

Ұйымдастыру-іздестіру

Тәрбиеші балалардан серуен кезінде не көргендерін сұрайды. Ағаштардың қысқы тіршілігіне назар аудартады. 
(ағаштардың бұталары мен бүрлерінің орналасуына, түсіне қарайды) 
- Ағаш қандай бөліктерден тұрады? 
- Мына суретке қараңдаршы: бірінші жер астына ағашқа өмір беріп тұрған тамыры орналасқан. Мынау діңі. Діңінен жан-жаққа бұтақтары таралған, бұтақтары жіңішке, майысқақ. Бұтақтарынан жапырақтар өркен жаяды. 

- Көрдіңдер ме, табиғаттағы  барлық нәрсе бір-бірімен үндесіп  байланысып жатады екен. 
- Бұл ағаштардың бізге қандай пайдасы бар? 
- Ағаштарды сындыруға, жапырақтарын жұлуға бола ма? 
- Серуен кезінде ағаштардың түбіне қар үйінділерін үю керек. 
- Табиғаттағы қыс кезіндегі өзгешеліктер жайлы әңгімелеседі. 
- Олар қыста да тіршілік етуін тоқтатпайды. 
- Тәрбиеші ағаштың бұтағын суға салып қояды, кейін ағаштың бүр жара бастағанын балалармен бақылайды. 
- Балаларға жұмыс барысын түсіндіреді. Қағазды жұлмалап және қайшымен қию әдістерімен ағаш, бұтақтарды қиып жапсырады. 
Мақтадан қар, аспан бөліктерін әзірлеп жұмыс мазмұнын толықтырады.

- Тамыры, діңі, бұтағы, жапырағы

Балалар сүретке карайды.

Иә

- Ағаштар сән береді, көлеңке  береді, ауаны тазартады

Жоқ болмайды.

- Ағаштың бұтақтарын қырау  басқан. Дала аппақ. Күн суық.

- Бақылайды

Бабалар тәрбиешінің үлгісіне қарайды.

Рефлексивті- түзетушілік

Ұ.о.іс-әрекеті соңында балалар өз жұмыстарын қызықтап, бір-біріне өз бағаларын береді. 
Дидактикалық ойын: «Тұқымына қарап ағашты тап»

Балалар ойын ойнайды.

балалар өз жұмыстарын қызықтап, бір-біріне өз бағаларын береді

Әрекет

кезеңд.

Тәрбиешінің  іс-әрекеті

Балалардың  іс-әрекеті

Мотивациялық    

     Қозғаушы

Шаттық  шеңбері.

Арайлап  таң  атты 

Алтын  сауле  таратты

Жарқырайды  даламыз

Жарқырайды  бақшамыз

Қайырлы  таң  достарым!

-Балалар  қалай  ойлайсыңдар,  қазір  жылдың  қай  мезгілі?

Балалар  шеңберге  тұрып, өлең  жолдарына  сәйкес  қимылдар  жасайды.

-Қазір  жылдың қыс  мезгілі.

                                    Іздену  ұйымдастырушысы

-Қыс  мезгілінің  ерекшелігі  неде, сендер қайдан  білдіңдер  қыс мезгілі  екенін?

-Балалар сендер балабақшаға  келе  жатырған-дарыңда  байқадыңдар  ма, қар қалың  жауған?

Тосын  сый:  Есік  қағылып,  топқа  аула тазалаушы  апай  келеді.  Балалармен  амандасады.

Аула тазалаушы: -Балалар мен  аула  тазалаушы  апаймын, балабақша  ауласын  қалың  жауған  қардан  тазартып келемін.

Маған күрек  қажет болып тұр. Сендер  маған  күрек  жасап  беріңдерші?

-Қане, апай  сіз  төрлетіңіз.

-Балалар  менің  қолымдағы  не?

-  Күрек  еңбек  құралдарының  бірі  болып  саналады. Ал сендер  тағыда  қандай  еңбек  құралдарын  білесіңдер?

-Жарайсыңдар  балалар!

-Балалар бұл  күректі  көптеген ұлттар да пайдаланады  екен. Мысалы орыс  халқы күректі  лопата деп  атайды.

Қане бірге  айтайық күрек –лопата.

-Қар  жауады, күн  салқын  болады.

-Иә.

Балалар аула тазалаушы  апаймен  амандасады.

Балалар  тыңдайды.

-иә, жасап  береміз.

-Күрек.

-Балға, балта,  айыр, тырма,  арба  т.б.

Балалар қарайды, тыңдайды.

-Лопата

Балалар  күрек  екі  бөліктен тұрады. Бірінші  бөлігі  күректің  басы жалпақ болып  келеді пластмссадан  жасалынған. Ал  екінші  бөлігі  сабы. Сабы –дегеніміз ұстайтын  жері яғни  бұл жері ағаштан  жасалынған ұзын болып  келеді. 

-Балалар  қараңдаршы  күректің  басының  түсі қандай?

-Ал  қандай  пішінге  ұқсайды?

Жарайсыңдар өте  жақсы!Енді  балалар  менде  мынадай сазбалшықтан  жасалынған күректің  үлгісі  бар екен.  Күректің  сабы  ұзын, басы жалпақ  болып келген.  Осы  үлгіге  қарай  отырып мүсіндейміз. Алдарыңда екі  бөлікке бөлінген  сазбалшық  тұр. Соның   үлкен бөлігінен  күректің сабын жасаймыз.  Сазбалшықты  алақанға  салып  айналдыра  отырып домалақтап  сонан  соң  алдыға  артқа, артқа  қарай есеміз. Сонда  ұзын  колбаса  секілді болады. Ал  екінші  сазбалшықты  алақанға салып айналдыра  отырып  домалақ-таймыз. Сосын  бас  бармақпен  басып  жалпақ  етеміз. Енді  осы  басы мен  сабын  біріктіреміз.Енді  жан-жағын тегістеп, әдемілейік.

-Балалар шаршаған  боларсыңдар  қане,саусаққа  арналған сергіту  жаттығуларын  жасайық.

Оң   саусағым  шаршады,

Сол   саусағым  шаршады.

Саусақтарым  бірігіп,

Билеп, билеп  алады.

Балалар  қарай  отырып, мұқият  зейін  қойып  тыңдайды. 

-Қызыл  түсті.

-Төртбұрышқа ұқсайды.

Балалар  күректің  үлгісіне  қарайды.

Балалар  тәрбиешіге  қарай  отырып. Сазбалшықтың  бір бөлігін алақан ортасына  салып айналдыра  отырып домалақтап  сонан соң алақан ортасында алдыға, артқа есу  арқылы ұзынша  етіп сабын жасайды. Ал  екінші бөлікті алақанға салып айналдыра  отырып  домалақтайды. Сонан  соң  бас бармақпен  баса отырып жалпақ  етіп күректің басын жасайды.

Күректің  басы мен сабын  біріктіріп,тегістеп, әдемілейді.

Балалар  саусақтарымен  өлең  сөздеріне  сәйкес  қимылдар  жасайды.

Рефлексивті   коррекциялаушы

Аула  тазалаушы:-Қандай  керемет  күректер  жасаған, маған  ұнады  балалар!

-Балалар сендер  бұл  күректі кімге  жасадыңдар?

-Аула тазалаушы  апай  бұл күрекпен  не істейді?

-Күректі сендер  неден  мүсіндедіңдер?

- Күрек неше бөліктен  тұрады? 

-Жарайсыңдар  балалар!  Сендердің  мүсіндеген  күректерің  аула  тазалаушы  апайға  ұнапты. Енді сендердің  жасаған күректеріңді  өзімен  бірге  алып  кетеді. Сендермен  апай  қоштасады. Балалар рахмет  сендерге!

Балалар  қуанады.

-Аула  тазалаушыға.

-Балабақшаның  ауласын  қардан  тазартады.

-Сазбалшықтан.

-Екі  бөліктен. Басы,  ұстайтын  жері  болады.  Балалар  қуанады.

Балалар  аула  тазалаушы  апаймен қоштасады.

Балалар  тыңдайды,қуанады.

Ою түрі

Атауы

Қолданылатын орны

Оюдың мағынасы

Тоғызтөбе

«Тоғызтөбе» ою-өрнегін Айша — бибі күмбезін өрнектеу ушін қолданған

Бұл ою ең көне оюлардың бірі

Тіс

Кесте тігуде бұрыштарын қарама-қарсы түйістіріп отыратын тігістерді өрнегінде қолданылады

Тіс - малдың, аңның тісіне ұксас, молшылыктың белгісі

Иттабан

Киіз үйдің есігіне, қораның кақпасына салынады

Ит жеті казынаның бірі деп құрметтейді

Төртайшық

Тертайшық элементтерінен шексіздікке ұласатын ою-өрнектер киюға болады

Төртайшық - айды тұспалдайды

Таңдай

Бұл ағаш, мүйіз, сүйек заттарының шетіне, киімдердің, кимешектің жағасына салынады

Таңдай ою - өрнегі мал таңдайының бедерін бейнелеуден шыққан

Сынықмүйіз

Бұл ою - өрнек кілемдерді, шилерді, басқұр, алашаларды безендіреді

Малдын сынған мүйізіне ұксайды

Құсқанаты

Тұрмыста қолданылатын бұ-йымдардың барлығында кездеседі

Құсқанаты - мүйіз оюы немесе шахмат шаршылары бейнеленген кұстың қанаты тәріздес ою – өрнек

Қос дөңгелек

Бұл өрнекпен киіз бұйымдарын, текеметтерді, сырмақтарды әшекейлейді

Ежелгі                      көшпенділер дүниетанымында тұспалдайтын дөңгелек таңбасында тылсым    күш   бар деп сенген

Гүл

Кесте тіккенде және              киім-кешектердің жағасына, қалтасына салады

Гүл   ою   -   өрнегі барлық   гүл   түрін тұспалдайды