Жалпы әлемдік қонақ үй шаруашылығының қалыптасу тарихы

2. таблица  Қызметтердің жеткіліктігі  жайындағы мәліметтердің бағаландырылуы

       «Таңдап алған қонақ үйдегі рекреация іс-шаралары жеткілікті ме?» сұрағына 133 адам (51,2 пайыз) біраз, 96 адам (36,9пайыз) жеткілікті, 31 адам (11,9 пайыз) жеткіліксіз деген жауаптар берген. Қонақ үй қызметіндегі анимация және рекреация іс-шараларының кемшіліктері, 75 адам (28,7 пайыз) басқа түрлі іс-шараларды қосу керек еді, 47 адам (18,1 пайыз) ұйымдастырылуы бұдан да  жақсы бола алар еді, 28 адам (10,8 пайыз) уақыты тым қысқа, 23 адам (8,8 пайыз) спорт және жарыс түрінде жасалғанда жақсы болар  еді,  15 адам (5,8 пайыз) материал жеткіліксіз- деп жауап берген. Осы іс- шаралар үшін адамдардың ( қызметкерлердің) жеткіліктілігі, 132 адам (54,8 пайыз) біраз, 77 адам (32,0 пайыз) ия, 32 адам (13,3 пайыз) жеткілікті емес деп жауап берген. Іс-шараларға жауапты адамдардың: 44 адам (24,3 пайыз) қызықтырушы, 24 адам (13,3%) сыпайы,21 кісі  (11,6%) кәсіпқой, 20 кісі (11,0%) қызмет етуге дайын, 19 кісі (10,5% ) әңгімешіл, 14 кісі (7,7%) қабілетті, 13 кісі (7,2%) дост болуға әзір, 7 кісі (3,9%) сенім беруші, 6 кісі (3,4%) білімді, 4 кісі (2,3%) рахат және көзі ашық, 4 кісі (2,3%) мінсіз болуы керек деген жауап берген

      «Келген қонақ  үйіңіз жайындағы мәліметтерді  қайдан алдыңыз ?» деген сұраққа 132 адам (52,6%) достарымнан алдым, 44 адам (17,5%) теледидар жарнамасынан 34 адам (13,5%) брошюкалардан, 17 кісі (6,8%) басқа, 16 кісі (6,4%) газеттерден, 8 кісі (3,2%) радио арқылы деп жауап берген.

                                                   Талқылау

       Антальяның Кемер ауданына келген туристтердің 31,2% дық бөлігі 24-29 жас арасындағылар, 82,3% пайызды 40 жастан төменгі туристтер, анкетаға қатысқан туристтердің жастардан қуралғанын көреміз.  Сонымен қатар анкетаға қатысқандардың 50,2% әйелдер және 49,8% ерлер. Анкетаға қатысқандардың білім деңгейінің 61,7% университет бітіргендер және демалыс туралы мәліметі бар адамдардың ақылды әрекет еткенін көреміз. Анкетаға қатысқандардың 21,6% бөлігінің университет студенттері, екінші және үшінші қатарда анкетаға қатысқандар қызметкерлер құрайды. Анкетаға қатысқан туристердің 52,1% бұдан бұрын Кемерге екі немесе адамда көп рет келген туристер.

            Осы аймаққа келгендердің көпшілігі  жұмыс істеп жүрген  жерлерінде 8 жылдан аса жұмыс істегендер. Жұмыс істегендеріне 2-3 жыл болған  демалушылардың саны 22,5% көрсетті. Д  емалу үшін келген туристердің 30,7% бөлігінің айлық табысы 900УТІ ндан жоғары және 29,8% бөлігі 800-900 УТІ арасында айлық табыс екендігіне қарап, экономикалық жағдайы орта және жоғарғы деңгейдегі түристтердің осы аймақты таңдағандарын айтамыз.

         Зерттеу нәтижелеріне сәйкес , басқарма тарапынан жүргізілген спорттық рекреация іс шараларының осы қонақ үйді таңдауында 89,1%  әсері бар екендігі, осының 25% рекреация іс шаралардың осы басқарманы таңдауында роль ойнайтыны белгілі болды. Сонымен қатар келген туристтердің  34,5% демалу, 27,0% көңіл көтеру, 13,5% мәдени іс-шаралар  үшін осы қонақ үйді таңдағандықтары анықталды. Осы аймаққа келген туристтердің 49% спорттың іс шараларға белсенді қатысуды таңдағандығы , 19,8% спорттың іс- шараларды тамашалау мақсатында қатысқандары анықталды. Осы нәтижелерді ескере отырып, аймақта әр түрлі жастағы туристтерге арналған спорттық іс-шаралар ұсынылды.

         Анкетаға  қатысқан  туристтердің келген  қонақ үйде 31,7% осы аймақты таңдаған  себебі, экономикалық тиімділігін  ескере отырып, 31,3% болса жатын орын және бөлмелердің рахаттығын ескере отырып, 19,7%  көңіл көтеру орталықтарының көптігін ескере отырып, рекреация іс- шараларына қатысуда. Жастарына қарай осы қонақ үйді таңдау себептері арасында, 30 жастан төмен туристердің экономикалық тұрғыдан тиімді болғаны үшін , 30-40 жас аралығындағылар немесе 40 жастан асқан туристтердің табиғат әсемдігі үшін келгендерін анықтауға болады.Анкетаға қатысқан туристтер алғаш жүзү және күнге қыздырунуды, мәдени құмды орындарды аралау және спорттық іс-шаралардың барлығы рекреация іс – шаралар  екендігі ескерсек, келген туристерді риза қыла алу үшін рекреация іс-шараларының үлкен маңызға ие екендігін көруге болады.

3 Таблица: Жастарына қарай Қонақ  үйді Таңдау себебінің пайыздық  көрсеткішіне байланысты х2 тесті нәтижелері

  Х2=13,29    sd=6   p=0.03

4.таблица Жынысына қарай жасалған  іс-шаралларға қатысты  х2  тест  нәтижелері.

adin х2 =48,69

       Ақчақойын (2000), қонақ үй мэнеджментінің  спорттық рекреация және аниимация іс-шараларының  қайсысын көп таңдайсыз?-деген сураққа алдымен аэробика-степ , одан кейін ретімен түрлі турнирлер (пляж, воллейбол, су добы, құм футболы т.б) су спорттары (су шаңғысы , сорф) халық ойындары, сауна және массажды таңдағаны туралы мәлімет береді. Басқа бір еңбекте  осы аймаққа келген шет елдік туристердің мұнда келу мақсаттарына қарасақ, 1  орында  көңіл көтеру , 2 орында спорт, 3орында денсаулық, 4 орында  сауда, 5орында мәдениет,6 орында күн теңіз  құм орын алады. (Бояжы мен Акташ 1991)

Зеттеуге  қатысқан туристердің таңдаған қонақ үйлерін көбінесе  достарының ұсынысымен таңдағанын көреміз, сол сияқты теледидар жарнамалары мен түрлі брошуралар да тиімді жолдар ретінде қарастырылуға болады. Туристердің Анталья Кемер аймағын таңдауында ең маңызды себептердің бірі  табиғат пен әсем көрінісі екені анықталды. Сонымен қатар экономикалық жағынан  қалта көтеретіндей болуы мен өмір сүріп отырған  жерге жақындығында  негізгі себептердің бірі ретінде қарастыруға болады. Осы қонақ үйлердегі мерзімдерін ұзарту себептері  алдымен экономикалық жағынан тиімділігі және көңілді рекреация іс шараларының  болуы. Бірнеше өркениетке  бесік бола алған Анталья аймағындағы әсем табиғат пен оның тарихы келген  туристердің осы жерді таңдауында үлкен роль ойнайды. Сонымен бірге, Европа және әлем  туризміне қарағанда да белгілі болатындай экономикалық жағынан да таңдап алынатын туризм демалыс орталығы ретінде қарастырылады.

      Ван Доорн (1982) рекреациялық белсенділіктердің туристердің қонақ жайларда қалу мерзімін ұзартуында ең маңызды факторлар  арасында орын алатындығы айтады.

        Рекреациялық іс шараларға қатысу көп жағдайларда  отбасымен немесе достармен болатындығы да маңызды. Өзышык 1998  Қара  Оғыс  Мектебі Оқытушыларына  жасаған зерттеуінде  «Рекреациялық іс шараларға кіммен бірге қатысуды  қалайсыз?»   Сұраққа  44.2% отбасыммен бірге , 39.2% достарыммен қатысамын, 16.7%  жалғыз қатысамын,  деген  жауаптар берген.

       Қонақ үйлердегі рекреация және анимация белсенділік іс шараларында кісілердің өздерін қалай сезілетіндіктерін  туралы 45.2% «жақсы»,  33.5% өздерін орта дәрежеде бағаландырады.

D.E.Ü.I.I.B.F. Журналы 16 том, 1 номер, 2001 жыл, 66-79 б.б

Қонақ  үй кәсіпорындарында анимацияның мәні мен анимация қызметкерлерімен байланысты зерттеу

Нилуфер Кочак

Анимация іс-шаралары - қонақтардың қонақ үйге келгендерінен қонақ үйден кеткенге дейінгі уақыт аралығында көңілді уақыт өткізуі үшін ұйымдастырылатын іс-шаралар. Әсіресе, демалыс орындарындағы қонақ үй қызметтерінде анимациялық іс-шаралардың маңызы өте зор. Бұл маңызды жетістік анимация іс-шараларының қонақ үйлердің клиенттермен толуына және қонақтардың қонақ үйінде көп уақыт аралығында қалуына ықпал етеді. Бірақ, анимация іс-шараларынан осы пайдалардың қалыптасуы үшін жақсы формацияға ие болып және жоғары сапалы кадрларды жұмысқа алу қажет. Зерттеу барысында анимация қызметкерлерінің демографиялық профилі мен кәсіби формациясын өлшеу жұмыстары анкетаға сүйене отырып жасалынды. Осы зерттеу нәтижесінде ашылған жаңалықтың осы алаңда атқарылатын басқа да жұмыстарға алғашқы бағдарларды берумен бірге, қонақ үй кәсіпорындарына анимация департаментінен де көбірек табыс табу жайында маңызды жаңалықтармен қамтамасыз ету мақсаты қойылған.

Кіріспе

Туризм қазіргі кезде қатты дамып, дүниеде үшінші жоғары секторға айналып отыр. Туризмның осылайша жетістіктерге жетуінде ең алдымен дамыған қонақ үй кәсіпорнының үлкен үлесі бар. Қонақ үй қызметтерінің туризм табыстарынан алатын жоғары табысы соңғы жылдарда барған сайын артып, бәсеке ортасында қызмет белсенділіктерінің артуына да себеп болуда.

Басқа жағынан қаэіргі кезде  адам үшін көңіл көтеру жұмыс істеу талабының мақсаты немесе өз алдына бір мақсат болуда. Тіпті адам тұлғасын дамытудың бір жолы болып қолданылуда.

Демалыстар  адам өмірін қызықты ететін көңілді жұмыс ретінде, бір жағынан жұмыс орнынан қысқа уақытқа болса да алыстаған адамдардың көңіл көтеруін қамтамасыз ете отырып, жұмыстың табыстылығын арттыруда.

Әсіресе, білім технологиясының және бұқаралық ақпарат көздерінің бүгінгі күнде жеткен жетістіктерімен бұдан да білімді заманауи адамның қалыптасуы үшін жаңа талаптар мен ізденістер көбейіп қалыптасуда. Адамдардың талаптары заман өте өзгеруде, көңіл көтеру ұғымы түрлі ықпалдармен ескерілуде және салыстырылуда, нақты бір бюджетке байланысты қалауларының орындалуы да бағытталған.

Индустрия жүйесі дамыған елдерде тұтынушылар сатып алған тауарларының сапа кепілдемесін талап етеді. Бұндай елде туризмнің сапасын аса қатты мән беріледі, әсіресе  туристтердің жақсы уақыт өткізуі басты назарға алынады.

Осыған орай, қызмет сапасын арттыруда екі мәселе   қолға  алыну керек. Бірінші мәселе қызмет түрлерінің көбеюі болса, екінші мәселе қызмет көрсету сапасын арттыру болып табылады. Қызмет түрлерінің көбеюі барысында қонақ үйі кәсіпорнында анимация іс-шаралары маңызды факт болып қалыптасуда.

Қонақ үй қызметтері, қонақ үйде түнеу, тамақтану, теңізге түсу, күн, құм сияқты өнімдермен бірге ойын-сауық, спорт түрлері мен  келген қонақтардың барлық қалауларын ескере отырып, соларды қанағаттандыра алуда. Бәсеке шарттарының барған сайын қатал болуы нәтижесінде, туризм секторында әрбір ел  қолдарында бар әлеуметтік және мәдени байлықтары мен қонақ үй кәсіпорын базасындағы анимация іс-шаралары мен туристік  тартымдылықтарын арттыру мақсатында жұмыстар атқаруда.

Басқа жағынан айтар болсақ, елімізден  қонақ үй кәсіпорындарының саны және жатын орнының сыйымдылығы жыл сайын көбеюде. Туризм Министирлігінің кәсіпорын құжаты бойынша жұмыс істеп жатқан қонақ үй кәсіпорындары Сапа Басшылығында тағайындалған қонақ үйлер үшін жұлдыз, демалыс орындары үшін SIMF критерияларына  сай физикалық қасиеттері болуы тиіс. Негізінде, қонақ үйлер мен демалыс ауылдары құрылысы және жабдықталуы жағынан бір-біріне ұқсайды. Бұларды бір-бірінен ерекшелейтін ең маңызды факторы бұл қонақтарға көрсетілетін қызметтер мен қызметтердің сапасы болып табылады. Қызметтердің ішінде қонақ үйі кәсіпорындарының бір-бірінен негізгі  ерекшеліктерінің бірі - анимация іс-шаралары. Басқа да  қызметтерді клиенттің қалауы бойынша сәтті орындайтын қонақ үй кәсіпорындары егер анимация іс-шараларын да клиенттерді қанағаттандыратындай етіп орындай алса, бәсекеде  алға шыға алады.